Parathormon Tedavisi

Paratiroid Adenomu

Paratiroid adenomları, paratiroid bezlerinizdeki anormal büyümelerdir. Bu, bezlerin vücudunuzun kalsiyum seviyelerini düzenleme şeklini bozar. Kanınızdaki artan kalsiyum seviyeleri böbrek taşlarına, osteoporoza ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Anormal bez(ler)i çıkarmak için paratiroid adenom ameliyatı, tercih edilen tedavidir ve durumu iyileştirir.

Paratiroid adenomu nedir?

Adenom, bir veya daha fazla paratiroid bezinizde görülen iyi huylu (kanserli olmayan) bir büyümedir.

Bir adenom, paratiroid bezinizin vücudunuzun ihtiyaç duyduğundan daha fazla paratiroid hormonu yapmasına neden olur, buna birincil hiperparatiroidizm adı verilir. Çok fazla paratiroid hormonu vücudunuzun normal kalsiyum dengesini bozar ve bu da kan dolaşımınızdaki kalsiyum miktarını artırır.

Kronik böbrek yetmezliğiniz varsa, ikincil hiperparatiroidizm adı verilen benzer ancak daha az yaygın bir durum ortaya çıkabilir.

Paratiroid bezleri nedir ve ne işe yarar?

Paratiroid bezleriniz boynunuzda, tiroid bezinizin çevresinde bulunur. Çoğu insanda bezelye büyüklüğünde, oval şekilli dört paratiroid bezi bulunur. Paratiroidinizin işi, vücudunuzun kalsiyumu nasıl kullandığını yönetmeye yardımcı olan paratiroid hormonunu üretmektir.

Beyninizdeki, kalbinizdeki, sinirleriniz, kemikleriniz ve sindirim sisteminizdeki hücrelerin hepsinin düzgün çalışması için kalsiyuma ihtiyacı vardır. Paratiroidiniz ve kan dolaşımınız arasındaki "iletişim", kalsiyumun normal seviyesinde kalmasına yardımcı olur. Paratiroid hormonu, kemiğinizden kalsiyumu alır ve normal kan dolaşımı seviyelerini korumak için böbrek ve bağırsaklarınızdan geri emilimini artırır.

Paratiroid adenomu kimlerde görülür?

Kadınların paratiroid adenomları geliştirme olasılığı erkeklerden üç kat daha fazladır. Adenomlar en sık 50 ila 70 yaşlarında görülür.

Paratiroid adenomunun belirtileri nelerdir?

Kanınızda çok fazla kalsiyum bulunması (hiperkalsemi), aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi semptom ve tıbbi duruma neden olabilir:

Bazı durumlarda rutin kan çalışmasında keşfedilmeden önce semptomlarınız olmayabilir veya paratiroid adenoma sahip olduğunuzu fark etmeyebilirsiniz.

Paratiroid adenom neden olur?

Bilim adamları çoğu paratiroid adenomunun oluşma nedenini bilmiyorlar. Yaklaşık %10'unun ebeveynlerden (kalıtsal) geçtiği düşünülmektedir. Çocukken veya genç bir yetişkinken baş ve boyun bölgenize radyasyon maruziyeti de adenom geliştirme riskinizi artırabilir. Diyetinizde uzun vadede yeterli kalsiyum bulunmamasının da riskinizi artırdığı düşünülmektedir.

Primer hiperparatiroidizm, adenomlardan kaynaklanan tıbbi durumdur. Hiperparatiroidizme bir veya daha fazla adenom, dört adenom (hiperplazi adı verilen bir durum) veya kanser (çok nadir görülen, tüm paratiroid vakalarının %1'inden azı) neden olabilir.

Tek bir paratiroid adenomu vakaların %85'ine kadar, iki adenom vakaların %4 ila %5'ine ve dört adenom hiperparatiroidizm vakalarının %10 ila %12'sine neden olur.

Tedavi edilmezse paratiroid adenomunun komplikasyonları nelerdir?

Tedavi edilmeyen paratiroid adenomları kanınızdaki kalsiyum seviyelerinde artışa neden olur. Son derece yüksek bir miktarda kalsiyum şunlara neden olabilir:

• Düzensiz kalp atışları (kardiyak aritmi).
• Paratiroid krizi (kişinin sinir sistemi yetmezliğine ve komaya yol açabilecek zihinsel değişiklikler yaşadığı klinik bir olay).
• Ölüm.

Paratiroid adenomları nasıl teşhis edilir?

Paratiroid adenomları genellikle rutin bir kan testinde normalden yüksek bir kalsiyum seviyesi ortaya çıktığında keşfedilir. Doktorunuz ayrıca tiyazid diüretikleri veya lityum alıp almadığınızı sorabilir. Bu iki ilaç kanınızdaki kalsiyum seviyesini yükseltebilir. Doktorunuz daha sonra kanınızda normalden daha yüksek paratiroid hormon düzeylerini gösteren bir testle birincil hiperparatiroidizm tanısını doğrular.

Primer paratiroid hastalığının sadece kalsiyum ve paratiroid hormon seviyelerine bakılarak teşhis edildiğini anlamak önemlidir. Belirtilerinizin olup olmaması tanı koyma açısından önemli değildir.

Tanı konulduktan sonra, doktorunuz daha fazla bilgi toplamak ve komplikasyonları kontrol etmek için daha fazla test isteyebilir. Bu testler şunları içerebilir:

• Bir veya daha fazla adenom olup olmadığını belirlemek için özel bir görüntüleme
• Böbrek ve idrar yolunuzdaki kalsiyum birikintilerini kontrol etmek için bir BT taraması.
• Kemik kaybını ölçmek için kemik yoğunluğu ölçümü.
• İdrarınızda kaybolan kalsiyum miktarını ölçmek için 24 saatlik idrar testi.

Paratiroid Adenom Tedavisi ve Ameliyat

En yaygın tedavi, büyümüş bezi (veya bezleri) çıkarmak için ameliyattır. Paratiroid adenom ameliyatı, sorunu % 95 başarı ile tedavi eder. Ameliyatın nasıl gerçekleştirildiğini, paratiroid adenom ameliyatının öncesi ve sonrasını izlemek için tıklayınız.

Ameliyat olamayacak kadar hastaysanız, ilaç tek seçenek olabilir. Farklı ilaçlar kandaki ekstra paratiroid hormonu miktarını azaltmaz. Bunun yerine, kemikten kalsiyum kaybını önlerler. Hormon replasman tedavisi veya bu durum için diğer tedaviler hayatınızın geri kalanında alınmalıdır.

Belirtilerim yoksa ameliyat olmam gerekir mi?

Semptomlarınız olmasa bile paratiroid adenomunun en yaygın tedavisi ameliyattır.

Bir veya daha fazla paratiroid bezinizin çıkarılması (paratiroidektomi) kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayarak yaşam kalitenizi yükseltebilir. Daha da önemlisi, paratiroidektomi osteoporoz ve böbrek taşlarını önleyebilir.

Ameliyat olmaya karar verirsem ne beklemeliyim?

Ameliyattan birkaç hafta önce, cerrahınız bir veya daha fazla aşırı aktif paratiroid bezini/bezlerini bulmak için testler isteyecektir. Bu testler şunları içerebilir:

• Boynunuzun ultrasonu.
• Tc-sestamibi adlı bir ilacı kullanan bir tarama.

Görüntüleme, adenomu olan belirli bir paratiroid bezini tanımlarsa, cerrahınız ameliyat sırasında önce o bezi arayacaktır. Bununla birlikte, tarama sırasında dört paratiroid bezinin tamamının tanımlanması gerekir. Bu görüntüleme ameliyatınızın planlanması açısından çok önemlidir. Görüntülemede paratiroid bezi görülmese bile tanı devam eder ve cerrahınız yine de ameliyat önerecektir.

Paratiroid Adenom Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Genel anestezi altında boynunuzun önünde küçük bir kesi yapılır.
• Ameliyat sırasında dört paratiroid bezi de incelenir. Cerrah anormal paratiroidi çıkarır. Bir veya iki anormal paratiroid bezi bulunursa, bunlar çıkarılır ve kalan normal paratiroid bezi normal kalsiyum seviyesini koruyabilir.
• Dört paratiroid bezinin tümü anormal ise, bezlerin 3 1/2'si çıkarılır. Normal kalsiyum seviyelerini korumak için vücudunuzda bazı paratiroid dokularının bırakılması gerekir.
• Ameliyat sırasında paratiroid hormon düzeylerine bakılır. Hastalıklı paratiroid bezinin/bezlerinin tümü çıkarılmışsa, paratiroid hormon düzeyi en az %50 düşmelidir.
• Ameliyat sırasında çıkarılan paratiroid bezleri, paratiroid bezinin gerçekten hiperaktif olduğunu doğrulamak için bir patolog tarafından kontrol edilecektir (dondurulmuş değerlendirme).

Ameliyat sırasında dört paratiroid bezinin tamamının bulunması uzun vadede en yüksek kür oranını sağlar.

Paratiroid Adenom Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Tüm ameliyatların riskleri vardır. Paratiroid ameliyatı ile şunları yaşayabilirsiniz:

• Kanınızdaki kısa süreli veya kalıcı olarak düşük kalsiyum seviyeleri (hipokalsemi). Hipokalsemi belirtileri parmaklarda ve ağız çevresinde uyuşma/karıncalanma ve kas kramplarını içerir.
• Üç veya daha fazla paratiroid beziniz çıkarılmışsa, ameliyattan sonraki ilk hafta kesinlikle düşük kalsiyum semptomları yaşayacaksınız.

Bu riskleri azaltmak için:

Ameliyattan sonraki ilk iki hafta kalsiyum ve D vitamini takviyelerini, doktorunuzun belirttiği miktarda ve sıklıkta alın. 3 1/2 beziniz çıkarılmışsa, daha da yüksek dozda kalsiyum almanız istenebilir.

Paratiroid Adenom Ameliyatı Sonrası

Ameliyattan sonra semptomlarınız yaklaşık bir ay içinde durmalıdır. Adenomlar nedeniyle aşırı aktif hale gelen paratiroid bezlerinin çıkarılması ameliyatı oldukça başarılıdır. Tedavi oranı %95'in üzerindedir.

Hastalıklı paratiroid bezlerinin çıkarılması için yapılan ameliyatın faydaları şunlardır:

• Daha yüksek kemik yoğunluğu.
• Daha düşük kırık kemik riski.
• Azaltılmış böbrek taşı riski.

Paratiroid adenomlarına sahip olmak, başlangıçta belirgin semptomlara sahip olabilen veya olmayabilen bir durumdur. Çoğu zaman, doktorunuz, rutin kan çalışması yüksek kalsiyum seviyeniz olduğunu gösterdikten sonra bir adenomunuz olduğundan şüphelenir. Belirtileriniz olmasa bile, çoğu insan için önerilen tedavi cerrahidir. Ameliyat olmadan, kanınızdaki yüksek kalsiyum seviyeleri, böbrek taşları, osteoporoz ve yaşam kalitenizi uzun vadede etkileyecek diğer semptomlar dahil olmak üzere diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Anormal paratiroid bezlerini çıkarmak için yapılan cerrahi, primer hiperparatiroidizmi tedavi eder.

Paratiroid Adenomu Nedir? Belirtileri ve Ameliyatı Hakkında Bizimle İletişime Geçin

Paratiroid bezininden salgılanan PTH hormonunun çok gelmesi durumunda hiperparatiroidi meydana gelir ve kanda kalsiyum yüksekliği oluşur.

Paratiroidhormonunun fazla salgılanmasının en sık nedeni iyi huylu adenom yani tümörlerin oluşmasıdır. Genellikle gezici eklem ve kas ağrılar, yorgunluk, iştahsızlık, mide ve bağırsak problemleri; ilerleyen vakalarda ise böbrek kumu ve taşları, böbrek yetmezliği ve kalp ritminde bozukluk gibi belirtiler gözlemlenir.

Doktorun yapacağı fiziki muayene ve testler aracılığıyla bir tedavi protokolü belirlenir ve hastaya genellikle cerrahi olarak müdahale edilir. Çok fazla hormon salgılayan bezler çıkarılır ve hastadaki semptomlarda iyileşme sağlanır. Hasta küçük bir operasyon ile aynı gün içinde taburcu edilir.

Hipoparatiroidi hastaları nasıl beslenmeli?

Ameliyattan sonrası hastanın yaşam kalitesinin devam etmesi için çok önemlidir. Özellikle de doğru bir beslenme reçetesi hiperparatiroidi için etkili bir korunma yöntemi olabilir. Bu hastalığın beslenme ile doğrudan bir ilişkisi bulunmasa dahi D vitamini yetersizliği paratiroid bezlerinin fonksiyonunu etkilemektedir.

Güneşin bol olduğu ülkemizde yeterince güneşten faydalanamamamızın yanı sıra protein yönünden yetersiz beslenmemiz ve karbonhidratı çok tüketmemiz bu bezleri dolaylı da olsa etkilemektedir. Bu noktada kişilerin protein ağırlıklı bir beslenme rutini benimsemesi paratiroid bezlerinin sağlıklı bir şekilde çalışmasında belirleyici olacaktır.

Hipoparatiroidi hastaları protein ağırlıklı beslenmeli

Vücudumuzun temel fonksiyonlarını yerine getirmesinde ve yaşamımızı sağlıklı bir şekilde sürdürmemizde önemli bir rol üstlenen protein aynı zamanda paratiroid bezleri için de önemlidir. Bu sebeple hiperparatiroid teşhisi konulmuş veya tedavi için cerrahi operasyon geçirmiş kişiler beslenme programlarına proteini daha fazla dahil etmelidir.

Protein yönünden zengin besinler ise şu şekildedir;

• Kırmızı et
• Beyaz et
• Fasulye, karabuğday, nohut gibi baklagiller
• Süt ve süt ürünleri
• Yumurta
• Kabak çekirdeği
• Badem
• Yer fıstığı
• Antep fıstığı
• Fındık

Hipoparatiroidi hastaları nasıl beslenmeli?

Paratiroidbezleri yeterli paratiroid hormonu (PTH) üretmediğinde ortaya çıkan nadir bir durum olan hipoparatiroidizm, vücutta düşük kalsiyum seviyelerine ve yüksek fosfor seviyelerine yol açar.

Bu hastalığın tedavisi, vücuttaki kalsiyum ve fosfor seviyesini dengelemek üzerine kurgulanır. Doktorun yapacağı detaylı tetkikler sonucunda hastaya kalsiyum ve D vitamini ilaç ve takviyeleri verilir. Bu ilaçların doğru besinlerle desteklenmesi yaşam kalitesi ve sağlıklı bir vücut devamlılığı için çok önemlidir.

Buna göre hipoparatiroidizm hastası olan kişilerin beslenme listesi kalsiyum açısından zengin, fosfor bakımından düşük olmalıdır. Aynı zamanda günde içilecek ortalama 8 bardak su ile vücudun gerekli besinleri kaybetmemesini desteklenmelidir.

Vücudunuza kalsiyum desteği sağlamalısınız

Kalsiyum açısından zengin besinler;

• Yeşil yapraklı sebzeler
• Süt ve süt ürünleri
• Üzüm pekmezi
• Baklagiller
• Soya ve soya içeren besinler
• Hamsi, papalina, sardalya gibi kılçığı ile yenilebilen besinler
• Haşhaş, susam gibi tohumlar
• Kabuklu yemişler
• Zenginleştirilmiş unla yapılan ekmekler

Fosfor yönünden zengin olan besinler ise kalsiyumun seviyesini düşüreceğinden aşağıdaki besinleri çok daha az tüketmek gerekir;

• Kırmızı et
• Yumurta
• Rafine edilmiş yiyecekler
• Alkol
• Kahve
• Tütün ürünleri

Vücudun ihtiyaç duyacağı mineral ve vitaminleri en iyi doktorunuz iletecektir. Bu noktada doktorunuzun verdiği ilaçları aksatmadan beslenme listenizi yukarıdaki önerilere göre şekillendirebilirsiniz.

Sağlıklı günler dileriz.

Parathormon (PTH) veya paratiroid hormonu tiroid bezinin arkasında bulunan 4 adet  mercimek büyüklüğündeki paratiroid bezlerinden salgılanır. Parathormon, kandaki ve vücut sıvısındaki fosfor ve kalsiyum dengesinin düzenlenmesinden sorumludur. İnce bağırsaklarda sindirilen besinlerden kalsiyumun kana emilmesini sağlar. Ayrıca kalsiyumun idrarla atılışı azaltır. Kemiklerden kalsiyumun kana geçmesini arttırır.

Hiperparatiroidi (Parathormon yüksekliği)

Paratiroid bezlerinden birinin veya daha fazlasının normalden fazla çalışması sonucu Hiperparatiroidi yani kanda parathormon yükselmesi ortaya çıkar.Parathormonun yüksek olması; kandaki kalsiyum düzeyinin yükselmesine sebep olacaktır.

Parathormon kemiklerden kalsiyumu emerek kana verdiğinden kemik erimesi (osteoporoz) ve kemik ağrısı bu hastalarda çok sık görülür. Ayrıca kanda kalsiyum seviyesi yükseleceğinden iştahsızlık, halsizlik, güçsüzlük, kas güçsüzlüğü depresyon, tansiyon yüksekliği, mide ülseri, kabızlık, baş ağrısı, karın ağrısı, hafıza kaybı, tırnaklarda zayıflık,bulantı, kusma,sık idrara çıkma görülür. Kanda kalsiyumun artışı böbreklerde kalsiyum birikmesine yani böbrekte kum ve taş oluşumuna neden olur.

Hiperparatiroidi tanısından kan tetkiklerinde kalsiyum düzeyinin yüksek bulunması ile şüfunduszeue.info kan parathormon düzeyleri değerlendirilir. Parathormon seviyesi de yüksek ise Hiperparatiroidi tanısı konulur. 

Hiperparatiroidinin en sık sebebi (% 80) paratiroid adenomudur. Paratiroid adenomu bir veya 2 paratiroid bezinin iyi huylu  olarak büyümesidir. Daha az sıklıkla 4 paratiroidin fazla çalışması (paratiroid hiperplazisi) ve çok nadir olarak paratiroid kanseri de hiperparatiroidiye sebep olabilir.

Hiperparatiroidinin sebeplerinin araştırılmasında Boyun ultrasonu, paratiroid sintigrafisi, kemik dansitometrisi ve gerektiğinde bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonanslı görüntüleme (MR) kullanılır.

Hiperparatiroidi hastalığında esas tedavi yöntemi cerrahidir. Buradaki  amaç hastalıklı paratiroid bez veya bezlerinin çıkartılmasıdır. Ameliyattaki en önemli nokta hastalıklı paratiroid bezinin çıkartılmasından emin olunmasıdır. Bu durum hem deneyim hem de titiz çalışma gerektirir.

Prof. Dr. Gürkan Yetkin

yılında İstanbul’da doğan Prof. Dr. Gürkan Yetkin, orta öğretimini Galatasaray Lisesi’nde tamamladı. yılında İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun olan Prof. Dr. Gürkan Yetkin, yılında Genel Cerrahi Uzmanı funduszeue.info Dr. Gürkan Yetkin; yılında Genel Cerrahi Doçenti, yılında ise Eğitim Görevlisi oldu.  yılında, Sağlık Bakanlığı’nca verilen Onkolojik Cerrahi Yandal Uzmanlık Belgesi’ni almaya hak kazandı.Meme Cerrahisi, Endokrin (Tiroid ve Guatr) Cerrahisi, Onkolojik Cerrahisi (Kanser Cerrahisi) ve Laparoskopik Cerrahi alanında çalışmalar yürüten Prof. Dr. Gürkan Yetkin; yılının sonuna kadar Genel Cerrahi alanında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Öğretim Üyesi olarak çalıştıktan sonra, yılı itibari ile İstanbul Fulya’da kendi kliniğinde hasta görmekte ve çeşitli hastanelerde ameliyatlar gerçekleştirmektedir.