Sarılık Olan Bebek Kaç Saat Uyumalı

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; s&#;k rastlanan bir durum.

Normal do&#;um haftas&#;nda do&#;an her 10 bebe&#;in yakla&#;&#;k 6’s&#;nda görülebiliyor. Prematüre bebeklerde ise bu oran daha yüksek. Yenido&#;an her 10 prematüre bebekten yakla&#;&#;k 8’inde sar&#;l&#;k olas&#; bir durum.

Kandaki yüksek bilirubin seviyesinden kaynaklanan sar&#;l&#;&#;&#;n temel nedeni, bebe&#;in henüz faaliyetlerini tam anlam&#;yla yapabilecek olgunlu&#;a eri&#;memi&#; karaci&#;eri.

Karaci&#;er geli&#;tikçe kandaki bilirubini parçalay&#;p ba&#;&#;rsaklara gönderiyor. Sar&#;l&#;k da kayboluyor.

Yaz&#;m&#;zda sar&#;l&#;kla ilgili pek çok bilgiyi farkl&#; kaynaklardan ara&#;t&#;rd&#;k. Ve sizlere sunduk.

Yaz&#;da da göreceksiniz fizyolojik sar&#;l&#;k göz korkutan bir hastal&#;k de&#;il.

Ancak her zaman oldu&#;u gibi zaman&#;nda müdahale, doktor takibi ve doktor önerilerini uygulamak önemli.

Ayr&#;ca do&#;umdan sonra ilk günlerde bebe&#;i s&#;k ve etkin beslemenin önemi sar&#;l&#;k söz konusu oldu&#;unda bir kez daha öne ç&#;k&#;yor.

&#;yi okumalar…

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Nedir?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; yenido&#;an bebe&#;in kan&#;ndaki bilirubin (k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerindeki bir sar&#; pigment) seviyesinin artmas&#; sonucu görülen bir sa&#;l&#;k sorunudur.

• Sar&#;l&#;k, genellikle do&#;umdan gün sonra ortaya ç&#;kar.

• Genellikle gün içinde kaybolur. &#;ki haftaya kadar uzamas&#; normal kabul edilebilir.

• Prematüre bebeklerde sar&#;l&#;k günde belli olup daha &#;iddetli görülebilir.

• Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; yayg&#;n bir durumdur.

• Normal do&#;um haftas&#;nda dünyaya gelen 10 bebe&#;in yakla&#;&#;k 6’s&#;nda, gebelik haftas&#;ndan önce do&#;an (prematüre bebek) 10 bebe&#;in ise yakla&#;&#;k 8’inde görülür.

• Sar&#;l&#;k esnas&#;nda bebe&#;in cildi ve gözleri sar&#; renk al&#;r. Ancak bebekteki renk de&#;i&#;imine bakarak sar&#;l&#;k tan&#;s&#; koymak mümkün de&#;ildir. Bir doktor özel &#;&#;&#;k alt&#;nda bebe&#;i inceleyerek bu tan&#;y&#; koyabilir.

• Doktorlar her ko&#;ulda bilirubin seviyesine bakmak üzere bebekten kan al&#;nmas&#;n&#; ister.
• Total bilirubin de&#;erleri 5 mg/dl’nin üstüne ç&#;kan her bebek sar&#;l&#;k tan&#;s&#; al&#;r.
• Mayo Klinik uzmanlar&#;na göre do&#;um haftas&#; ile normal do&#;um haftas&#; aras&#;nda do&#;an bebeklerin genellikle sar&#;l&#;k tedavisine ihtiyac&#; olmaz, sar&#;l&#;k kendili&#;inden geçer. Bu tür sar&#;l&#;&#;a fizyolojik sar&#;l&#;k denir.
• Nadiren kandaki bilirubinin çok yüksek seviyelere ç&#;kmas&#; yenido&#;an bebekte beyin hasar&#; riski gibi ciddi sonuçlar yaratabilir. &#;iddetli geçen sar&#;l&#;k hastal&#;&#;&#;nda erken te&#;his ve tedavi çok önemlidir.

Bilirubin Nedir?

Sar&#;l&#;&#;&#; olu&#;turan bilirubin, kandan bulunan k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin (eritrosit) y&#;k&#;lmas&#;yla olu&#;an bir maddedir.

B&#;l&#;rub&#;n normal &#;artlarda karac&#;&#;erde &#;&#;lenerek vücuttan at&#;lacak hale gel&#;r.

Bebek anne karn&#;nda oksijeni dü&#;ük bir ortamda ya&#;ar ve oksijeni dokulara götürmek için daha yüksek oranda hemoglobine ihtiyaç duyar.

Dolay&#;s&#;yla bebek do&#;du&#;unda hemoglobin seviyesi yüksektir.

Do&#;um sonras&#; atmosfer havas&#;ndaki yüksek oksijen oran&#; ile kar&#;&#;la&#;an bebe&#;in art&#;k yüksek miktarda hemoglobine ihtiyac&#; kalmaz.

Hemoglobin y&#;k&#;l&#;r ve ortaya fazla miktarda bilirubin ç&#;kar.

Ne var ki bebe&#;in karaci&#;er fonksiyonlar&#; henüz tam geli&#;medi&#;i için ortaya ç&#;kan fazla miktarda bilirubin ayn&#; h&#;zda karaci&#;erden ba&#;&#;rsaklara at&#;lamayabilir.

Bilirubin kanda birikir ve ortaya sar&#;l&#;k ç&#;kar.

• Bilirubinin kandan at&#;labilmesi için bebe&#;in karaci&#;erinin belli bir olgunlu&#;a eri&#;mesi gerekir.

Yenido&#;an bebe&#;in karaci&#;er fonksiyonlar&#; henüz tam geli&#;memi&#;tir.

Bilirubini bir yeti&#;kin karaci&#;eri kadar iyi atamaz.

Karaci&#;er fonksiyonlar&#;n&#;n geli&#;ebilmesi için bebe&#;in do&#;umdan sonra birkaç güne ihtiyac&#; vard&#;r.

• Yeni do&#;mu&#; bebe&#;in kan&#;nda bulunmas&#; gereken bilirubin miktar&#; yakla&#;&#;k mg/dl’dir.

• Kandaki bilirubin miktar&#; 5 mg/dl’yi a&#;t&#;&#;&#;nda sar&#;l&#;k fark edilir ve ilk olarak göz aklar&#; sararmaya ba&#;lar.

• Bilirubin mg/dl oldu&#;unda sar&#;l&#;k ba&#; ile boyun aras&#;nda görülür.

• mg/dl oldu&#;unda gövdenin üst k&#;s&#;mlar&#;nda görülür.

• mg/dl oldu&#;unda gövdenin alt k&#;s&#;mlar&#;nda gözlenir.

• mg/dl’de kol ve bacaklarda görülür.

• El ve ayaklara kadar inen sar&#;l&#;kta bilirubin de&#;eri yakla&#;&#;k 20 mg/dl’dir.
Bu de&#;erlere klinik ölçümler sonucu ula&#;&#;l&#;r.

Sar&#;l&#;k ve Bilirubin

Sar&#;l&#;k ve bilirubin aras&#;ndaki ili&#;kiyi anlamak için a&#;a&#;&#;daki maddelere göz atabilirsiniz.

• Bilirubin cildin sar&#;ya dönmesine yol açan bir pigment.
• Sar&#;l&#;k kandaki bilirubin seviyesinin yükselmesini ve cildin sar&#;ya dönmesini ifade eder.
• Bilirubin k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin normal sürecinde parçalanmas&#;yla ortaya ç&#;kar.
• Normal &#;artlarda karaci&#;er bilirubini atar. Ancak yenido&#;an bir bebe&#;in karaci&#;er fonksiyonlar&#; henüz tam olgunla&#;mam&#;&#;t&#;r.
• Kar&#;&#;la&#;&#;lan yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; vakalar&#;n&#;n büyük bölümü fizyolojiktir ve hafif geçer.
• Beden için risk yaratan bilirubin seviyesi yakla&#;&#;k 20’dir. Bu seviyeye nadiren rastlan&#;r.
• Yüksek seviyelerde bilirubinin varl&#;&#;&#; tedavi gerektirir.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Neden Olur?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n nedeni yüksek seviyelerdeki bilirubin’dir (hiperbilirübinemi).

