Red Bull Sivilce Yapar Mı

Red Bull Sivilce Yapar Mı?

Red Bull gibi enerji içecekleri, yüksek miktarda şeker ve kafein içerir. Aşırı tüketildiğinde, kan şekeri seviyesinde ani artışlar ve ardından ani düşüşler olabilir. Bu, cildin yağ üretimini artırarak sivilce oluşumuna katkıda bulunabilir. Ayrıca, aşırı kafein tüketimi, stres hormonu olan kortizol seviyelerini artırabilir. Kortizol seviyelerinin artması da sivilce oluşumuna neden olabilir. Ancak, Red Bull veya başka bir içeceğin sivilce oluşumuna doğrudan neden olduğu kanıtlanmamıştır. Sivilce oluşumuna etki eden birçok faktör olduğundan, sadece tek bir yiyeceğin veya içeceğin sivilceye neden olduğunu söylemek zordur. Genel olarak, sağlıklı beslenme alışkanlıklarını sürdürmek ve yüksek şeker ve kafein içeren içecekleri aşırı tüketmemek cilt sağlığı için faydalı olabilir.

Patates Kızartması Sivilce Yapar Mı? >

Patates Kızartması Sivilce Yapar Mı?Retinol Sivilce Yapar Mı?Radyasyon Sivilce Yapar Mı?Rutubet Sivilce Yapar Mı?Rexapin Sivilce Yapar Mı?Red Bull Sivilce Yapar Mı?

Patlamış Mısır Sivilce Yapar Mı?

Patlamış mısır sivilce yapar mı? Patates kızartması sivilce yapar mı? Retinol, radyasyon, rutubet, Rexapin sivilce yapar mı? Red bull sivilce yapar mı? Hayat sorunu sivilcelerin etkenlerini yazımızda inceledik.

Patlamış mısır, doğru şekilde hazırlandığında sağlıklı bir atıştırmalık olabilir. Ancak, aşırı miktarda tüketilirse veya yüksek sıcaklıkta hazırlanırsa cildinizde sivilce oluşumuna neden olabilir. Patlamış mısırın sivilce yapma potansiyeli, içindeki yağ oranı ile ilgilidir. Eğer patlamış mısır yüksek yağlı veya tuzlu soslarla hazırlanırsa, yağlı yiyeceklerin cildi yağlandırması sonucu cilt gözenekleri tıkanabilir ve sivilce oluşumu artabilir. Ayrıca, yüksek sıcaklıkların ciltteki yağ bezlerinin aşırı çalışmasına neden olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, aşırı sıcak patlamış mısır tüketmek, ciltteki yağlanmayı artırarak sivilce oluşumuna katkıda bulunabilir. Sonuç olarak, patlamış mısır doğru şekilde hazırlandığında ve dengeli bir şekilde tüketildiğinde sivilce yapmaz. Ancak, aşırı tüketildiğinde ya da yüksek sıcaklıkta hazırlandığında ciltte sivilce oluşumu riski artar.

Patates Kızartması Sivilce Yapar Mı?

Patates kızartması, yüksek yağ ve kalori içeriği nedeniyle sağlık açısından önerilmeyen bir gıdadır. Ancak patates kızartmasının sivilce oluşumuyla doğrudan bir ilişkisi yoktur. Sivilce, genellikle cildin aşırı yağlanmasından ve gözeneklerin tıkanmasından kaynaklanır. Bununla birlikte, beslenme alışkanlıkları, hormonlar ve genetik faktörler gibi birçok farklı etken, sivilce oluşumuna neden olabilir. Dolayısıyla, patates kızartması tüketmek, doğrudan sivilce oluşumuna neden olmasa da, sağlıksız bir beslenme alışkanlığına bağlı olarak sivilce oluşumunu artırabilir. Sağlıklı bir beslenme düzeni, cildin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir ve sivilce oluşumunu azaltabilir.

Retinol Sivilce Yapar Mı?

