|
| Amatör olta balçlarn balk avnda kullandklarbir olta takm yapalm
Benim fovorim bir OLTA TAKIMI hazrlamak için gerekli malzemeler.
1 Metrelik misina 2 kasnak 3 kurun 4 ine 5 Klipsli frdöndü Misinamz kasnaa balayp üzeine saralm ucundan 1,5 kulaç kesip ayrdktan sonra ucuna Klipsli frdöndü balyalm böylece OLTA’mz hazrladk Ayrdmz misinay 35 cm den ikiye katlayp buradan bir halka ulutuup misinann ikili ucunu bu halkadan 3 kere geçirelim 10 cm halka kalacak kadar ayarlayp düümü iyice skalm burada oluan halkaya kasa denir kasann ksa ucunu uzun ucunda bir halka daa oluturup uzun ucun etrafna 3 kere daha dolayp iyice skalm kasa ve uzun uçtan tutunca T harfi gibi olacaktr
bedene dolamamas için. böylece kasa ile bilikte BEDEN’e bal 1 kösteimizi olufunduszeue.infoer ucundan 30 cm kadar kesip ayralm
elimizdeki misinay 20 cm ikiye katlayp burada çok daha küçük bir kasa oluturalm
ite bedene bal 2 köstek daha oluturmu olduk iki kasann arasna ayrdmz misinay balyalm
3 kösteimizde hazr ve uçlarna birer ine balyalm küçük kasay klipsli frdömdüye büyük kasayada istediimiz harlkta kuun takarsak biri hrsz 3 köstekli bedenimiz hazr hazrladmz olta takmnda Bütün köstekler kurunla frdöndü arasnda olacak böylece balklarn küçük vurularda hissedilecektir. RASTGELE.
Amatör balkçlarn balk avnda kullandklar aletlerin balcas OLTA TAKIMLARI olduundan olta takmlar ile onlarn tamamlayclarn anlatacaz. Birçok amatör avc bazen kancaya, bazen kama hatta bazen de makinaya olta demi, çogu ise balk avclnda balk avlamak amacyla elimize aldmz bütün elemanlar içeren düzenee bilmeden yanl ifadeyle olta demitir.
OLTA Balk tutma amacn güden takoz, mantar yada kasnaa sarlm ancak üzerinde hiçbir eleman bulunmayan misina yada ipten yaplm düzenektir. Bu tarife göre herhangi bir araca sarl bo bir ip veya misinadr.Eer bir yere sarl deilse buna kabaca MSNA yada OLTA P denir. Bo ana misinaya yani olta'ya önce bir frdöndü taklfunduszeue.info görevi baln misinay dolatrmamasn salamaktr. Frdöndüden sonraki ksm avlanmay yürüten ksmdr ki buna beden denir. Bedenin kalnl olta kalnlnda yada 1 numara ince olmaldr. Bedenin üst ve alt uçunda birer halka oluturulur. Bu halkalara kasa denir. Üstteki kasa olta ipinin ucundaki klipsli frdöndüye balanr. Alttaki kasa ise arln bedene taklp çkarlmas için kullanlr. Deiik derinliklerde avlanmak için en uç ksmna kurun arlk ilave edilebilir yada yüzeyde av yaplacaksa en alta kanca en üste amandra ilave edilir. Takmlarn bedenlerine balk tutma amac ile eklenen ve ucunda ine bulunan ksa iplere köstek denir. Köstekler hangi takmn bedenine ilitirilmilerse o isimle anlrlar. Paragat köstei, çapari köstei, yeldirme köstei gibi. Köstek kalnl kesinlikle olta kalnlndan en az 1 numara ince olmaldr.
OLTA TAKIMINI OLUTURAN ELEMANLAR
MSNALAR (OLTA P)
Balk avclnin ilk yllarnda bugün kullanlan naylon ipler yoktu, onun yerine at kuyruundan alnan uzun kllarn örülüp birletirilmesi ve uç uca eklenmesi ile olta ipleri yaplrdi. Bu arada keten, kenevir, keçi kl, naylon gibi malzemelerden de olta ipleri yaplp kullanlmtr.
Balk avnda kullanlan misinalarn hepsi plastik veya naylon orijinlidir. Misina ucuz bir funduszeue.info nedenle düümlü,buruuk ve ar katlanm çatlam eski misina ile balk avna gitmek doru defunduszeue.infoca düümlü olan misinalar kesinlikle deitirilmelidir,aksi halde ani bir yüklenme sonucunda misina düüm yerinden kopacaktr.
Monofilament olta ipleri:Bildiimiz ve en yaygn kullanlan tek lifli naylon olta ipi yani hep dediimiz gibi misinamz bu ite. Misinalar piyasada numara ile satlrlar. Türkiye'de misinalar 0,10 mm. den balar 2 mm. ve gerekirse daha kaln çaplara kadar gider. Bu sralama da , , gibi 0,05 mm. artar. Oysa dünyada 0,01 mm. artlarla elde edilen , , , gibi ara çaplar da vardr, böylece amatörün seçim ans artar bu uygulama ülkemizde de giderek yaygnlamaktadr. Türkiye'de misinalar çaplarna göre tanmlanr mesela 30 numara demek 0,30 mm çapl misina anlamna gelir. Baz ülkelerde de misinann çap yerine kopma test deeri yazlr. 3,8 kg. veya 10,6 kg. gibi. Tabii ngiliz birim sisteminde libre veya pound yazlr 23 lbs gibi. (1 libre = gr.) Baka bir uygulamada da hem çap hem de test deeri yazlr ki en iyisi budur. Mesela 0,50 mm. / 19,6 kg. gibi.
Flora Karbon misinalar:Çok effaf olup suda neredeyse görünmez olurlar. Oldukça pahal olmalar nedeniyle , iyi bir firmadan test deerleri güvenilir bir monofilament iimizi rahat rahat görecektir.
Son olarak alabalk avnda yapay sinek (fly) takmnda
Her ne olta ipi kullanrsanz kullann özellikle deniz de kullanmdan sonra tatl su ile hafifçe çalkalayarak kurutun. yice eskimesini pullanp, kopma deerinin azalmasn beklemeyin; hayatta nadir karlasabileceginiz bir balk bu yüzden kaçabilir. Özellikle ucuz olan monofilament kullanliyor ise sezonda en az bir kere yenileyin.
Misina seçiminde en önemli konu avcl yaplan bal çekebilecek en ince misinann tercih edilmesidir. Misina için önemli bir dier husus da rengi ve yumuakldr. Mevcut suyun rengine uygun olmayan renk seçiminde balk misinay görecek ve yeme gelmeyecektir. Misinanz ne kadar yumuak olur ise krmaz, katlanmaz ve uzun ömürlü olur.
MANTARLAR
Mantar olta ipinin sarld sert mantardan yaplm dikdörtgen prizmasi eklindeki malzemedir. Aslnda mantar konusu pek o kadar önemli olmamakla beraber doru mantar seçmek önemlidir. Mantar yaplan takma göre küçük olursa olta iyi sarlmaz, sarmlar üst üste düer kullanm zorlar. Büyük seçilirse gereksiz yer kaplar bir fayda da getirmez. Türkiye' de mantarlar 3,4,5 gibi numaralarla satlr. Mesela çapnda metre olta ipi ile yaplacak bir takma 4 numara mantar gayet iyi olur. Daha uzun olta kullanlacaksa 5 numara tercih etmek gerekir. Mantarn bir faydas da takmn üzerindeki inelerin mantara saplanarak muhafaza edilmesidir. Uçlari açkta olmaynca hem ineler, hem de amatör korunmu olur. Son yllarda piyasada mantar yerine plastik kasnaklar kullanlmaya balanmtr.
ÇELK BEDENLER
Dili balklarn avnda balk bedeni kesip kaçmasn diye çelik bedenler kullanlr. farkl tiplerde piyasada kolaylkla bulunur. Kimileri naylon kapl, kimileri çplak çelik ip olabilir. Ksaca çok farkl tipleri vardr. Genelde çelik beden kullanm vuruu azaltmaktadr, bu mahsuru göz önüne alarak rast gele çelik beden uygulamasnda kaçnlmas gerekir; hatta mümkün ise baka çözüm üretme yollar da aratrlmaldr.
FIRDÖNDÜLER Kendi ekseni üzerinde, en küçük güce uyarak dönebilen, iki halkadan ibarettir. Frdöndüler genellikle paslanmayan sar madenden yaplrlar. Frdöndünün halkalarndan birisine beden, dierine de olta ipi yani misina balanr. Takm oluturan elemanlarn uygun ve usulüne uygun balanmamas durumunda takmn gamlanmasna yani bükülüp kvrlmasna ve kullanlamaz duruma gelmesine neden olur. En önemli özellikleri yük altnda kolaylkla dönebilmeleridir. Eer bu olmuyorsa o frdöndü i görmüyor demektir. Bu amaçla son yllarda plastik yatakl son derece hassas hemen hemen hiç gam yaptrmayan frdöndüler üretilmektedir, ancak bunlar pahaldr. Frdöndülerin yük tama yetenekleri de önemli bir özelliktir. Bu amaçlarla frdöndüler de ineler gibi numaralanarak tanmlanmaktadr, yandaki ekil numaralamay göstermektedir. Ancak bu numaralama sistemi amatörler arasnda pek yaygnlamam frdöndü, boy uzunluu ile tanmlanr olmutur; 3 santim, 4 santim gibi. Baz frdöndülerin birer uçlarnda kopça vardr, bu kopçalar frdöndünün yemlenmi hazr bir kasal bedene veya atp çekme avnda kan halkasna çabucak balanmasna yararlar. Dip sürütmeleri için ise üç kollu frdöndüler yaygn olarak kullanlr. Ancak üç taraftan yüklenme frdöndünün hassas olarak görev yapmasn engelleyebilir. Bu durumda ya beden ve olta tarafna birer frdöndü daha eklenir veya iri balklarn avnda bu zor olacandan çelik bir ek halkasna üç adet frdöndü taklarak olta, beden ve iskandil ayr ayr frdöndülere balanr. Frdöndü seçimi amatörün bilgi ve tecrübesi ile funduszeue.infolan olta ipinden bahsedelim. Aslnda bunlar da sonuçta örgü (dakron) teknolojisinin ürünüdür. Uçlarna ince özel bedenler, bedenlere de yapay sinek (böcek, uçan hasere, larva) taklidi olacak ekilde tüyler ve iplikle donatlm ineler balanarak kullanlrlar. Tatl sularda daha çok koyu renkli veya siyah frdöndü kullanm tercih edilirken denizde hemen hemen her renk rahatlkla kullanlabilir.
OLTANES (KANCA) Balk avclnda en önemli konulardan birisi de olta ifunduszeue.infon yakalanmasn salayan malzeme olarak her balk türünün farkl boylar için uygun ine seçimi, avcln baarl olmasnda en önemli etkendir.
Salam paslanmayan , ucu çok sivri ve düzgün yapli oltalar seçilmelidir. Oltann yaps ne kadar pürüzsüz ve düzgün ise avclk da o kadar ilek olur. Uç ksmnn kütlesmesi avcln baarsz olmasn batan kabul etmek demektir. Yine kancalar tek olduu gibi üçlü de olabilmektedir. Üçlü kanca tatl su balkçlnda yaygn olarak kullanlr. Turna ve levrek avnda yemli olta ucunda bu kancalar bulunur. Yapay yemlerde de (kelebek olta, rapala, kak vs.) bu kancalar i görür.
Balk av için olta ekli ve numaras seçiminde tecrübeli olmak gerekir. Bu konuda en iyi tedbir avclna gidilecek balk konusunda usta bir balkçdan bilgi istenmesidir. Olta inesi, balk tutmak üzere, özel olarak hazrlanm demir bir çengeldir eklinde açklamalarmz tamamlayabiliriz.
KURUN AIRLIKLAR (SKANDLLER), KISTIRMALAR
Takmn dibe batmasn salayan, genellikle kurundan dökülen arlklara iskandil denir. Yapld metalin ad ile yani genelde kurun diye anlr. Günümüzde kurunun doay kirletici etkisi nedeni ile kurun yerine baka metaller kullanma eilimi ba göstermitir. Derinlie, akntya göre iskandil arlklar veya ekli deiebilir. skandil bedene balanmaz. Bunun nedeni gerei halinde çabucak deitirebilmektir. Baz iskandillerin üzerinde arlklar yazar bazlarnda da numara yazar. Baz durumlarda baln ilgisini çeksin diye iskandil parlatlr. Ayrca amandral takmlar, aknt altnda kullanlan takmlar gibi bedenin apiko durmasnn gerektii durumlarda veya ilave küçük arlklar gerektiinde kullanlan ortas delik küçük arlklara kstrma denir. Kstrmalar ortas delikli (çalr) olabilecei gibi; ortas yark da olabilir. Delikli iskandilin içinden geçirilen misina ufak bir çubuk veya kibrit gibi bir eyle sabitlenir. Ortas yark olanlarda ise yara oturan misina kstrmann pense ile ezilmesi yoluyla sktrlr. Baz iskandillerin iki ucu da delik olabilir. Bunlara mavruka veya çiftgöz iskandil denir. Bunlar da iskandiller gibi çesitli boy ve arlklarda olabilirler.
KURUN ÇETLER
Armut Kurun
Gezer Kurun Frdöndülü Kurun
skandil Kurun
ZOKALAR
Özel kalplarda, sap taraf yerletirilen inenin üzerine kurun dökülmesi ile elde edilir. Zokalar oltacln ayr bir bölümünü olutururlar. Zoka yapan ve kullananlara zokac, zoka ile avlanmaya da zokaclk denir. Zokalar her türlü baln avnda geçerlidir. Zokalar avladklar balktan çok ekil ve biçimlerine göre isim alrlar. Akntl, anaforlu ve derin sularda pek geçerli olan zokalar, ancak bir takma balandktan sonra, hangi baln avnda kullanlacaksa o baln adn alfunduszeue.info zoka olarak deil de takm olarak avlayaca baln ad ile anlrlar. Örnegin Torik zokal takm, lüfer zokal takm, mercan zokal takm gibi.
Denizde kullanlan zokalar civalanr. Balk malzemesi satan dükkanlardan temin edebileceiniz az miktarda civa ufak bir cam iede muhafaza edilir. Bir çuha parçasna yatrlan zoka üzerine iedeki civa tuz serper gibi çok az miktarda serpilir. ne tarafndan elle tutulan zoka çuha ile ovulur. Kuruna yapp svanan civa zokaya, balklarn ilgisini çekecek prl prl bir görüntü verir.
Denizde kullanlan zokalar tiplerine göre sarmsak, sülük, fndk, pirçol gibi isimlerle anlrlar. Aslnda pirçol tüm küçük zokalarn genel ad olmakla birlikte mesela eski amatörler sarmsak zokann küçüüne pirçol, sülük zokann küçüüne zokita, fndk zokann küçüüne leblebi de derler. Ayrca pirçolun yünlülerin küçügü olarak adlandrlabilecek piskova (kovuturma) ve ovala denen tipleri de vardr. Ksaca ovala yuvarlak, kovuturma köeli yapdadr. Zokalar her mevsimde kullanlabilmekle beraber özellikle souk dönemlerde daha da verimlidirler. Her tür zoka her türlü yemle rahatlkla kullanlabilmekle beraber sarmsak zokalar ölü bütün yem, fndk zokalar canl yem, sülük zokalar ise kesilmi yaprak yemlere daha uygundur.
Bazen zokann hemen altna, zoka inesinin sapna balanan bir ine ile baln yemi srp kopararak yerken yakalanmas amaçlanr. Bu ineye hrsz ine denir . Hrsz ineyi zoka inesinin sapna balamak için kullanlacak düüm, düümler sayfasnda klasik ine ba olarak anlatlan düümdür. Düüm atldktan sonra bo uç ve hrsz ine dirsek ksmndan birer pense veya kargaburun / pense ile tutularak düümün iyice skmas salanrsa hrsz ine kolay kolay yerinden kaymaz. Özellikle lüfer, sinarit avlarnda balk vurur fakat yakalamadan yemin sarkan ksmn koparp alrsa bu yola ba vurulmaldr. Zoka kurundan farkl olarak bedene balanr.
Zokalarn oltaya balanmadan önce aldklar isimler söyle sralanr. a) Pirçol b) Sarmsak c) Sülük d) Fndk e) Piskova f)Ovala g) Yünlü h) Yüksük i)Seyirme f) Çarpma
YÜNLÜLER SERTMELER
Dip seirtmesi de yünlüye benzer. Ama balk eklinde deil de torpil veya füze gibi yaplrlar. Çekilirken salnm hareketleri yapmas için ine tarafnda hafif ikinlik vardr. Boylar 10 - 15 cm. arlklar - gr. civarndadr. Daha çok sandaldan ve elle kullanmaya müsaittir. ÇARPMALAR
Çarpma baln bolca bir arada bulunduu yere atlp hzla çekilmesi ile rastgele takld bal yakalayan araçtr. Elips biçimli seirtmeyi andrr, genelde üçlü ine ile donatlmtr. Yakalanmas amaçlanan baln cüssesine orantl olarak hazrlanr. stavrit, ilarya, hamsi için 5, kefal, lüfer palamut için 8 - 10, kofana, torik gibi balklar içinde 10 - 15 cm olurlar. Daha çok kefal amaçl hazrlanmtr. ATIP ÇEKMELER Genellikle karadan ve daha çok istavrit için tasarlanm bir araçtr. ekli yandaki gibi olup isterseniz çalr bir kurun içine bir kaç kat kaln misina sktrarak yapabileceiniz gibi basitçe hazr da alabilirsiniz. stavrit için kullanmnda takmn gelmesi istenen derinlie göre farkl arlklarda olurlar. Ana prensip ayndr. Bir taraflarnda frdöndü bir taraflarnda beden balamak için kasa bulunur. Kuyruk alt veya sülük yemle yemlenirler, tüylü tek çapari inesi kullanld da olur. Beden mümkün olduunca ince balna göre veya olabilir.
KAIKLAR Aslnda yukarda anlatlan yünlüler, yüksükler gibi araçlar klasik kak uygulamalardr. Esas itibari ile kaklar etrafta bulunan yrtc baln dikkatini çekerek saldrp yakalanmasn salayan parlak gümü renkli veya renkli metalden yaplm, atlp çekilerek kullanlan araçlardr. ki tipi vardr, biri sabit gövdeli çekilirken suda salnm yaparak bal cezbeden; dieri döner gövdeli olandr. Tabii bunlarn da kendi içlerinde tüylüsü, tüysüzü, üçlü inelisi, tekli inelisi gibi farkl modelleri vardr. Resimlerde tatl ve tuzlu sularda kullanlan muhtelif kaklar görüyorsunuz. Üsttekiler sabit gövdeli, alttakiler de döner gövdeli kaklardr. Son resim döner gövdeli bir kan yapsna örnektir. Döner gövdeli kaklar daha çok tatl sularda kullanlr. Söüt yapra diye görülen kak hem tatl hem tuzlu sulara uygundur.
YÜZER AIRLIKLAR Yüzer arlk veya batar amandra veya talyanca ismi ile bombard, sonralar sbirolino ve bullrag dendiini de duyduumuz bu alet aslnda atp-çekmede kullanlan yardmc bir donanm. lk olarak talya'da alabalk av için gelitirilmi ama daha sonra çok baarl olduu görülünce tatl sulardan denizlere her yerde kullanlmaya balamtr. Aletin ekli ve takmn düzenlenmesi alttaki resimdeki gibidir. Yüzer arlk ekilden de görüldüü gibi balsa gövdeli amandraya benzer yapda ön taraf hafifçe arlatrlm bir alettir. Gövdenin tama yeteneine ve arlna göre hzl batan, yava batan, yüzen tipleri vardr. 10 gramdan, 30 grama kadar çeitli arlklarda olabilir. effaf veya deiik renklerde olanlarn bulmak mümkündür. Gövdenin ekli dolays ile hacmi Arimet prensibine göre batma hzna etki edeceinden mesela 20 gram arlkta ama deiik gövde ekilli iki yüzer arln biri hzl batar, dieri yava batar olabilir. Bu yetenekleri derin sulardan çok s sulara kadar pek çok yerde baar ile kullanlmalarn salar. Mesela alabalk avnda diz boyu slklarda yava batan veya yüzer modelleri ile rahatlkla avlanabilirsiniz. Denizlerde de zarganadan levree kadar pek çok balk için kullanlabilir. PLASTK YEMLER Bunlarda kak uygulamalarnda olduu gibi yrtc balklarn ilgisini çekerek yakalanmalarn salamaya yararlar. Genelde yukarda anlatlan tatl su zokalarna taklarak kullanlrlar. Kam yardm ile tüm kak uygulamalarnda olduu gibi mümkün olduunca uzaa atlp çekilerek kullanlrlar. Çeki hz ve teknii yakalanmas planlanan bala göre deiiklik gösterir. Yumuak plastikten yaplan bu yemler çekilirken su içinde salnarak, titreerek yrtc balklarn ilgisini çeker ve saldrmalarn bu ekilde de yakalanmalarn salar. Bu yemlerde esas olan çekilirken su içinde yumuak hareket etmeleri, ufak çekim hzlarnda bile salnm veya titreimlerini sürdürmeleridir. Bu nedenle pek çeitli modelleri üretilmektedir. Solucan, sülük, kurbaa, yavru balk taklitleri vardfunduszeue.info denizlerde düz renklerden çok üzeri parlak sim parçalar ile kapl veya imali srasnda içine parlak parçacklar kartrlm simli modeller baarl olmaktadfunduszeue.infoerde atp çekmeden daha çok sürütme takmlarnda kullanlrlar. Dengelenmi tipleri çekildikçe istenen derinlie iner durma annda hangi derinlikteyse orada kalr. Popperler su üstünde kalr çekilirken de batmaz, bunlar sert, ani hareketlerle çekince su üstünden sular aprtadarak gelirler, bu da etraftaki yrtclara su üstünde oynayan yavru balk hissi vererek saldrmasna neden olur. Ses çkartan modelleri dalan tip olup içleri çngrak gibi parçacklarla doldurulmutur. Çekilirken yapt titreimle su içinde çngrak gibi ses çkartarak dikkat çeker.
FLY’LAR (YAPAY SNEKLER)
Yapay sinekler veya ingilizce ad ile fly genelde alabalk avnda kullanlan sahte yemlerdir. Çevredeki suda yaayan böcekler, uçucu böcek, karada yaayan böcekler ve baz canllar, yavru balklar, sinek, larva, yumurta ve haerelerle beslenen alabalk için kullanldna göre fly denince geni bir böcek topluluu, larvalar ve yumurtalar düünülmelidir. Fly ile sadece alabalk deil tatl su levrei ile dier baz balklar ve hatta turna ve sudak da avlamak mümkündür.
ÇAPARLERÇapari denince ilk akla gelen, beden üzerine dizilmi tüy ile yapay olarak yemlenmi ineler tayan çok sayda köstekten oluan takmdr. Bir de tüy ile deil de herhangi bir doal yemle yemlenen ve çok ineli olduklar için yemli çapari ad verilen takmlar vardr. Bu takmlar kullanm olarak üç köstekli takmlara benzerken yap itibari ile tüy hariç çapari gibidirler. Kullanmlar tabii ki çapariden farkldr. Çapariler devaml hareket ettirilip yapay yemlere hareketlilik kazandrlrken; yemli çapariler, tüm yemli takmlarda olduu gibi indirilir ve baln vurmas beklenir. Çapari ad ile anlan takmlar genelde hafif ve ar takmlar olarak düzenlenir. Hafif takmlardan, istavrit, kolyoz, uskumru gibi balklar yakalamak için düzenlenen takmlar anlalmaldr. Ar takmlardan da torik, palamut gibi iri balklar için hazrlanan çapariler kast edilmektedir. Çapariler çok köstekli olduklarndan köstek boylar genelde ksa tutulur; hafif takmlarda bu santimi geçmez, ar takmlarda ise durum tamamen farkldr köstek böylar santime kadar uzatlabilir. Çaparideki köstek says hafif takmlarda kullanm yerine göre 5 den 20 ye kadar olabilir. Köstek saysnn artmas kullanm zorlatrdndan amatörler kendi yetenek ve becerilerine göre istedikleri miktarda köstek kullanabilirler. Genel uygulamada hafif takmlarda sandalda 10 veya 15 köstek olur daha fazla istenirse ya bir yardmc sandalda bulunmal veya ilave bir donanm yaplmaldr. Bu donanm için sandal içinde rahatça ayaa kalklp çalabilecek kadar büyük olmal ve ikisi ba tarafta karlkl, ikisi de ortalarda karlkl olarak sandaln postalar arasna sktrlarak dikilmi 4 adet dikme olmaldr. Çapari çekilirken ilk gelen köstekte balk varsa çabukça alnp köstek dikmelerden birine tutturulur, çapari çekilmeye devam eder ikinci dikmeye taklacak kadar çekilince, ele gelen köstek ikinci dikmeye tutturulur ve bu ekilde devam edilir. Böylece çapari bedeni 4 dikme üzerine aslm olur. Palamut çaparisi gibi ar takmlarda ise köstek says den az olmaz. Genelde 50 köstek kullanlr.
Çapariler hangi balk için düzenlendi ise o isimle anlrlar, "uskumru çaparisi", "istavritçaparisi", "kolyoz çaparisi", "levrek çaparisi", "palamut çaparisi" gibi.
Çaparide kullanlan tüyler genelde su kularndan alnr. Martlar, kaz ve ördeklerin kanatlarnn ve kuyruklarnn telek tüyleri genelde en çok kullanlan tüylerdendir. Yine bu kularn kanat altndaki yumuak tüyleri de boylar uygun ise özellikle palamut çaparisi gibi takmlarda kullanlr. Uçucu su kular dnda hindinin kanat telek tüyleri ve kuyruk telekleri skça kullanlr. Hindilerden oldukça farkl renkte tüy elde etme olana vardr bu nedenle skça kullanlrlar. Ayn ekilde horozlarn parlak boyun tüyleri de çok iyi çapari tüyü olur.
Çaparinin kullanmna gelince. Çaparide tüylü inelerin hareket ettirilerek baln kskandrlarak vurmasn salamak esastr. Kendi halinde hareketsiz duran çapariye balk vurmaz. Bunun yaplmas çaparinin kullanlaca yere göre deiir. Çapariler kydan ve sandaldan olmak üzere iki farkl yerden kullanlr. Kydan kullanmnda eer iskele veya köprü üstünden sarktma gibi kullanlyorsa, takm indirirken baz inceliklere dikkat etmek gerekir. Salnan takmda iskandil hzla inerken kösteklerde suyun üstüne doru dik ekilde hareketsiz olarak iskandille birlikte hzla dibe iner.
Bu durumda da baln vurduu olur, ama ini srasnda takm zaman zaman yavalatarak hatta baz derinliklerde durdurup kol boyu kadar çekip salmak daha etkilidir. ni srasnda balk vurur ise vuruun iddetine göre takm durabilir, bu boluk amatörü bazen artr. Eer bu olur ise o derinlikte kalmal çapari kol boyu çekilip salnarak dier inelerin de dolmas için çallr. Bu arada oltadaki balklarn tkrtsda çok keyif vericidir. Kydan ikinci uygulama atp çekmedir. Genelde makinal kaml takmla yaplr. Makinal takm yardmyla kydan mümkün olduunca uzaa atlan çapari bir müddet serbest olarak iner, daha sonra makina ile sarlarak toplanr.
Toplama srasnda da beklemeler yaplarak bir miktar daha dibe inilir ve çeitli derinlikler taranm olur. stanbul boaz ky balkçlar bu tür uygulamay en çok yapanlardr. Tabi kydan avclkta genelde hafif çapari takmlar kullanlmaktadr.
Sandaldan çapari kullanm da iki türlüdür. Biri hafif takmlarda sarktma usulü indirmedir. Bu aynen kydan yapld gibi uygulanr. Dibe inene kadar çeitli derinliklerde durarak takm kol boyu bir kaç kez sallanr tekrar inmeye devam edilir. Dibe kadar balk vurmaz ise dipten 0, metre kadar yukarda takm kol boyu kadar sallanarak tüylü ineler hareketlendirilir, vuru olmaz ise çekilip tekrar funduszeue.infodan sarktma uygulamasnda sandal ya demirlenir ya da açkta alargaya braklarak aknt ile sürüklenmesi salanr, bu ekilde geni bir alan taranm olur. Yalnz sürüklenme srasnda sürütme gibi sandaldan açarak deil de sarktma gibi sandala yakn kullanmak gerekir. Sandaldan uygulanan ikinci yöntem sürütmedir. Yani çapari sandaldan indirilerek ya kürek veya motor yardm ile yürütülen sandaln peinden sürütülür. Böylece kösteklerin açlarak baln ilgisini çekmesi salanr. Bu yöntem hem ar hem de hafif takmlarda uygulanabilir.
YEMLERAmatör balkçlkta yem, hayati önem tar. Bir çok yem çeidi vardfunduszeue.infoya,sülinez, karides, sübye, maun, kalamar, solucangibi bir çok canl yem olarak kullanlabiliyor. Bunlarn içinde özellikle maun çok avc bir yem olduunu söylemek gerekir. Özellikle çipura için birebirdir.
Mercan, kupa, izmarit avnda; en iyi yemler sülinez, karides ve sardalyadr. Aslnda bu yemlerin hepsinin kendine has özellikleri vardr. Sardalya özellikle bal av mahaline toplamak için, koku yapmasn salamak için kullanlr.
Sardalyann hazrlan öyle olur: Öncelikle taze sardalya alnr. Daha iyi sonuç almak istenirse bir miktar lk su içinde biraz bekletilir. Böylelikle sardalyann pullar kolayca gövdesinden ayrlr. Daha sonra bir gazete kadn üzerine yaylarak üzerine göz karar bir miktar kaya tuzu serpitirilir. Gazete kad bir rulo haline getirilerek buzdolabn alt gözünde saklanr. Tuzu gören sardalya sertleip baln almas zor bir yem haline gelir. Bir gece dolapta bekletildikten sonra av mahalinde kafas ve kuyruu kesildikten sonra enine çok keskin bir bçak ile uygun boyutlarda kesilerek oltaya taklr.
Bir baka iyi yem ise sardalyaya göre daha tok bir yem olan karidestir. Karides balklarn kar koyamad bir yem olmakla beraber ekonomik bir yem deildir. Karides ayklanm olarak deil, bütün olarak alnmaldfunduszeue.infon ve bacaklarn kopardktan sonra kabuunu soyarak ve içindeki beyaz eti dilediimiz boyutta keserek kullanrz. Çok ineli bir oltada yalnzca karides kullanlmasn önerilmez. Sardalyann yannda 2 ineye taklarak iyi sonu elde edilebilir. Çünkü baln bu yemi çalmas sardalyadan daha zordur.
Kullanlabilecek baka bir yem ise sülinezdir. Bu kabuklu canl kumluk yerlerde bir i yardmyla çkartlr. Bu ilem hem zahmetli hem de ustalk gerektirir. Ama piyasada bu yemi bulmak mümkündüfunduszeue.info dolma yermi gibi kabuu ayklanr içindeki canl uygun boyutlarda kesilerek oltaya taklr.
Sübye de baln bol olduu zamanlar kullanlabilecek bir yemdir. Eti çok sert olduundan paragedi gibi çok ineli takmlarn yemlenmesinde kullanlr.
Midye ise bir çok amatör balkçnn ilk göz ars yemlerindendir. Midye kayalara ve iskele ayaklarna yapk olarak bulunur ve kolayca çkartlabilir.
Zokal olta takmlarnda beyaz yem olarak tabir edilen istavrityaprak etkin olarak kullanlr.
stavrit beyaz yemin hazrlan öyle olur:
SUN YEMLER
Bu yemler teknenin arkasndan çekilmek suretiyle kullanlr.
AMATÖR BALIK AVINDA KULLANILAN DÜÜMLER
neye misina balama yöntemleri
Yapacagnz düüm misinanzn ucuna takacanz KLIPS için çok kullanl bir düümdür. ki misinay birbirine balamak için farkl iki yöntem
Çipura Takm
Bu olta çipura oltas olup s sulara atlrsa levrek' te avlanabilir. ne boyutu büyük olduu için ufak balklarn oltanza taklmas zor olur. Oltay kumluk bölgelere atmanz tavsiye edilir, çünkü çipura ve levrek'in en çok dolat yerler kumluk böfunduszeue.infok bölgeleri de deneyebilirsiniz ama ine suyun dibine ineceinden oltanzn taklma ihtimali vardr. Resimde büyük ine gösterilmitir, siz istee göre karagöz için daha da funduszeue.info olarak ahtapot baca midye ve boru kurdu kullanabilirsiniz.
Kbrs Bu olta kefal avlamak için tasarlanmtr. Bu oltay kullanmak için ekmek kabuunu mantarn üzerini kapatacak ekilde ekmein beyaz bölgesi d tarafa gelecek ekilde saryoruz. Ondan sonra inelere de ekmein içini biraz elimizde hamur hale getirdikten sonra top olarak inelere yaptryoruz. Bunu da yaptktan sonra 10 ineyi birden mantara sardmz ekmek kabuunun üzerine saryoruz ve ilem bitiyor.
Dip Kbrs
Resimde görmü olduunuz olta Sarpa ve Karagöz için kydan en çok kullanlan oltalardan birisidir. Yem olarak ekmek kullanlr. Ekmein içini ve dn suya tamamen batrn ve ayn anda çkartn ondan sonra elinizde yava yava suyunu ska ska yourun. Bir süre sonra ekmek hamur olup oltaya taklacak hale gelinceye kadar elinizde yourun, sonra hava almayan bir kap veya torbann içinde muhafaza edebilirsiniz. Yaptnz hamuru inelere teker teker küçük toplar halinde takn ve her mantar batnda hzlca oltaya asln böylece bal yakalamak daha kolay olacaktr.
Yapay Yemli Srt takm da denilen bu takm ile tekneden yaplan balk avclnda gayet iyi sonuclar alnabilmektedir. Yapay yemleri çoklu olarak takyoruz, suyun içinde bir sürü görümü verdii için de levrek ve yalncak türü balklar hemen farkedip saldrmaya balyorlar. Yalnz köstek düümlerinin sk ve salam yaplmasna dikkat etmek gereklidir.
Sarktmalar
Sarktmalar, ad üzerinde yukardan aa sarktlarak kullanlan takmlardr. skele, duba veya köprü üstleri, sandallar veya yüksek ky profili gibi yerlerde kullanlr. Genel olarak da derince sularda kullanlr denebilir. Bunun dnda aknt durumuna göre de iskandilin arln arttrp eksilterek deiik artlara uydurulabilirler. Genel görünüleri resimde olduu gibidir fakat artlara göre farkl ekillerde de hazrlanabilirler. Bunlarn hepsinin ad ve kullanl da farkldr. Sralayacak olursak; yemli çapariler, üç köstekli takmlar, çatal köstekli takm, akntl sularda uzun köstekli takm diyebiliriz. Aslnda yemli çapariler de sarktmalar grubuna alnabilir.
Üç Köstekli Takmlar Bunlarn en geneli üç köstekli takmlar, hatta bu takma genelde üçlü veya üç köstekli de denir. stee ve ihtiyaca göre iki veya dört köstekli olarak da düfunduszeue.info takmlar iki ekilde düzenlenebilir; birincisi iskandilin uçta olduu tiptir. Resim de solda en bastaki takm buna örnektir. Çok iri olmayan her türlü baln özellikle de tas balklarnn avnda kullanlr. Yeter uzunlukta alta ipinin ucuna bir frdöndü ve frdöndünün dier ucuna da 70 - 80 santim uzunluunda beden balanarak takmn ana hatlar ortaya çkar. Beden genelde alta ipinden daha ince misinadan seçilir ve ucunda bir skandil kasas yaplr.
stenirse ilk frdöndüden sonra alta ipi kalnlnda 80 santim kadar bir parça eklenir bunun ucuna ikinci bir frdöndü balanr. Beden ikinci frdöndünün bo gözüne balanr. Bu araya konan parçaya kolçak denir. Yine de kolçak bu takmlarda sk kullanlan bir eleman deildir. Mezgit gibi oltaya gam yaptran balklarn avnda veya aknt nedeni ile takmda oluan gam miktarn azaltmak amac ile kullanlabilir. Köstekler bedende incedir ve boyu IO-I2 santimi pek geçfunduszeue.infomn yapmnda uyuma dikkat edilmelidir. Frdöndüden alta ipine, ineden köstek boyuna tüm elemanlar birbirleri ile uyumlu olmaldr . Takmn kullanlmas dip yapsna ve akntnn durumuna göre deiir. Temiz, kumlu diplerde iskandil kuma yatrlarak takm iskandili dipten kesmeyecek kadar gergin tutulursa hassas olur. Balk vurunca hafifçe çalnarak inenin oturmas salanr. Dibi talk, kayalk iliken olan yerlerde ise iskandil dibe oturtulmaz dipten santim kadar yukarda tutularak hem yemlere hareketlilik salanr hem de olas taklmalarn önüne geçilmeye çallr. Takm kullanrken en çok hangi inelere balk geldiine dikkat etmek gerekir. Eer tüm ineler eit olarak balk alyor ise sorun yoktur. Ama genelde balk daha çok en alt inelere geliyor ise verimi arttrmak için takm yeniden düzenlemek gerekir. lk deneme köstek boylarn ve beden boyunu ksaltmak olmaldr. Bundan sonuç alnmaz ise o halde iskandili hafifletip bedenin gerisine alarak; arl ortada olan sarktmalara çevrilir ve yeldirme gibi kullanlr. Bu verimi arttrma bile takmn indirilirken çok dikkat gerektirmesi aksi halde kararak bozulmas ve çok yava çalma gerei nedeni ile skc olabilir. Derin ve aknt olmayan veya sert akntl yerlerde daha da zordur vepek uygulanmaz; normal akntl yerlerde ise serbest indirilen takmda aknt, bedeni oltadan uzak tutarak karmay önleyecei için daha hzl ve baarldr denebilir. Kuvvetli aknts olan dip yamaçlarnn balar, kayalk burun balar gibi yerlerde üç köstekli takmda biraz daha deiiklik yapmak gerekir ve arlk ortaya alnabilir. Özellikle ta balklarnn avnda ve souk sonbahar günlerinde iyi sonuçlar verir. Takmn fark kullanlan iskandilin iki ucunda delikli olmasdr, bu iskandile mavruka denir ve bir ucuna iki köstekli beden balanrken ikinci gözüne de bir köstek balanarak yine üç köstekli takm elde edilir. En uçtaki köstein boyu 20 hatta aknt durumuna göre 40 santime kadar olabilir. Tabii köstein uzatlabilmesi için akntnn hzl olmas gerekir. Dibin durumu ne olursa olsun bu takm kullanlrken iskandil dibe oturtulmaz; dipten üç köstein uzunluu kadar yukarda tutulur. Aknt sert ise, uç köstek aknt ile uzanacandan dipten uzaklar böylece takm biraz daha aa indirilebilir. Bu takmla, yani üç köstekli takmla, izmarit, mezgit, istavrit, kolyoz, uskumru, mercan,ispari, karagöz, hani, lipsoz, lahos,eskina gibi pek çok balk tutulabilir. Takmn yemleri bala göre degimekle beraber midye, karides,sülünes,balk eti gibi çok çesitlidir.
AMATÖR BALIKÇILIKTA KULLANILAN AV ARAÇ VE GEREÇLER
YÜKSÜKLER
kurundan dökülen yünlülere küçük balk ekilleri verilir, mesela 1 gümü, 2 hamsi, 3 ve 3a istavrit (iki yönden) taklidi yünlülerdir. Yünlüler genelde cm. boyunda, gr. arlnda olur ve boyutlarna uygun tekli veya üçlü ine ile donatlfunduszeue.info çok karadan kullanma uygundurlar. Mümkün olduunca uzaa atlarak bir müddet dibe inmesi beklenir, daha sonra hzla çekilerek yrtc iri balklarn saldrmas salanr. Yünlüler genelde yemlenmez, bunun yerine üzerindeki delie ineye kadar uzanacak ekilde horozun göüs tüylerinden (tercihen krmz) iki üç adet sktrlr. Yünlülerin küçüklerine piskova da denir. Bunlar cm. boyunda olur ucunda 6 - 7 numara çapari inesi vardr. kullanm zokaya benzer, yünlülerden fark hem sandaldan hem de karadan kullanlabilmesidir. Sandaldan aynen orta su sürütmesi gibi de kullanlr.Yünlü gibi kullanlr ve hemen hemen ayn ii görür.Yüksükler daha çok yrtclarin küçük balklar sikistirip yüzledikleri durumda kullanlrlar. Yünlüden farklar budur, tabii daha da hafiftirler. Sabit ve hareketli olarak iki tip olabilirler. Balk bana benzeyen üzerinde zoka benzeri ine bulunan bir kurunun üzerinde açlan çevre kertie ineyi örtecek büyüklükte kaz, horoz veya mart tüyü ibriim ile skca balanr. gr., arlnda; çogunlukla da daha hafif olurlar. Uygulamas tüm kak uygulamalar gibidir, atlr biraz beklenir ve çekilir. Aknt altlarnda da baar ile kullanlr. | |
|
| |
| | Bugn 58 ziyareti (79 klik) kii burdayd! | |
|
|
|