Bilirubin, ömrünü tamamlayan k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin parçalanmas&#; sonras&#;nda do&#;al olarak ortaya ç&#;kar.

Yenido&#;an bebekler yeti&#;kinlere göre daha fazla bilirubin üretir.

Çünkü ya&#;am&#;n ilk günlerinde k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin y&#;k&#;m&#; daha h&#;zl&#;d&#;r ve ortaya daha çok miktarda bilirubin ç&#;kar.

Normal &#;artlarda karaci&#;er bilirubini kan dola&#;&#;m&#;ndan ç&#;kar&#;r ve ba&#;&#;rsak yoluna gönderir.

Ancak yenido&#;an bebe&#;in henüz olgunla&#;mam&#;&#; karaci&#;eri genellikle bu i&#;lemi yeterince h&#;zl&#; yapabilecek kapasitede de&#;ildir. Ve bilirubin fazlas&#; aç&#;&#;a ç&#;kar.

Bebe&#;in karaci&#;erinin bu i&#;lemi daha rahat yapabilmesi için birkaç gün daha zamana ihtiyac&#; vard&#;r.

Bu &#;artlarda olu&#;an sar&#;l&#;&#;a fizyolojik sar&#;l&#;k denir. Ve genellikle do&#;umun ard&#;ndan 2. ya da 3. günde gerçekle&#;ir. Yenido&#;anlarda bu duruma s&#;k rastlan&#;r.

Ancak yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n alt&#;nda ba&#;ka nedenler de yatabilir.

Genellikle,

• patolojik sar&#;l&#;k olarak de&#;erlendirilen ve
• daha ileri bir hastal&#;&#;&#; ifade eden bu durumdaki bebeklerde bilirubin seviyesini dü&#;ürmek için tedavi uygulanmas&#; gerekir.

Bebek patolojik sar&#;l&#;&#;&#;n alt&#;nda yatan nedenler bak&#;m&#;ndan incelemeye al&#;n&#;r.

PATOLOJ&#;K YEN&#;DO&#;AN SARILI&#;INA NEDEN SA&#;LIK KO&#;ULLARI

Mayo Klinik uzmanlar&#;na göre patolojik yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;na neden olabilecek hastal&#;klar ya da sa&#;l&#;k ko&#;ullar&#; &#;öyledir:

• &#;ç kanama (hemoraji)

• Bebe&#;in kan&#;nda enfeksiyon olmas&#; (sepsis)

• Ba&#;ka viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar

• Annenin kan&#; ile bebe&#;in kan&#; aras&#;ndaki uyu&#;mazl&#;k: Rh uyu&#;mazl&#;&#;&#;na ba&#;l&#; sar&#;l&#;k Rh negarif bir anne ve Rh pozitif bir bebek oldu&#;unda olu&#;ur.

ABO uyu&#;mazl&#;&#;&#; ise anne 0, bebek A, B ya da AB kan grubundan oldu&#;u zaman gerçekle&#;ebilir.

Anne vücudu, bebekte k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin parçalanmas&#;na neden olan antikorlar üretir ve buna ba&#;l&#; olarak bebe&#;in kan&#;nda bilirubin seviyesi yükselir.

• Karaci&#;er i&#;lev bozuklu&#;u: Bebe&#;in karaci&#;eri hepatit ya da kistik fibroz gibi bir hastal&#;k nedeniyle i&#;levlerini tam yerine getiremez.

• Enzim eksiklikleri

• Safra yollar&#;ndaki geli&#;im kusurlar&#;

• Bebe&#;in k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinde (alyuvarlar) &#;ekil ve i&#;lev anomalileri: Baz&#; bebeklerde k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin say&#;s&#; çok fazlad&#;r. Bu duruma daha çok normal do&#;um haftas&#;ndan çok önce dünyaya gelen bebeklerde rastlanabilir.

• &#;drar yolu enfeksiyonu

• Do&#;um esnas&#;ndaki zorlanmaya ba&#;l&#; olarak geli&#;en ezik, çürük gibi durumlar

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Riski Kimlerde Daha Fazlad&#;r?

Baz&#; bebeklerin sar&#;l&#;k olma riski di&#;erlerine göre daha fazlad&#;r.

A&#;a&#;&#;da Healthline uzmanlar&#;na göre yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;na dair risk faktörlerini bulacaks&#;n&#;z:

• Prematüre bebekler: gebelik haftas&#;ndan önce do&#;an prematüre bebeklerin karaci&#;erlerinin geli&#;imi daha az olabilir. Bu durum yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; riskini art&#;r&#;r. Prematüre bebeklerle ilgili daha detayl&#; bilgiye buradan ula&#;abilirsiniz.

• Anne sütüyle beslenen bebekler (daha do&#;rusu iyi ememeyen bebekler): Bebe&#;inizi anne sütüyle besliyorsan&#;z, ilk haftalarda her ac&#;kt&#;&#;&#;nda emzirin.

Ço&#;u yenido&#;an her saatte emmek ister (gün içinde kez). Bu s&#;kl&#;kta emmek bebe&#;in bilirubin seviyesinin dü&#;mesini sa&#;lar.

Bebe&#;inizi emzirmek konusunda sorun ya&#;&#;yorsan&#;z mutlaka bir emzirme dan&#;&#;man&#;ndan ya da bir bebek hem&#;iresinden yard&#;m al&#;n.

Bebek Emzirme yaz&#;m&#;z bu konuda iyi bir kaynak, okuman&#;z&#; tavsiye ederiz.

• Kan grubu annesinin kan grubuyla uyu&#;mayan bebekler: Annenin kan grubu bebe&#;in kan grubundan farkl&#;ysa, bebek plasenta yoluyla anneden antikorlar alabilir ve bu da k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin h&#;zla parçalanmas&#;na yol açabilir. Bilirubin seviyelerinde ani bir art&#;&#; olur ve sar&#;l&#;k riski ortaya ç&#;kar.

• Do&#;um s&#;ras&#;nda ya&#;anan zorluk: Zorlu do&#;um s&#;ras&#;nda bebek çürük, ezik gibi zararlar görebilir. Bu da daha fazla miktarda k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin y&#;k&#;m&#;na yol açabilece&#;i için bilirubin seviyesi artabilir.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Neden Bu Kadar S&#;k Görülür?

Bilirubin herkesin kan&#;nda bulunur. Bilirubin k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinden (alyuvarlar) gelir. Karaci&#;er yoluyla da vücuttan at&#;l&#;r.

Gebelik s&#;ras&#;nda annenin karaci&#;eri bu görevi bebek için yapar.

Do&#;umdan hemen sonrak&#; günlerde bebekler&#;n büyük bölümünün yen&#;do&#;an sar&#;l&#;&#;&#; olmas&#;n&#;n neden&#; henüz olgunla&#;mam&#;&#; karac&#;&#;er fonks&#;yonlar&#;d&#;r.

Bebe&#;in karaci&#;er bilirubini bebe&#;in sisteminden kolayl&#;kla atamaz. Karaci&#;erin geli&#;mek için birkaç güne daha ihtiyac&#; vard&#;r.

Bebe&#;im Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Aç&#;s&#;ndan Riskli Bir Bebek mi?

A&#;a&#;&#;daki ko&#;ullar&#;n varl&#;&#;&#; yenido&#;an bebek için sar&#;l&#;k riski ta&#;&#;yabilir.

• Prematüre do&#;um
• Beslenme sorunu ya&#;amak, iyi ememek
• Annenin kan&#; ile uyu&#;mazl&#;k
• Zor do&#;um ko&#;ullar&#; nedeniyle olu&#;abilecek darbe, çürük, ezilme (özellikle ba&#; bölgesinde)
• Annede hamileli&#;e ba&#;l&#; diyabet ya da tiroid rahats&#;zl&#;&#;&#; olmas&#;
• D&#;&#;k&#;n&#;n beyaz, idrar&#;n koyu renkli olmas&#;
• Büyük karde&#;lerin bebeklik dönemlerinde &#;iddetli sar&#;l&#;k geçirmi&#; olmas&#;

Do&#;umdan Sonra Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Taramas&#; Nas&#;l Yap&#;l&#;r?

Do&#;umdan sonra yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; taramas&#; hakk&#;nda T.C. Sa&#;l&#;k Bakanl&#;&#;&#;
ve Amerikan Pediatri Akademisi’nin önerisi, bebek ve anne henüz hastanedeyken bebe&#;in sar&#;l&#;k kontrolünden geçirilmesi yönünde.

Peki yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; taramas&#; nas&#;l yap&#;l&#;r?

• Kan testi: Kandaki bilirubin seviyesini ölçmenin en iyi yoludur. Bebe&#;in topu&#;undan al&#;nan kan örne&#;ine bak&#;l&#;r.

• Fiziksel tarama: Çocuk doktoru bebe&#;i fiziksel olarak muayene eder, varsa sar&#;l&#;k belirtilerini de&#;erlendirir.

Özel &#;&#;&#;k alt&#;nda bebe&#;in cildinin rengine bakar. Deriye parmak bas&#;ld&#;&#;&#;nda ortaya ç&#;kan renk sar&#;l&#;&#;&#;n &#;iddetinin göstergesi olabilir.

Bebeklerin do&#;umdan sonraki gün içinde sar&#;l&#;k için tekrar kontrol edilmeleri gerekir. Bu zaman zarf&#;nda bilirubin seviyesi en yüksek de&#;erlerine ula&#;&#;r.

Bebek do&#;umdan sonra 72 saat dolmadan hastaneden ç&#;kt&#;ysa, sar&#;l&#;k kontrolü için tekrar hastaneye götürülmesi gerekir.

ÖNEML&#; NOT: Unutmay&#;n, en çok kar&#;&#;la&#;&#;lan sar&#;l&#;k türü olan fizyolojik sar&#;l&#;k genellikle do&#;umdan gün sonra görülür. gün içinde de kaybolur. Sar&#;l&#;k en son göz aklar&#;ndan gider.

Prematüre bebeklerde sar&#;l&#;k daha s&#;k görülür ve &#;iddeti de daha fazlad&#;r. Do&#;umdan sonra günde belli olur.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Nas&#;l Anla&#;&#;l&#;r?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n en temel belirtileri cildin ve göz aklar&#;n&#;n sar&#;ya dönmesidir. Bu durum genellikle do&#;umdan sonraki 2 ila 4. günde olur.

Ancak bir doktor, cildinin ve gözlerinin rengine bakarak bebe&#;in sar&#;l&#;k oldu&#;una dair bir te&#;histe bulunabilir.

Doktorlar bununla da yetinmez ve kandaki bilirubin seviyesini bilmek isterler. Bunun için de bebekten kan al&#;n&#;r ve kandaki bilirubin de&#;erine bak&#;l&#;r.

Sar&#;l&#;&#;&#;n di&#;er belirtileri ise &#;unlard&#;r:

• D&#;&#;k&#;n&#;n beyaz, idrar&#;n koyu renkli olmas&#;
• Bebe&#;in uykuya dalmakta ya da uykudan uyanmakta zorluk çekmesi
• Emmede güçlük
• Huzursuzluk

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Nas&#;l Te&#;his Edilir?

Doktorlar yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#; genellikle bebe&#;in cildini gün &#;&#;&#;&#;&#; ya da beyaz &#;&#;&#;k alt&#;nda inceleyerek te&#;his edebilir.

Ancak bu bilirubin seviyesini ölçmek için yeterli bir yöntem de&#;ildir.

Doktorlar bir tedavi plan&#; olu&#;turmak üzere bebe&#;in kan&#;ndaki bilirubin seviyesini bilmek ister.

Bunun için,
• Bebekten kan al&#;n&#;r ve laboratuar ortam&#;nda kandaki bilirubin seviyesine bak&#;l&#;r.

Doktor bebekte sar&#;l&#;&#;&#;na neden olan özel bir etkenden &#;üphe duyarsa, baz&#; ba&#;ka testlere de ihtiyaç duyabilir.

&#;LER&#; TESTLER

• Enfeksiyon bak&#;m&#;ndan incelenmek üzere idrar örne&#;i,
• K&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin say&#;s&#;n&#; ölçmek için tam kan say&#;m&#;,
• Yeni olu&#;an k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin normal olup olmad&#;&#;&#;n&#; görmek için genç alyuvar (retikülosit) say&#;m&#;,
• Anne ve bebe&#;in kan uyu&#;mazl&#;&#;&#; olup olmad&#;&#;&#;n&#; görmek için kan grubu testi,
• Karaci&#;er fonksiyon testi,
• Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sisteminin bebe&#;in k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerine sald&#;r&#;p sald&#;rmad&#;&#;&#;n&#; görmek için Coomb’s testi doktorun isteyebilece&#;i testlerdendir.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Belirtileri Nelerdir?

Bir bebek sar&#;l&#;k oldu&#;unda ilk olarak yüzü sarar&#;r. Daha sonra bu sar&#;l&#;k hali gözlerin ak&#;, gö&#;üs, kar&#;n bölgesi, kollar ve bacaklara do&#;ru bir seyir izler.

Uzmanlar sar&#;l&#;k muayenesini gün &#;&#;&#;&#;&#; ya da beyaz &#;&#;&#;k alt&#;nda yaparlar. Deriye parmak bas&#;ld&#;&#;&#;nda ortaya ç&#;kan renk, sar&#;l&#;&#;&#;n &#;iddeti hakk&#;nda fikir verir.

Diyelim ki do&#;umdan sonra tüm kontrolleriniz yap&#;ld&#; ve hastaneden taburcu edildiniz. Evdesiniz. A&#;a&#;&#;daki belirtiler bebe&#;inizde olu&#;ursa hemen doktorunuza veya en yak&#;n sa&#;l&#;k kurulu&#;una ula&#;&#;n.

• Bebek çok sar&#; görünüyorsa,
• Uykuya dalam&#;yor ya da uykudan uyanam&#;yorsa,
• Emmekte güçlük çekiyorsa,
• Çok huzursuzsa,
• Bezi çok s&#;k kirlenmiyorsa,
• D&#;&#;k&#;s&#; beyaz, idrar&#; koyu renkte ise bebe&#;inizin sa&#;l&#;k kontrollerini yapt&#;rmak için vakit kaybetmeyin.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n Türleri Nelerdir?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;, hastal&#;&#;&#;n &#;iddetine ve altta yatan nedenlere ba&#;l&#; olarak temelde iki türe ayr&#;l&#;r: Fizyolojik ve patolojik sar&#;l&#;klar.

Ancak prematüre sar&#;l&#;k, emzirme sar&#;l&#;&#;&#;, anne sütü sar&#;l&#;&#;&#; ayr&#;mlar&#; da vard&#;r ve bunlar da fizyolojik sar&#;l&#;k grubuna girerler.

• Fizyolojik sar&#;l&#;k: En s&#;k kar&#;&#;la&#;&#;lan sar&#;l&#;k türüdür. Do&#;umdan sonraki gün içinde ortaya ç&#;kar.

Anne karn&#;ndaki bebekte olu&#;an bilirubin, plasenta yoluyla anneye geçer ve annenin karn&#;nda i&#;lenir. Bebek bu bilirubinden zarar görmez.

Bebek do&#;du&#;unda kan&#;ndaki bilirubin düzeyi yakla&#;&#;k yüzde mg’d&#;r. Do&#;umdan sonra bebe&#;in kan&#;ndaki bilirubin seviyesi artmaya ba&#;lar.

Bebe&#;in karaci&#;eri henüz bu bilirubini sistemden atacak kadar olgunla&#;mam&#;&#;t&#;r. Bebe&#;in kan&#;nda geçici olarak olu&#;an bu yüksek bilirubin seviyesine fizyolojik sar&#;l&#;k denir.

Mutlaka çocuk doktoru taraf&#;ndan takip edilen fizyolojik sar&#;l&#;k, genellikle hiçbir tedaviye gerek duyulmadan yakla&#;&#;k gün içinde kendili&#;inden geçer.

Bebe&#;in s&#;k aral&#;klarla beslenmesi bilirubinin vücuttan at&#;lmas&#;n&#; sa&#;lar.

• Prematüre bebek sar&#;l&#;&#;&#;: Prematüre bebeklerin yakla&#;&#;k yüzde 80’inde fizyolojik sar&#;l&#;k görülür.

Prematüre do&#;an bebeklerin karaci&#;eri normal do&#;um zaman&#;nda dünyaya gelenlere göre daha az geli&#;mi&#;tir. Bu durum erken do&#;an bebekleri yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;na kar&#;&#; savunmas&#;z hale getirir.

Sar&#;l&#;k prematüre bebeklerde biraz daha &#;iddetli ve s&#;k görülebilir. Yakla&#;&#;k hafta gibi bir sürede geçebilir.

• Emzirme sar&#;l&#;&#;&#;: Bebeklerin özellikle ilk 6 ay anne sütü almas&#;n&#; desteklerken bu da nereden ç&#;kt&#; de&#;il mi?

Anne sütü sar&#;l&#;&#;&#; bebek yeteri kadar beslenemedi&#;inde ortaya ç&#;kar. Sütün içeri&#;iyle de&#;il, bebe&#;in ald&#;&#;&#; miktar&#;n yetersizli&#;iyle ilgilidir.

Bebe&#;in teni ve göz aklar&#; sar&#; renk al&#;rken kilo kayb&#; da olur. Emzirme sar&#;l&#;&#;&#;na çok s&#;k rastlanmaz. Anneye verilecek emzirme e&#;itimleri ve bebe&#;i s&#;k emzirme düzeninin oturtulmas&#;yla kendili&#;inden geçer.

Emzirme sar&#;l&#;&#;&#; da fizyolojik sar&#;l&#;klar aras&#;nda yer al&#;r.

• Anne sütü sar&#;l&#;&#;&#;: Bu, emzirme sar&#;l&#;&#;&#;ndan farkl&#; bir durum. Yüzde gibi bir oranla nadir görülür.

Anne sütü sar&#;l&#;&#;&#;nda bilirubin seviyesindeki art&#;&#; anne sütündeki baz&#; maddeler nedeniyle ortaya ç&#;kar.

Annenin sütündeki bir biyokimyasal enzim bebe&#;in karaci&#;erinin bilirubini atmas&#;n&#; engeller. Do&#;umdan sonra gün içerisinde ba&#;lar. Genellikle hafta aral&#;&#;&#;nda kendili&#;inden geçer.

Bebekte kilo kayb&#; olmaz.

Di&#;er tüm sar&#;l&#;k türlerinde oldu&#;u gibi doktor takibini gerektirir.
Genellikle patolojik sar&#;l&#;k düzeyine ula&#;maz ve fizyolojik sar&#;l&#;klar grubunda yer al&#;r.

• Patolojik sar&#;l&#;k: Fizyolojik sar&#;l&#;k tan&#;m&#;na uymayan tüm sar&#;l&#;klar patolojik kabul edilir. Patolojik sar&#;l&#;k do&#;umdan sonraki ilk 24 saatte ortaya ç&#;kar.

Normal do&#;um zaman&#;nda do&#;an bebeklerde 2 haftadan, prematüre do&#;an bebeklerde ise 3 haftadan uzun süren sar&#;l&#;klar da uzam&#;&#; sar&#;l&#;klar olarak de&#;erlendirilir ve patolojik aç&#;dan incelenir.

1. Anne ile bebe&#;in kan grubu uyu&#;mazl&#;&#;&#;,
2. enzim eksiklikleri,
3. idrar yolu enfeksiyonu,
4. safra yollar&#;ndaki geli&#;im kusurlar&#;,
5. iç kanama,
6. bebe&#;in kan&#;nda enfeksiyon olmas&#;,
7. bebe&#;in alyuvarlar&#;ndaki i&#;lev ve &#;ekil anomalileri,
8. ba&#;ka viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar,
9. do&#;um esnas&#;nda zorlanmaya ba&#;l&#; ezik, çürük
10. bebe&#;in karaci&#;erinde i&#;lev bozukluklar&#;na yol açabilecek hepatit, kistik fibroz gibi hastal&#;klar&#; patolojik sar&#;l&#;&#;&#;n nedenleri aras&#;nda yer al&#;r.

Patolojik sar&#;l&#;klar hastanede tedavi gerektirebilir. Erken te&#;his ve tedavi kal&#;c&#; etkilerin önüne geçer.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; De&#;erleri

Sa&#;l&#;k Bakanl&#;&#;&#; verilerine göre yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; genellikle geçici bir durum olsa da do&#;um sonras&#; ilk hafta içinde hastaneye yat&#;&#;lar&#;n en s&#;k nedenini olu&#;turur.

Total bilirubin de&#;erleri 5 mg/dl’nin üstüne ç&#;kan her bebek sar&#;l&#;k tan&#;s&#; al&#;r.

A&#;a&#;&#;da bilirubin de&#;erlerini ve bebe&#;in cildi üzerindeki etkilerini bulacaks&#;n&#;z.

• Bilirubin oran&#; 5 ile 8 mg/dl aras&#;nda ise ba&#; ve boyun bölgesi sarar&#;r.
• Bilirubin oran&#; 8 ile 10 mg/dl aras&#;nda ise gövdenin üst bölümü sarar&#;r.
• Bilirubin 10 ile 13 mg/dl aras&#;nda ise gövdenin alt k&#;sm&#; sarar&#;r.
• Bilirubin oran&#; 13 ile 16 mg/dl aras&#;nda ise kol ve bacaklar sarar&#;r.
• Bilirubin oran&#; 20 mg/dl civar&#;nda ise eller ve ayaklar sarar&#;r.

funduszeue.info’a göre sa&#;l&#;kl&#; ve normal do&#;um zaman&#;nda dünyaya gelen bir bebek a&#;a&#;&#;daki bilirubin seviyelerine ula&#;t&#;&#;&#;nda tedavi alt&#;na al&#;n&#;r.

funduszeue.info’a göre sa&#;l&#;kl&#; ve prematüre do&#;mu&#; bir bebekte a&#;a&#;&#;daki bilirubin seviyeleri görüldü&#;ünde sar&#;l&#;k tedavisi ba&#;lar.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Ne Kadar Sürer?

Yenido&#;anlarda en s&#;k rastlanan tür fizyolojik sar&#;l&#;kt&#;r. Genellikle hafta içerisinde geçer.

3 haftadan uzun süren sar&#;l&#;k, alt&#;nda yatan nedenler aç&#;s&#;ndan tekrar inceleme gerektirir. Böyle bir durumda mutlaka bir t&#;p kurumu ve çocuk doktoruyla ileti&#;ime geçmeniz gerekir.

Bilirubin Bebe&#;imde Çok Yükselirse Ne Gibi Belirtiler Olu&#;ur?

Bilirubin bebe&#;in bedeninde çok yükselirse ilk belirti cildinin renginde olu&#;ur.

