Dansite Nedir?
Kısaca yoğunluk anlamına gelen dansite, idrarın yoğunluğu hakkında detaylı bilgi veren bir değerdir. İdrar tahlili sonuçlarında SG olarak kısaltılmış şekilde belirtilen dansite özellikle üriner sisteminde bulunan hastalıklar hakkında bilgi verir. İdrar tahlili yapılarak hastalığın teşhisi ve tedavi yönteminin belirlenmesi konusunda oldukça etkilidir.
Dansite SG, vücutta normalden fazla su olduğunu ya da yetersiz su tüketildiğini göstererek böbreklerin fonksiyonlarını yerine getirip getirmediği kolayca tespit edilmesini sağlar. Ayrıca şeker hastalığı ile idrar yollarında oluşan hastalıkların tanısının konulmasında önemli bir yere sahiptir.
Vücuttaki su ve tuz dengesini sağlamakla görevli olan böbrekler, kanı temizleyerek atıkların vücuttan atılmasına yardımcı olur. Böbrekler görevini yerine getirirken kandaki ürenin hangi ölçüde sulandırıldığı ve böbreklerin zararlı maddeleri süzme kapasitesi dansite değeri ile belirlenir.
Dansite Normal Değerleri Kaç Olmalı?
İdrarda bulunan su miktarı idrarın yoğunluğunu belirler. Yapılan test sonuçlarına göre sağlıklı bir bireyde dansite normal değerleri gr/ml aralığında olmalıdır. Dansite yüksekliği vücutta fazla su bulunduğunu, dansite düşüklüğü ise vücutta suyun yetersiz olduğunu gösterir. Böbrek, karaciğer, idrar yolları ve bağırsaklarla ilgili birçok hastalığın teşhisi yapılırken dansite değerleri referans alınır.
Dansite Nasıl Ölçülür?
Alınan idrar örneğinin laboratuvarda incelenmesi ile elde edilen idrardaki dansite miktarı birçok hastalığın habercisi niteliğindedir. İdrar testi yapılarak ölçülen dansite yüksek çıktığında böbreklerin fonksiyonlarını yerine getirmediği anlaşılır. Kanda dansite değeri düşük olduğunda ise kandaki su miktarının fazla olmasından kaynaklı böbrek yetmezliğinden şüphelenilir. Ayrıca vücutta ve kandaki su miktarının tespit edilmesini sağlayan dansite değeri ile kişinin tüketmesi gereken su miktarı belirlenebilir.
Aynı gün içerisinde farklı hastanelerde yapılan idrar testi hem kullanılan malzeme ve uygulanan teknik hem de kişinin vücudundaki su miktarının zaman içerisinde azalıp artmasından kaynaklı farklı sonuçlar görülebilir. Bu durumda test sonuçlarında çok büyük fark olmadığı taktirde ortalama değerler dikkate alınır.
Hamilelerde Dansite Değeri Nasıl Olmalı?
Gebelik döneminde de yetişkinler için referans olarak kabul edilen değerler baz alınır. Bu dönemde yapılan testlerde dansite değerlerinde ufak farklılıklar gözlemlenebilir. Büyük farklar olmadığı sürece sadece bu değerlerdeki değişime bakılarak tanı konulmaz. Doktor herhangi bir hastalıktan şüphelenirse daha detaylı tetkikler yapılmasını isteyebilir.
Hamilelik döneminde idrarda dansite değerlerinin normal seviyede kalması oldukça önemlidir. Bu dönemde dansite değerinde görülen anormal durumlar gebelik şekeri, böbrek ve idrar yolu iltihabı, böbrek taşı ve hipertansiyon gibi hastalıkların görülmesine neden olabilir. Anne adayında görülen herhangi bir ciddi hastalık bebeğin gelişimini olumsuz etkiler. Bu nedenle gebelik döneminde tüketilen su miktarına dikkat edilmelidir.
Bebeklerde Dansite Değeri Nasıl Olmalı?
Böbrek yetmezliği ve böbrek ya da idrar yollarında herhangi bir iltihaplanma olup olmadığını araştırmak amacıyla bebeklere idrar testi yapılarak dansite değerine bakılır. Bebeklerin vücut yapılarının ve böbreklerin çalışma seviyelerinin yetişkinlere göre farklı olmasından dolayı normal dansite değeri de farklı olur. Dansite normal referans aralığı bebeklerde gr/ml olmalıdır. Bebeklerde dansite düşük çıkması nedeni çok fazla miktarda su içmelerinden kaynaklıdır.
Dansite Düşüklüğü Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?
Vücutta ve kanda bulunan su miktarının fazla olduğuna işaret eden idrarda dansite düşüklüğü böbreklerin fazla çalışmasından kaynaklı ortaya çıkar. Aşırı su tüketimi vücuda zarar vererek geri dönüşü olmayan hasarlara sebep olabilir. Dansite düşüklüğü nedenleri arasında;
- Böbrek yetmezliği
- Şekersiz diyabet
- Glomerülonefrit (böbrek filtrelerinin iltihaplanması)
- Pyelonefrit (üst idrar yolu iltihabı)
- İnterstisyel nefrit (iltihabi infiltrasyon ve ödemle karakterize böbrek hastalığı)
- Böbrek iltihabı
- Kalp yetmezliği
- Wolfram sendromu (Diyabet nedeniyle görülen görme ve işitme kaybı)
- Felç nedeniyle beyne oksijen gitmemesi
- Boğulma nedeniyle beyne oksijen ulaşmaması
- Kafa içi basıncının yüksek olması
- Kötü huylu yüksek tansiyon yer alır.
Dansite Eksikliği Belirtileri
Aşırı miktarda su içen ya da vücuttan fazla suyun atılmasını engelleyen bir hastalığın bulunması nedeniyle dansite düşüklüğü görülür. Başlıca belirtileri ise şunlardır;
Dansite Eksikliği Tedavisi
İdrar tahlilinde dansite değeri düşük olan hastalar için öncelikle düşüklüğe hangi hastalığın yol açtığını bulmak için detaylı testler yapılır. Tanı konulduktan sonra ilaç tedavisi başlatılarak hem dansite değerinin normal seviyeye yükselmesi hem de hastadaki şikayetlerin azalması sağlanır. Dansite düşüklüğü seviyesine göre tedavi süreci belirlenir. Belli bir süre ilaç kullanıldıktan sonra tekrar idrar testi yapılarak dansite değerinde oluşan değişim gözlemlenerek tedaviye devam edilip edilmeyeceğine karar verilir.
Dansite Eksikliğine Ne İyi Gelir?
İdrar tahlili dansite düşüklüğü olan hastalar için ilaç tedavisinin yanı sıra doğru beslenme programı yapılır. Böylece düşük olan değerlerin yükselmesi sağlanır. Dansite değerinin hem düşmesini hem de yükselmesini önleyerek her zaman ideal değerlerde kalmasına yardımcı olan besinler sayesinde uzun süre sağlıklı kalınabilir. Dansite dengeleyici besinler arasında;
- Kırmızı ve beyaz et
- Balık
- Yumurta
- Tahıl
- Mürdüm eriği yer alır.
Dansite Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Böbrekler aşırı su tüketimi nedeniyle fazla çalışarak zaman içinde yorulur. Çalışmayı durduran böbrekler iltihaplanabilir ya da şeker hastalığı görülebilir. Ayrıca idrar yollarında da enfeksiyon ve böbrek taşı oluşabilir. Kan basıncının artmasını hızlandırarak yüksek tansiyona bağlı felç riski yaşanabilir. Kısaca dansite eksikliği tedavisinin aksatılması ciddi problemlere yol açarak hastanın hayatını olumsuz etkiler.
Dansite Yüksekliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?
Dansite yüksekliği kişinin sahip olduğu hastalık nedeniyle vücuttan fazla su atılarak hastanın susuz kaldığını ve buna bağlı olarak böbreklerin görevini yerine getiremediğini gösterir. Dansite yüksekliği birçok nedene bağlı olarak görülebilir.
Sıcak hava koşullarında yaşayanlar, spor yapanlar ya da yoğun tempoda çalışan kişilerin vücutları daha fazla suya ihtiyaç duyar. Vücudun ihtiyacı olan suyun karşılanmaması halinde dansite değeri yüksek çıkar. Bu durumda daha fazla su içilerek dansite kolayca normal değerlere getirilir. Ancak ciddi hastalıklardan kaynaklı dansite yüksekliği olan kişiler için daha uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyulur. Dansite yüksekliği nedenleri şunlardır;
- Şeker hastalığı
- İdrarda aşırı miktarda glikoz olması
- Böbrek yetmezliği
- Kalp yetmezliği
- Böbrek enfeksiyonu
- Böbrek damarlarının daralması
- Hipovolemik şok (kan dolaşımındaki hacmin azalması)
- Hidratasyon (ter ve idrar yolu ile vücudun su kaybı yaşaması)
- Dehidrasyon (su kaybı)
- İshal ve kusma ile sıvı kaybı
- İç ve dış kanamaların neden olduğu sıvı kaybı
- Hepatorenal sendrom (siroz hastalarında görülen böbrek yetmezliği)
- Yüksek dereceli yanıklar
- Vücuttaki sodyum miktarındaki artış
Dansite değeri yüksek olan kişilerin idrar testi sonuçlarında idrardaki protein, glikoz, bakteri, ürik asit, kristal, bilirubin (alyuvardaki pigment), kırmızı ve beyaz kan hücrelerindeki değerlerde yüksek çıkar. Ayrıca Dansite değerinin gr/ml değerinden daha fazla çıkması gebelik, renal glukozüri, karaciğer ve akut böbrek yetmezliği gibi hastalıklardan kaynaklı olabilir.
Dansite Yüksekliği Belirtileri
Dansite yüksekliği idrar testi ile kesin olarak belirlenir. Ancak idrarın rengine ve koyuluğuna bakılarak da dansite değeri hakkında fikir edinilebilir. Dansite değeri yüksek olan kişilerde görülen belirtiler şöyledir;
- İdrar renginde ve kıvamında koyuluk
- İdrarda kötü koku
- İdrara çıkmada zorluk
- Kusma
- İshal
- Terleme
- Halsizlik
- Aşırı su içme isteği
Dansite Yüksekliği Tedavisi
Böbrekler kanı süzüp faydalı maddelerin emilimini zararlı maddelerin ise idrar yolu ile vücuttan atılmasını sağlar. Yetersiz su tüketimi sonucunda böbrekler çalışamaz hale gelir, idrar rengi ve kıvamı koyulaşarak kötü kokmaya başlar. Dansite değeri yüksekliği nedeni sadece suyun az içilmesi ise hastanın daha fazla su içmesi sağlanır ya da gerekli görülürse serum verilerek vücudun ihtiyacı olan su karşılanır. Ancak dansite yüksekliği böbrek ya da idrar yollarındaki bir hastalığa bağlı ise ilaç tedavisi gerektirir.
Dansite Yüksekliğine Ne İyi Gelir?
Şeker miktarı yüksek olan meyveler ile oksalat içeren besinlerin tüketilmemesi dansite değerinin yükselmesini önler. Tüketilmemesi gereken oksalat bakımından zengin olan besinler şunlardır;
- İncir, çilek, ahududu, böğürtleni kuş üzümü, greyfurt, avokado, kırmızı erik gibi şeker miktarı yüksek meyveler
- Patlıcan, domates, pancar, lahana, turp, soğan, sarımsak, bamya, taze fasulye, pırasa, pazı, ıspanak, tere, pazı gibi sebzeler
- Badem ve yerfıstığı
- Ayçiçek yağı, mısır özü yağı, trans yağlar
- Rafine şeker, un, paket gıdalar
- Kakao, çikolata
- Çay, kahve ve asitli içecekler
- Bira ve alkol çeşitleri
Dansite Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Dansite değerinin yüksek olması böbreklerde taş oluşumuna neden olur. Nefrolitiazis yani böbrek taşı hastalığı idrarda kalsiyum oksalat, ürik asit ya da magnezyum amonyum fosfat, sistin fazla olması nedeniyle ortaya çıkar. Ayrıca yetersiz su tüketimi idrardaki sitrat miktarının az olması bu kristallerin birbirine yapışmasına sebep olur. Böylece böbreklerde ya da idrar yolunda taş oluşmaya başlar. Ayrıca sıvı kaybı nedeniyle tansiyon düşüklüğü, enfeksiyon, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, konsantrasyon zorluğu, kalp ve damar hastalıkları görülebilir.