Kol Bileği Incinmesi

Spor yaparken veya günlük yaşamda başımıza gelebilir: Bileğinizi incitirsiniz. Ama ne tür bir yaralanma söz konusudur ve şimdi ne yapmak gerekir? Bu yazı, farklı el bileği yaralanmalarının türleri ve bunların nasıl tedavi edileceği hakkında bilgi sağlayacaktır.

Bir bakışta

Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

El bileğinin yaralanması, örneğin spor sırasında düşerken kendinizi elinizle desteklemeniz halinde meydana gelebilir. Sakatlanan el bileği ağrı yapar, ancak genellikle birkaç hafta içinde iyileşir. Bazen bileğin uzun süre hareketsiz tutulması gerekir. Ameliyat sadece ciddi yaralanmalar halinde gerekli olur.

Farklı el bileği yaralanması türleri şunlardır:

• Burkulma/zorlanma: Bu durumda, el bileği aşırı gerilerek veya aşırı bükülerek bağların aşırı gerilmesine neden olur. 
• Bağ yırtığı: El bileğindeki bağlar kısmen veya tamamen yırtılır.
• Çıkık: Kemik eklem yuvasından dışarı fırlar. Bu durum, kaslara, bağlara ve eklem kapsülüne zarar verebilir.
• Kemik kırığı (fraktür): Döner kemik (radyus), dirsek kemiği (ulna), bilek kemikleri (örneğin sandal kemiği) veya el tarağı kemikleri kırılabilir. Kırık tipine bağlı olarak eklemlerin bazı kısımlarında, bağlarda ve sinirlerde hasar meydana gelebilir.

Semptomlar el bileği yaralanmasının türüne göre farklılık gösterir. Bağ yaralanmalarında (burkulma veya bağ kopması), ağrılar bazen başlangıçta çok şiddetli olmaz. Ancak zamanla daha kalıcı hale gelir. Bağ yırtığı durumunda, el bileğinde bir dengesizlik olduğu genellikle ancak haftalar sonra fark edilir.

Kırık ve çıkıklar genellikle burkulmadan daha fazla acı verir. Sıklıkla bir deformasyon da görülür. Ağrıya ek olarak, tipik olarak şişlik ve morarma oluşur. Sinirlerde hasar oluşması durumunda, ek olarak parmaklarda uyuşma veya karıncalanma gibi duyusal rahatsızlıklar meydana gelir.

Uyuşma, şiddetli ağrı ve deformasyon durumunda hızlı bir şekilde tıbbi yardım almak önemlidir. Elin hiç hareket ettirilememesi ise acil bir durum olduğunu gösterir. Bu durumda derhal bir kliniğe gidilmelidir.

El bileği yaralanması genellikle düşerken insanlar kendilerini desteklemeye çalıştıklarında meydana gelmektedir. Bu sırada el bileğinin aşırı gerilmesi veya bükülmesi durumunda, kapsül, bağlar ve kemikler zarar görebilir. Bu tür kazalar genellikle spor yaparken meydana gelmektedir. Ancak düşme ve yaralanmalar, özellikle yaşlılarda günlük yaşamda da meydana gelebilir.

Osteoporoz (kemik erimesi) olan insanlar düştüklerinde el bilekleri daha kolay kırılır.

Burkulmalar genellikle tenis topuna vurma veya futbolda taç atma gibi ani hareketler sırasında meydana gelir.

Çocuklarda ayrıca bağlar, eklemler ve kemikler henüz olgunlaşmadığı için el bilekleri sık sık yaralanır. Bununla birlikte, bu yaralanmalar çocuklarda genellikle hızlı ve sorunsuz şekilde iyileşir.

Doktor önce eli muayene eder. Muayenede, eklemin hareketliliği, şişip şişmediği ve tam olarak neresinin ağrıdığı kontrol edilir. Yaralanmanın derecesine göre, elin bu muayenesi örneğin hafif burkulmaları tespit etmek için genellikle yeterli olur. Bununla birlikte, kemiğin durumunu kontrol etmek için bir röntgen çekmek de gerekli olabilir.

Doktorun bir çıkık, bağ yırtığı veya kırıktan şüphelenmesi veya bunları tamamen imkansız olarak görmemesi halinde, durumu kesinleştirmek için bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans tomografisi (MRT) gibi daha ileri görüntüleme prosedürleri uygulayabilir.

Yaralanmadan hemen sonra, el bileği mümkün olan en kısa sürede hareketsiz hale getirilmeli ve dinlendirilmelidir. Şişmesini önlemek veya azaltmak için el bileği yüksekte tutulmalıdır. Doktor, yaralanmaya bağlı olarak sıkı bir elastik bandaj (bant), atel veya alçı uygulayacaktır.

Ağrı, örneğin parasetamol veya ibuprofen içeren merhem veya haplarla tedavi edilebilir. Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİ) grubuna ait ibuprofen gibi antienflamatuar ağrı kesicilerin uzun süreli kullanımı durumunda, mide asidi oluşumunu engelleyen mide koruyucu bir ilacın da ek olarak kullanılması faydalıdır.

El bileğinin hareketsiz hale getirilmesi durumunda, bu hareketsizliğin süresi mümkün olduğunca kısa olmalıdır. Hareketsiz tutmanın gerekli olup olmadığı ve süresi yaralanmanın türüne ve iyileşme sürecine bağlıdır. Burkulmalarda genellikle birkaç gün yeterlidir. Buna karşın, çatlak ve kırıklarda, iyileşme sürecinin engellenmemesi için el bileği genellikle birkaç hafta boyunca hareketsiz bırakılmalıdır.

El bileği yaralanmalarında iyileşme süreci, fizyoterapi veya ergoterapi ile desteklenebilir. Hareket egzersizleri hareketliliği destekler ve kasları güçlendirir.

• Deutsche Gesellschaft für Unfallchirurgie e.V. (DGU). Distale Radiusfraktur. S2e-Leitlinie. AWMF-Registernummer –
• Niethard FU, Pfeil J, Biberthaler P. Duale Reihe Orthopädie und Unfallchirurgie. Thieme: Stuttgart
• Pschyrembel. Klinisches Wörterbuch. De Gruyter: Berlin