Retinol, birçok cilt bakım ürününde kullanılan ve cildin sağlıklı kalması için önemli bir bileşen olan bir A vitamini türevidir. Retinolün sivilce yapma potansiyeli vardır ancak bu durum herkes için geçerli değildir. Retinol, cilt hücrelerinin yenilenmesine yardımcı olarak akne oluşumunu azaltabilir. Ancak bazı insanlar, retinol gibi A vitamini türevlerine karşı hassas olabilir ve ciltlerinde kuruluk, kaşıntı ve sivilce artışı gibi yan etkiler yaşayabilirler. Bu nedenle, retinol içeren ürünleri kullanmadan önce mutlaka bir dermatoloğa danışmanız önerilir. Ayrıca, retinol içeren ürünlerin doğru kullanımı da önemlidir. Ürünleri çok sık veya aşırı miktarda kullanmak, cildin kurumasına ve sivilce oluşumuna neden olabilir. Retinol içeren ürünler, yavaş yavaş kullanılarak başlanmalı ve cilt hassasiyetine bağlı olarak dozajı ayarlanmalıdır. Sonuç olarak, retinol sivilce yapabilen bir bileşen olabilir ancak cilt hassasiyetine bağlıdır. Doğru kullanıldığında, retinol sivilce oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, ürünleri kullanmadan önce bir dermatologa danışmak her zaman en doğru yaklaşımdır.

Radyasyon Sivilce Yapar Mı?

Radyasyon tedavisi, kanser gibi bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Radyasyon tedavisi, hedeflenen hücrelerin öldürülmesi amacıyla yüksek enerjili ışınların kullanılmasıdır. Bu tedavi sırasında, cildin de dahil olduğu sağlıklı dokular da zarar görebilir. Radyasyon tedavisi sonrası ciltte bazı yan etkiler görülebilir. Ciltte kızarıklık, hassasiyet, kaşıntı, kuruluk, soyulma ve sivilce benzeri lezyonlar gibi değişiklikler ortaya çıkabilir. Ancak, bu değişiklikler sivilce olarak adlandırılan cilt lezyonlarına tam olarak benzemeyebilir. Radyasyon tedavisinin her hasta için farklı yan etkileri olabilir. Radyasyon tedavisi sonrası ciltte meydana gelen herhangi bir değişiklik hakkında doktorunuzla konuşmanız ve nasıl hafifletilebileceğini öğrenmeniz önemlidir.

Rutubet Sivilce Yapar Mı?

Rutubet ciltte nem birikimine neden olabilir ve bu da sivilce oluşumuna katkıda bulunabilir. Bu nem, bakteri üremesi için uygun bir ortam oluşturabilir ve aynı zamanda ciltteki yağ üretimini artırarak sivilce oluşumunu teşvik edebilir. Ayrıca, rutubetli ortamlarda küf ve mantarlar gibi çeşitli mikroorganizmaların büyümesi daha olasıdır. Bu mikroorganizmalar, cilt yüzeyine temas ettiğinde ve gözenekleri tıkadığında sivilce oluşumuna neden olabilir. Ancak,sivilce oluşumuna etki eden birçok faktör olduğundan, sadece rutubetin sivilceye neden olduğunu söylemek doğru değildir. Bununla birlikte, cilt sağlığı için, özellikle nemli havalarda, cilt bakımı rutininize uygun bir şekilde devam etmek ve nemli ortamları mümkün olduğunca önlemek önemlidir.

Rexapin Sivilce Yapar Mı?

Rexapin, bir antidepresan ilaçtır ve sivilce oluşumuna neden olması beklenen bir yan etkisi yoktur. Ancak, herhangi bir ilacın her kişide farklı etkileri olabileceği unutulmamalıdır. Bazı insanlar, Rexapin veya başka bir antidepresan kullanımı sırasında cilt problemleri yaşayabilirler. Bu nedenle, bir ilaç kullanırken herhangi bir yan etki görülürse, doktorunuza danışmanız önerilir.

Red Bull Sivilce Yapar Mı?

Red Bull gibi enerji içecekleri, yüksek miktarda şeker ve kafein içerir. Aşırı tüketildiğinde, kan şekeri seviyesinde ani artışlar ve ardından ani düşüşler olabilir. Bu, cildin yağ üretimini artırarak sivilce oluşumuna katkıda bulunabilir. Ayrıca, aşırı kafein tüketimi, stres hormonu olan kortizol seviyelerini artırabilir. Kortizol seviyelerinin artması da sivilce oluşumuna neden olabilir. Ancak, Red Bull veya başka bir içeceğin sivilce oluşumuna doğrudan neden olduğu kanıtlanmamıştır. Sivilce oluşumuna etki eden birçok faktör olduğundan, sadece tek bir yiyeceğin veya içeceğin sivilceye neden olduğunu söylemek zordur. Genel olarak, sağlıklı beslenme alışkanlıklarını sürdürmek ve yüksek şeker ve kafein içeren içecekleri aşırı tüketmemek cilt sağlığı için faydalı olabilir.

Finaller yaklaşmış, arkadaşlarımla yoğun sınav temposuna girmiştik. Çare belliydi: Beyazıt kampusundaki reklam panoları enerji içeceği reklamlarıyla doluydu, öğrenciler enerji içecekleriyle kütüphanelerde sabahlıyordu. Arkadaşım Murat, elindeki kutunun kapağını açtı ve bu ara günde en az 3 tane içtiğini söyledi. Onu uyarmak zorundaydım, zira Avustralya’da, günde bunlardan 4 kutu tüketen Matthew Penbross, kendi rekorunu kırmak istemiş olsa gerek, 5 saat içinde 8 kutuyu mideye indirince kalbi durmuştu. Şanslı ki olay yerine zamanında gelen ambulans sayesinde hayata tutundu. HT Pazar'dan Arda Aşık'ın haberi

Dublin St James Hastanesi’nin yaptığı araştırma, sebebini açıklar nitelikte: Yalnızca 2 kutu enerji içeceği bazı atardamarları genişleterek kan basıncını düşürüyor, bu da kalbin durmasına sebep olabiliyor. Murat, “Peki neden bu kadar çok içiyorsun?” sorusuna “Halsiz hissettiğim günlerde, sınav öncesi hayatımı çok kurtardı” cevabını veriyor. Ama uzmanlar onunla aynı fikirde değil. Memorial Şişli Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Profesör Doktor Türker Şahiner “Kafein ve B vitaminlerinin ön plana çıktığı bu içecekler uykuyu açıyor ve kişi daha dinamik hissediyor. Kafein beyinde dikkatle ilgili reseptör sayısını artırıyor” diyor ve ekliyor: “Fakat bir süre sonra o reseptörler aç kaldıkça daha şiddetli uykusuzluk ve halsizlik yaşanıyor!”

‘UYKUYU BOZUYOR’

Olumsuz etkileri bununla da sınırlı değil. Beynin kısa süreli performansını artırmak, kan ihtiyacını artırıyor. Vücut kan ihtiyacını sağlayamayınca kalp ve diğer organlar beynin bu talebine ayak uyduramıyor ve vücut strese giriyor. Enerji içeceklerine güvenip sınav öncesi sabahlayan öğrencilere de diyecekleri var Prof. Dr. Şahiner’in: “Fazla kafein, uykuda kronik bozukluklara neden oluyor, REM uykusu kısalıyor, bu kişiler sabahları yorgun kalkıyor.” Bir litre enerji içeceğinde yaklaşık miligram kafein bulunuyor. Profesör Doktor Şahiner son yıllarda ortaya atılan “Kafein Alzheimer’ı önlüyor” gibi iddiaların da gerçeği yansıtmadığını söylüyor.

‘TÜKETİLMEDİĞİNDE MUTSUZ EDİYOR’

Enerji içecekleri, psikolojik sorunlara da sebep oluyor. Memorial Şişli Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Gizem Mine Çölümlü, enerji içeceklerinin, psikolojik bağımlılık yaratarak günlük yaşamı olumsuz etkilediğini belirtiyor, “Tüketilmediğinde mutsuz ederler” diyor. Ayrıca huzursuzluk, yoğun kaygı ve gerginliğe sebep olduğunu, anksiyete bozukluğu yaşayanlarda kaygı ve atakları kaçınılmaz biçimde kötü hale getirdiğini de ekliyor. Sadece kafeini günah keçisi yapmaya gerek yok elbet. Çeyrek litrelik kutusunda barındırdığı miligram taurin, sinirlilik ve ani şiddetli reaksiyon gibi olumsuz davranışlar doğuruyor.

