Oyle Bir Gecer Zaman Ki 111

kaynağı değiştir]

Afganistan Damgasında Rumi,

Afganistan'da Mavlânâ, Türkiye'de Mevlâna, İran'da Molavî olarak bilinir .

UNESCO, Afganistan, İran ve Türkiye Daimi Delegasyonlarının önerisi ve "insanların zihninde barışın savunmasını inşa etme" misyonuna uygun olarak yönetim kurulu ve Genel Kurul tarafından onaylanarak 'de Mevlana'nın sekiz yüzüncü doğum yıl dönümü kutlamalarıyla ilişkilendirildi.^[] UNESCO'daki anma, 6 Eylül 'de gerçekleşti;^[29] UNESCO, Mevlana'nın fikir ve ideallerini araştırmak ve yaymakla uğraşanları cesaretlendirmek amacıyla Mevlana adına madalya bastı.^[30]

30 Eylül 'de İran'da Mevlana anısına ülke genelinde okul zilleri çalındı.^[] Yine o yıl İran, 26 Ekim - 2 Kasım tarihleri arasında Mevlana Haftası düzenledi. Tahran'da uluslararası bir tören ve konferans düzenlendi; etkinliğin açılışını İran cumhurbaşkanı ve parlamento başkanı yaptı. Etkinliklere yirmi dokuz ülkeden bilim insanı katıldı ve konferansta makale sunuldu.^[] İranlı müzisyen Şehram Nazıri, Rumi başyapıtları üzerine yaptığı ünlü çalışmaları nedeniyle yılında Légion d'honneur ve İran Müzik Evi Ödülü'ne layık görüldü. , UNESCO tarafından "Uluslararası Mevlana Yılı" ilan edildi.^[][]

Yine 30 Eylül 'de Türkiye, Mevlana'nın sekiz yüzüncü doğum gününü, kırk sekiz kamerayla televizyonda yayınlanan ve sekiz ülkede canlı yayınlanan dev bir semā ritüeli ile kutladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndanErtuğrul Günay, "Tarihin en büyük sema gösterisi olan bu törene üç yüz dervişin katılması planlanıyor" dedi.^[]

Mevlana İncelemeleri[değiştir kaynağı değiştir]

Rumi, İbn Arabi türünden İslam filozofları sınıfına aittir.&#;Bu aşkın filozoflar, Müslüman dünyasındaki geleneksel irfan, felsefe ve teozofi okullarında sıklıkla birlikte incelenirler.^[73]

Mevlana, teozofisini (aşkın felsefeyi) şiirlerinin ve öykülerinin boncuklarına bir ip gibi yerleştirir. Onun ana noktası ve vurgusu varlığın birliğidir.

Mevlana'nın Müslüman bir alim olduğu ve İslam'ı ciddiye aldığı yadsınamaz. Bununla birlikte, manevi vizyonunun derinliği, dar anlayışlı mezhep kaygılarının ötesine geçti. Bir dörtlük okur:

Kuran'a göre Muhammed Allah tarafından gönderilen bir rahmettir.^[75] Bununla ilgili olarak Rumi şöyle der:

"Muhammed'in Nuru, dünyada bir Zerdüşt'ü ya da Yahudi'yi terk etmez. Onun iyi talihinin gölgesi herkesin üzerine parlasın! O, saptırılanların hepsini çölden yola çıkarır."^[76]

Ancak Rumi, İslam'ın üstünlüğünü şu sözlerle öne sürer:

"Muhammed'in nuru bin (ilmin) nuru oldu, bin dal oldu ki, dünya da âhiret de uçtan uca ele geçirildi. Muhammed böyle bir tek daldan perdeyi yırtarsa, binlerce keşiş ve rahip bellerinden batıl inanç ipini yırtarlar."^[77]

Mevlana'nın şiirlerinin çoğu, dıştan dini riayetin önemini ve Kuran'ın önceliğini öne sürer.^[78]

Rumi şöyle diyor:

Ömrüm oldukça Kuran'ın kuluyum.
Seçilmiş olan Muhammed'in yolunun toprağıyım.
Eğer biri benim sözlerimden bunun dışında bir şey alıntılarsa,
Ondan ayrıldım ve bu sözlere kızdım.^[80]

Rumi ayrıca şunları da belirtir:

Mesnevi'nin ilk sayfasında Mevlana şöyle diyor:

"Hadha kitâbu 'l-mesnevî ve huve uSûlu uSûli uSûli 'd-dîn ve keşşâfu 'l-kur'ân."</br> "Bu, Mesnevi'nin kitabıdır ve (İslam) Dininin köklerinin kökleridir ve Kuran'ın Açıklayıcısıdır."^[82]

yüzyıl İran'ının en önemli filozoflarından biri olan Hadi Sabzavari, Mesnevi ile İslam arasında şu bağlantıyı kurar:

Bu, [Kur'an'ın] ayetli tefsiri ve onun esrarengiz gizemi üzerine bir tefsirdir.

Kur'an'ın hazinesinde avlanmaya gelince, onda tüm [Kur'an'ın] eski felsefi bilgeliği bulunabilir; [Mesnevî] tamamıyla belagatli bir felsefedir.

Gerçekte, şiirin inci ifadesi, İslam'ın Kanun Hükmündeki şeriatı ile Tasavvuf ṭarīkatı ve İlahi hakikat'ı birleştirir. Yazarın başarısı, İlahi güç, içgörü, ilham ve aydınlanmayı Kanun, Yol ve Hakikat'i eleştirel akıl, derin düşünce, parlak bir doğal mizaç ve sahip olduğu karakter bütünlüğünü içerecek şekilde bir araya getirmesindedir.^[83]

Seyyid Hüseyin Nasr şöyle diyor:

Bugün İran'da Rûmî üzerine yaşayan en büyük otoritelerden biri olan Hâdî Hâ'irî, yayınlanmamış bir eserinde, Dîvân'ın ve Mesnevî'nin kadar ayetinin, Kur'an ayetlerinin Fars şiirine pratikte doğrudan tercümeleri olduğunu göstermiştir.^[84]

Mevlânâ, Dîvân'ında şöyle der:

Sufi, Ebu Bekir gibi Muhammed'e tutunur.^[85]

Mesnevisi, büyük ölçüde Kuran ve hadislerden türetilen fıkra ve hikayelerin yanı sıra günlük hikayeler içerir.

Legalite ve eleştiriler[değiştir kaynağı değiştir]

Şahram Şiva, "Rumi, son derece kişisel ve genellikle kafa karıştırıcı kişisel büyüme ve gelişme dünyasını çok açık ve doğrudan bir şekilde dile getirebiliyor. Kimseyi incitmez ve herkesi içine alır. . . . Bugün Rumi'nin şiirleri kiliselerde, sinagoglarda, Zen manastırlarında ve ayrıca New York şehir merkezindeki sanat/performans/müzik sahnesinde duyulabiliyor."

Birçok modern Batılı için onun öğretileri, tasavvuf felsefesine ve pratiğine en iyi girişlerden biridir. Batı'da Şahram Şiva, yaklaşık yirmi yıldır Mevlana'nın şiirlerinin tercümelerini öğretiyor, icra ediyor ve paylaşıyor ve Mevlana'nın mirasının dünyanın İngilizce konuşulan bölgelerinde yayılmasına vesile oldu.

Profesör Majid M. Naini'ye göre,^[91] "Rumi'nin yaşamı ve dönüşümü, tüm din ve kökenlerden insanların bir arada barış ve uyum içinde yaşayabileceğinin gerçek tanıklığını ve kanıtını sağlar. Rumi'nin vizyonları, sözleri ve hayatı bize iç huzura ve mutluluğa nasıl ulaşacağımızı öğretiyor, böylece sonunda sürekli düşmanlık ve nefret akışını durdurabilir ve gerçek küresel barış ve uyumu yakalayabiliriz.”

Rumi'nin çalışmaları Rusça, Almanca, Urduca, Türkçe, Arapça, Bengalce, Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca dahil olmak üzere dünyanın birçok diline çevrildi ve konserler, atölye çalışmaları, okumalar, dans gösterileri ve diğer sanatsal kreasyonlarda sergilendi.^[92] Rumi'nin şiirinin Coleman Barks tarafından yapılan İngilizce uyarlamaları dünya çapında yarım milyondan fazla sattı^[93] ve Rumi, Amerika Birleşik Devletleri'nde en çok okunan şairlerden biridir.^[94] Şahram Şivanın "Rending the Peçe: Rumi'nin Edebi ve Şiirsel Çevirileri" kitabı (, HOHM Press) Benjamin Franklin Ödülü'nün sahibidir.

Mevlana şiirlerinin kayıtları ABD'nin Billboard'un En İyi 20 listesine girdi. Amerikalı yazar Deepak Chopra'nın Mevlana'nın aşk şiirlerinin Fereydoun Kia'nın yaptığı çevirilerin editörlüğünü yaptığı seçkiyi Madonna, Goldie Hawn, Philip Glass ve Demi Moore gibi Hollywood simaları seslendirdi.

yılları arasında Türk Lirası banknotların arka yüzünde Mevlana ve türbesi

Mevlana ve türbesi, yıllarında basılan lik Türk Lirası banknotların arka yüzünde tasvir edilmiştir.

Kuzey Hindistan'da, Lucknow'da Rumi Kapısı olarak bilinen ünlü bir simge yapı vardır. Lucknowlu Hint sinemacı Muzaffar Ali, Rumi ve Amir Husrev'in eserlerinden yola çıkarak konserler sunan ve şairlerin hayatları arasındaki paralellikleri öne çıkaran Rumi Hüsrev Diyarında () adlı bir belgesel yaptı.^[95]

İrani dünya[değiştir kaynağı değiştir]

Rumi ve İran arasındaki bu kültürel, tarihi ve dilsel bağlar, Rumi'yi İranda ikonik bir şair yaptı.^[96] Mevlana'nın şiirleri İran'daki birçok şehrin duvarlarında sergilenmekte, Farsça müzikle söylenmekte^[96] ve okul kitaplarında okunmaktadır.

Rumi'nin şiiri, klasik İran ve Afgan müziğinin çoğunun temelini oluşturur.^[97] Şiirinin çağdaş klasik yorumları İranlı Muhammed Rıza, Şehram Nazeri, Davud Azad ve Afganistanlı Muhammed Haşim Çeşti tarafından yapılmıştır.

Mevlevi Sufi Tarikatı; Rumi ve Türkiye[değiştir

nest...

109001 109002 109003 109004 109005