Modern Anlamda Ilk Nüfus Sayımı

Osmanlı İmparatorluğu'nda modern genel bir nüfus sayımı 'da II. Mahmut devrinde yapıldı. Bu ilk modern genel sayıma dair çeşitli monografiler yayınlanmıştır. Bütün bu çalışmalarda imparatorlukta yapılan çağdaş veya modern anlamda "ilk genel nüfus sayımı" olarak sayımı gösterilir. Bu doğru yaklaşım olmakla beraber, bu bildirimizde görüleceği üzere, ele aldığımız " İstanbul Sayımı" ülke çapında ve genel olmamakla beraber, "Osmanlı İmparatorluğu'ndaki çağdaş anlamda "İlk Nüfus Sayımı" unvanını kazanmaktadır. Bu ilk sayıma dair Tophane Kasabası'nın 8 mahallesini içeren nüfus sayım defteri tanıtılıp, ve yılı nüfusları tespit edilerek, değerlendirilmiştir.

 

In the Ottoman Empire, first modern general census was made during the time of Mahmut II, in Various monographies about the first modern general census have been published. All of these monographies point that the census of 's the first general modern census in the Empire. This opinion can be assumed as a general fact. However, our article tries to show that the "Istanbul Census of " is the first modern census in the Ottoman Empire, in spite of the fact that this is not a general census. In this concept, we evaluated the register, including the data of 8 quarters of Tophane Town and determined the censuses of and

 

Title:  Numaralı İnegöl Müslim Nüfus Defteri’nin transkripsiyon ve değerlendirmesiOther Titles: Transcryption and evaluation of İnegöl Müslim Population Book Number Authors: Pay, Salih
Uzer, Hatice
Bursa Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı/İslam Tarihi Bilim Dalı.Keywords: Bursa-İnegöl
II. Mahmud
Nüfus defterleri
Tahrir defteri
Population surveys
Tahrir registerIssue Date: SepPublisher: Bursa Uludağ ÜniversitesiCitation: Uzer, H. (). Numaralı İnegöl Müslim Nüfus Defteri’nin transkripsiyon ve değerlendirmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Abstract: Osmanlı Devleti, modern anlamda ilk nüfus sayımını II. Mahmud () döneminde yıllarında yapmıştır. Bu nüfus sayımlarının yapılma amacı Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması sonrasında yeni kurulan Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye için uygun kişileri tespit etmek ve gayrimüslim erkek nüfusu belirleyerek vergi mükellefi olan kişileri kayıt altına almaktı. Bu amaç doğrultusunda başlatılan ve ilerleyen dönemlerde daha da geliştirilen nüfus sayımları Osmanlı arşivlerinde Osmanlı toplumunun demografik istatistik bilgisini vermesi açısından önemli bir kaynaktır. yılında Hüdavendigâr Sancağına bağlı olan İnegöl Kazası da ilk nüfus sayımlarının yapılmış olduğu yerlerdendir. Çalışmamızı teşkil eden İnegöl nüfus defteri Osmanlı Arşivinde NFS.d. numara ile kayıtlıdır. Defterin ilk sayfası mevcut olmadığından sayım tarihi kesin olarak bilinememektedir. Defterdeki yoklamalarda verilmiş olan en geç tarihin H (M. ) olmasından dolayı, bu defterin tarihli sayıma ait olduğu söylenebilir. Bu sayım askerî amaç gözetilerek yapıldığından dolayı kayıtlarda İnegöl nüfusunun o dönemine dair demografik, askerî ve sosyo-ekonomik bilgiler yer almaktadır. Çalışmada defterde yer alan bilgiler doğrultusunda tablolar oluşturularak veriler değerlendirilmiş ve defterin transkribi verilmiştir. Ortaya çıkan veriler XIX. yüzyılın ilk yarısında İnegöl’ün askerî ve sosyo-ekonomik durumuna farklı açılardan bakma imkânı sunmuştur.
Ottoman Empire conducted the first census in the modern sense in during the reign of Mahmud II (). The aim of these censuses was to determine the suitable people and non-Muslim male population for the newly established Asakir-i Mansure-i Muhammediye after the abolition of the Janissary Corps and to identify the jizya tax payers. The censuses initiated in accordance with this aim and further developed in the following periods are an important source in terms of providing demographic statistics information of the Ottoman society in the Ottoman archives. İnegöl District, which was connected to the Hüdavendigar sanjak in , is one of the places where the first censuses were made. The İnegöl census book which constitutes our study is registered in the Ottoman archive with the number NFS.s. Since the first page of the book does not exist, the counting date is unknown. Since the latest date given in the inspection is H (), it can be said that this book belongs to the census dated Since this census was carried out for military purposes, the records include military and socio-economic information about that period of the İnegöl population. In the study, tables were created in line with the information in the book and the data were evaluated and transcript of the book was given. The resulting data provided the opportunity to look at the military and socio-economic situation of Inegöl from different angles in the first half of the XIX. century.URI: http://funduszeue.info//Appears in Collections:Sosyal Bilimler Yüksek Lisans Tezleri / Master Degree