Fıstık Kilo Fiyatı

Güneşin kıymetli toprakları olan Akdeniz bölgesinde yetişen bir çeşit fıstık türüdür. Yeşil rengi ile gönülleri fetheder ve lezzeti hafızalardan kolay kolay silinemez. Fistik kalorisi düşük bir seçim olarak, çeşitli geleneksel mutfaklarda sağlıklı bir seçenek olarak yerini almıştır. Günümüzde ise çok daha geniş bir kullanım alanına sahip… Akdeniz ikliminin kıymetlisi, fıstık ağacının lezzet taneleri olan fıstık neden bu kadar pahalı diye soranlar ise nadide bir besin olduğunu bilmelidir. Üstelik üretimindeki zorluklar Antep fıstığını daha da kıymetli kılıyor. Güneşin lezzetlendirdiği bu lezzet tanelerine biraz daha yakından bakarak, besin değeri hakkında bilgi edinebiliyoruz.

Antep Fıstığı Sağlıklı mı?

Antep fıstığı ile ilgili en merak edilenlerden biri de sağlıklı olup olmadığıdır. Elbette sağlıklı. Hatta eksik edilmemesi gereken bir atıştırmalıktır. Fistik kalorisinin düşüklüğü ile kilosuna dikkat eden ve diyet yapanlar için uygundur. Besin değerine baktığımızda yüksek oranda protein içerdiğini görüyoruz. Ondan da fazla olacak şekilde sağlıklı yağ içeriğine sahiptir ve bu sayede kalp dostudur. Bunların dışında ise fosfor, kalsiyum, demir, potasyum ve çeşitli vitaminleri içerir. Yüksek oranda lif içeriyor olması sindirimi desteklemesini sağlar.

Nasıl Tüketilmelidir?

Farklı şekillerde tüketilebilir. İyi bir atıştırmalık olduğu, misafirleriniz için şık bir ikram olduğu gerçektir. Bunun dışında tatlılarınızda kullanabilirsiniz. Hemen hemen tüm tatlılara uyum sağlayabilir. Çeşitli içecekleri lezzetlendirebilir. Kahvelerde dahi kullanılabilir. Dondurma ve çikolata ise Antep fıstığının lezzetini doruklarda hissedeceğiniz yiyeceklerdir. Çocuklarınız için küçük sürprizler hazırlayabilirsiniz. Ara öğünlerini bu şekilde faydalı hale getirebilirsiniz. Dostlarınızı ziyaret ederken bir paket Antep fıstığı tercih edin ve onları şaşırtın!

Fıstık

İnsan sağlığı, bağışıklık ve insan metabolizmasının doğru çalışması açısından vücudun ihtiyaç duyduğu tüm vitamin, mineral, protein, yağ sınıfına ayrılan ve içerdiği besinleri alması gerekmektedir. Bu bağlamda çok çeşitli besinler metabolizmayı sağlıklı çalışmasında yardımcı olacaktır.

Kuruyemiş Nedir?

Kuru yemiş, çeşitli bitkilerin, meyvelerin ya da ağaç tohumları toplanması ve işlenerek kurutulması sonucunda elde edilen çerez olarak ifade edilmektedir. Kuruyemişler yaygın olarak ağaç ve tohumlardan toplanan fındık, fıstık, kabak çekirdeği, ayçiçeği çekirdeği gibi yaygın türetilen çerezler arasında yer almaktadır. Çerez olarak bilinen ve içerdiği mineraller doğrultusunda fıstık en çok tüketilen çerez ürünleri arasında ilk sırada yer almaktadır.

Fıstık Nasıl Elde Edilir?

Birbirinden farklı fıstık, ağaçlar tarafından tohumlarının toplanması suretiyle elde edilen çerez ürününe verilen genel isimdir. Ağaçların verdikleri tohumlara göre farklılık gösteren fıstıkve işleniş şekillerine görefıstık çeşitleriçerez olarak kullanılmaktadır. Hammaddesi tohum olan fıstık işlenme türlerine göre fıstık çeşitleri ve türleri elde edilmektedir.

Fıstık çam ağacının kozalaklarının yetişmesi sonucunda kozalak içerisinde yetişmektedir. Ağaç üzerindeki kozalakların bir sopa yardımı ile vurulması sonucunda kozalak içerisindeki fıstıklar düşürülür. Yere serilen çarşaf veya örtü üzerine düşen fıstıklar güneş alan bir yerde serilerek kurutulmaya bırakılmaktadır. Kozalaklar güneş ve sıcağın yardımıyla açılarak içindeki tohumların düşmesi sağlanır böylece tohumundan fıstıklar ayrılmış olacaktır. Tohumlar suda yumuşatılarak içindeki fıstığın ayrılması sağlanır. Tohumu kaplayan ince zar temizlenerek fıstıkların kurutulması sağlanacaktır.

Fıstık Çeşitleri 

Çam kozalakları içerisindeki fıstıklara çam fıstığı adı verilmektedir. Bu tip fıstık çeşitlerioldukça değerli olması sebebiyle fiyat olarak da maliyeti yüksek olabilmektedir. Ayrıca toprakta yetişen yer fıstıkları da yine fıstık çeşitleri kategorisinde yer almaktadır.

Kuruyemiş ya da kahvaltılık ezme olarak sıklıkla tüketilen yer fıstığı, binlerce yıl öncesinden bu güne kadar sıklıkla yetiştirilenfıstık çeşitleri arasında yer fıstığı da bulunmaktadır. Özellikle sıklıkla yer fıstığı konusunda zengin ülkelere detaylarıyla bakılacak olursa Brezilya, Paraguay, Arjantin, Bolivya, Ekvator da üretilmektedir. Bu ülkelerin en önemli özelliği iklim açısından sıcak iklimlerde bulunmasıdır.

Yer Fıstığı Nasıl İşlenmektedir?

Yer Fıstığı damak tadına göre işlenmektedir. Yani tuzlu ya da tatlı çerez olarak fabrikalarda gereken üretim süreçleri ve aşamalarından geçerek piyasa da talep görmekte ve satın alınmaktadır. Tatlı kategorisinde değerlendirildiğinde şeker veya çikolata kaplı drajeler haline getirilebilmekte fakat daha çok tuzlu fıstık şeklinde üretimi sağlanmaktadır.

Fıstık Hangi İklim Koşullarında Yetişmektedir?

Fıstık Antep veya yer fıstığı iklim koşulları birbirinden biraz farklı olmaktadır. Antep fıstığı yetiştiriciliği yaparken iklim tipi ve toprağına detaylarıyla bakılacak olursa Antep fıstığı, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk geçen karasal iklim koşullarında yetişmektedir. Antep fıstığı özellikle Sıcak havaları sevdiği için yaz mevsiminde sıcaklıkların uzun süre devam ettiği yerlerde kolaylıkla yetişme imkanı bulmaktadır.

Yer fıstığı yetiştiriciliğine bakılacak olursa yine Antep fıstığı gibi iklim koşullarının sıcak olması kaliteli yer fıstığı üretiminde önemli rol oynamaktadır. Sert iklim koşullarına alışık olan bu tip ağaçlar ortalama eksi 10 dereceye kadar dayanıklılığı söz konusu olmaktadır.

Fıstık Kalori Değerleri

Yer fıstığı (Arachis hypogaea), baklagiller ailesinden Arachis türü olarak tanımlanmaktadır. Tohumlarında ortalama % oranında yağ, % oranında protein, %20 oranında karbonhidrat, vitaminler, aminoasitler, madensel maddeler içermektedir. Bu bağlamda özellikle yağ sektöründe ve çerez yapımı bakımından tüm elemanlarından yararlanılan bir bitki olarak kullanılmaktadır. 

Fıstık kalori değeri bakımından oldukça zengindir. Bu sebeple sıklıkla tüketilen besinler arasında yer almasıyla birlikte aynı zamanda insanların eğlencelik olarak tabir ettiği zamanlarda da kuruyemiş olarak tüketilen sağlıklı atıştırmalık kategorisinde değerlendirilmektedir.

Taneli tüketilen fıstık aynı zamanda ezme veya şekerleme olarak da birçok kategoride değerlendirilmesi yapılmaktadır. Kalori değerinin yüksek olması sebebiyle özellikle diyet yapan kişilerin mutlaka diyetisyen kontrolü altında tüketmelerinde fayda görülmektedir. Kabuklu fıstık yerine ezme ve şekerleme olarak tüketilmesi halinde oldukça yüksek kaloriye sahip olmaktadır.

Fıstık ezmesi özellikle çocukların damak tadına hitap etmesiyle birlikte kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olmaktadır. Yer fıstığı içerdiği yağ, protein ve posa sayesinde doyma hissi sağlaması sebebiyle kalori yüksek besinlerin tüketilmesinin önüne geçmekte böylece kilo alımını durdurma konusunda oldukça faydası bulunmaktadır.

Fıstık İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkisi Nedir?

Fıstık, bileşeninde bulunan mineral, vitamin, aminoasit maddelerini içermesiyle insan metabolizmasına oldukça fazla faydaları söz konusu olmaktadır. Özellikle kolesterol seviyelerini dengeler iyi kolesterolü yükseltir ve kötü kolesterolü düşürmektedir. Ayrıca sindirim sistemine oldukça faydası vardır. Mide ve bağırsak kanserine karşı savaş vermektedir. Kan hücrelerine karşı oldukça faydalıdır. Kanda yer alan ve özellikle diyabet riskine karşı kan şekerini dengelemektedir.