• Bebe&#;in cildi daha koyu sar&#; bir hal al&#;r. Göz aklar&#;n&#;n sar&#;s&#; daha koyudur.
• Bebek daha çok uyur.
• Bebe&#;in beslenmesi azal&#;r. &#;&#;tah&#; yoktur.
• D&#;&#;k&#;s&#; beyaz, idrar&#; koyu renklidir.
• Bilirubin seviyesinin çok yükselip beyni etkiler hale gelmesi durumunda (kernikterus) bebek tiz sesle a&#;lar, ba&#;&#;n&#; geriye atar.

Huysuzdur.

Güçsüzdür.

Uyanmakta güçlük çeker.

Bu çok ciddi bir durumdur. Kal&#;c&#; hasar b&#;rakma riski vard&#;r.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Kendili&#;inden Geçer mi?

Fizyolojik sar&#;l&#;k genellikle tedavi gerektirmez.

Ko&#;ullara dikkat edildi&#;i sürece kendili&#;inden geçer. Ancak mutlaka doktor takibi ve kontrolü gerektirir.

Çocuk doktorunuz bebe&#;i s&#;k s&#;k beslemeniz gerekti&#;ini söyleyecektir. Bebek yeterince beslenemiyorsa bunun çözümünü bulmak önemlidir.

Diyelim ki sar&#;l&#;k olan bebe&#;inizi emziriyorsunuz ancak çe&#;itli nedenlerle yeterince beslendi&#;inden emin olam&#;yorsunuz. Mutlaka doktorunuza dan&#;&#;&#;n. Bir emzirme dan&#;&#;man&#; ya da bebek hem&#;iresinden destek almak bu noktada önemli.

Bebek ideal kiloya ula&#;t&#;&#;&#;nda ve sar&#;l&#;k geçti&#;inde derin bir oh çekeceksiniz.

Daha ciddi sar&#;l&#;&#;&#; olan, sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n arkas&#;nda patolojik nedenler bulunan bebeklerin ise hastanede tedavi edilmeleri gerekir.

Bu tedavilerin de amac&#; bir an evvel bebe&#;in kan&#;ndaki bilirubin miktar&#;n&#; dü&#;ürmektir.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Nas&#;l Geçer?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; s&#;k rastlanan bir durumdur.

Fizyolojik olarak nitelendirilen yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; genellikle hafta içinde kendili&#;inden geçer.

Bu süre içinde doktor bebe&#;in s&#;k s&#;k beslenmesini önerir.

Anne sütü ya da formül mamayla yeterince beslenen bebek idrar ve d&#;&#;k&#; yoluyla bilirubini vücudundan atar.

Bu nedenle bebe&#;inizi emzirmek niyetindeyseniz ve bu konuda güçlük çekiyorsan&#;z mutlaka bir emzirme dan&#;&#;man&#; ya da bebek hem&#;iresinden yard&#;m almal&#;s&#;n&#;z.

Bebek annenin meme ucunu ya da biberonun memesini kavray&#;p emmekte güçlük çekiyorsa zaman kaybetmeden doktorunuza dan&#;&#;mal&#;s&#;n&#;z.

Sar&#;l&#;k düzeyi belirli bir seviyenin üzerine ç&#;kt&#;&#;&#;nda ise a&#;a&#;&#;daki tedaviler uygulan&#;r.

Fototerapi (I&#;&#;k tedavisi): Bebe&#;in kilosu ve kaç günlük oldu&#;u göz önünde bulundurulur. Bilirubin seviyesinin 15 mg/dl’nin üzerinde olmas&#;yla bebe&#;e fototerapi uygulan&#;r.

Fototerapide bebe&#;in giysileri ç&#;kar&#;l&#;r, üzerinde sadece bezi kal&#;r. Gözleri &#;&#;&#;ktan zarar görmemesi için maskeyle kapat&#;l&#;r.

Tedavide ultraviyole &#;&#;&#;nlar&#; kullan&#;l&#;r.

Bebek &#;&#;&#;k kayna&#;&#;n&#;n alt&#;na yat&#;r&#;l&#;r. Bilirubin &#;&#;&#;&#;&#;n etkisiyle suda eriyen ve böbrekler arac&#;l&#;&#;&#;yla vücuttan kolayl&#;kla at&#;lan bir hale gelir.

Tedavi s&#;ras&#;nda s&#;v&#; kayb&#; olaca&#;&#;ndan bebek en az 2 saatte bir emzirilir ya da formül mamayla beslenir.

&#;ntravenöz immunoglobulinler: Rh grup uyu&#;mazl&#;&#;&#; ya da A-B-O kan uyu&#;mazl&#;&#;&#; durumunda bebe&#;e immunoglobulin aktar&#;m&#; yap&#;labilir.

Bu kandaki bir proteindir ve anneden gelip bebe&#;in k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerine sald&#;ran antikorlar&#;n miktar&#;n&#; dü&#;ürür.

Kan de&#;i&#;imi: Bebek di&#;er tedavi yöntemleriyle iyile&#;meyen bir sar&#;l&#;k geçiriyorsa, kan de&#;i&#;imine ihtiyaç olabilir.

Kandaki bilirubin düzeyi a&#;&#;r&#; yükselirse bebe&#;in beyninde kal&#;c&#; hasarlara neden olabilir. Bu i&#;lem bilirubin seviyesinin mg/dl üzerinde oldu&#;u durumlarda uygulan&#;r.

Doktor kan de&#;i&#;imine karar verirken bebe&#;in do&#;um haftas&#;, do&#;um kilosu ve e&#;lik eden ba&#;ka bir hastal&#;k olup olmad&#;&#;&#;na bakar.

Sar&#;l&#;k çok nadir durumlarda kan de&#;i&#;imi gerektirir.

Çok korkutucu bir i&#;lem olarak görülür. Uzmanlar gereken durumlarda hayat kurtaran önemli bir i&#;lem oldu&#;unu söyler. Bebe&#;in bir süre yo&#;un bak&#;m ünitesinde kalmas&#;n&#; gerektirir.

Yenido&#;anlarda Sar&#;l&#;k Tedavisi

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n tedavisinde farkl&#; yöntemler uygulan&#;r.

Tedaviye karar vermeden önce bebe&#;in kaç haftal&#;k oldu&#;u, kilosu ve kan&#;ndaki bilirubin seviyesi de&#;erlendirilir.

Fototerapi: Bu, tüm sar&#;l&#;k türlerinde ilk tercih olan popüler bir yöntemdir.

Hastane ortam&#;nda gerçekle&#;tirilir.

Bebe&#;in giysileri ç&#;kar&#;l&#;r.

Üzerinde sadece bezi kal&#;r.

Gözleri &#;&#;&#;k kayna&#;&#;ndan zarar görmesin diye maskeyle kapat&#;l&#;r.

Bebek ultraviyole &#;&#;&#;k kayna&#;&#;n&#;n alt&#;na yat&#;r&#;l&#;r.

Bu &#;&#;&#;k,

• Bilirubinin moleküler yap&#;s&#;n&#; de&#;i&#;tirir.
• De&#;i&#;en bilirubin kolayl&#;kla karaci&#;er taraf&#;ndan ba&#;&#;rsaklara at&#;l&#;r.
• Oradan da bebe&#;in d&#;&#;k&#;s&#; ve idrar&#; yoluyla bebe&#;in bedeninden temizlenir.

Fototerapinin süresi ve s&#;kl&#;&#;&#; sar&#;l&#;&#;&#;n &#;iddetine ba&#;l&#;d&#;r.

&#;ntravenöz immunoglobulinler: Sar&#;l&#;&#;&#;n bebek ve annenin kan grubu farkl&#;l&#;klar&#;na ba&#;l&#; olmas&#; durumunda anneden geçen antikorlar bebe&#;in k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin h&#;zla y&#;k&#;lmas&#;na neden olabilir.

&#;ntravenöz immunoglobulin uygulamas&#;yla bebekteki antikor seviyesi azalt&#;labilir. Böylece bilirubin olu&#;umu da geriler.

Kan de&#;i&#;imi: Nadir uygulanan ve sadece bebe&#;in di&#;er tedavilere cevap vermedi&#;i durumlarda ba&#;vurulan bir tedavidir.

Yüksek oranda bilirubin içeren kan bebekten al&#;n&#;r ve yerine bebe&#;e ayn&#; miktarda sa&#;l&#;kl&#; kan verilir.

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n takibi ve zaman&#;nda tedavi edilmesi çok önemlidir. Çünkü hastal&#;k ya&#;am&#; tehdit eden ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Geçiren Bebe&#;imde Nelere Dikkat Etmeliyim?
Sar&#;l&#;k tedavi edilmedi&#;inde yüksek risk olu&#;turan bir hastal&#;kt&#;r.

Yüksek bilirubin beyne yerle&#;ir ve kal&#;c&#; hasarlar b&#;rakabilir.

Bunun için mutlaka takip ve tedavi edilmesi gerekir.

A&#;a&#;&#;da yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; geçiren bebe&#;inizde dikkat etmeniz gerekenler yer al&#;yor.

• Bebe&#;in s&#;k s&#;k besleyin: S&#;k beslenme bebe&#;in ba&#;&#;rsak hareketlerini art&#;r&#;r. Daha çok idrar ve d&#;&#;k&#;yla bilirubin bebe&#;in bedeninden daha h&#;zl&#; at&#;l&#;r.

• Günlük bez say&#;s&#;n&#; takip edin: Günde ’dan az bez de&#;i&#;imi bebe&#;in yeterince s&#;v&#; almad&#;&#;&#; anlam&#;na gelir. Bu da bilirubinin bedenden yeterince h&#;zl&#; at&#;lmad&#;&#;&#;n&#; gösterir.

• Doktor randevular&#;na sad&#;k kal&#;n: Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; geçiren bebe&#;in s&#;k s&#;k doktoru taraf&#;ndan kontrol edilmesi gerekir. Randevular&#; aksatmamaya özen gösterin.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Geçiren Bebe&#;ime Nas&#;l Yard&#;m Edebilirim?

Bebe&#;iniz yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; geçiriyor ve hastaneden taburcu edildiniz. Çünkü söz konusu fizyolojik sar&#;l&#;k ve doktorunuz s&#;k muayenelerle sar&#;l&#;&#;&#;n kontrol alt&#;nda tutulabilece&#;ini söyledi.

Eve geldiniz, her&#;ey yolunda görünüyor. Endi&#;eleriniz yok de&#;il. Çünkü merak ediyor, bebe&#;inize nas&#;l destek olabilece&#;inizi dü&#;ünüyorsunuz.

Eve geldikten sonra en önemli konulardan biri bebe&#;in beslenmesi.

Bebe&#;inizi s&#;k s&#;k besleyin.

Bebe&#;i 24 saat içinde en az kez beslemeye çal&#;&#;&#;n. Bebe&#;in memeyi do&#;ru kavrad&#;&#;&#;ndan ve emdi&#;inden emin olun.

Bu, bilirubin seviyesini dü&#;ürmek için en iyi yöntemlerden biri. Bebek d&#;&#;k&#; ya da idrar yoluyla bilirubini bedeninden atabilir.

Emzirmekte sorun ya&#;&#;yorsan&#;z, hiç vakit kaybetmeden bir emzirme uzman&#; ya da bir bebek hem&#;iresinden yard&#;m al&#;n. Bebe&#;in etkin bir &#;ekilde emmesi ve s&#;k s&#;k beslenmesi sar&#;l&#;ktaki en etkili yöntemlerden biri.

Bebe&#;in d&#;&#;k&#;s&#; yakla&#;&#;k 4 günde sar&#;ya dönmüyorsa, kilo kayb&#; hissediliyorsa, bebek huzursuzsa hemen doktorunuzla ileti&#;ime geçin ya da en yak&#;n sa&#;l&#;k kurulu&#;una ba&#;vurun.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Önlenebilir mi?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#; önlemenin bir yolu yoktur.

Do&#;umdan sonra bebe&#;inizin kan grubuna bak&#;l&#;r. Burada amaç kan uyu&#;mazl&#;&#;&#; ve yol açabilece&#;i yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; aç&#;s&#;ndan de&#;erlendirme yapmakt&#;r.

Bebe&#;inizde sar&#;l&#;k olursa, a&#;a&#;&#;daki uygulamalarla sar&#;l&#;&#;&#;n daha yüksek seviyelere ta&#;&#;nmas&#;n&#;n önüne geçebilir, herhangi ciddi bir durumu h&#;zla fark edebilirsiniz.

• Bebe&#;inizin yeterince beslendi&#;inden emin olun. Anne sütü alan bebe&#;inizi ilk günler kez emzirmeniz bebe&#;in susuz kalmamas&#;n&#;; d&#;&#;k&#; ve idrar yoluyla bilirubini bedeninden daha h&#;zl&#; atabilmesini sa&#;lar. Bebek emzirme yaz&#;m&#;z&#;n emzirme düzeni olu&#;turman&#;zda yard&#;mc&#; olaca&#;&#;n&#; dü&#;ünüyoruz.

• Bebe&#;inizi formül mamayla besliyorsan&#;z yine saatte bir beslendi&#;inden emin olun.

• Bebe&#;in cildinin rengine dikkat edin. Sar&#; rengin giderek koyula&#;mas&#; bilirubin seviyesinin art&#;&#;&#;na dikkat çeker.

• Bebek daha çok mu uyumak istiyor? Uyku aral&#;klar&#;n&#; ve uyku sürelerini not edin.

• Bebe&#;in i&#;tah&#; ne durumda? Emmekte güçlük geçiyor mu? &#;stemiyor mu? Mutlaka not edin.

Do&#;umdan sonraki ilk hafta bebe&#;in sar&#;l&#;k takibi aç&#;s&#;ndan önemli.

Bebekte sar&#;l&#;&#;a ve yüksek bilirubin düzeyine dair herhangi bir belirti gördü&#;ünüzde mutlaka doktorunuzla ileti&#;ime geçin.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; &#;çin Neler Yap&#;lmal&#;?

Fizyolojik sar&#;l&#;k genellikle özel bir tedavi uygulanmaks&#;z&#;n iki hafta içinde kendili&#;inden geçer.

Bu süre zarf&#;nda bebe&#;in kan&#;n&#;n bilirubin seviyesi aç&#;s&#;ndan kontrol edilmesi gerekebilir.

Baz&#; bebeklerin ise fototerapi denilen &#;&#;&#;k tedavisine ihtiyac&#; olabilir.

Fototerapi yönteminde bebek alt&#;nda sadece bez olacak &#;ekilde soyulur.

• Gözleri, &#;&#;&#;ktan zarar görmesin diye bir maskeyle kapat&#;l&#;r.
• Bebek özel parlak mavi &#;&#;&#;&#;&#;n alt&#;na yat&#;r&#;l&#;r.
• Bu &#;&#;&#;k vücudun bilirubini idrar ve kaka yoluyla kolayl&#;kla atabilmesi için derinin içinde bir kimyasal reaksiyona yol açar.
• Bilirubin suda çözünür hale gelir.
• Bilirubin seviyesine ba&#;l&#; olarak bu tedavi birkaç saat de sürebilir birkaç gün de.

Fototerapinin

• bilirubin seviyesini yeterince dü&#;ürmedi&#;i ya da
• yeterince h&#;zl&#; bir dü&#;ü&#;e yol açmad&#;&#;&#; durumlarda sar&#;l&#;&#;&#; çok ciddi olan bebekte kan de&#;i&#;imine gidilebilir.

Bebe&#;in kan&#;n&#;n bir k&#;sm&#; donörden al&#;nan kan ile de&#;i&#;tirilir. Bu nadir ihtiyaç duyulan bir yöntemdir.