Psikolojiyi bozabilir

OBEZİTEYE SEBEP

Bir diğer arkadaşım Benokan ise zamanında bunlardan çok içti, çok çekti! “Günde 1 litre içiyordum, enerji falan verdiğinden değil, tadını seviyordum” diyor. Sonra, çeyrek litrelik kutusunda 25 ila 30 gram şeker bulunduran bu ürünlerin kilo aldırmaktan başka bir işe yaramadığını fark edince bırakmış. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Uzman Doktor Deniz Şener, “Bu içeceklerin içerisindeki yüksek kalori kilo artışına neden oluyor” diyor. Danimarka’da yapılan bir çalışmaya göre enerji içeceklerinin düzenli kullanımı obezite ve Tip2 diyabet riskini meydana getiriyor.

Bağımlılık yapabilir

‘ANİ KALP DURMALARI YAŞANABİLİR’

Bu içeceklerle ilgili bir diğer bilgi kirliliği ise sporcu içecekleriyle karıştırılması. Basketbol sahasındaki arkadaşlarımın elinde de bu kutuları görüyorum. Alican “Spordan önce iyi geliyor” derken tehlikenin farkında değil. 33 yaşında, bir Brooklyn’li olarak en büyük eğlencesi basketbol oynamak olan Corry Terry, enerji içeceğini kafaya dikince kanatlanıp potaya smaç basacağını düşünürken kalp krizi geçirerek hayatını kaybetmiş, ailesi üretici firmaya 85 milyon dolarlık dava açmıştı. İrlanda’da ise 4 kutu enerji içeceği içip basketbol oynarken hayatını kaybeden 18 yaşındaki Ross Cooney’nin ardından İrlanda Başbakanı, içecek için soruşturma emri vermişti. Doktor Deniz Şener, uyarıyor: “Bu maddeler tansiyonu yükseltebilir, kalpte ritim bozuklukları yaratabilir ve nabzı artırabilir. Zaman zaman aşırı tüketime bağlı olarak ani kalp durmaları bile yaşanabilir.”

Kalbi durdurabilir

‘BÖBREK YETMEZLİĞİNE YOL AÇABİLİR’

Spor sırasında bu içeceklerden medet umanlara bir kötü haberimiz daha var, Medipol Üniversitesi Esenler Hastanesi’nden Diyetisyen Miray Yıldırım, enerji içeceklerinde bulunan kafein diüretiğin, vücutta su kaybına neden olduğunu söylüyor. Ancak içeceğin sebep olduğu ölümler sadece kalpten olmuyor. İsveç’te ağır bir antrenman sonrası birkaç kutu enerji içeceği tüketen bir adam, böbrek yetmezliği sebebiyle hayatını kaybetmişti. Medipol Üniversitesi Hastanesi Nefroloji Uzmanı Yardımcı Doçent Doktor Abdullah Şumnu, bu içeceklerin böbrek hastalığı olmayan bireylerde bile böbrek yetmezliğine yol açabileceğini söylüyor.

Böbrekleri bitirebilir

‘SİNİRLERİ HARAP EDİYOR’

İçeceklerin bir diğer kullanım amacını ise Barış’tan duyuyorum: “Uzun yola çıkarken olmazsa olmazım, sürüş sırasında uykumun gelmesini önlediğine inanıyorum.” Ne var ki İngiltere’de, 48 yaşındaki Peter Edwards, otomobilini deli dana gibi şuursuzca sağa sola sürerken polis tarafından güçlükle zaptedilmiş, kanında ne uyuşturucu ne de alkole rastlanmıştı. Edwards’ın 4 ay hapsi boylamasına sebep olan şey, enerji içecekleriydi. Profesör Doktor Şahiner, “Bu içeceklerin fazla kullanımı sinir sistemini bozuyor” diyor, zira enerji içeceklerinde bulunan B vitamini yüksek dozda alındığında vücuttaki duyu sinirleri ve kaslara giden hareket sinirlerinin kılıflarının bozulmasına yol açıyor. Bu durumda hasta hareket ederken kaslarını daha zor kullanmaya başlıyor Şahiner ekliyor: “Hatta kuvvet kaybına yol açmakla kalmayıp duyusal semptomları olumsuz etkiliyor, yani ellerde ve ayaklarda yanma, karıncalanma hissi, üşüme hissi ve olmayan duyular algılatıyor” Üstelik, sinirde tahribat oluşursa, etken geri çekilse bile durumun düzelmesi haftalar sürebilir. Ayrıca unutulmamalı ki vücutta ciddi bir rahatsızlık olmadığı sürece kolay kolay B vitamini eksikliği olmaz, hemen hemen her gıdada vardır.

‘ALKOLLE BİRLİKTE DAHA TEHLİKELİ’

Bir de enerji içeceklerini alkolle karıştırıp araç sürmeye kalkanlar var! Kuzey Kentucky Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Doçent Cecile A. Marczinski’nin çalışmasına göre, alkolü enerji içeceğiyle karıştıranlar, karıştırmayanlara göre bardan sarhoş ayrılmaya 3 kat, sarhoş otomobil kullanmaya 4 kat daha meyilliler. Uzman Doktor Deniz Şener, enerji içeceklerinin alkolün etkisini azalttığına dair bir yanılgı bulunduğunu, fazla alkolle taurin ve kafeinin birleşmesinin ölümcül sonuçlara yol açabildiğini söylüyor. Örnekleri mevcut zaten: İsveç’te alkol ve enerji içeceği karışımlı kokteyl içen 2 kişi hayatını kaybetmiş, Stockholm Güney Hastanesi doktoru Dan Andersson “Susuzsanız, çok fazla enerji içeceği içip alkolle karıştırıyorsanız, çok tehlikeli olabilir” açıklamasını yapmıştı. Yine İsveç’te 31 yaşında bir kurban, 2 kutu enerji içeceğinden sonra dans edince kalbi durmuştu

18 ABD Sağlık Bakanlığı’na bağlı Gıda ve İlaç Dairesi’nin raporlarına göre arasında 18 kişi enerji içeceği yüzünden hayatını kaybetti, kişi hayati tehlike geçirdi.

ÇOCUKLAR HEDEF

Dahası var! Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Ofisi araştırma grubu, kapsamlı bir raporda enerji içeceklerinin çocuklar üzerindeki olumsuz etkisinin kesinleştiğini belirtiyor. Birkaç yıl önce Power Up isimli enerji içeceği üreticisi Super Mario temalı içecek kutusuyla çocukları hedef almıştı. 16 yaşındaki Lanna Hamman, Meksika’daki tatili sırasında içtiği birkaç kutu enerji içeceği sonrası hayatını kaybetti. İngiltere’de, 8 kutu enerji içeceği içen 15 yaşındaki bir çocuk kalp çarpıntıları hissedip hastanelik oldu. Ani ölümlerin yanı sıra Medipol Üniversitesi Esenler Hastanesi’nden Diyetisyen Miray Yıldırım bu içeceklerin çocuklarda obeziteye sebep olduğunu, ayrıca içindeki kafein diüretiğin büyüme hormonuyla etkileştiğini ve ergenlik döneminde metabolizmayı yavaşlattığını söylüyor.

Peki ne yapılabilir? Aslında bir kıpırdanma var: Norveç, Danimarka ve Fransa’da enerji içeceklerinin marketlerde satışı yasaklandı. Macaristan’da enerji içecekleri özel sağlık vergisine tabi. Yılda milyon kutu enerji içeceği tüketilen Türkiye’deyse bu içeceklerin satışı 18 yaşından küçüklere yasak, spor tesislerinde, okul kantinlerinde ve hastanelerde piyasaya arz edilemiyor, reklamı yapılamıyor. Üzerlerinde, “Günde ml’den fazla tüketilemez” yazıyor. Ama mevcut önlemler Murat’ı günde 3 kutu içmekten alıkoyamıyor. Sahi, İsveçli bir adam sadece 2 kutu içip hayatını kaybetmemiş miydi?

%66 Enerji içeceği tüketenlerin yüzde 66’sı yaş arasında.

Enerji içecekleri (Eİ) özellikle öğrenci, sporcu ve yaş aralığı arası aktif bireylerde oldukça yoğun olarak kullanılmaktadır. İçeriğinde tipik olarak yüksek miktarda kafein ve şeker, değişen oranlarda B vitamin kompleksleri, taurin, guarana, ginseng, yohimbin, inositol, glukuronolakton ve karnitin içermektedir (1).

Enerji içeceklerinin toplumsal algıda güvenli kabul edilmelerine rağmen, FDA (Food and Drug Administration) tarafından güvenli kabul edilmemektedir. Eİ, bileşiminde yararlı karbonhidrat içeriği nedeniyle insan vücuduna enerji sağlayan ve ürün tipine göre belirli maddeleri, vitaminleri, mineralleri de içerebilen içecekler olarak bilinmektedir (2).

Enerji içecekleri’nin, kognitif ve psikomotor fonksiyonlara olumlu etkisi, uzun süreli dikkati artırarak yorgunluğu azaltmadaki etkisi, araba sürme yetisinde dikkati artırma etkisi, fiziksel performans ve dayanıklılığı artırma şeklindeki yaygın görüş ve bazı araştırma sonuçları, bunların kullanımının artmasına neden olmaktadır (4). Enerji içecekleri bu etkileri yaparken aynen bağımlılık yapan ilaçlar gibi dopamin, serotonin, noradrenalin ve adrenalinin fazla miktarda salınımına ve uzamış etki göstermelerine neden olmaktadır (5). İçerdikleri dopamin yapımınının öncül maddesi olan L-tirozin gibi maddeler, daha fazla nörotransmitter salınımına neden olduğu için vücuttaki nörotransmitter deposunun boşalmasına ve vücutta negatif bir dengenin oluşumuna yol açmaktadır. Özellikle Eİ tüketimi sonrasındaki 5 saatten sonra başlayan yoğun yorgunluk bu negatif balansın bir işareti olarak algılanmaktadır (6).

İçeriğindeki maddelerin stimulan, anti-anksiyete (taurin gibi) ve antidepresan (inositol gibi) özelliklere sahip bu maddelerin kafeinle etkileşimleri sonucu farklı biyokimyasal, farmakolojik değişimlere yol açmaktadır (7). Üretici firmaların “besin tamamlayıcıları” olarak tanımlanmalarına rağmen, bu ürünlerin içerdiği toplam kafein miktarı bilinen değerin üstündedir (8). Özellikle Eİ alımından sonra hissedilen enerjik tablo; vücudumuzda doğal olarak bulunan adrenalin gibi nörotransmitterlerin hızlı bir şekilde boşalımı sonrasında da yoğun bir yorgunluğa neden olmaktadır (8). Eİ alımı sonrasında, kişinin kendisini daha enerjik hissettiği ifadesi, haz merkezli (hedonistik) duygulanımı hedef alınmaktadır (9). Toplumun sigara konusundaki hassasiyeti ile kıyaslandığında; Eİ’ye ait bilinç düzeyi toplumda maalesef yeterli değildir (10).

Enerji içecekleri ve alkolün birlikte tüketiminin, anksiyolitik ilaçların MSS üzerine depresan etkisini azalttığına yönelik yayın bulunmaktadır (11). Enerji içeceklerinin anksiyolitik ilaçların depresan/inhibitör etkilerini azaltabileceği bildirilmektedir. Bu etki anksiyolitik ilacın enerji içeceği ile antagonist ilişkisine bağlanmakla birlikte konu ile ilgili bilimsel veriler sınırlıdır (12). Bunun üzerine deney hayvanları üzerinde yaptığımız araştırmada Eİ, düşük dozda anksiyolitik ilaçların etkisini azaltırken, yüksek dozlarda anksiyete azaltıcı ilaçların etkisini tersine çevirmiş, ankisyete oluşturmuştur. Epilepsi önleyici ilaçlar Eİ’leri ile birlikte alınırsa, düşük dozda farklı tesir göstermezken yüksek dozda nöbetlerin süresini ve şiddetini artırmaktadır. Eİ, antidepresan ilaçlarla birlikte alındığında ise, düşük dozda antidepresan etki kaybolurken, yüksek dozda depresyonu daha da artırmaktadır. Her ne kadar Eİ’leri, besin katkı maddesi olarak sunulsa da, bulgular özellikle ruhsal hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların tesirini değiştirdiğini göstermektedir. Eİ’leri ilaç tedavisini değiştirmektedir.

Kaynaklar

(1) Miller KE. Energy drinks, race, and problem behaviors among college students. J Adolesc Health ; 43(5)

(2) T.G.K., Türk Gıda Kodeksi, Enerji İçecekleri Tebliği,

(4) Howard MA, Marczinski CA. Acute effects of a glucose energy drink on behavioral control. Exp Clin Psychophar- macol ;18(6)

(5) Mets MA, Ketzer S, Blom C, et al. Positive effects of Red Bull® Energy Drink on driving performance dur- ing prolonged driving. Psychopharmacology (Berl) ;(3)

(6) Wolk BJ, Ganetsky M, Babu KM. Toxicity of energy drinks. Curr Opin Pediatr. ;24(2):

(7) Seifert SM, Schaechter JL, Hershorin ER, Lipshultz ES. Health effects of energy drinks on children, adolescents, and young adults. Pediatrics ;(3)

(8) Arria AM, O’Brien MC. The “high” risk of energy drinks. JAMA ;(6)

(9) O’Brien, M.C., McCoy, T., Rhodes, S.D., Wagoner, A., Wolfson, M. Caffeinated cocktails: energy drink consump- tion, high-risk drinking, and alcohol-related consequences among college students. Acad Emerg Med ; 15(5):

(10) İsçioğlu F, Ova G, Duyar Y, Köksal M. Üniversite öğrenci- leri arasındaki enerji içeceği tüketimi ve bilinci araştırmasi. Acad Food J ; 8(5):

(11) Ferreira ve ark. Can energy drinks reduce the depressor effect of ethanol? An experimental study in mice. Physiology & Behavior 82 () –

(12)Berigan T. An anxiety disorder secondary to energy drinks: a case report. Psychiatry (Edgmont). Oct;2(10)

Enerji içecekleri (Eİ) özellikle öğrenci, sporcu ve yaş aralığı arası aktif bireylerde oldukça yoğun olarak kullanılmaktadır. İçeriğinde tipik olarak yüksek miktarda kafein ve şeker, değişen oranlarda B vitamin kompleksleri, taurin, guarana, ginseng, yohimbin, inositol, glukuronolakton ve karnitin içermektedir (1).

Enerji içeceklerinin toplumsal algıda güvenli kabul edilmelerine rağmen, FDA (Food and Drug Administration) tarafından güvenli kabul edilmemektedir. Eİ, bileşiminde yararlı karbonhidrat içeriği nedeniyle insan vücuduna enerji sağlayan ve ürün tipine göre belirli maddeleri, vitaminleri, mineralleri de içerebilen içecekler olarak bilinmektedir (2).

Enerji içecekleri’nin, kognitif ve psikomotor fonksiyonlara olumlu etkisi, uzun süreli dikkati artırarak yorgunluğu azaltmadaki etkisi, araba sürme yetisinde dikkati artırma etkisi, fiziksel performans ve dayanıklılığı artırma şeklindeki yaygın görüş ve bazı araştırma sonuçları, bunların kullanımının artmasına neden olmaktadır (4). Enerji içecekleri bu etkileri yaparken aynen bağımlılık yapan ilaçlar gibi dopamin, serotonin, noradrenalin ve adrenalinin fazla miktarda salınımına ve uzamış etki göstermelerine neden olmaktadır (5). İçerdikleri dopamin yapımınının öncül maddesi olan L-tirozin gibi maddeler, daha fazla nörotransmitter salınımına neden olduğu için vücuttaki nörotransmitter deposunun boşalmasına ve vücutta negatif bir dengenin oluşumuna yol açmaktadır. Özellikle Eİ tüketimi sonrasındaki 5 saatten sonra başlayan yoğun yorgunluk bu negatif balansın bir işareti olarak algılanmaktadır (6).

İçeriğindeki maddelerin stimulan, anti-anksiyete (taurin gibi) ve antidepresan (inositol gibi) özelliklere sahip bu maddelerin kafeinle etkileşimleri sonucu farklı biyokimyasal, farmakolojik değişimlere yol açmaktadır (7). Üretici firmaların “besin tamamlayıcıları” olarak tanımlanmalarına rağmen, bu ürünlerin içerdiği toplam kafein miktarı bilinen değerin üstündedir (8). Özellikle Eİ alımından sonra hissedilen enerjik tablo; vücudumuzda doğal olarak bulunan adrenalin gibi nörotransmitterlerin hızlı bir şekilde boşalımı sonrasında da yoğun bir yorgunluğa neden olmaktadır (8). Eİ alımı sonrasında, kişinin kendisini daha enerjik hissettiği ifadesi, haz merkezli (hedonistik) duygulanımı hedef alınmaktadır (9). Toplumun sigara konusundaki hassasiyeti ile kıyaslandığında; Eİ’ye ait bilinç düzeyi toplumda maalesef yeterli değildir (10).

Enerji içecekleri ve alkolün birlikte tüketiminin, anksiyolitik ilaçların MSS üzerine depresan etkisini azalttığına yönelik yayın bulunmaktadır (11). Enerji içeceklerinin anksiyolitik ilaçların depresan/inhibitör etkilerini azaltabileceği bildirilmektedir. Bu etki anksiyolitik ilacın enerji içeceği ile antagonist ilişkisine bağlanmakla birlikte konu ile ilgili bilimsel veriler sınırlıdır (12). Bunun üzerine deney hayvanları üzerinde yaptığımız araştırmada Eİ, düşük dozda anksiyolitik ilaçların etkisini azaltırken, yüksek dozlarda anksiyete azaltıcı ilaçların etkisini tersine çevirmiş, ankisyete oluşturmuştur. Epilepsi önleyici ilaçlar Eİ’leri ile birlikte alınırsa, düşük dozda farklı tesir göstermezken yüksek dozda nöbetlerin süresini ve şiddetini artırmaktadır. Eİ, antidepresan ilaçlarla birlikte alındığında ise, düşük dozda antidepresan etki kaybolurken, yüksek dozda depresyonu daha da artırmaktadır. Her ne kadar Eİ’leri, besin katkı maddesi olarak sunulsa da, bulgular özellikle ruhsal hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların tesirini değiştirdiğini göstermektedir. Eİ’leri ilaç tedavisini değiştirmektedir.

Kaynaklar

(1) Miller KE. Energy drinks, race, and problem behaviors among college students. J Adolesc Health ; 43(5)

(2) T.G.K., Türk Gıda Kodeksi, Enerji İçecekleri Tebliği,

(4) Howard MA, Marczinski CA. Acute effects of a glucose energy drink on behavioral control. Exp Clin Psychophar- macol ;18(6)

(5) Mets MA, Ketzer S, Blom C, et al. Positive effects of Red Bull® Energy Drink on driving performance dur- ing prolonged driving. Psychopharmacology (Berl) ;(3)

(6) Wolk BJ, Ganetsky M, Babu KM. Toxicity of energy drinks. Curr Opin Pediatr. ;24(2):

(7) Seifert SM, Schaechter JL, Hershorin ER, Lipshultz ES. Health effects of energy drinks on children, adolescents, and young adults. Pediatrics ;(3)

(8) Arria AM, O’Brien MC. The “high” risk of energy drinks. JAMA ;(6)

(9) O’Brien, M.C., McCoy, T., Rhodes, S.D., Wagoner, A., Wolfson, M. Caffeinated cocktails: energy drink consump- tion, high-risk drinking, and alcohol-related consequences among college students. Acad Emerg Med ; 15(5):

(10) İsçioğlu F, Ova G, Duyar Y, Köksal M. Üniversite öğrenci- leri arasındaki enerji içeceği tüketimi ve bilinci araştırmasi. Acad Food J ; 8(5):

(11) Ferreira ve ark. Can energy drinks reduce the depressor effect of ethanol? An experimental study in mice. Physiology & Behavior 82 () –

(12)Berigan T. An anxiety disorder secondary to energy drinks: a case report. Psychiatry (Edgmont). Oct;2(10)