Sürekli Uyuklama Neden Olur

Sürekli Uyku Hali Hastal&#;k M&#;d&#;r?

Güçlü ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi ve sa&#;l&#;kl&#; bir beden için verimli &#;ekilde uyumak gereklidir. Uykusuz kal&#;nan günlerde dikkat eksikli&#;i ve yorgunluk ba&#; gösterir. Uzmanlar günün en verimli saatlerinde (gece aras&#;) uyuman&#;n vücut hormonlar&#; için sa&#;l&#;kl&#; olaca&#;&#;n&#; söylerler.

Çok geç uyuyup geç saatlerde uyanmak ise bir zaman sonra obeziteye ve çe&#;itli hastal&#;klara davet ç&#;kar&#;r. Peki siz günde kaç saat uyuyorsunuz? Uyku ile vedala&#;makta güçlük çekiyor musunuz? Verece&#;iniz cevaplar çok önemli. Çünkü vücudunuzun ihtiyac&#;ndan fazlas&#;n&#; uyumak, baz&#; hastal&#;klara davet ç&#;karabilir.

Gün içinde sürekli uyku halindeyseniz bu konuyu ele alman&#;n vakti geldi. Çünkü sürekli uyku hali psikolojik bir rahats&#;zl&#;k olarak kabul edilmektedir. Uykucu hastal&#;&#;&#; olarak bilinen sürekli uyuma iste&#;i t&#;p literatüründe “narkolepsi” olarak ifade edilmektedir.

Halsizlik ve uyuma iste&#;i uzun süre devam eden ki&#;ilerde bu hastal&#;k tespit edilmektedir. E&#;er sizde de sürekli uyku hali ve halsizlik görülüyorsa haz&#;rlad&#;&#;&#;m&#;z yaz&#; size yard&#;m edebilir. Sürekli uyku hali nedenleri bulunduktan sonra tedavisi olan bir rahats&#;zl&#;kt&#;r.

En do&#;ru bilgiler ve sa&#;l&#;kl&#; sonuçlar için doktor deste&#;i al&#;n&#;z. &#;çeri&#;imizde yer alan bilgiler reçete niteli&#;i ta&#;&#;maz.

Sürekli Uyku Hali Neden Olur?

Gün boyu kendinizi uykulu hissetmenizin nedeni uzun saatler yo&#;un çal&#;&#;ma temposu, düzensiz bir ya&#;am program&#;, alkol ve kafein tüketimi, ilaç kullan&#;m&#;, psikolojik rahats&#;zl&#;klar, çok çal&#;&#;an bir zihin gibi etmenler olabilir. &#;&#;te, sürekli uyku halinin genel nedenleri:

• Düzensiz uykular gözlerde ve bedende uyku halinin nedenidir; uykuyu düzenlememek sürekli uyku haline neden olur.
• Psikolojik ve zihinsel rahats&#;zl&#;klar sürekli uyku haline davetiye ç&#;karabilir: Anksiyete, &#;izofreni, Parkinson hastal&#;&#;&#;, panik atak, stres, kayg&#; ve yo&#;un mutsuzluk hali vs.
• Huzursuz bacak sendromu olarak ifade edilen uyurken bacaklarda görülen a&#;r&#; ve uyu&#;ma, sabahlar&#; uykulu gözlere neden olur. Gece uyu&#;ma ve sanc&#; ile uyanarak uykunuzu bölmü&#; olursunuz. Yeniden uykuya odaklanma ise biraz vakit al&#;r. Bu &#;ikayetlerin sonucunda gözlerinizde uyku hali meydana gelirken, tüm gün uyuma iste&#;i çekebilirsiniz.
• Yo&#;un miktarda kafein tüketimi vücudunuzda demir emilimini s&#;n&#;rlad&#;&#;&#; için gözlerde uyku hali görülür. Demir eksikli&#;inin bir belirtisi de göz alt&#; çevresinde meydana gelen morluklard&#;r.
• Alkol al&#;&#;kanl&#;&#;&#; olan ki&#;ilerde uykudan sonra göz alt&#;nda &#;i&#;lik ya&#;an&#;r. Gözlerde görülen bu durum ise uyku iste&#;ini daha da tetikler. Alkolün verdi&#;i etki ile de gün boyunca uyumak isteyebilirsiniz.
• Kronik olarak kullan&#;lan baz&#; ilaçlar&#;n yan etkisi uykudur. Düzenli &#;ekilde al&#;nan ilaçlar size gün içinde uyku iste&#;ini hat&#;rlatacakt&#;r. Al&#;&#;kanl&#;k haline geldi&#;inden gözlerinizde uyku hissedilir.
• Yo&#;un çal&#;&#;ma temposu ve uzun saatler çal&#;&#;ma rutini ki&#;ide sürekli uyku iste&#;ini uyand&#;r&#;r. Bu &#;ekilde devam eden i&#; hayat&#; ise ki&#;ide gözlerde uyku halini b&#;rak&#;r.
• Uyku apnesi ad&#; verilen uykunun solunum nedeniyle bölünmesi, ki&#;iye gün içinde uykuyu hat&#;rlat&#;r. Verimli uyuyamayan ki&#;i sürekli uykuyu dü&#;ünecektir ve gözlerde bu yorgunluk hissedilecektir.

&#;lginizi çekebilir: Demir Eksikli&#;ine &#;yi Gelen En Etkili 11 Besin

Sürekli Uyku Hali Hangi Vitamin Eksikli&#;inde Olur?

Bir süredir sürekli uyku hali ya&#;&#;yorsan&#;z B2, B6, B12 vitamini eksikli&#;iniz olabilir. Özellikle B grubu vitaminlerinde eksiklik kans&#;zl&#;k ve demir eksikli&#;i yapabilir. Bu durum yorgunluk, halsizlik ve sürekli uyku hali yarat&#;r.

Çok uyudu&#;unuzda ba&#; a&#;r&#;s&#; ile uyanabilirsiniz. Sürekli uyku hali ve ba&#; a&#;r&#;s&#; genellikle kans&#;zl&#;k problemi ya&#;ayan ki&#;ilerde görülür. Kans&#;zl&#;&#;&#;n temel nedeni de demir eksikli&#;idir. Demir eksikli&#;i ise ülkemizde s&#;kça görülen bir rahats&#;zl&#;kt&#;r. Beslenme ve ilaç takviyesi ile tedavisi mümkündür.

Gayet sakin geçen ve enerji harcanmayan günlerde görülen uyku iste&#;i, zaman zaman kalsiyum eksikli&#;inden meydana gelir. Kan oran&#;ndaki kalsiyum yetersizli&#;i sürekli uyku halinde olmak yönünde enerjinizi dü&#;ürebilir ve sizi uyumaya te&#;vik eder. Demir ve kalsiyum a&#;&#;rl&#;kl&#; beslenilmedi&#;i durumlarda uyku hali kaç&#;n&#;lmaz sondur.

Bu tip durumlarda sürekli uyku hali çözümü için gerekli vitamin ve minerallerin daha yo&#;un oldu&#;u bir beslenme düzenine geçilmeli, takviye formunda da destek al&#;nmal&#;d&#;r.

&#;lginizi çekebilir: Vitamin Eksikli&#;i Belirtileri: 8 Sinyale Dikkat!

Sürekli Uyku Hali Neyin Belirtisi?

1) Susuzluk

Sa&#;l&#;kl&#; bir vücut için en önemli &#;eylerden biri de su! Kula&#;&#;n&#;za çok basit gelebilir ama sürekli uyku hali ve ac&#;kma hissiniz birlikte seyrediyorsa bunun nedeni yeterli su içmiyor olman&#;z olabilir. Su, vücudun enerji ak&#;&#;&#;n&#; da dengeler.

2) Fazla Kilolar

Her ya&#;ta görülme ihtimali olan narkolepsi, sürekli uyku hali sersemlik gibi etkiler meydana getirir. Uyuyan ki&#;inin metabolizmas&#; da yava&#;lar. Metabolizma yava&#;lad&#;&#;&#;nda ise kan ak&#;&#;&#; çok yava&#; gerçekle&#;ir.

Enerjili ve dinamik olmak için kan ak&#;&#;&#;n&#;n h&#;zl&#; gerçekle&#;mesi gereklidir. Uyku hali ve halsizlik ayn&#; zamanda ya&#;an&#;yorsa k&#;sa süre içinde çok fazla yemek yemi&#; olabilirsiniz. E&#;er bu &#;ikayetiniz uzun bir zaman dilimi için geçerliyse; fazla kilonuz bedeninizi etkiliyor demektir.

3) Hareketsizlik

Hareketsiz ya&#;ama sahip olan ki&#;ilerde görülen sürekli uyku hali ve yorgunluk sebebi de apaç&#;k ortadad&#;r. Duran metabolizma ve hareketsiz kalan bünye, harcayacak enerji bulamaz. Bu faktörlere haz&#;r g&#;da tüketimi de eklendi&#;inde ki&#;i tek çareyi sürekli uyumakta bulabilir. Uyand&#;&#;&#;nda ise yorgun ve bitkin bir bedenle güne merhaba diyebilir. Bu durum ise ciddi hastal&#;klara davet ç&#;kar&#;r.

4) Depresyon

Sürekli uyku hali ve unutkanl&#;k depresyon belirtisi olarak kabul edilmektedir. Stresli ve zor bir süreçten geçen ki&#;i, uykuda rahat edece&#;ine inan&#;r. Psikolojik ara&#;t&#;rmalar sonucunda çok uyuyan ki&#;ilerin toplumdan kaçma iste&#;i de belirtiliyor. Ya&#;anan olumsuz durumlardan kaçmak için ki&#;i tek ba&#;&#;na kalmak ve uzunca uyumak ister.

&#;lginizi çekebilir: Depresyona Ne &#;yi Gelir? Bitkiler, Do&#;al Yiyecekler

5) Hamilelik

Sürekli uyku hali hamilelik belirtisi midir sorusuna da yan&#;t verelim. Gebelik döneminde de&#;i&#;en hormonlardan kaynakl&#; uyku hali görülebilir. Vücutta salg&#;lanan progesteron hormonu, sakinle&#;tirici etkiye sahiptir. Hamilelik ile salg&#;lanan bu hormon da anne aday&#;nda yorgunluk ve uykuya neden olmaktad&#;r. Gebelik &#;üphesinde olan kad&#;nlarda sürekli uyku hali oldukça normaldir.

