Kurallı Birleşik Sıfat Nedir, Özellikleri Nelerdir?
En az iki kelimeden oluşan ve nesnelerin ya da isimlerin farklı özelliklerini niteleyen kelimelerin tamamına kurallı birleşik sıfat denir. Kurallı birleşik sıfatların oluşması için iyelik eki almaları gerekir. Genel olarak -lı, -li eki alarak oluşturulan kurallı birleşik sıfatların yanı sıra -lık, -lik ekiyle oluşan kurallı birleşik sıfatlar da mevcuttur. Anlamca kaynaşmış sıfatlardan farkları ayrı yazılmalarıdır. Kurallı birleşik sıfatlar ayrı yazılır ve cümle içerisinde kullanılırken isimlerden önce gelirler.
Kurallı Birleşik Sıfatlar Nasıl Kullanılır?
Kurallı birleşik sıfatların farklı kullanımları mevcuttur. Kurallı birleşik sıfatlar şu şekilde kullanılır:
Kurallı birleşik sıfatlar sayı sıfatlarıyla oluşabilir. Böyle bir kullanımda tamlayan sayı sıfatı olur, tamlanan -lı ya da -lık eki alarak kurallı birleşik sıfatı oluşturur.
Takısız isim tamlamalaırnda, tamlanan sözcüğe -lı ya da -li ekleri getirilerek kurallı birleşik sıfatlar kullanılır.
Sıfat tamlamasında isim ve sıfatın yerleri değiştirilir, isimlere -i ya da -si eki getirilerek kurallı birleşik sıfat oluşturulur.
Ayrılma eki almış isimlerden sonra isim eylemlerin gelmesiyle kurallı birleşik sıfatlar oluşturulur.
Kurallı birleşik sıfatları kullanılmaları için ikilemelerin arkasından isim gelmesi de mümkündür. İkilemelerin arkasından isim getirilerek de kurallı birleşik sıfatları kullanılır.
İsmin sıfat olacak deyimlerin ardından gelmesiyle kurallı birleşik sıfatlar oluşur.
Kurallı Birleşik Sıfat Nasıl Olur?
Nesne ya da isimleri çeşitli özellikleriyle niteleyen kelimeler kurallı birleşik fiiler olarak tanımlanmaktadır. Anlamca kaynaşmış fiillerle karıştırıldığından bunları ayırt etmek gerekir. Anlamca kaynamış fiillerden farklı olarak kurallı birleşik fiiller ayrı yazılmaktadır.
Kurallı Birleşik Sıfat Örnekleri Nelerdir?
Kurallı birleşik sıfatları örnek olarak şu cümleleri vermek mümkündür:
Babam yeni aldığı 'bağcıklı ayakkabıyı' çok beğendi.
Örnek cümlede ayakkabının bağcık özelliği cümle içerisinde belirtilmiştir. Ayakkabı cümle içerisinde isim olarak kullanılmıştır ve bağcık da ayakkabının bir özelliği olarak ismin önünde kullanılmıştır. Bu şekilde bağcıklı ayakkabı bir kurallı birleşik sıfat örneğidir.
'Beş yıllık' bir çabanın sonunda mezun oldu.
Örnek cümlede yıl isim olarak kullanılmıştır. Ne kadar ya da kaç yıl gibi soruların cevabı olarak beş yıllık verilir. Bu nedenle beş yıllık kelime öbeği kurallı birleşik sıfat olarak kullanılmıştır. Örnek cümlede kurallı birleşik sıfatlarının sayı sıfatlarından oluşabilecekleri görülmektedir.
Yapısında birden fazla kelime barındıran sıfatlardır.
Külyutmaz öğretmen, mirasyedi gençler, boşboğaz insanlar, boğazına düşkün adam, birtakım sorunlar, cana yakın çocuk
Birleşik sıfatlar ikiye ayrılır:
a) Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar
Anlamca kaynaşmış sıfatlardır. Birden fazla kelimenin sözlük anlamlarından az ya da çok uzaklaşarak, aralarına ek ya da kelime girmeyecek şekilde birleşerek oluşturdukları sıfatlardır.
Örnekler:
b) Kurallı Birleşik Sıfatlar
Kurallı birleşik sıfatlar çeşitli yollarla oluşurlar:
Sıfat tamlaması + -lİ yapım eki
Sıfat tamlaması + lIk eki
İsim + iyelik eki + sıfat
Takısız isim tamlaması + -lİ yapım eki
İsim + -DEn ayrılma hâl eki + isim-fiil
İkileme + isim
İsim + ek + fiilimsi + isim
Deyim + isim
Ayrıca bakınız ⇒ Sıfatlar konu anlatımı
eğitim öğretim ile ilgili belgeler>konu anlatımlı dersler >Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar >kelime türleri, sözcük türleri ile ilgili konu anlatımlar
KURALLI BİLEŞİK SIFATLAR, KURALLI BİRLEŞİK SIFATLAR, ÖZELLİKLERİ (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)
Biçimsel olarak ayrı yazılmalarına karşın belli bir kurala bağlı olarak anlamca kaynaşmış olan sıfatlardır.
İki ya da daha çok sözcük anlamca kaynaşarak tek bir sıfat sözcüğe dönüşüyorsa buna "anlamca kaynaşmış bileşik sıfat" denir.
