Kara Kaka

Siyah ishal sindirim sisteminde ki bir rahatsızlık sebebiyle oluşur. Tıbbi adı “melena” olan siyah renkli dışkı daha çok sindirim sisteminin üst bölgelerinde meydana gelen bir kanamanın belirtisidir. Bu bölge sırasıyla yemek borusundan, mideye, oradan on iki parmak bağırsağının başlangıç kısmında yaşanır.

Yiyecekler, ilaçlar ve toksinler siyah ishale neden olabilir.

Siyah renk, hemoglobindeki demirin ileum (ince bağırsağın alt yarısı) ve kolondan geçmesi sırasında oksitlenmesinden kaynaklanır.

Kanama kalın bağırsağın sonlarında olduğu zaman rengi koyulaşacak kadar uzun süre bağırsakta kalmaz ve kırmızı renkte görülür.

Siyah Renkli Dışkının Sebepleri Nelerdir?

Yiyecekler:

Puding, meyan kökü bazı tatlı çeşitleri, böğürtlen, pancar, yaban mersini gibi koyu renkli sebze ve meyveler kanlı olarak tüketilen et gibi yiyecekler siyah ishal yapabilir.

Bunların dışında:

• yemek borusu varisleri, 
• mide ülseri, 
• Gastrit, 
• Basınçlı kanamalar, 
• Kalın bağırsak kanseri 
• Kullanılan antibiyotik ilaçlar 
• yenidoğan dışkısı 

siyah ishale neden olarak gösterilebilir. 

Yemek borusu varisleri: 

Halk arasında siroz diye bilinen bu hastalığa göre yemek borusundaki toplardamarlar genişleyebilir. Zamanla genişleyen bu damarlardan kanamalar meydana gelebilir. Bu kanamalar hem dışkıda hem de kusma şeklined dışarı atılır.

Mide ülserleri: 

Mide iç yüzündeki yaralar yer yer kanama yapabilir. Mide ülserine “helikobakter pilori” adı verilen bir bakteridir neden olur. Uygun antibiyotik tedavisi ile iyileşen mide ülserleri tedavi edilmedikleri zaman şiddetli kanamalara yol açabilir.

Gastrit: 

Mide iç yüzünü örten hücrelerin iltihaplanması “gastrit” adını alır. Sigara, içki, bakteriyel enfeksiyonlar ve aşırı baharatlı yiyecekler gastrite sebep olabilir. İltihaplı bu alanlardan bazen kanama da olabilir.

Basınç kanamaları: 

Şiddetli öksürük, kusma veya epilepsi nöbetlerindeki kasılmalar yemek borusu ile mide arasındaki birleşim yerinde yırtılmaya ve buna bağlı olarak kanamaya yol açabilir. Bu durumda siyah renkli dışkı görülebilirse de bu nadir bir durumdur.

Kullanılan Antibiyotikler: 

Non steroid antienflamatuar ilaçlar olarak bilinen çoğu ağrı kesicinin uzun süre kullanımı mide yaralarına yol açabilir. Bu yaralar bazen kanama yaparak siyah renkli dışkılamaya yol açabilir.

Kalın bağırsak kanseri: 

Kalın bağırsağın özellikle başlangıç bölümünde bulunabilecek kanserlerin kanama yapması sonucu siyeh renkli dışkılama olabilir.

Yeni doğanların anne kanını yutması: 

Yeni doğan bebekler doğum sırasında annede olan kanamayı yutarsa ilk birkaç gün siyah renkli dışkı yapabilir. Ancak bu durum birkaç günde iyileşir.

Siyah İshal Nasıl Geçer?

Siyah ishal, bağırsak enfeksiyonundan kansere kadar çeşitli nedenlerden kaynaklana bilir. Doktorunuz sizden gaita testi isteyecek ve bu skalaya göre size kullanacağız ilaçları reçete edecektir.

Beyaz Renkli Dışkı

Beyazımsı, grimsi veya kil renkli dışkı safra yetersizliğine işaret eder. Aynı zamanda karaciğer ve safra kesesiyle ilgili sorunların da olduğu anlamına gelebilir. Çünkü bunlar safra üretilen ve depolanan organlardır. Dışkının beyaz olması safra taşı olduğu hatta siroz olduğu anlamanına bile gelebilir. Kahverengi dışkıda beyazlıklar olması Crohn hastalığının bir belirtisi olabilir.

Yeşil Renkli Dışkı

Yeşil renk klorofil bakımından zengin (ıspanak gibi) sebzelerin tüketilmesi, yeşil renkli içeceklerin içilmesi ve demir takviyelerinin sonucunda oluşur. Sebep gıda değilse, dışkınız sindirim borusunu çok hızlı geçmiştir ve yeterli bilirubin ve safra alınmamıştır.

Sarı Renkli Dışkı

Sarı dışkı tıkanmış safra yollarının ve zayıf yağ emiliminin bir işareti olabilir. Başka bir sebep de, pankreas tarafından üretilen, kronik pankreatit, çölyak hastalığı ve kistik fibrozu belirtecek enzim eksikliğidir. Ancak çok fazla havuç yediğinizde ya da sarı renk bir şeyler yediğinizde bu tür durumla karşılaşabilirsiniz.

Siyah Renkli Dışkı

Aspirin, ibuprofen ve demir takviyeleri gibi ilaçların alımı veya bağırsaklarda kanama nedeniyle siyah dışkı görünebilir. İkinci nedenden dolayı bir sıkıntı yaşıyorsanız mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Daha yaygın bir neden de yediğiniz gıdalarda yatar. Meyan kökü ya da yaban mersini de dışkının siyah olmasına neden olabilir.

 Kırmızı Renkli Dışkı

Pancar, kırmızı renkli içecekler, domates dışkının kırmızı renk almasına neden olabilir. Bununla birlikte, eğer sebep besin kaynağı değilse, mutlaka doktora gidin. Hemoroid, ülseratif kolit, hatta kanser gibi daha ciddi bir şey olabilir.

1. Görünüşü fındık ya da keçi dışkısını anımsatıyorsa şiddetli kabızlık yaşanıyor demektir. Bu tür dışkı, vücudunuzun lif içermediği anlamına gelir. Tam buğday makarna, ahududu ve mercimek gibi lif açısından zengin ürünler tüketmeye özen gösterin.
2. Görünüşü sosis şeklinde, geniş ve topaklıysa da kabızlık olduğu anlamına gelir. Bu dışkı türü de lif eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Antidiyareik ilaçlar ve fiziksel aktivite eksikliği buna neden olabilir. Daha çok meyve ve sebze yenmeli ve egzersiz yapılmalı.
3. Görünüşü çatlak bir sosis şeklindedir. Bu normal bir dışkıdır. Yürümeyi ve daha fazla su içmeyi unutmayın.

Dışkının Siyah Olması Nedenleri

1) Sindirim Kanalı Kanamaları
Dışkının siyah olması ağızda, yemek borusunda, midede veya ince bağırsağın ilk bölümlerinde bir kanama olduğunun göstergesi olabilir.

Aşağıdakilerden biri söz konusu olabilir:

• Ağız veya burun kanaması
• Karın bölgesine veya yemek borusuna darbe almak
• Sindirim kanalının çizilmesine yol açan sivri, büyük veya sert yabancı cisimler
• Özafagus varis yırtılması (yemek borusunda damarı genişlemesinin yırtılması)
• Şiddetli Reflü
• Aşırı miktarda alkol almak
• Mide veya ince bağırsak ülseri
• Mide iltihabı
• Gastrit
• Ülseratif kolit, Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları
• Bağırsak iskemisi (bağırsağın bir bölümüne kan gitmemesi nedeni ile doku kaybı yaşanması)
• Radyasyon tedavileri
• Mide kanseri veya sindirim kanalının diğer bölgelerinde ortaya çıkan kanserler

2) Bazı İlaçlar
Reçetesiz satılan bazı ilaçlar bile çok veya uzun süreli kullanımlarda kanamaya ve kakanın siyah olmasına yol açabilir.

Ancak aşağıdaki ilaçlar az miktarda alındıklarında da kanamaya yol açabilir:

• Aspirin, warfarin, clopidogrel gibi kan incelticiler
• Ibuprofen, naproksen gibi NSAID iltihap giderici ağrı kesiciler
• Yoğun etkili bitkisel takviyeler

3) Renk Değişimi
Aşağıdaki etkenler kanama olmaksızın dışkının siyah olmasına yol açabilir:

• Demir destekleri
• Pepto bismol veya Kaopectate gibi bizmut içeren ilaçlar
• Kömür (karbon) ilaçlar
• Maalox
• Kanlı et, pancar siyah meyankökü veya yabanmersini gıdalarının aşırı tüketimi

4) Yenidoğan Kakası
Bir bebekte doğduktan sonraki ilk iki-dört gün boyunca dışkının siyah olması tamamen sağlıklı bir durumdur. Mekonyum isimli bu kakanın rengi, anne karnında yutulan amniyon sıvısından kaynaklanmaktadır.

Dışkının Siyah Olması Nasıl Geçer?
Dışkının siyah olması tehlikeli bir durumun habercisi olabilir. Bir diş sorunu vb. nedeni ile çok fazla kan yuttuğunuzdan emin olduğunuz durumların haricinde doktor muayenesi şarttır. Aksi takdirde şiddetli kansızlık (anemi) çekebilir, kan kaybına uğrayabilir veya şoka girebilirsiniz.

Bu muayene esnasında aşağıdaki sorulara hazırlıklı olmalısınız:

• Dışkı ne kadar uzun süredir siyah?
• Makattan kan gelmesi, dışkıda kan veya kan kusma gibi sorunlar yaşadınız mı?
• Kullandığınız ilaçlar, vitaminler ve bitkisel takviyeler nelerdir?
• Başka bir hastalık belirtiniz var mı?

Bu sorulara alınan yanıtlar ve diğer tahliller sayesinde kanamanın nedeni tespit edilecektir. Sonrasında aşağıdaki tedavilerden biri önerilebilir:

1) Kanamanın Durdurulması
Gerekli tahlillerden sonra, doktorunuz bir endoskopi cihazı yardımı ile kanamanın yerini tespit edecektir. Sonrasında aşağıdaki müdahalelerden en uygun olanını uygulayabilir:

• Isıl sondalarla yarayı dağlayabilir. (Özellikle ülserler için bu yöntem önerilebilir.)
• Kriyoterapi ile anormal damarları dondurabilir.
• Klipslerle açık yarayı kapatabilir.
• Siyanoakrilat bazlı doku yapıştırıcıları şırınga ederek kanayan damarı mühürleyebilir.

2) İlaç Değişimi
Kanamanın nedeni kullandığınız bir ilaç ise alternatif tedavi yöntemleri önerilecektir. Bitkisel takviyeler kanamaya yol açıyorsa, sonlandırmanız istenecektir. Kanama olmaksızın dışkının siyah olmasına yol açan ilaç ve gıdalar ise sorun teşkil etmez.

3) Cerrahi Müdahale
Bağırsak iskemisi, doku yırtılmaları, büyük yara veya kanser vakalarına cerrahi müdahale gerekli olabilir.

Siyah renk, hemoglobindeki demirin ileum (ince bağırsağın alt yarısı) ve kolondan geçmesi sırasında oksitlenmesinden kaynaklanır.

Kanama kalın bağırsağın sonlarında olduğu zaman rengi koyulaşacak kadar uzun süre bağırsakta kalmaz ve kırmızı renkte görülür.

Siyah renkli dışkının sebepleri nelerdir ?

Yemek borusu varisleri: Genellikle siroza bağlı olarak yemek borusundaki toplar damarlar genişleyebilir. Genişleyen bu damarlardan zaman zaman ciddi kanamalar meydana gelebilir. Bu kanamalar dışkıda olduğu gibi kusma ile de dışarı atılabilir.

Mide ülserleri: Mide iç yüzündeki yaralar da zaman zaman kanama yapabilir. Mide ülserlerinin sebebi “helikobakter pilori” adı verilen bir bakteridir. Uygun antibiyotik tedavisi ile kısa zamanda iyileşen mide ülserleri tedavi edilmedikleri zaman şiddetli kanamalara yol açabilir.

Gastrit: Mide iç yüzünü örten hücrelerin iltihaplanması “gastrit” adını alır. Sigara, içki, bakteriyel enfeksiyonlar ve aşırı baharatlı yiyecekler gastrite sebep olabilir. İltihaplı bu alanlardan bazen kanama da olabilir.

Basınç kanamaları: Şiddetli öksürük, kusma veya epilepsi nöbetlerindeki kasılmalar yemek borusu ile mide arasındaki birleşim yerinde yırtılmaya ve buna bağlı olarak kanamaya yol açabilir. Bu durumda siyah renkli dışkı görülebilirse de bu nadir bir durumdur.

İlaçlar: Non steroid antienflamatuar ilaçlar olarak bilinen çoğu ağrı kesicinin uzun süre kullanımı mide yaralarına yol açabilir. Bu yaralar bazen kanama yaparak siyah renkli dışkılamaya yol açabilir.

Kalın bağırsak kanseri: Kalın bağırsağın özellikle başlangıç bölümünde bulunabilecek kanserlerin kanama yapması sonucu siyeh renkli dışkılama olabilir.

Yeni doğanların anne kanını yutması: Yeni doğan bebekler doğum sırasında annede olan kanamayı yutarsa ilk birkaç gün siyah renkli dışkı yapabilir. Ancak bu durum birkaç günde iyileşir.