İçerisinde bulunan proteinler, mineraller ve aminoasitler sayesinde vücudun sağlıklı bir şekilde gelişmesine büyük katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda İçerisinde bulunan yağlar vücut sağlığı için oldukça faydalıdır. Yine İnsan vücudu için oldukça önemli mineral kaynağı olarak bilinen Omega3 deposu olarak tanımlanan fıstık çerezi özellikle hafıza bulanmasına karşı beyin gelişimine, saç dökülmesine ve saçların kırılmadan, sağlıklı uzamasına yardımcı olmaktadır.

Fıstık içerisinde bulunan kendi yağı ile üretilen doğal yağ aroması cilt rahatsızlıkları olarak bilinen egzama ve sedef hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olmaktadır. Yine içerisinde barındırdığı E vitamini bulunması sebebiyle cilt sağlığına oldukça faydalıdır. Jinekoloji anlamında özellikle kadınların hamilelik süreci boyunca ilk 3 ay düşük riskinin fazla olduğu dönemdir. Bu bağlamda fıstık, düşük riskini düşürmekte ve sağlıklı hamilelik sürecine yardımcı olmaktadır.

Depresyon günümüzün oldukça yaygın psikolojik rahatsızlıkları arasında yer almaktadır. Günlük stresin fazla olması nedeniyle depresyon oluşmaktadır. Seratonin maddesi mutluluk hormonu olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda seratonin hormonu salgılamasına yardımcı olan fıstık kişilerin depresyon yaşamamaları konusunda yardımcı olmaktadır.

Kalp ve damar rahatsızlıklarının önlenmesi konusunda önemli rol oynamaktadır. Fıstık tane olarak tüketilebildiği gibi fıstık ezmesi olarak da günlük hayatta sıklıkla tüketilmektedir. Felç riskini önlemekte aynı zamanda hafızayı güçlendirmesi sebebiyle alzheimer rahatsızlığı belirtilerini geciktirmektedir.

Fıstık Yemişinin Zararları Nelerdir?

Birçok besinlerde olduğu gibi aslında fazla tüketilmesi halinde faydalarının yanı sıra zararları da söz konusu olmaktadır. Örnek vermek gerekirse yer fıstığı tuzlu olması halinde tansiyon yüksekliği ya da aşırı tüketilmesi halinde kolesterol denge bozukluğu söz konusu olmaktadır. Ayrıca yine fazla tüketilmesi durumunda yağ oranının fazla olması sebebiyle kilo aldırması söz konusu olmaktadır. Bu bağlamda kronik rahatsızlık taşıyan kişilerin fıstık tüketmesi konusunda doktoru ile görüşmesi uygun olacaktır.

Fıstık Fiyatlamaları

Fıstık piyasası yetiştirilen bölgeye göre toplanan fıstıkların o seneki hasılatına göre fıstık fiyatları değişkenlik göstermektedir. fıstık fiyatları toptan ve perakende olmak üzere iki şekilde incelenmektedir. Perakendeye  göre toptan alımlar daha fazla olacağından dolayı fıstık fiyatları toptan olarak daha uygun fiyatlara gelmektedir.

Yine fıstık fiyatları kabuklu, kabuksuz, tuzlu ve tuzsuz fıstık türlerine göre farklılık göstermektedir. Antep fıstığı Ülkemiz için oldukça zengin ve yaygın üretilmesi sebebiyle aynı zamanda yurt dışına ihracatı da yapılmaktadır. Bu bağlamda fıstık fiyatları fıstık borsası çatısı altında belirlenmektedir.

Antep fıstığında hasat başladı, çiftçiler ise uzun süredir verdikleri emeklerinin karşılığını iyi bir satış fiyatında arıyor.

Ancak Antep fıstığında bu yıl yüksek rekolte yılı olmasına rağmen üretim sürecinde yaşanan don olayı yüzünden çiftçiler verimin düşük kaldığını belirtiyor. Antep fıstığı bir yıl bol ürün verirken diğer yıl yaklaşık yüzde 80 daha düşük ürün veriyor.

Üreticiler ise motorin, gübre, ilaç, budama ve işçilik gibi artan maliyetlerin bu yıl kendilerini çok zorladığını ve bu konuda emeğinin karşılığını alamamaktan endişeli.

Antep fıstığı üretiminin yaklaşık yüzde 40'ının Şanlıurfa bölgesinde gerçekleştiğini belirten Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Abdullah Melik, binlerce fıstık üreticisinin zarar görmemesi için bir fiyat hesaplaması yaptıklarını belirtiyor.

1 kilogram fıstığın maliyeti lira

Melik, "Yaptığımız analizlere göre bir kilogram Antep fıstığı üretmenin maliyeti bu yıl lira oldu. Mevcut enflasyon oranının çok altında bir kâr oranı da ekleyip en azından çiftçinin ayakta kalabilmesi için satış fiyatının lira olmasını talep ediyoruz. Aslında mevcut şartlarda bu seviyenin daha da yüksek olması gerekiyor" diyor.

Fıstık üreticisi Atilla Yazar ise son bir yılda artan maliyetlerle beraber sermayelerinin eridiğini artık fıstık satıp üretim yapmanın ve geçinmenin zorlaştığını anlatıyor. Geçen yıla göre motorin fiyatının 7 liradan 30 liralara kadar çıktığını belirten Yazar, "Şu an 25 liranın altına inse de çiftçi üretim sürecinde en yüksek seviyeden motorin aldı. Ben geçen yıl kilogram fıstık satıp 4 ton motorin alırken bu yıl 4 ton motorin için 1 ton kilogram fıstık satmak zorundayım. Yani benim sermayem eriyor. Fıstık iyi para etmiyor" ifadelerini kullanıyor.

Taban fiyat çiftçiye iyi gelecek

Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Abdullah Melik ise bu noktada çiftçinin önemli bir talebi olduğunu aktarıyor. Buna göre tıpkı fındıkta olduğu gibi eğer Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) fıstık alımı yapar ve devlet fıstıkta bir taban fiyat uygularsa fıstık üreticisi rahat bir nefes alabilir.

Abdullah Melik, fıstıkta yıllardır fiyat konusunda düzenleyici bir otorite olmadığından dolayı çiftçisinin zarar gördüğünü belirtiyor. TMO gibi alternatif bir kurumun bu noktada belirleyeceği fiyatın piyasaca kabul göreceğini ve iniş çıkışların yaşanmayacağını ifade eden Melik, "Şu anki ortamda çiftçiler tüccarın elinde. Tüccarlar istediği gibi fiyatı belirleyebiliyor. Böyle olunca çiftçiler ürünlerinin ucuza satmak zorunda kalıyor" diyor.

Fiyatı tüccar belirliyor

Fıstık üreticisi Atilla Yazar da bundan yaklaşık 20 yıl önce fıstıkta bir tavsiye fiyatın devlet tarafından belirlendiğini ve tüm üreticilerin bu fiyata göre satış yaptığını hatırlatıyor. Yazar, bu uygulamanın olmadığı son yıllarda üreticinin büyük kayıplar yaşadığını vurgularken şunları söylüyor: "Şu an siz ürününüz için ne kadar maliyet yaparsanız yapın istediğiniz fiyata satamazsınız. Eğer tüccar 50 lira derse 50 liraya lira derse liraya satmak zorundasınız. Ancak TMO devreye girse ve devlet bir fiyat belirlese bu durum yaşanmayacak. Çiftçi bir nefes alacak. Bu durumun fındıkta olup fıstıkta olmaması sanırım siyasi bir tercih."

Üreticiler: Fıstık alanları da GAP'a dahil edilsin

Fıstık üreticilerinin diğer bir önemli talebi de sulama alanları ile ilgili. Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Abdullah Melik, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında fıstık alanlarının sulama bölgelerine dahil edilmediğini bu yüzden fıstıkta rekolte kaybı oluştuğunu ve kalitenin de düşük kaldığını söylüyor.

Fıstık ağaçlarının bulunduğu bölgelerin de sulama alanlarına dahil edilmesi gerektiğini vurgulayan Melik, bu sayede bölgedeki fıstık ağaçlarından dünya pazarlarında rekabet edecek kalitede verim elde edileceğini dile getiriyor.

İhracat gücü yüksek

Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) verilerine göre yılında Türkiye'de milyon bin dolarlık Antep fıstığı ihracatı yapıldı. yılında ise ihracat, bir önceki senenin rakamlarını yüzde 76 aşarak milyon bin dolar oldu. Türkiye'nin en çok fıstık ihracatı yaptığı ülkelerin başında ise İtalya bulunuyor. Türkiye, İtalya'ya geçen yıl 50 milyon 74 bin dolarlık Antep fıstığı sattı. İtalya'yı 33 milyon bin dolarla Almanya ve 12 milyon bin dolarla Çin Halk Cumhuriyeti izledi.

54 milyon ağaç, bin ton üretim

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye'de 3 milyon bin dönüm alanda 54 milyon bin adet meyve veren fıstık ağacı bulunuyor. Meyve vermeyen fıstık ağaçları ile birlikte bu sayı 77 milyon bin 'a ulaşıyor. Türkiye'nin bu ağaçlardan yılda elde ettiği fıstık üretimi ise yaklaşık bin ton.

Bize yazın