Pasifik Ateş Çemberinde Yer Alan Ülkeler

Gün geçmiyor ki doğa ana bizleri şaşırtmasın! Gezegenimiz, hala çözemediğimiz pek çok gizemle dolu. Pasifik Ateş Çemberi de bunlardan biri. Volkanlarla çevrili bu çember, Pasifik deprem kuşağı olarak da biliniyor. Pasifik Ateş Çemberi ile ilgili ilginç bilgileri sizler için araştırdık. Yaklaşık 40 bin kilometrelik bu çemberin sakladığı sırları öğrenince çok şaşıracaksınız! İşte Pasifik Ateş Çemberi ile ilgili daha önce hiç duymadığınız 9 bilgi&#;

Dünyadaki volkanların üçte ikisi Pasifik Ateş Çemberi üzerinde yer alıyor

Son 11 bin yıl ateş çemberi için oldukça yoğun geçti. Zira bu süre zarfında çember boyunca yaklaşık bin volkan aktifleşti. Holosen döneminde yaşanan en büyük dört volkanik patlama burada gerçekleşti. Ek olarak insanlık tarihinde kaydedilen &#;den fazla volkanik patlamanın da bu sınırlar içerisinde olduğunu görüyoruz.

Gezegenimizde gerçekleşen depremlerin %90&#;ı bu bölgede meydana gelir

Gezegenimizdeki en büyük depremlerin %81&#;i burada gerçekleşti. Pasifik Ateş Çemberinden sonra en fazla sismik aktiviteye sahip olan Alpide kuşağı ise dünyadaki depremlerin yalnızca %5&#;ine ev sahipliği yapıyor.

Ateş çemberinin sınırları konusunda evrensel bir anlaşma yoktur

Zira sismik ve volkanik aktivitelerin nasıl oluştuğu sınırların belirlenmesinde etkilidir. Uzmanlar, Alp kuşağı, Antarktika yarımadası ve Batı Endonezya&#;nın Pasifik Ateş Çemberine dahil olup olmadığı konusunda tartışmaya devam ediyorlar.

Çemberin uzunluğu yaklaşık 40 bin kilometredir

Ateş çemberi, gezegenimizin büyük bir kısmını kaplar. Yeni Zelanda çevresinde başlayan bu çember kıyı şeridi boyunca devam eder ve Bering Boğazı&#;na dek uzanır. Aslında bir çemberden ziyade at nalını andırır.

Pasifik Ateş Çemberi sınırları içerisinde 15&#;ten fazla ülke bulunuyor

Çember, Yeni Zelanda&#;da başladıktan sonra dümdüz kuzeye ilerlemez. Bunun yerine Papua Yeni Gine, Endonezya ve Filipinleri kapsayan kara parçalarını takip eder. Oradan kuzeydoğu Rusya&#;ya doğru ilerler ve teğet geçerek Japonya&#;ya ulaşır. Bununla da sınırlı kalmaz! Oradan Alaska&#;ya ve Amerika&#;nın batı kıyısına uzanır. Kıyı boyunca devam ederek Şili&#;yi de sınırlarına dahil eder.

Çemberin içi nispeten daha güvenlidir

Ateş çemberini bu denli önemli kılan şey çember boyunca aktif volkanların olmasıdır. Çemberin kenarlarından merkeze doğru ilerlediğinizde sismik faaliyetler azalır. Hawaii de ise yeniden aktifleşirler. Halkadan uzaklaşmak ne yazık ki pek de mümkün değildir. Zira ateş çemberi hemen hemen tüm Pasifik Okyanusu&#;nu kaplar.

Ateş çemberi Pasifik levhasının hemen sınırında yer alır

Gezegenimizin yüzeyi sürekli hareket eden tektonik plakalarla kaplıdır. Bu büyük kara levhaları dünyanın çekirdeğinin üzerine otururlar. Plakalar arasında bir boşluk oluştuğunda bu boşluklardan dışarı magma çıkar. Haliyle en fazla sismik ve volkanik aktivite bu plakaların sınırları boyunca gözlemlenir. Ateş çemberi de Pasifik levhasının hemen sınırında yer almaktadır.