Not: AYRI YAZILIRLAR VE SIFAT BÖLÜMÜ EN AZ İKİ KELİMEDEN OLUŞUR.
Kurallı bileşik sıfatlar genel olarak şu yollarla yapılır:
-Bir sıfat tamlamasında tamlanan durumundaki ada -lı, -li ekinin getirilmesiyle:
Örnek:
Sıfat tamlaması sıfat tamlaması
Büyük kapı-lıev güzel göz-lükız
Sıfat Ad Sıfat Ad
-Sayı sıfatlarıyla kurulan sıfat tamlamalarında tamlanan durumundaki ada -lı, -lik ekinin getirilmesiyle:
Örnek:
Sıfat tamlaması Sıfat tamlaması
On yıl-lık bekleyiş iki ay-lıksüre
Sıfat Ad Sıfat Ad
-Bir takısız ad tamlamasında, tamlayan durumundaki ada -lı, -li ekinin getirilmesiyle:
Örnek:
Takısız ad tamlaması Takısız ad tamlaması
Mermer sütun-lusaray deri mont-luçocuk
Sıfat Ad Sıfat Ad
-Bir sıfat tamlamasında adla sıfatın yeri değiştirilerek ada üçüncü tekil kişi iyelik eki (-i, -si) getirmesiyle:
Örnek:
yıkık duvar => duvarı yıkık ev
Sıfat tamlaması
Kırık cam => camı kırık pencere
Sıfat tamlaması
-Ayrılma (-den) durum eki almış bir addan (bilgi funduszeue.info) sonra kullanılan ad eylemler birleşik sıfat oluşturur.
Örnek:
baba-dan kalmaev
Sıfat Ad
Ana-dan doğmasakat
Sıfat Ad
BİRLEŞİK SIFATLAR (ÖZET ANLATIM)
Birden çok sözcüğün, birleşmesinden oluşan sıfatlara yapıları yönünden bileşik sıfat denir.
Bileşik sıfatlar iki grupta incelenir.
Birleşik sözcüklerin sıfat görevinde kullanılanlarına bileşik sıfat denir.
Uyarı: Birleşik sıfat illa BİTİŞİK yazılacak diye bir olay yok. En az iki kelimenin birliktelik sağlamasıyla BİRLEŞİKLİK meydana gelir.
Kelime + kelime = Birleşik sıfat
Yurtsever bir milletin kalbinde yaşıyorsun.
Yurt + sever -> Yurtsever
Kan kırmızısı elma (kan+kırmızısı)
Yağlı boyalı oda (yağlı+boyalı)
Yalan yanlış sözler (yalan+yanlış)
BİRLEŞİK SIFATLAR İKİYE AYRILIR:
1) Anlamca Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar
İki ya da daha çok sözcük anlamca kaynaşarak tek bir sıfat sözcüğe dönüşüyorsa buna "anlamca kaynaşmış bileşik sıfat" denir.
Not: BİTİŞİK YAZILIRLAR.
Örnek:
Cingöz çocuk
Uluslararası gerginlik
Gelişigüzel ifade
Kepçekulak Ahmet
Boşboğaz insanlar
Çalçene kadın
Altıparmak adam
Birtakım kararlar
Kuşbaşı et
Vurdumduymaz kimse
Yankesici kadın
Başıbozuk asker
Birkaç gün
2) Kurallı Birleşik Sıfatlar
İki yolla oluşturulur:
Not: AYRI YAZILIRLAR.
a) Sıfat tamlamalarının sonlarına "-lı, -lik, -siz" yapım ekleri getirilerek yapılan bileşik sıfatlardır. Bunlar ayrı yazılır. İlk iki sözcük de sıfat görevi üstlenir.
Örnek:
Uzun boy ==> uzun boylu adam
Kırk yıl ==> kırk yıllık dost
Beş para ==> beş parasız adam
Güleç yüzlü insanlar
Üç aylık maaş
Geniş bahçeli ev
Altı aylık masraf
Üç günlük yol
İki saatlik aşk
Uyarı: Takısız ad tamlamalarının sonuna "-li" eki getirilerek de kurallı bileşik sıfat yapılabilir.
İpek elbise ==> ipek elbiseli kız
Demir kapı ==> demir kapılı ev
b) Adla sıfatın yer değiştirmesiyle oluşanlar:
Kurallı bileşik sıfatların bir başka oluşum yolu da sıfat tamlamalarının ad ile sıfatı yer değiştirilip adın sonuna funduszeue.info iyelik ekinin getirilmesidir. Burada ilk sözcük ad, ikinci sözcük sıfattır.
Örnek:
Bol para ==> parası bol iş
Geniş bahçe ==> bahçesi geniş ev
Karışık Örnekler:
Uzun boylu adam, geniş bahçeli ev,
Açıkgöz, vurdumduymaz, uluslararası
Karabiberli yemek, ağırbaşlı çocuk
Ahşap çatılı bu bina turistlerin ilgi odağı olmuştu.
Yüksek topuklu ayakkabılarıyla yürümekte zorlanıyordu.
Kırmızı kaplı defterine yaşadığı her olayı hemen yazardı.
Güler yüzlü sanatçı olarak ün yapmış ama bu ünün altında ezilmişti.
Ağırbaşlı kızlar burada çalışabilir.
Zeytinyağlı yemekleriniz çok güzel.
>>>TIKLAYIN<<<
TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
|
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası