Gastroenteroloji ve Hepatoloji Uzmanı Doç. Dr. Eylem Karatay, özofajit olarak bilinen yemek borusu iltihabı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
YEMEK BORUSU İLTİHABI NEDİR?
Özofajit, yemek borusunun herhangi bir iltihabı veya tahrişidir. Yemek borusu, ağzınızdan midenize yiyecek gönderen borudur. Yaygın nedenler arasında asit reflü, bazı ilaçların yan etkileri ve bakteriyel veya viral enfeksiyonlar bulunur. Reflü, mide içeriğinin ve asitlerin yemek borusuna geri döndüğü zamandır. Bu bozukluk, aşağıdakileri içeren çeşitli semptomlara neden olabilir:
Yutma güçlüğü
Boğaz ağrısı
Göğüste ağrılı yanma hissi
Tedavi edilmeyen özofajit, tıbbi bir acil durum olabilen yemek borusunda ülserlere, yara izine ve şiddetli daralmaya eden olabilir.
Tedavi seçenekleriniz ve görünümünüz, durumunuzun nedenine bağlıdır. Çoğu sağlıklı insan, uygun tedavi ile iki ila dört hafta içinde iyileşir. Zayıflamış bir bağışıklık sistemi veya enfeksiyonu olan kişilerde iyileşme daha uzun sürebilir.
ÖZOFAJİT TÜRLERİ NELERDİR?
Eozinofilik özofajit: Eozinofilik özofajite özofagusta çok fazla eozinofil neden olur. Bu, vücudunuz bir alerjene aşırı tepki verdiğinde gerçekleşir. Çocuklarda bu yemek yemeyi zorlaştırabilir. Yaygın tetikleyiciler şunları içerir:
Süt
Soya
Yumurtalar
Buğday
Yer fıstığı
Fındık ağacı
Kabuklu deniz ürünleri
Polen gibi solunan alerjenler de bu özofajit formuna katkıda bulunabilir.
Reflü özofajit: Reflü özofajiti genellikle gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) olarak bilinen bir durumdan kaynaklanır. GÖRH, asitler gibi mide içeriği sıklıkla yemek borusuna geri döndüğünde oluşur. Bu, yemek borusunun kronik iltihaplanmasına ve tahrişine neden olur.
İlaca bağlı özofajit: Bazı ilaçları yeterli su olmadan aldığınızda ilaca bağlı özofajit oluşabilir. Bu, ilaçların yemek borusunda çok uzun süre kalmasına neden olur. Bu ilaçlar ağrı kesiciler, antibiyotikler, kemik kaybını önleyen ilaçlar olabilir.
Bulaşıcı özofajit: Enfeksiyöz özofajit nadirdir ve bakteri, virüs, mantar veya parazitlerden kaynaklanabilir. Hastalık veya ilaçlar nedeniyle zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa, bu tür özofajit için yüksek risk altındasınız. Bu tip HIV veya AIDS, kanser ve diyabetli kişilerde yaygındır.
YEMEK BORUSU İLTİHABI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Özofajit belirtileri şunları içerir:
Yutma güçlüğü (disfaji)
Yutulduğunda ağrı (odinofaji)
Boğaz ağrısı
Boğuk ses
Göğüste ağrılı yanma hissi
Asit reflü
Göğüs ağrısı (yemek yerken daha kötü)
Mide bulantısı
Kusma
Epigastrik karın ağrısı
İştah azalması
Öksürük
Çok küçük çocuklar beslenmede zorluk çekebilir. Sizde veya çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa ve aşağıdaki belirtilerle karşılaşırsanız doktorunuzla iletişime geçin:
Nefes darlığı veya göğüs ağrısı varsa,
Semptomlar birkaç günden fazla devam ediyorsa,
Semptomlar düzgün yemek yeme yeteneğinizi etkileyecek kadar şiddetliyse,
Baş ağrısı, kas ağrıları veya ateş varsa,
Birkaç dakikadan uzun süren göğüs ağrınız varsa, özellikle de kalp problemleriniz, yüksek tansiyonunuz veya şeker hastalığınız varsa,
Yemek borunuzda yemek kalmış olabileceğini düşünüyorsanız,
Bir yudum su bile tüketemiyorsanız.
YEMEK BORUSU İLTİHABI TEŞHİSİ VE TEDAVİSİ NASILDIR?
Önce fizik muayene yapılır. Ayrıca biyopsi ile endoskopi, üst GI serisi olarak da adlandırılan baryum röntgeni, cilt testlerini içerebilen alerji testi de istenebilirler. Tedavi, belirtilerinizin nedenine bağlıdır. Antiviral ilaçlar, mantar önleyici ilaçlar, ağrı kesiciler, oral steroidler ve proton pompası inhibitörleri gibi ilaç tedavileri uygulanabilir.
Durumunuza gıda alerjileri neden oluyorsa, tetikleyici gıdaları belirlemeli ve bunları diyetinizden çıkarmalısınız. Ayrıca baharatlı yiyeceklerden, asitli yiyecek ve içeceklerden ve çiğ veya sert yiyeceklerden kaçınarak semptomlarınızı hafifletebilirsiniz. Sigara ve alkolden uzak durmalısınız. Yemek borusu çok daralırsa ve yemek yemeye neden olursa yemek borusunu genişletmek için bir prosedür gerekli olabilir.
Kronik özofajit, tedavi olmaksızın yemek borusunun daralmasına veya doku hasarına neden olabilir. Kronik asit maruziyeti nedeniyle yemek borunuzu kaplayan hücreler değiştiyse, yemek borusu kanseri geliştirme şansınız daha yüksektir. Tanımlanmış tetikleyicilerden kaçınarak gelecekteki özofajit nöbetleri riskinizi azaltabilirsiniz.
İlgili Haberler
Yemek Borusu İltihabı Belirtileri
Aşağıda sıralanan yemek borusu iltihabı belirtileri sigara kullanımı, alkol tüketimi veya yağlı beslenme gibi etkenlerle şiddetlenir:
Yemek Borusu İltihabı Neden Olur?
1) Reflü
Mide reflüsü veya asit reflüsü olarak da bilinen bu durum çoğu yemek borusu iltihabının nedenidir.
Aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:
2) Bulaşıcı Hastalıklar
Bakteri, virüs veya mantarlar yemek borusu iltihabına neden olabilir. Kandida mantarı ve herpes virüsü (uçuğa da neden olan virüs) yaygın görülen örneklerdir. Bu bulaşıcı hastalıklar şeker hastalığı veya kemoterapi tedavisi almak gibi nedenlerle bağışıklık sistemi zayıflayan kişilerde daha sık görülür.
3) Kusmak
Kusma esnasında mide asidi yemek borusunu yakarak iltihaba neden olabilir. Güçlü çıkarmalar veya sürekli kusmak bu riski artırır.
4) Mide Fıtığı
Mide fıtığı, midenin bir kısmının göğüs kafesine taşması durumudur. Fazla kilolu olmak, ani hapşırma, hamilelik gibi karın içi basıncını artıran faktörlerle ortaya çıkar. Asit reflüsüne ve yemek borusu iltihabına neden olabilir.
5) Diğer Nedenler
Aşağıdaki etkenler de yemek borusu iltihabına neden olabilir:
Yemek Borusu İltihabı Tedavisi
1) Az Yağlı Yiyin
Beslenmeye dikkat etmek çoğu yemek borusu iltihabı belirtisinin kaybolmasını ve hastalığın daha çabuk iyileşmesini sağlar.
2) Yemekten Sonra Uyumayın
Yemek yedikten sonraki en az iki üç saat uyanık kalmak reflüyü engeller ve yemek borusu iltihabının daha çabuk iyileşmesini sağlar.
Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri de hastalığın iyileşmesini ve tekrarlamamasını sağlar:
3) İlaç Tedavisi
Antibiyotikler: Bakteri kaynaklı yemek borusu iltihabında gerekli olur.
Antiasitler: Reflü kaynaklı vakalarda ani rahatlama sağlar. İltihap kaybolana kadar kullanılması gerekebilir.
Proton pompa inhibitörleri: Mide asidinin daha az salgılanmasını sağlayarak reflüyü azaltır. Uzun vadeli çözümdür.
Kortikosteroitler: Alerji kaynaklı vakalarda kullanılırlar. Oral yoldan alınırlar.
Asiklovir, famsiklovir, valasiklovir: Virüs kaynaklı yemek borusu iltihabı vakalarında kullanılabilirler.
4) Cerrahi Müdahale
Mide fıtığı veya iyileşmeyen reflü vakalarında fundoplikasyon ameliyatı önerilebilir. Operasyon esnasında mide kapakçığı civarı güçlendirilerek midenin ve mide asidinin yukarı çıkması önlenir.
Yemek boruları çok dar olan kişilerde genişletmek için de ameliyat gerekebilir.
Yemek borusu iltihab, aznzdan midenize yemek tayan kasl bir kanal olan yemek borusunun dokularnn iltihaplanmasdr.
Yemek borusu iltihab genellikle zor yutmaya ve gs arsna neden olur. Yemek borusu iltihabnn nedenleri arasnda yemek borusuna geri gelen mide asitleri, enfeksiyon, azdan alnan ilalar ve alerjiler bulunur.
Yemek borusu iltihabnn tedavisi, hastaln sebebine ve doku hasarnn iddetine baldr. Tedavi edilmezse yemek borusu iltihab, yemek borusunun yapsn ve ilevini deitirebilir.
Yemek borusu iltihabnn yaygn belirtileri unlar ierir:
ocuklarda, zellikle rahatszlklarn syleyemeyecek kadar kk olan ocuklarda, yemek borusu iltihab belirtileri unlar ierebilir:
Doktora ne zaman gitmeli?
Sindirim sistemini etkileyen eitli tbbi durumlar, yemek borusu iltihabnn birok belirtisine yol aabilmektedir. Belirtilerinizle ilgili u durumlar geerliyse doktora gidiniz.
Kalp hastalklar gemiiniz varsa gs ars yaadnzda vakit haybetmeden doktora grnn.
u durumlarda acil servise bavurun:
Yemek borusu iltihab genellikle ona neden olan tbbi durumla adlandrlr. Baz vakalarda yemek borusu iltihabnn birden ok sebebi vardr.
Refl zofajit
Alt yemek borusu bzgen kas denilen kapakk benzeri bir yap, genellikle mide asitlerini yemek borusundan uzak tutar. Bu kapakk almamas gerekirken alr ve dzgn kapanmazsa, mide ierikleri yemek borusuna taar (gastrozafageal refl). Gastrozafageal refl hastal, asidin geriye aknn sk ve srekli olduu bir sorundur. Refl sonrasnda ortaya kan komplikasyon yemek borusunun iltihaplanmas ve hasar grmesidir.
Eozinofilik zofajit
Eozinofiller, iltihaplanmay dzenleyen ve alerjik tepkilerde barol oynayan beyaz kan hcreleridir. Eozinofilik zofajit yemek borusunda, byk ihtimalle alerjiye neden olan bir maddeye (alerjen) tepki olarak, ok youn beyaz kan hcresi bulunur.
Birok vakada bu tr yemek borusu iltihab olan insanlar, bir veya daha fazla yiyecee kar alerjiktir. Yemek borusu iltihabna neden olan olas rnler st, yumurta, buday, soya, yerfst, fasulyeler, avdar ve sr etidir. Yemek borusu iltihab olan insanlarn yiyecek dnda alerjileri de olabilir. rnein baz vakalarda sebep polenler gibi, solunum yoluyla gelen alerjenlerdir.
la kaynakl iltihap
Az yoluyla alnan birok ila, yemek borusuyla uzun sre temas ederse doku hasarna neden olabilir. rnein hap ok az suyla veya susuz olarak yutulursa hap veya hapn art yemek borusunda kalabilir. Yemek borusu iltihabyla ilikili ilalar unladr:
Bulac zofajit
Yemek borusu iltihabna ayrca yemek borusunun bakteri, virs, mantar veya bir parazite bal doku enfeksiyonu da neden olabilir. Bulac yemek borusu iltihab daha nadirdir ve kanser veya HIV hastas olup baklk sistemi zayflam insanlarda grlr.
Azda hemen her zaman bulunan bir mantar olan Candida albicanlar, yemek borusu iltihabnn yaygn sebebini oluturur. Bu tr enfeksiyonlar genellikle zayf baklk sistemi, eker hastalklar ve antibiyotik kullanmyla ilikilidir.
Yemek borusu iltihabyla ilgili risk faktrleri, bozukluun farkl sebeplerine bal olarak deiiklik gsterir:
Refl zofajit
Gastrozofagal refl hastalnn riskini artran ve dolaysyla refl ezofajitin de risk faktr olan eyler unlardr:
Refl ve refl zofajit belirtilerini ktletirebilecek yiyecekler:
Eozinofilik zofajit
Eozinofilik zofajit, yani alerji kaynakl zofajitle ilgili risk faktrleri unlardr:
la kaynakl zofajit
la kaynakl zofajit riskini artran faktrler, genellikle hapn mideye hzl ve eksiksiz gemesini engelleyen meselelerle ilgilidir. Bu faktrler unlardr:
Bulac zofajit
Bulac zofajitle ilgili birincil risk faktr HIV/AIDS, kimi kanserler, kimi kanser tedavileri, organ nakillerinde baklk sistemi reaksiyonlarn bloke eden ila kullanm ve eitli baklk sistemi bozukluklarna bal zayf baklk sistemidir.
zofajit tedavi edilmezse yemek borusunun ilevinde ve yapsnda deiimlere sebep olabilir. Olas komplikasyonlar unlardr:
Birka dakikadan uzun sren iddetli gs arnz varsa ve yemek borusuna yiyecek tkandndan pheleniyorsanz, hemen acil servisi arayn. Fakat yemek borusu iltihabnn dier belirti ve iaretlerini gsteriyorsanz, muhtemelen doktorunuzu aramanz daha doru olacaktr. Doktorunuz baz tehis testler iin sizi bir sindirim sistemi bozukluklar uzmanna (gastroenterolog) veya bir alerji uzmanna sevk edebilir. Grmeniz iin hazrlanmak, vaktinizi en iyi ekilde deerlendirmenize yardmc olur.