Sanılanın aksine bu çemberde yer alan volkanlar birbiriyle bağlantılı değildir

Ateş çemberi boyunca gerçekleşen volkanik aktivitelerin birbirleriyle bağlantılı olduğuna dair yaygın bir inanış vardır. İnsanlar bir yanardağ patladığında yakındaki diğer yanardağların da patlayacağına inanır. Elbette bu son derece mümkün, ancak bunun ardında yatan neden birbirleriyle bağlantılı olmaları değil. Tamamen tesadüf! 😊

Dünyanın en derin çukuru bu çemberin sınırları içerisinde yer alır

Tektonik plakaların arasındaki etkileşim yalnızca sismik ve volkanik aktivitelere neden olmaz. Bu plakalar birbirlerinden uzaklaşabilirler, yanlara doğru ezilebilirler ya da biri diğerinin üzerine çıkabilir. Mariana çukuru, Filipin Deniz levhasının Pasifik levhası ile buluştuğu yerdedir. Levhalardan biri diğerinin üzerine doğru çıkmıştır. Bu da yaklaşık 11 bin kilometre derinliğinde bir çukurun oluşmasına neden olmuştur.

Kaynak: 1

Bülent &#;bri&#;im/Avustralya

Yer yuvarla&#;&#;m&#;zda hiç bir bölge do&#;a olaylar&#;na kar&#;&#; tam güvenli de&#;ildir, ama ate&#; halkas&#; denen bölgede bulunan ülkeler, volkanik faaliyetler ve depremlerden sürekli ve en fazla etkilenen ülkelerdir.

‘AT NALI’ FAY HATTI

Volkanlar yeryüzünde bilinen zonlar ve ku&#;aklarda olu&#;ur. Aktif volkanlar&#;n % 70’den daha fazlas&#; Pasifik Okyanusu’nun çevresini ku&#;atan Pasifik ku&#;a&#;&#;nda/Ate&#; Çemberi yer al&#;r.

Güney Amerika k&#;y&#;lar&#;, Orta Amerika, Meksika, ABD’nin bat&#; k&#;y&#;lar&#; ve Alaska’n&#;n güneyinden Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik adalar&#; ve Yeni Zelanda’y&#; içine al&#;r.

Bugüne kadar görülen en y&#;k&#;c&#; deprem ’l&#; y&#;llarda büyüklü&#;ünde bu ku&#;ak içinde bulunan &#;ili’de ya&#;anm&#;&#;t&#;r.

Ku&#;ak Pasifik havzas&#;n&#; çevreleyen ‘at nal&#;’ &#;eklinde bir fay hatt&#; band&#;d&#;r. Sydney Teknik Üniversitesi Jeoteknik ve Deprem Mühendisli&#;i ö&#;retim üyesi Dr Behzad Fatahi’ye göre k&#;r&#;k yumurta kabu&#;u biçimindedi:

‘Volkanik faaliyetlerle depremler aras&#;nda yak&#;n bir ili&#;ki bulunmaktad&#;r. Yer kabu&#;u levha ad&#; verilen parçalara bölünmü&#;tür. Bunlar yer yüzeyinin kabu&#;u, manto üzerinde, bir a&#;ac&#;n su üzerinde yüzmesi ile kar&#;&#;la&#;t&#;r&#;labilecek bir denge halinde dururlar. Volkanik ku&#;aklar bu levhalar&#;n s&#;n&#;r&#;nda bulunur. . Bu levhalar birbirlerinden uzakla&#;&#;r ya da birbirlerini iterler. Bunlar&#;n sonucunda olkan patlamalar&#; ve depremler olu&#;ur. Çok say&#;da tektonik levkan&#;n s&#;n&#;rlar&#; bu ku&#;ak içinde oldu&#;undan bu bölge son derece aktiftir.’

Gün geçmiyor ki bir deprem haberi duymayal&#;m. Geçen günlerde Yeni Zelanda, Japonya, Çin ve Peru’da 6 üzeri büyüklü&#;ünde depremler meydana geldi.

PAS&#;F&#;K ATE&#; HALKASI/THE PAC&#;F&#;C ‘R&#;NG OF F&#;RE’

Geçen hafta Fukushima bölgesinde, Tomioka’ya 35 km uzakl&#;kta meydana gelen 6. 9 büyüklü&#;ündeki depremin ard&#;ndan saatler geçmeden bu kez Yeni Zelanda’n&#;n kuzey adas&#; büyüklü&#;ünde depremle sars&#;ld&#;. Oysa budan daha bir hafta önce de14 Kas&#;m’da Güney Ada’da Christchurch yak&#;n&#;nda büyüklü&#;ünde bir deprem ya&#;anm&#;&#;t&#;.

Gerçekte bu yeni depremler Eylül tarihinde yine ayni bölgeyi vuran büyüklü&#;ündeki deprem sonucu yüzeyde olu&#;an km geni&#;li&#;indeki yeni fay hatt&#;n&#;n ürünleridir.

Dr Fatahi said “Japonya ve Yeni Zelanda depremleri Pasifik levhas&#;n&#;n s&#;n&#;rlar&#;nda olduklar&#; için meydana gelmi&#;lerdir. Bu tektonik levhalar&#;n tam alt&#;nda magma bulunur. Levhalar magma üzerinde hareket ettikçe volkan faaliyetleri ve depremler meydana gelir.”

14 Kas&#;m ’da meydana gelen &#;iddetli depremin, Yeni Zelanda’n&#;n Kaikoura yerle&#;im yeri yak&#;n&#;nda neden oldu&#;u toprak kaymas&#;

Dr. Fatahi Japonya’n&#;n çok karma&#;&#;k bir bölgede bulundu&#;unu söylüyor;”Eurasian, Pasifik, Kuzey Amerika ve Filipinler deniz levhalar&#;n&#;n tümü Japonya’da kavu&#;uyor. Önceki gün Japonya’y&#; vuran depremin nedeni Kuzey Amerika ve Pasifik levhalar&#;n çarp&#;&#;mas&#;d&#;r.

Japonya’da ayr&#;ca volkanik faaliyetler de çok yayg&#;nd&#;r. Yak&#;nlarda, Eylül tarihinde Ontake yanarda&#;&#;’n&#;n püskürmesi sonucu 60 ki&#;i ya&#;am&#;n&#; yitirmi&#;ti.

milyonluk bir ada olan Endonezya, Pasifik Ate&#;i Halkas&#; boyunca yay&#;ld&#;&#;&#; için depremlere ve yanarda&#; patlamalar&#;na yatk&#;n olan bir di&#;er adad&#;r.

&#;UBAT ’DE LOKON VOLKANI, LAV VE KM. YÜKSEKL&#;&#;E VARAN GAZ PÜSKÜRTMES&#;

A&#;ustos ’de ki&#;inin ölümüyle sonuçlanan , daha dün , büyüklü&#;ündeki depremle sallanan Peru’da Ate&#; Halkas&#; içindedir.

Dr. Fatahi’ye göre her dakika bir deprem olmakta. Ancak ço&#;unlukla - 6 ve üstü büyüklü&#;ündeki depremlerin tehlike yaratmakta. Büyüklük say&#;s&#; bir art&#;kça, depremin &#;iddeti 30 kat artmaktad&#;r.

Fatahi; “Bir süredir çe&#;itli büyük fay hatlar&#;nda enerji birikmektedir, tanesinin bo&#;alma zaman&#; geçmi&#;tir. Ne zaman olaca&#;&#;n&#; bilmiyoruz. Bildi&#;imiz gecikme oldukça depremin büyüklü&#;ünün artmas&#;d&#;r. Bir fay&#;n tekrar aktif olmas&#;, yani dönü&#;ü her ya da y&#;lda bir olur” diyor.

Depremler ço&#;unlu&#;u Pasifik Ate&#; Halkas&#;nda olmak üzere, Akdeniz ve di&#;er bölgelerde her y&#;l binlerce cana mal olur.

Dr. Fatahi yer kabu&#;unun parçalardan olu&#;tu&#;unu, bu her parçan&#;n s&#;n&#;rlar&#;n&#;n fay hatt&#; olarak adland&#;r&#;ld&#;&#;&#;, en tehlikeli fay hatlar&#;n&#;n iki tektonik levhan&#;n çarp&#;&#;mas&#; sonucu olu&#;tu&#;u aç&#;klamas&#;n&#; yaparken;” bu y&#;l A&#;ustos ay&#;nda &#;talya’da ki&#;inin ölümüne yol açan büyüklü&#;ündeki depreme Euroasian ile Afrika levhalar&#;n&#;n &#;talya’n&#;n alt&#;nda çarp&#;&#;malar&#;n&#;n yol açt&#;&#;&#;n&#;” söyledi.

Kaliforniya'daki San Andreas Fay hatt&#; dünyan&#;n en uzun hatt&#;d&#;r. Pasifik ve Kuzey Amerika plakalar&#; aras&#;nda uzan&#;r ve km'yi a&#;ar. Bu çarp&#;&#;ma bölgelerinin derinlikleri de km aras&#;nda de&#;i&#;ebilmektedir.

Bilim adamlar&#; bir depremin zamanlamas&#;n&#; veya yerini önceden kestiremezler, ancak bir sonraki felaketin Ate&#; Halkas&#; boyunca bir yerde olaca&#;&#; konusunda &#;üpheleri yoktur.