Patolojik sar&#;l&#;k geçiren bebeklerde tedavinin gidi&#;at&#; sar&#;l&#;&#;&#;n alt&#;nda yatan hastal&#;&#;a ba&#;l&#;d&#;r.

Patolojik sar&#;l&#;&#;&#;n pek çok nedeni olabilir ve bu problemi bulup tedaviye karar vermek için pek çok test yap&#;lmas&#; gerekebilir.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Güne&#; I&#;&#;&#;&#;

funduszeue.info sitesi uzmanlar&#;na göre yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; geçiren bebe&#;i bir pencerenin ard&#;ndan güne&#; &#;&#;&#;&#;&#;na maruz b&#;rakmak bilirubin seviyesini dü&#;ürmeye yard&#;mc&#; olabilir. Ancak bunun için bebe&#;in ç&#;plak olmas&#; gerekir.

Bu yüzden evinizin &#;s&#;s&#;ndan ve bebe&#;in ü&#;ümeyece&#;inden emin olman&#;z gerekir. Yenido&#;an bebeklerin do&#;rudan güne&#; &#;&#;&#;&#;&#;na maruz b&#;rak&#;lmamas&#; gerekir çünkü güne&#; yan&#;&#;&#; olabilirler.

Di&#;er yandan baz&#; uzmanlar da bebe&#;i do&#;rudan ya da dolayl&#; yoldan güne&#; &#;&#;&#;&#;&#;na maruz b&#;rakman&#;n art&#;k fototerapinin bir alternatif olarak görülmedi&#;ini söylüyor.

La Leche League International uzmanlar&#;,

• dolayl&#; yoldan al&#;nan güne&#; &#;&#;&#;&#;&#; seviyesine çok güvenilemeyece&#;ini,
• do&#;rudan güne&#; &#;&#;&#;&#;&#;n&#;n ise bebe&#;in vücut &#;s&#;s&#;nda tehlikeli bir yükseli&#;e ve
• cilt yan&#;&#;&#;na neden olabilece&#;ini belirtiyor.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; Mama ile Geçer mi?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;n&#;n mama ile geçmesi gibi bir durum söz konusu de&#;ildir.

Bu konu fizyolojik sar&#;l&#;&#;&#;n anne sütü alan bebeklerde daha s&#;k görülebilmesinden kaynaklan&#;yor.

Ya&#;am&#;n ilk günlerinde bebek çe&#;itli nedenlerle (bebe&#;in yeterince ememesi, s&#;k beslenmemesi, annenin içinde bulundu&#;u durum vs.) yeterli beslenemedi&#;inde ve kilo kayb&#; ya&#;ad&#;&#;&#;nda kandaki bilirubin seviyesinin artt&#;&#;&#; görülür.

S&#;k ve etkin emzirme seanslar&#; bebe&#;in bedeninden bilirubini atmas&#;n&#; sa&#;lar.

Kolostrum (a&#;&#;z sütü), bilirubin aç&#;s&#;ndan zengin olan mekonyumun (ilk d&#;&#;k&#;) bebe&#;in bedeninden ç&#;k&#;&#;&#;n&#; tetikler.

Böylece yüksek seviyelerde bilirubinin kan dola&#;&#;m&#;na yeniden girme olas&#;l&#;&#;&#; azal&#;r.

Her saat ba&#;&#; ya da 2 saatte b&#;r emen yen&#;do&#;anlar daha s&#;k &#;drar ve d&#;&#;k&#; ç&#;kar&#;r, böylece b&#;l&#;rub&#;n ba&#;&#;rsaklardan daha etk&#;n &#;ek&#;lde at&#;l&#;r.

Çe&#;itli nedenlerle anne sütü ile yeterince beslenemeyen ve bilirubin seviyeleri yüksek bebekler için doktorlar formül mama deste&#;i önerirler.

Burada amaç bebe&#;in daha çok idrar ve d&#;&#;k&#; yoluyla bedeninden yüksek seviyelerdeki bilirubini bir an evvel atmas&#;n&#; sa&#;lamakt&#;r.

Bebek Emzirme yaz&#;m&#;z temel bilgiler aç&#;s&#;ndan yararl&#; bir kaynak. Buradan okuyabilirsiniz.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#; ve Emzirme

Anne sütü bebek için en ideal besin kayna&#;&#;.

Ara&#;t&#;rmalara göre yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;, anne sütü ile beslenen bebeklerde formül mama ile beslenen bebeklere göre daha yayg&#;n &#;ekilde görülüyor.

Ancak bu durum daha çok,

• Bebe&#;in emme becerisinin henüz çok geli&#;memi&#; olmas&#;,
• Annenin süt üretiminin henüz tam olgunla&#;mamas&#; gibi nedenlerle yenido&#;an bebe&#;in beslenememesinden kaynaklan&#;yor.

Do&#;umdan sonraki ilk 24 saatte yenido&#;an bir bebek her beslenmede sadece 1 çay ka&#;&#;&#;&#; süt alabiliyor. Her geçen gün bu oran art&#;yor.

Bebe&#;inizin emziriyorsan&#;z, onu özellikle ilk birkaç gün, günde en az kez beslemeye özen gösterin.

Bu,

• daha çok süt üretmenizi sa&#;lad&#;&#;&#; gibi
• bebe&#;in kan&#;ndaki bilirubin seviyesinin dü&#;mesine de yard&#;mc&#; olur.

Bebek Emzirme: Temel Bilgiler ve Detayl&#; Anlat&#;m yaz&#;m&#;z yenido&#;an bebe&#;in ne s&#;kl&#;kta emmesinden bebek emzirme düzenine kadar faydal&#; bilgilerle konuyu ayd&#;nlat&#;yor.

Bebek Emzirme K&#;lavuzu yaz&#;m&#;z emzirme sürecinde kafan&#;zda olu&#;abilecek pek çok soruya yan&#;t veriyor.

Anne sütü yaz&#;m&#;z ise anne sütünün içeri&#;i ve neden gerekli oldu&#;una dair pek çok bilgi içeriyor. Fayda bulaca&#;&#;n&#;za inan&#;yoruz.

Yenido&#;an Sar&#;l&#;kl&#; Bebe&#;i Olan Anne Nas&#;l Beslenmeli?

Yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#; ve emzirme söz konusu oldu&#;unda annenin beslenmesi büyük önem ta&#;&#;r.

Anne sa&#;l&#;kl&#; ve dengeli bir beslenme plan&#; yapmal&#; ve ona uymal&#;d&#;r.

Uygun beslenme modeli,

• Karaci&#;er faaliyetlerini destekler.
• Karaci&#;er üstündeki yükü azalt&#;r.
• Anne sütü alan bir bebe&#;in karaci&#;eri de süt yoluyla anneden ald&#;&#;&#; g&#;dan&#;n içeri&#;iyle ayn&#; &#;ekilde desteklenir.

Annenin beslenme plan&#; içinde olmas&#; gerekenler:

• Lif aç&#;s&#;ndan zengin besinler
• Taze ve mevsiminde meyve ve sebzeler
• Bol su
• Somon
• Tam tah&#;ll&#; ekmekler

Peki emziren anne hangi yiyeceklerden uzak durmal&#;?
• Alkol
• Rafine karbonhidratlar
• Paketli g&#;dalar
• Füme yiyecekler
• Çi&#; ve pi&#;memi&#; yiyecekler

Yenido&#;an Sar&#;l&#;&#;&#;na Dair K&#;sa Bilgiler

Nationwidechildrenshospital uzmanlar&#;n&#;n verdi&#;i bilgilere dayanarak a&#;a&#;&#;da yenido&#;an sar&#;l&#;&#;&#;yla ilgili k&#;sa bir özet bulacaks&#;n&#;z.

• Sar&#;l&#;k yenido&#;an bebeklerde s&#;k rastlanan bir hastal&#;kt&#;r.
• Genellikle geçicidir ve bebekte hasar b&#;rakmaz.
• Nadiren sar&#;l&#;k ciddi boyutlara ula&#;abilir ve ya&#;am&#; tehdit eder.
• Sar&#;l&#;k uzarsa (2 haftadan uzun sürerse), ciddi seviyelere ula&#;&#;rsa (çok yüksek bilirubin seviyeleri) ya da patolojikse (alt&#;nda bir hastal&#;k yat&#;yorsa), acil müdahale, çe&#;tli testler ve etkin tedavi komplikasyonlar&#; önlemek aç&#;s&#;ndan çok önemlidir.

Umar&#;m size fayda sa&#;layan bir içerik okudu&#;unuzu dü&#;ünüyorsunuzdur ve yorumlar&#;n&#;zla katk&#;da bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geli&#;tirmemizi sa&#;layacakt&#;r. Te&#;ekkürler.

Kaynaklar: funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info

Bebeklerin uyuma düzenleri daha anne karnındayken başlar. Anne karnında 6 aylık bebek yani fetusta hareketli uyku (vücut hareketlerinin eşlik ettiği) saptanabilirken, 7. aya doğru sakin uyku (vücut hareketlerinin olmadığı ancak arada bir sıçramaların olduğu, gözlerin kapalı ve hareketsiz olduğu, kalp atışları yavaşlamış) ortaya çıkmaya başlar.  Hamileliğin 8. aylarında ise hareketli ve sakin uyku dönemleri birbiri ardına gözlemlenmeye başlanır.

Yenidoğan bebek kaç saat uyur?

Yenidoğan uyur günde ortalama 16 saat süreyle, yani oldukça uzun bir süre uyur. Ancak 20 saat uyuyan bebekler de vardır, 14 saat uyuyanlar da. Her iki durum da normaldir. Yenidoğanların gece/gündüz düzenleri de yoktur. Uykuları saatlik süreler şeklinde olur. Genellikle, uykuya daldıktan sonra hareketli bir uyku ve arkasından sakin bir uykudan oluşan periyodlar şeklinde uyurlar.  Her periyot dakika kadar sürer. Tüm uyku süresinin yarısı hareketli uyku şeklinde geçer.

Hastanede uzun bir gün geçirdiniz. Yeni bebeğiniz ilk küçük uyku seansları sırasında size sokulmuş olacak ve muhtemelen bu durumda uzun bir süre kalacaktır.“Bebeğimle ciltlerimizin temas etmesinin ne kadar önemli olduğunu daha önce fark etmemiştim. Yatma zamanı geldiğinde huysuzlaşırsa, birbirimize temas ederek rahatlıyoruz ve böylece çabucak sakinleşiyor.” Gülay, Ece’nin annesi, 3 aylık

Yenidoğanlar, ilk haftalarda saatlik bloklar halinde yaklaşık saat uyuyabilirler. Bebeğinizin şu yöntemlerle güvenli ve huzurlu uyumasını sağlayın:

• Bebeği sert bir yüzeyde, yüz yukarı gelecek şekilde uyutmak.

• Yastık, pelüş oyuncak ve diş kaşıma gereçlerini beşiğin dışında tutmak.

• Bebeğin yanında fakat aynı yatakta olmayacak şekilde uyumak.

• Oda sıcaklığını Santigrat (yaklaşık 22 ºC) veya 70 Fahrenhayt derecesinde tutmak.

Bebek nasıl uyutulur?

Bebeklerde uyku düzeni, 1 ay ile 6 ay arasında başlar ve bebeklerin uykuları yavaş yavaş erişkin uykularına benzer. Gece/gündüz düzeni yerleşmeye başlar. Gün içinde toplam saat uyuyabilir. Gece uykuları uzamaya başlar ve 1 aylık bir bebek gece kesintisiz  6 saat bile uyuyabilirken, aylık bir bebeğin gece uykusu 9 saat, 6 ay -1 yaş arasındaki bebeğin ise saat olabilir. Bebekler genellikle 6 aya kadar gece uyanıp beslenmek isteyebilirler. Daha sonrasında ise, çoğunlukla gece beslenmesine ihtiyaç duymazlar. Ancak yine de uykuları çok hassas olduğu için, uyku siklüsleri arasında kolaylıkla uyanabilirler. Bu uyanmalar her zaman açlık anlamına gelmez. Bebeklerde uyku problemleri için doktorunuza da danışıp, tavsiyeleri doğrultusunda bu saatlerde emzirip emzirmeme konusunda karar alabilirsiniz. Ancak tek başlarına da tekrar uyuyamayabilecekleri için, onları yataktan çıkarmadan, dokunarak ve sakin bir sesle konuşarak rahatlatabilir ve tekrar uykuya dalmalarını sağlayabiliriz.

6 ay ile 4 yaş çocukları gittikçe daha kısa süreler uyurlar. Altı ay civarında gün içinde 3 kez uyurken, 1 yaşa doğru gün içinde iki, 1,5 yaşında ise 1 kez uyur. Yine 6 ay civarında günde, ortalama toplam 15 saat uyurken, iki yaşına doğru saat, üç yaş ile beş yaş arasında 12 saat uyurlar.

Yenidoğanlar zamanlarının çoğunu uyumakla geçirse de, tutarlı bir uyku düzeni geliştirme yolunda biraz zamana ihtiyaç duyabilirsiniz. 

Belli bir düzene bağlı kalın

Uyku düzeni geliştirmenin sırrı, düzenli bir yatma zamanı ve gece standart bir uykuya hazırlanma programıdır. Uyku zamanı, yeri ve düzeni sık sık değişirse, huzursuzluk ve kafa karışıklığı oluşabilir. Bazı bebekler düzeni diğerlerinden daha fazla tercih etse de, hepsi bir uyku öncesi rutininden faydalanırlar.

Uykuya yatırma

İyi bir uykuya hazırlık rutinine, banyo, kucak zamanı, masal veya ninni ve onları nazikçe yüz yukarı olacak şekilde yatırmak dahildir. Yenidoğanınıza bir gece rutini hazırlamak, büyüdükçe uykuya hazırlanma konusunda sağlıklı bir tavır geliştirmesine yardımcı olacaktır.

Ayrılma sorunları

Yenidoğanınızı gece yatırmak, özellikle de bütün günü onunla geçirmişseniz bebeğinizden ayrılma gibi gelebilir. Ebeveynler olarak, çocuklarımızınkilerden önce kendimize ait ciddi ayrılık sorunlarımızı kucaklamamız ve bunun yaşamın bir parçası olduğunu kabul etmemiz, bebeğimizi de iyi örnek olmamızı sağlar. 

Annelerden İpuçları:

• Işıkları gece azaltarak, gündüz ise artırarak bebeğinizin gece ve gündüz arasındaki farkı öğrenmesine yardımcı olun.

• Bebeğinizin bezini her zaman tam yatmadan önce değiştirin.

• Yenidoğanlar, yüz yukarı olarak şekilde uyuyarak oldukça fazla zaman geçirirler, bu nedenle uyanıkken onlara göbekleri üstünde veya dik olacak şekilde zaman geçirme şansı verin.

• Prima Yenidoğan gibi rahat ve uzun süreli kuruluk sağlayan bir bebek bezini tercih ederek gereksiz uyanmaları önleyin.

• Yenidoğanınız gün boyunca ortalama her üç saatte bir beslenmeye ihtiyaç duyacaktır. Fakat zamanla beslenme saatleri arasındaki süre uzayacak ve bebeğiniz gece boyunca daha uzun süre uyuyacaktır (gün içinde bir kaç kısa uyku hariç).

İşte yaşa göre uyku düzeni hakkında genel bir rehber:

• Yenidoğan: Günde saat

• 6 Haftalık: Günde saat

• 4 Aylık: saat artı 2 kısa uyku

• 6 Aylık: 11 saat artı 2 kısa uyku

• 9 Aylık: saat artı 2 kısa uyku

• 1 Yaş: saat artı 2 kısa uyku