6) Ya&#;l&#;l&#;k

Ya&#;l&#;larda sürekli uyku hali s&#;kça görülen bir durumdur. Ya&#;lanma ile beraber uyku kalitesi de de&#;i&#;mektedir. Uyku ritmi eskisine göre daha farkl&#; hal al&#;r. Gün içinde k&#;sa süreli uykular, sürekli uyku halini davet eder. Ya&#;lanma ile beraber görülen rahats&#;zl&#;klar&#;n gece uykusunu bölmesi de, gündüz uykusuna neden olur.

Sürekli Uyku Hali Nas&#;l Geçer? Ne Yapmal&#;?

Sürekli uyku hali, halsizlik ve yorgunluk hissi altta yatan hastal&#;k iyile&#;tirildi&#;inde otomatik olarak düzelebilir. Örne&#;in kalsiyum eksikli&#;ine veya kans&#;zl&#;&#;a ba&#;l&#; bir sürekli uyku hali varsa ilaç tedavisi ve takviyelerle bu durum çözülebilir.

Yeni do&#;an bir bebe&#;in sürekli uyku hali oldukça normaldir. Geli&#;imini sa&#;l&#;kl&#; &#;ekilde devam ettirmesi için uyumas&#; gereklidir. Uyku esnas&#;nda büyüme hormonlar&#; salg&#;land&#;&#;&#; için yeti&#;kinler ile uyku saati bir tutulamaz.

Okul ça&#;&#;ndaki bir çocu&#;un sürekli uyku hali ise erken uyanma ve gün içindeki aktivitelerden dolay&#; ya&#;anmaktad&#;r. Çocuklarda görülen uyku halleri yorgunluktan kaynaklanabilir. Uyku haliyle beraber ciltte leke ve &#;&#;&#;&#;a kar&#;&#; hassasiyet ba&#;lad&#;ysa doktor gözlemi &#;art olacakt&#;r. Menenjit hastal&#;&#;&#;n&#;n bir habercisi olabilir.

Sürekli Uyku Hali Nas&#;l Geçer?

• Gün içinde bol bol su tüketin.
• Düzenli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
• Kahve ve çay gibi kafeinli içecekleri gün içinde erken saatlerde tüketin.
• Temiz havada yürüyü&#; ve egzersiz yap&#;n; nefesinizi düzenleyin.
• Kan &#;ekerinizi dengede tutacak besinler tüketin.
• Hareket halinde ve aktif olmaya çal&#;&#;&#;n.
• &#;ekerli, gazl&#; içecekler ve haz&#;r g&#;dalardan uzak durun.
• Demir eksikli&#;i, kans&#;zl&#;k ve kalsiyum gibi durumlarda takviye al&#;n.

Sürekli Uyku Hali &#;çin Ne Yapmal&#;?

• Gün içindeki halsizlik ve uyku hali için ise bol C vitaminli g&#;dalar&#; tüketmesi iyi olacakt&#;r.
• Yeti&#;kinlerde görülen sürekli uyku hali ve ü&#;üme kans&#;zl&#;k belirtisi oldu&#;undan, kan yapan yiyeceklerin tüketilmesi tavsiye edilir.
• Kuru yemi&#; ve k&#;rm&#;z&#; meyveler kan de&#;erini yükselten besinlerdendir.
• Düzenli kahvalt&#;, bol su tüketimi, sebze ve meyve yeme al&#;&#;kanl&#;&#;&#; ile ü&#;üme ortadan kald&#;r&#;l&#;r.
• Kan de&#;erleri ideal dengeye gelince uyku hali ortadan kalkacak; düzenli uyku saatleri meydana gelecektir.
• Uyand&#;&#;&#;n&#;zda limonlu su içmek metabolizmay&#; harekete geçirecektir. Aktif metabolizma ise uyku iste&#;ini ortadan kald&#;r&#;r.
• Protein içeren kahvalt&#;lar ile dinamik olabilirsiniz. Yumurta ve süt ürünlerini tercih edip sürekli uyku halini üzerinizden atmak çok kolay.
• Yüzünüzü so&#;uk su ile y&#;kay&#;p kan dola&#;&#;m&#;n&#; harekete geçirebilirsiniz.
• Uyku saatlerinizi belirleyin ve ayn&#; saate uyumaya çal&#;&#;&#;n. Düzen al&#;nd&#;&#;&#;nda ayn&#; saate uyuyup uyanabilirsiniz.
• Evde sürekli uyku hali içindeyseniz bunun nedeni hareketsizlik olabilir. Sevdi&#;iniz bir sporla u&#;ra&#;&#;n. Zevk alarak yapaca&#;&#;n&#;z sporla vücudunuz harekete geçecek ve halsizlik ortadan kalkacakt&#;r.
• T&#;bbi destek isteyen durumlarda yani depresyon gibi nedenlerde uzman ile yola ç&#;kmak en sa&#;l&#;kl&#; ve do&#;ru karar olacakt&#;r.

&#;lginizi çekebilir: Kan Yapan Yiyecekler, Kans&#;zl&#;&#;a Birebir 20 Do&#;al Yiyecek

Sürekli Uyku Hali &#;çin Hangi Doktora Gidilmeli?

Uykuyu kontrol eden sinirler beyin sisteminde yer ald&#;&#;&#; için sürekli uyku problemini çözmek için “nöroloji” bölümüne gitmeniz gereklidir. Uzun süre devam eden sürekli uyku hali ve halsizlik sorunu ancak bir doktor denetimi ile iyile&#;tirilebilir. Uykuya neden olan faktörler gerekli testler sonucunda belirlenir. Uygun görülen ilaçlar ve tedavi yöntemi ile uyku hali çözülebilir.

Sürekli uyku hali bitkinlik ve yorgunluk gibi &#;ikayetler genellikle sa&#;l&#;kl&#; beslenme ve düzenli spor ile geçen rahats&#;zl&#;klar olsa da bazen altta yatan daha ciddi sebepler olabilir. Sürekli uyku hali beyin tümörü gibi ciddi hastal&#;klar&#;n habercisi ise genellikle a&#;&#;r ba&#; a&#;r&#;lar&#; gibi ciddi semptomlar da görülür. Bu durumla ilgili tan&#;lar da nöroloji bölümünde konur ve gerekli tedaviler uygulan&#;r.

Sürekli uyku hali psikolojik etkenlerden dolay&#; ki&#;iyi rahats&#;z ediyorsa psikolojik destek almak gerekecektir. Bu amaçla bir psikiyatr ile ileti&#;ime geçebilirsiniz. Doktor gerekli incelemelerden sonra sizi ilgili uzmana sevk edecektir. Sürekli uyku hali depresyon gibi psikolojik sebeplere dayanan bir rahats&#;zl&#;&#;&#;n göstergesi ise hem fiziksel hem de zihinsel süreçler aç&#;s&#;ndan tetkiklere göre ilerlemek gerekecektir.

Sürekli uyku hali eklem a&#;r&#;lar&#; ve hatta tüm vücut a&#;r&#;lar&#; ile birlikte seyrediyorsa fibromiyalji hastal&#;&#;&#; ya&#;&#;yor da olabilirsiniz. Bununla ilgili tetkikler yapt&#;rmak için fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümlerine ba&#;vurabilirsiniz.

Kronik Yorgunluk Sendromu Nedir?

Migren Nedir? Belirtileri ve Nedenleri

Göz Yorgunlu&#;una &#;yi Gelen 8 Do&#;al Tedavi

Hangi Vitamin Ne &#;&#;e Yarar? En Çok Hangi Besinde Var?

Uykuyu Ne Açar? Sizi An&#;nda Canland&#;racak H&#;zl&#; Etkili 10 Besin

Özel İçerik

İstatistiklere göre, düzenli uyku hali bütün dünyada yaygın olarak görülen bir sorundur. Bu durumun birçok nedeni olabilir. Belki de ondan kurtulmak için odadaki sıcaklığı ayarlamak veya bir vitamin kürü almak yeterli olacaktır. Bununla birlikte, uyuşukluk aynı zamanda birçok hastalığın belirtisi de olabilir.

Hareketsiz yaşam tarzından aşırı karbonhidrat tüketimine kadar birçok farklı nedenden dolayı kaynaklanabilen gün içinde uyku isteğini, doğru ipuçlarıyla önleyebilmek mümkün.

SÜREKLİ UYKU İSTEĞİNİN NEDENLERİ

İşte sürekli uyumak istemenin 15 nedeni:

1. Uykusuzluk

Sürekli uyku hali çeşitli hastalıklardan kaynaklanabilir, ancak araştırmalara göre bunun en yaygın nedeni olağan uyku eksikliğidir.

Sağlıklı insanların her gece saat uykuya ihtiyacı vardır, aksi takdirde gün boyu zinde ve enerjik kalmaları çok zor olacaktır. Genellikle uyku yoksunluğu ve gündüz uyku hali, kişi uyumak için yeterli zaman bulamadığında ortaya çıkar, çok geç yatar veya çok erken kalkar.

Uykusu eksikliği, düşünme verimliliğini ve dikkati düşürür, beyni, bağışıklığı ve üreme sistemlerinin işleyişini bozar. Uyku eksikliği ayrıca diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların riskini artırır.

Uykusuzluk, gündüz aşırı uyku halinin en yaygın ve kolayca gözden kaçan nedenidir. Yüksek risk grupları şunlardır:

- Zamanla yavaş yavaş uyku yoksunluğu geliştiren vardiyalı çalışanlar,

- Birden fazla yerde çalışması, kötü uyku hijyeni ve çocuklarına ve aile üyelerine bakmak gibi aile yükümlülükleri nedeniyle uykusuz kalan kişiler,

- Kronik ağrı sendromu olan hastalar,

- Hastanede yatan hastalar.

Uyku süresinin yanı sıra kalitesi de önemlidir. Yeterli süre uyuyan kişilerin uykusuzluk çekmesi nadir değildir, ancak gürültü, ışık, uygun olmayan sıcaklıklar veya rahatsız edici bir yatak, iyi bir gece uykusunu engeller.

Uyku döngüsü melatonin hormonu tarafından desteklenir. Tamamen karanlıkta üretilir, bu nedenle mümkün olduğunca karanlık bir odada uyumanız sağlıklı uyku için önemlidir. Bu nedenle perdeleri kötü veya televizyonu açık bir yatak odasında uyumak sağlıklı olmaz.

Hareketsiz yaşam tarzı

Araştırmalar, hareketsiz yaşam tarzına sahip olan kişilerin, orta düzeyde egzersiz yapanlara göre uyku sorunları ve sürekli uyku hissini daha sık yaşadığını göstermektedir.

Fiziksel yorgunluk

Aşırı egzersiz yapmak veya fiziksel olarak yorulmak da uyku ve gündüz uykululuk sorunlarına yol açabilir. Araştırmalara göre, vücutlarının bir sonraki egzersizden önce tamamen iyileşmesi için zamanı olmayacak şekilde egzersiz yapan insanlar, kronik yorgunluk, zihinsel motivasyonda azalma, kaygı, uyku bozuklukları, depresyon ve kardiyovasküler sistem ile ilgili sorunlar yaşayabilirler. Böyle bir aşırı yüklenme birkaç ay devam ederse, kişi aşırı antrenman sendromu geliştirebilir, birçok vücut fonksiyonunda patolojik değişikliklerle dolu daha tehlikeli bir durumdur.

Ayrıca akşamları veya gece geç saatlerde egzersizler de uyku sorunlarına yol açabilir.

Sirkadiyen ritmi bozuklukları

Sirkadiyen ritim, insan vücudunun uykuya dalmayı ve uyanmayı düzenleyen ve gün boyunca enerji dağılımına yardımcı olan iç saatidir. Ana mekanizması ışığa odaklıdır, gece olduğunda kişinin uykuya dalmasına yardımcı olan engelleyici mekanizmaları harekete geçirir. Bu nedenle, sirkadiyen ritimdeki bozukluklar genellikle körlük veya görme hastalıkları ile ilişkilidir ve mahkumlar gibi doğal ışığa erişimi olmayan insanlarda da görülür.

Sağlıklı insanlarda sirkadiyen ritimdeki bozulmalara çoğunlukla şunlar neden olur:

- Zaman dilimlerinin değişmesi (jetlag),

- Vardiyalı çalışma,

- Düzensiz uyku.

Kişinin sirkadiyen ritmi bozulursa ya uyku ve uyanıklık döngülerini kaybeder ya gece geç saatlere kadar uyuyamaz ya da tam tersine akşamları uyumak istemeye başlar. Sirkadiyen ritim bozuklukları kronik uyku yoksunluğuna yol açabilir. Örneğin, kişi sabah 3'ten önce uykuya dalamıyorsa ve sabah 9'da işte olması gerekiyorsa bu durum uzun vadede birçok sağlık sorununa neden olur.

Melatonin ilaçları, uyku hapları, yaşam tarzı kontrolü, sıkı uyku hijyeni, ışık tedavisi veya kronoterapi ile sirkadiyen ritim geri yüklenebilir. Doğru tedavi sadece bir uzman tarafından seçilebilir.

Çok fazla basit karbonhidrat tüketmek

Sürekli uyku hali ve yorgunluğun sebeplerinden biri de kişinin beslenmesi olabilir. Vücudumuzun ana yakıtı karbonhidratlı besinlerden aldığımız glikozdur. Karbonhidratlar, bağırsaktaki çözünme hızına ve glikozun kan dolaşımına girme hızına göre sıralanır.

Kompleks karbonhidratlar olarak sınıflandırılan havuç veya balkabağı gibi yiyecekler yavaş sindirilir ve yavaş yavaş şeker salarak kişinin uzun süre tok hissetmesini sağlarlar. Patates ve pirinç gibi basit karbonhidratlar ise hızla emilir ve kanı büyük miktarda glikoz ile keskin bir şekilde doyurur. Bu yüzden pasta yiyerek bir enerji patlaması yaşayabilirsiniz. Ancak, kandaki şeker seviyesi, arttığı gibi keskin bir şekilde de düşer, canlılık hissi kaybolur ve açlık yeniden ortaya çıkar.

Bir kişi çok fazla hızlı karbonhidrat yerse, kan şekerindeki bu artışlara bir tür organik bağımlılık geliştirir. Yemekten sonra kısa bir güç patlaması yaşar, ancak daha sonra bir çöküş ve uyuşukluk yaşar.

Yanlış beslenme

Basit karbonhidratlara ek olarak, bazı gıdalar da uyku kalitesini bozarak gündüz uykululuğuna neden olabilir. Uykuyu bozan besinler genel olarak şunlardır:

- Güçlü alkollü içecekler uykunun yapısını bozar ve uyku bozukluklarının en yaygın nedenlerinden biridir.

- Kahve ve çay da uykuyu bozabilir. Bu içecekler sinir sisteminin aşırı uyarılmasına yol açar. Bunun sonucunda önce uykuya dalmada güçlükler olur ve kısa süre sonra gündüz uyku hali de gelişir.

- Baharatlar ve baharatlı yiyecekler de uyku sorunlarına neden olabilir. Sinir sistemini aşırı uyarabilecekleri için kullanımları akşam yemeği ile sınırlandırılmalıdır.

- Ağır bir akşam yemeği de uykuyu bozar. Sindirim sistemini aşırı yorabilir. Geceleri yiyecekler çok yavaş sindirilir. Sindirim sisteminin yüksek yoğunlukta çalışması için vücudun çok çaba sarf etmesi gerekir.

Gıda alımının vücut üzerindeki etkisi ince bir seviyede gerçekleşir. Bu süreçleri derinlemesine araştırmak ve anlamak gerekli değildir. Ana şey, yiyeceklerin kalite ve kalori içeriğinde dengelenmesi gerektiğini hatırlamaktır.

Vitamin eksikliği

Sürekli yorgunluk ve uyuşukluk, vitamin eksikliğinin belirtileri olabilir. Çoğu zaman bu durum B1, B2, B3, B5, B6, B9, B8, B12 vitaminleri, C vitamini ve D vitamini eksikliğinden kaynaklanır.

Kronik yorgunluk sendromu

Kronik yorgunluk sendromu veya miyaljik ensefalomiyelit (ME), kişi 6 ay boyunca kalıcı ve açıklanamayan yorgunluk yaşadığında teşhis edilir. Diğer yaygın semptomlar arasında konsantrasyon azalması, baş dönmesi, baş ağrıları, şişmiş lenf düğümleri ve zayıf uyku bulunur.

Kadınların, ME'yi erkeklere göre 2 kat daha fazla yaşama riski vardır. En sık 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. ME, bilinen bir nedeni olmayan gizemli bir hastalıktır. Son araştırmalar bunu bağışıklık ve adrenal sistemlerdeki, uyku düzenlerindeki ve beslenmedeki değişikliklere bağlamaktadır. Ek olarak, ME'ye genetik yatkınlığın varlığını gösteren çalışmalar da vardır. Bozukluk, genellikle başka bir hastalıktan veya psikolojik şoktan sonra aniden kendini gösterir.

ME, nadir görülen bir hastalıktır. Semptomları diğer birçok hastalığın belirtilerine çok benzer, bu nedenle sıklıkla karıştırılır. Sadece bir uzman kapsamlı bir tıbbi muayeneden sonra ME'yi doğru bir şekilde teşhis edebilir. Hastalık benzer semptomlar nedeniyle depresyon, kronik ağrı sendromu veya fibromiyalji ile karıştırılabilir.

Narkolepsi ve idiyopatik hipersomni

Nörolojik bozukluklar, kronik uykululuğun başka bir nedeni olabilir. Narkolepsili insanlar gün boyunca yoğun uykululuk nöbetleri yaşarlar. Birçoğu bu nöbetleri kontrol edemez ve bir konuşma sırasında veya araba sürerken uyuya kalır. Birkaç dakikadan yarım saate kadar uyurlar ve yenilenmiş olarak uyanırlar, ancak bir süre sonra tekrar bir uyuşukluk nöbeti yaşayabilirler. Ayrıca hastalığa uyku felci atakları, uykuya dalma veya uyanma sırasında ortaya çıkan halüsinasyonlar ve ani kas tonusu kaybı eşlik edebilir.

Narkolepsinin kesin nedeni belirsizdir. Araştırmacılar, hastalığın genetik bir mutasyonla ilişkili olduğunu ve kalıtsal olduğunu öne sürüyorlar. Bu hastalığa sahip hastaların, ışığa maruz kaldığında kişinin uyanmasına neden olan bir nöropeptid olan oreksin düzeylerinin düşük olduğu bilinmektedir.

Narkolepsiyi tamamen iyileştirmenin bir yolu yoktur. Hastalık belirtileri, gün boyunca uyanık kalmaya yardımcı olmak için davranış kontrolü, uyku hijyeni, psikoterapi ve uyarıcılarla tedavi edilir.

Benzer bir başka hastalık da idiyopatik hipersomnidir. Bu hastalıkta kişi ne kadar uyursa uyusun sürekli uykulu hisseder. Hastalar gece yarısı uyandıklarında hemen uyuyamaz ve sabahları uykudan uzun ve zorlu bir şekilde ayrılırlar. Hastalık, beynin inhibe edici mekanizmalarının bozulmasıyla ilişkilidir, ancak ortaya çıkmasının kesin nedeni bilinmemektedir. Narkolepsi ile hemen hemen aynı şekilde tedavi edilir.

Uyku ile ilişkili motor nörolojik bozukluklar

Bazı nörolojik hastalıklar insanların sürekli hareket etmesine neden olur. Uykuda ortaya çıkabilirler, uyku kalitesini bozarlar ve gündüz uykululuğuna yol açarlar.

Huzursuz bacak sendromu (HBS) ile kişi bacaklarında karıncalanma, kaşıntı, gerilme ve yanma hissi gibi hoş olmayan hisler yaşar. Kişi bacaklarını hareket ettirirse, bu duygular hemen kaybolur. Birçok hastada, akşamları ve geceleri duyumlar artar. Huzursuz bacak sendromu birincil, yani bağımsız bir hastalık ve ikincil, yani diyabet veya omurilik yaralanması gibi başka bir hastalığın belirtisi olabilir. Bozukluk genellikle demir eksikliği olan kişilerde görülür.

Uykuda periyodik hareket bozukluğu (UPHB) da HBS'ye çok benzeyen ve vakaların yüzde 80'inde ona eşlik eden bir bozukluktur. UPHB ile kişi her saniyede bir kolları ve bacaklarıyla hareketler yapar, ancak bu sadece uyku sırasında olur. Çoğu zaman bu hareketler gece uyanmalarıyla son bulur ve uyku kalitesini düşürür. UPHB'nin en belirgin özelliği, insanların bilinçsizce hareket etmeleri ve bu nedenle sorunun farkında olmamalarıdır.

Her iki bozukluk da demir takviyeleri (hastalık demir eksikliğinden kaynaklanıyorsa), uyku hijyeni ve Parkinson hastalığı ilaçları ile tedavi edilir.

Psikolojik durumlar

Uyku bozuklukları ve uyuşukluk psikolojik hastalıklarla da ilişkili olabili. Bunlar atipik depresyon, bipolar bozukluk ve anksiyete bozukluklarıdır.

Uyku apnesi

Uku apnesi, hava yollarının daralması nedeniyle oluşan bir solunum durmasıdır. Kan oksijen doygunluğunda bir azalmaya yol açar ve bu da gündüz uykululuğuna ve bilişsel bozulmaya yol açar. Uyku apnesi, çoğunlukla aşırı kilolu yetişkinlerde ve ileri yaştaki erkeklerde, ayrıca sigara ve alkol kullanan kişilerde görülen bir hastalık türüdür.

Bir apne atağı sırasında uyuyan kişi birkaç saniyeliğine nefes alıp vermeyi durdurur, ardından yüksek sesle horlar ve dönmeye başlar. Bu durumun birçok nedeni vardır, ancak çoğu zaman vücut ağırlığı fazla olan kişilerde ortaya çıkar. Dil dokularında biriken yağ, bir rüyada dil ve dokuların hava yollarını daraltmasına, hava akışını engellemesine ve kişinin boğulmasına neden olur.

Uyku sırasında yetersiz nefes alma, kişinin uykulu ve bunalmış hissetmesine neden olur. Aynı zamanda, nöbetler uykuda gerçekleştiğinden, kişi kendisine ne olduğunu anlayamayacaktır.

Diyabet

Yorgunluk ve sürekli uyku hali diyabetin çok yaygın belirtileridir. Diyabetli kişilerde, glikozu kandan hücrelere taşıyan bir hormon olan insülin üretimi ve kullanımı bozuktur. Yeterli insülin üretilmezse, vücut hücreleri yetersiz glikoz alır ve bu nedenle açlık çekerler. Kişi bunu bir çöküş ve sürekli uyuşukluk olarak hisseder. İnsülin tedavisi gören bir hasta çok fazla insülin alırsa, kanındaki glikoz seviyesi çok düşer, bu nedenle hücreler zamanla tekrar aç kalmaya başlar ve tekrar güç kaybı yaşar.

Diyabet, böbrek hasarı ve kalp hastalığından depresyona kadar çeşitli komplikasyonlara yol açabilir ve bu da kalıcı yorgunluk ve uyku halini şiddetlendirebilir. Ayrıca diyabet ve yüksek kan şekeri semptomlarından biri de noktüri yani gece sık idrara çıkmadır. Kendi içinde uyku kalitesini bozabilir.

Kalıcı uyuşukluğa neden olan diğer hastalıklar

Hasta olduğumuzda vücudumuz tüm kaynaklarını iyileşmeye yönlendirir. Çoğu zaman, normal yaşamı sürdürmek için enerji kalmaz. Bu nedenle yorgunluk ve uyku hali birçok hastalığın ortak belirtileridir. Bu hastalıklar arasında enfeksiyonlar ve virüsler, onkolojik hastalıklar, hipotiroidizm gibi tiroid hastalıkları, anemi, otoimmün hastalıklar (lupus, romatoid artrit, multipl skleroz, Sjögren sendromu), kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kalp yetmezliği veya iskemi gibi kardiyovasküler sistem hastalıkları ve fibromiyalji bulunur.

Uyuşukluğa neden olan ilaçlar

Uyuşukluk bazı ilaçların alınmasının sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Tipik olarak bu ilaçlar arasında benzodiazepinler, benzodiazepin olmayan sakinleştiriciler, antihistaminikler, antikonvülsanlar, opioid analjezikler, sakinleştiriciler ve antipsikotikler bulunur. Alkol, uyuşturucu ve uyarıcılar bırakıldığında da gündüz uyku hali ortaya çıkar.

SÜREKLİ UYUMAK İSTİYORSANIZ NE YAPMALISINIZ?

Çoğu zaman, gündüz uyku hali uyku eksikliği veya uykusuzluktan kaynaklanır. Bu nedenle, ilk adım uyku düzeninizi normalleştirmeye çalışmaktır. 7 ila 9 saat arasında uyumak, aynı saatte yatmak ve uyanmak gerekir. Yatmadan birkaç saat önce, özellikle yüksek kalorili yiyecekler yememek ve ayrıca parlak ışık kaynaklarından kaçınmaya çalışmak en iyisidir. Ek olarak, yatağın rahatlığını düşünmek gerekir.

Bu işe yaramazsa veya gündüz uyku halinizin bir hastalıkla ilgili olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzu görmelisiniz. Uzman, her şeyden önce bu durumun somatik (bedensel) nedenlerini kontrol edecektir. Örneğin, uyuşukluk ile de ortaya çıkabilen anemi veya tiroid fonksiyon bozukluğunu kontrol edecektir.

Stres de gündüz uyku hali ile yakından ilişkilidir. Stres, birçok hastalığın gelişimi için evrensel bir mekanizmadır. Vücut, vücut üzerinde uyarıcı etkisi olan bir adrenal hormon olan çok fazla kortizol üretir. Stresin ilk aşamalarında, kortizol harekete geçmeye yardımcı olur, güç verir, ancak hormon salınımı devam ederse, bu, kortizolün bağışıklık sisteminin tükenmesine yol açtığı sağlıksız strese yol açar.

Ayrıca kortizol, merkezi sinir sisteminin aktivitesini etkiler, bu da stresi engellemenin daha zor olmasına neden olur. Bu nedenle, kişi daha kötü uykuya dalar veya uykuyu sürdüremez.

Bu nedenle hayatınızdaki stres faktörlerini her zaman en aza indirmeye çalışın. Çeşitli nefes egzersizleri deneyin, sosyal aktiviteler yapın ve ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız profesyonel yardım alın.

Uyku bozukluklarının sebepleri nelerdir?

Kaliteli bir uyku sağlıklı bir yaşam sürmek için olmazsa olmazlardandır. Uyku hepimizin gün boyunca yaşadığı olaylar sebebiyle yıpranan sinir siteminin onarıldığı, bedenin dinlendiği ve enerji depoladığı bir süreçtir. Uykunun sürekli bölünmesi ya da uyuyamama vücudun bu dinlenme işlemini gerçekleştirmesini engeller ve gün boyu yorgun olmaya sebep olur. Uyku bozuklukları sürekli yorgun bir bedenin yanı sıra birçok hastalığa da neden olmaktadır. 

Peki bu uyku bozukluklarına sebep olan durumlar nelerdir?

Uyku apnesi: Uyku apnesi gündüzleri aşırı uyuklama, horlama, uyku esnasında nefessiz kalma, baş ağrısı ve yorgunluk belirtileriyle kendini gösterir. Hastanın kilo vermesiyle hafifleyebilen bu rahatsızlıkta ameliyat sadece hafif vakaların tedavi edilmesine olanak verir.

Narkolepsi: Gündüzleri aşırı uyuma isteği ve kısa süreli uyku atakları narkolepsiyi işaret eder. Bu parçalı uykular sırasında rüya ve halüsinasyonlar görmek mümkündür. Hastalığın bir diğer belirtisi ise uykudan uyandıktan sonra hareket edememe ve gülme ya da öfkeyle birlikte oluşan kasların kontrol edilememesidir. İlaçla tedavisi mümkündür.

Huzursuz bacak sendromu: Huzursuz bacak sendromu, vücudun hareketsiz olduğu anlarda görülen bacakları hareket ettirme isteğidir. Uyku esnasında ortaya çıktığında uyumaya engel olur. Uyuşma ve karıncalanma hissi yaratır. Egzersizler sayesinde kısmen ya da tamamen düzelmesi mümkündür.

İnsomnia (uyuyamama hastalığı): İnsomnia belirtileri, uykuya dalmada sorun yaşama, çok erken saatlerde uyanma, gece boyunca uykunun bölünmesidir.

Bu rahatsızlıklar dışında, psikolojik etkenler, yaş, kabuslar, depresyon, kalp rahatsızlıkları, ilaçlar ve yaşam stili de uyku sorunlarına yol açan sebeplerdendir. Akşam saatlerinde çok tüketilen çay ve kahve de uyuyamamanıza sebep olabilir.

Uyku problemini gidermek için alınması gereken önlemler nelerdir?

• Gün içerisinde uyumaktan kaçının.
• Her gün aynı saatte uyumaya ve uyanmaya özen gösterin.
• Televizyon izlemek yerine kitap okuyun.
• Yürüyüş gibi hafif egzersizler yapın.
• Sıcak duş alın ve uyuyacağınız odanın havalandırılmış ve ısısının iyi ayarlanmış olmasına özen gösterin.

Hangi durumlarda uyku problemleri için doktora başvurulmalıdır?

• Uyku esnasında çok fazla horluyorsanız veya nefessiz kalıyorsanız,
• Günlük aktivitelerinizi yaparken uyuya kalıyorsanız,
• Yeni uyandığınızda bile kendinizi yorgun hissediyorsanız,
• Rahat uyumak için aldığınız hiçbir önlem işe yaramıyorsa bir uzmana başvurmanız gerekmektedir.