Yapabilecekleriniz
Doktorla paylaabileceiniz bilgileri ieren bir listeyi nceden hazrlayn. Bu listede unlar olmaldr:
Doktor iin hazrladnz sorular vakit yetmeme tehlikesi yznden nem srasna sokun. Yemek borusu iltihab belirtileri gsterdiinize inanyorsanz aadaki sorulardan kimilerini sorabilirsiniz.
Doktorunuzdan bekleyebilecekleriniz
Doktorunuz size muhtemelen birka soru soracaktr. Bunlar cevaplamaya hazrlanmak, zerinizde durmak istediiniz baka konulara zaman brakacaktr. Doktorunuz unlar sorabilir:
Bu sre iinde ne yapabilirsiniz?
Belli yiyeceklerin belirtilerinizi balatt veya ktletirdiini biliyorsanz, onlardan uzak durun. Reetesiz satlan mide asidi ilalar, belirtilerinizi ksa sreliine hafifletebilir.
Eer belirtilerinizin kullandnz reeteli ilalardan kaynaklandna inanyorsanz, doktorunuzla konumadan ilalar almay kesmeyin. Mmknse, sorunlara yol atn dndnz reetesiz ilalar snrlandrn. Hap aldnzda bol bol su iin ve hemen sonrasnda uzanmayn.
Doktorunuz veya bir uzman, sorulara verdiiniz yantlara, fiziksel muayenenin ve bir iki testin sonucuna bakarak tehiste bulunacaktr. Bu testler unlar ierebilir.
Baryum rntgeni
Test iin baryum denilen bir bileen ieren bir sv ier veya baryumla kapl bir hap yutarsnz. Baryum yemek borusu ve midenin eperini kaplayarak bir dizi rntgen grntlemesinde ayrntl olarak kmasn salar. Grntler yemek borusu veya baka yerlerde olup belirtilere sebep yol aabilecek tmrler, baka anormallikler gibi yapsal deiiklikleri tespit etmede yardmc olur.
Endoskopi
lem srasnda bir uzman, ucunda kk bir kamera (endoskop) olan uzun bir tp midenize ve yemek borunuza indirir. Doktorunuz, cihaz kullanarak yemek borusundaki dzensizlikleri grp test iin kk doku rnekleri alabilir. Yemek borusunun grnm iltihaplanmann nedeni hakknda ipular sunabilir. rnein yemek borusu ila veya refl kaynakl iltihaplanmalarda farkl grnr.
Laboratuar testleri
Endoskopik inceleme srasnda alnan kk doku numuneleri test edilmek zere laboratuara gnderilir. Hastaln kukulu sebebine gre testler unlar iin kullanlabilir:
Alerji testleri
Eozinofile bal yemek borusu iltihabnn nedeni olabilecek alerjenlere veya bir yiyecee alerjiniz olup olmadnn tespit edilmesi iin alerji testlerinden geebilirsiniz. Bu testler unlar ierebilir:
Yemek borusu mdahalenin amac belirtileri hafifletmek, komplikasyonlar dzenlemek ve bozukluun altta yatan sebeplerini tedavi etmektir. Tedavi stratejileri, bozukluun sebebine bal olarak byk deiiklik gsterir.
Refl zofajit tedavisi unlar ierebilir:
Eozinofile bal zofajit
Eozinofile bal zofajit tedavisi, esasen alerjen maddeden kanmak ve alerjik tepkiyi ilalarla azaltmak zerine kuruludur.
la kaynakl zofajit
la kaynakl zofajit tedavisi mmkn olduu yerde sorun yaratan ilatan kanma ve daha iyi hap alma alkanlklaryla riski azaltmaya dayanr. Doktorunuz unlar tavsiye edebilir:
Bulac zofajit
Doktorunuz bulac zofajite neden olan bakteri, virs, mantar veya parazite bal enfeksiyonu tedavi etmek iin bir ila reete edebilir.
Yaygn komplikasyonlarn tedavisi
Bir gastroenterolog yemek borusunu geniletmek iin bir ilem yapabilir. Tedavi daralmann ok iddetli olup yiyeceklerin yemek borusunda tkand durumlarda uygulanr.
Bu ilem yemek borusundan geirilen bir veya daha fazla endokskopik cihaz, kk dar tplerle yaplr.
Yemek borusu iltihabnn tipine bal olarak u admlar takip etmekle belirtilerinizi azaltabilir veya sorunlarn tekrar yaanmasn engelleyebilirsiniz.
sayın hocam merhaba, 33 yasındayım 13 yıldır midemde yemek borumda sliding hiatal herni,grade A zofajit,eritematz pangastrit,Hp(+) pozitif son yapt devamı
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası