Dünya üzerindeki yerleşilmiş ya da yerleşilebilir alanlara ökümen, yerleşilmemiş alanlara da anökümen denir.
Dünya üzerinde insan yaşamına uygun, insanın varlığını sürdürüp yerleşebileceği ya da hali hazırda yerleşim olan yerlere ökümen denir. Anökümen ise insan yaşamına uygun olmayan, insanın varlığını sürdüremeyeceği ve hiç yerleşim olmayan ve yerleşilmesi imkansız olan yerlerdir. Çöller, Antarktika kıtası, buzullar, yerleşim olmayan küçük adalar anökümen yerlere örnek verilebilir.
Dünya üzerindeki yerleşilmiş ya da yerleşilebilir alanlara Ökümen denir. İlk insanlar yerleşik hayata geçerken kendileri için önemli bazı hususları göz önüne alarak yer seçimi yapmışlardır. Dünya üzerinde Ökümen olarak seçilen en gözde alanlar ;
Yerleşme olgusu yüzbinlerce yılda ve çeşitli aşamalardan sonra ortaya çıkmıştır. İnsan yerleşmeyi çeşitli ihtiyaçlarına çözüm olarak başlatmıştır. Bu ihtiyaçlar şunlardır:
- Doğal şartların (özellikle iklimin) olumsuz etkilerinden korunma ihtiyacı
- Korunaklı bir alanda uyuma ve dinlenme ihtiyacı
- Yabani hayvanlara ve diğer insanlara karşı can güvenliğini sağlama ihtiyacı
- Ürünlerini saklama ihtiyacı
Yeryüzünün her yeri yerleşme için uygun değildir. Bazı yerler ve bölgelerde yerleşme alanları daha yoğunken bazı bölgelerde daha seyrektir ya da hiç yoktur. Yerleşme alanlarının dağılışını sınırlandıran bazı faktörler bulunur.
Bunlar; su yüzeyleri, yeryüzüşekilleri, kutuplar, kuraklık, ormanlar ve bataklıklardır.
Kutuplar ve çöller karaların %30'unu kaplarlar ki bu da 45 milyon km2 demektir. Geriye milyon km2 kalıyor. Bu durumda bile 55 kişi km2 ye düşen insan sayısı.
SU YÜZEYLERİ: Dünya yüzeyinin yaklaşık %71’i okyanus, deniz ve göllerle kaplıdır. Bu yüzden su yüzeyleri, yerleşme alanlarını sınırlandıran en önemli faktörlerden biridir. Ancak son yıllarda bazı kıyılarda denizlerin doldurulmasıyla yerleşilebilir alanlar ve tarım alanları elde edilmektedir.
YERLEŞMENİN SINIFLANDIRILMASI
B-ŞEHİRSEL(KENTSEL) YERLEŞME
1-NÜFUS MİKTARINA GÖRE
* Küçük şehirler; Nüfusu ile arasında olan şehre küçük şehir
* Orta büyüklükte şehirler;Nüfusu ile arasında olana orta büyüklükte şehir
* Büyük şehirler ;Nüfusu ile arasında olana büyük şehir,
* Metropoliten şehirler; Nüfusu ’dan fazla olana da metropoliten şehir adı verilir.
2-İŞLEVLERİNE GÖRE
* Turizm şehirleri doğal ve beşerî turizm varlıklarının bulunması sayesinde gelişen şehirlerdir. Miami, Venedik, Barcelona, Roma, Dubai ve Singapur turizm şehirlerine örnek verilebilir.
* Kültürel şehir, bilim, sanat ve eğitim gibi çeşitli kül türel faaliyetlerin ön planda olduğu şehirlerdir. Oxford, Cambridge, Pricenton (ABD) ve Salamanca (İspanya) kültür şehirlerine örnek verilebilir
* Ticaret şehri, en yaygın olan ticaret şehirleri, genellikle ulaşım hatlarının geliştiği ve ticari faaliyetlerin yoğunlaştığı şehirlerdir. New York, Hong Kong, Shangay, Paris, Londra ve Tokyo ticaret şehirle rine örnek verilebilir.
* Liman şehirleri; hinterlandı geniş, önemli koy ve körfezlere sahip olan, ticaretin genellikle liman aracılığıyla ya pılması sonucu gelişen şehirlerdir. Rotterdam, Hamburg, Marsilya, Singapur, Kalküta (Hindistan) ve Shangay liman şehirlerine verilebilecek örnekler arasında yer almaktadır
* Tarım şehri, insanların geçimlerini daha çok tarımsal faaliyetlerden karşıladığı şehirdir. Bu şehirlerde az da olsa tarıma dayalı sanayi faaliyetleri yer almaktadır. Bulgaristan’daki Kırcaali şehri tarım şehrine örnek verilebilir.
* Sanayi şehirleri, Sanayi Devrimi’ı sonucu ortaya çıkmıştır. Bu şehirler, diğer sektörlerin gelişmesine de etki eder. Manchester, Tokyo, Düsseldorf ve Detroit sanayi şehirlerine verilebilecek örnekler arasında yer almaktadır.
* Maden şehirleri, önemli yer altı kaynaklarına bağlı olarak gelişen şehirlerdir. Essen (Esın), Kerkük, Kiruna (İsveç) ve Pittsburg (Rusya) bu şehirlere örnek verilebilir.
* İdari şehir, bir ülkenin, bölgenin ya da uluslarası bir kuruluşun yönetim merkezinin bulunduğu şehirlerdir. Londra, Brüksel, Paris, Washington, Ottawa ve Moskova bu tür şehir lere örnek verilebilir.
* Dinî şehir bir veya birden fazla dinî inancın merkezi ya da kutsal değerlere ve mekânlara sahip olan şehirlerdir. Mekke, Medine, Kudüs, Roma ve Lhasa (Tibet-Çin) dinî şehirlere örnek verilebilir.
ŞEHİRLERİN ETKİ ALANLARI
Şehirlerin etki alanının sınırları, sahip olduğu işlevsel özelliklerle yakından ilgilidir. Ne kadar çok özellik taşıyorsa etki alanı da o kadar geniş olur. Örneğin fonksiyonel özellikleri az olan bir şehir, daha çok yakın çevresindeki kırsal alanları etkilerken çeşitli ve önemli fonksiyonlara sahip şehirler ise dünya çapında bir etki alanı oluşturabilmektedir. Şehirler; etki alanları bakımından küresel, bölgesel ve yerel etkiye sahip şehirler olmak üzere üçe ayrılır.
Küresel Etkiye Sahip Şehirler: Ulusal ve uluslararası ticaret, borsa, bankacılık, sigortacılık, ulaşım gibi ekonomik faaliyetlerinin yanında bilim, teknoloji ve sanatta uzmanlaşmış kurum ve kuruluşların yer aldığı şehirlerdir. Dolayısıyla bu tür şehirlerde ortaya çıkabilecek sosyal, ekonomik ve siyasi olaylar tüm dünyayı etkilemektedir. Küresel etkiye sahip şehirler genellikle gelişmiş ülkelerde yer almaktadır. New York(ABD’nin en büyük şehri olan), bu anlamdaki şehirlere en iyi örnektir.
Neden küresel etkiye sahip?
ABD’nin ve dünyanın önemli şirketleri,
Birleşmiş Milletler Genel Merkezi,
Sivil toplum kuruluşları,
Ulusal ve uluslararası medya kuruluşları,
Dünya’nın en önemli finans merkezlerinden olan New York Borsası,
Bir çok eğitim ve kültür faaliyet merkezleri,
New York limanı,
Wall Street bu şehirde yer almaktadır.
yılında New York Borsası’nda yaşanan “Büyük Buhran” adı verilen büyük ekonomik krizin sonuçları küresel olmuş, dünyanın birçok ülkesinde ekonomik çöküntü yaşanmış, binlerce şirket batmış ve milyonlarca insan işsiz kalmıştır.
Şanghay,Londra, Paris, Frankfurt, San Francisco, Tokyo, Singapur ve Hong Kong diğer küresel etkiye sahip şehieler arasındadır.
Bölgesel Etkiye Sahip Şehirler: bu şehirlerde meydana gelen toplumsal, ekonomik ve siyasal olaylardan biri yada bir kaçı hem olduğu ülkeyi hem de o ülkeye yakın diğer bir kaç ülkeyi etkiler. Mesela Tahran’ın etki alanı İran ve Orta Doğu ve Asya Kıtası ile sınırlıdır. Mexico City , Jakarta, Kiev,Wellington bölgesel etkiye sahip şehirler arasındadırlar.
Yerel Etkiye Sahip Şehirler, Dünyadaki şehirlerin önemli bir kısmı, yerelde etkili olup daha çok tarım ve tarıma dayalı sanayi faaliyetleriyle ön plana çıkmaktadır
ŞEHİRLEŞMENİN SONUÇLARI
Konu videosu izlefunduszeue.info?v=Hwosc8HP80o
Konu
Konu videosu-yerleşmenin dağılışına etki funduszeue.info?v=rnaNh22zJRI&t=76s
Konu Videosu-yerleşmenin sınıflandırılması funduszeue.info?v=yFXxBCvzk2Y&t=s
sınavı funduszeue.info
Görsel funduszeue.info
Anasayfa
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası