Fosfor P Nedir

kaynağı değiştir]

³¹P, fosforun doğada bulunabilinen tek izotopudur. Bunun yanında başka radyoaktif fosfor izotoplarıda üretilmiştir. 25,3 günle en uzun yarılanma süresi olan radyoaktif fosfor izotopu ³³P'dir.

Vücuttaki fosfor[değiştir kaynağı değiştir]

Doğada fosfor üç farklı formda bulunur. Bu değişik biçimlerine allotrop denir. Bunlar beyaz fosfor, kırmızı fosfor ve siyah fosfordur.

Beyaz fosfor doğada en yaygın olan fosfor allotropudur. Kristal yapılıdır ve &#;°C'de erir. En önemli özellikleri, karanlıkta ışıldaması ve çok zehirli olmasıdır. Havayla temas ettiği halde tutuşur ve beyaz dumanlar çıkararak yanar. Bu yüzden su dolu şişe içinde tutulur. Beyaz fosfor, böcek ve fare zehiri, sis ve yangın bombaları için kullanılır.

Kırmızı fosfor güneş ışığı ve ısı etkisiyle beyaz fosfordan oluşur. Beyaz fosforun aksine kolayca tutuşmaz, ışıldamaz ve zehirli değildir. Erime sıcaklığı ise çok daha yüksektir. Kırmızı fosfor kibrit yapımında kullanılır.

Siyah fosfor, beyaz fosforun havasız ortamda ve basınç altında ısıtılmasıyla elde edilir. Siyah fosfor yarı iletkenlerin yapımı için gerekir.

Fosfor izotopları[değiştir kaynağı değiştir]

1. Hücre duvarı yapısının devamlılığının sağlanmasında fosfolipidlerin yapısında bulunur.
2. Enerji metabolizmasında ATP, GTP, ADP'nin yapısında bulunur.
3. Oksijen taşınımı ve H⁺ tamponlanmasında etkilidir.
4. Proteinlerin yapısına girerek faaliyetlerini kontrol eder. Enzimlerin yapısına katılır onları aktive veya inhibe eder.
5. DNA ve RNA'nın yapısına girer.
6. Hücre içi sıvısında en bol bulunan anyondur.

Kimyasal fonksiyonları[değiştir

Fosfor Nedir? Fosfor Eksikliği ve Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Fosfor Nedir?

Fosfor önemli fonksiyonları olan ve vücudun normal işlevini yerine getirebilmesi için gerekli olan  minerallerden bir tanesidir. Diğer bütün mineraller için de olduğu gibi gerekli minerallerden birisi olup eksikliğinin neden olabileceği işlevsel bozuklukların önüne geçebilebilmesi için mutlaka yeterli ve dengeli beslenme şarttır.

Fosfor vücutta kalsiyumdan sonra en fazla oranda bulunan temel bir mineral olup doğada kırmızı, beyaz ve siyah olmak üzere üç farklı formda bulunur. Vücutta özellikle kemik ve dişlerin yapısında bulunan bu mineral aynı zamanda hücre içi sıvıda da bulunur.

Yeterli ve dengeli beslenme beslenmeyle ilintili bir çok hastalığın ve ya anormal vücut işlevinin önüne geçer dolayısıyla sağlıklı bir yaşam için  beslenmemize dikkat etmeliyiz.

Fosfor Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Fosfor vücutta önemli fonksiyonları olan eksikliğinde birçok anormal vücut işlevine neden olabilen aynı zamanda vücutta kalsiyumdan sonra en fazla oranda bulunan temel bir mineraldir. Peki fosfor eksikliğinin neden olabileceği belirtiler nelerdir:

• Fosfor eksikliği çok nadir de olsa karşılaşabileceğimiz bir durumdur özellikle de karıncalanma, uyuşma ve öfke gibi sinirsel hastalıklarla ortaya çıkar.
• Bu mineralin %90’ı kemik ve kaslarda bulunmaktadır dolayısıyla eksikliği durumunda belirtiler buralarda daha fazla ortaya çıkar, kemiklerde güçsüzlük kaslarda ise zayıflamaya neden olur.
• Dişlerde gelişim bozukluğuna neden olur dolayısıyla diş çürükleri ve diş kaybında artış olur.
• Halsizlik, bitkinlik ve sürekli uyku haline sebebiyet verebilir.
• Cilde parlaklık ve canlılık sağlayan fosfor eksikliği ciltte matlaşmaya neden olur.
• İştahsızlık ve ruhsal bunalımlar da fosfor eksikliği için neden olabileceği durumlardır.
• Nefes almada sıkıntılar, sinirlilik ve stres durumu oluşur.
• Kemiklerde meydana gelen zayıflamalar sonucu çocuklarda raşitizm yetişkinlerde osteomalasi durumu görülebilir.
• Vücut dayanıklılığında azalma ve titreme yine görülen önemli sorunlardandır.

Fosfor Eksikliği Nasıl Giderilir? 

Vücutta kemik ve dişlerde yüksek oranda bulunan bu mineral, yetersiz bir beslenme sonucunda ve ya herhangi bir sebepten dolayı kanda bulunması gereken değerin altında olabilir,  bu duruma hipofosfatemi adı verilir. Peki hipofosfateminin sebepleri neler olabilir?

• En önemli sebebi tabiki beslenmedir.
• Fosfordan yapılan yetersiz ve dengesiz bir beslenme sonucunda eksikliği görülebilir.
• Hipertiroidi hastalarında
• Böbrek hastalıklarında
• Fazla alkoliklerde
• Mide koruyucu ilaç kullanalarda
• Ve son olarak stres ve anoraksiya şikayetinde bulunan hastalarda sıklıkla fosfor eksikliği ile karşılaşabiliriz dolayısıyla böyle hastaların daha dikkatli ve hassas olması gerekir.

Peki, fosfor eksikliği nasıl giderilir?

Tabiki, bu sağlık durumunun önüne geçebileceğimiz en önemli yapmamız gereken beslenmedir. Fakat bu beslenme karın doyurmak amacıyla değil sağlık amacıyla yapılmalıdır dolayısıyla mutlaka her türlü besin öğesi vitamin ve minerallerden zengin yeterli ve dengeli bir beslenme şarttır.

Gerekli sağlık kontrolleri güvenilir hastane ortamında yapılmalı ve fosfor eksikliği durumuna neden olabilecek herhangi bir sağlık sorunu varsa bunun tedavisine en erken zamanda başlanılmalıdır.

Strese neden olabilecek faktörlerden uzak durmalıyız ve alkol tüketimi en aza mümkünse hiç tüketmeyecek duruma gelmeliyiz.

Fosfor açısından zengin olan besinlerle eksikliğin önüne geçilemiyosa takviye suplemant kullanılabilir. Daha ileri vakalarda ise doğruda elektrolit şeklinde vücuda enjekte edilebilir.

Fosfor Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Bu mineral, bazen fazla alınıp plazmada olması gereken oranın daha üzerinde bulunabilir, bu durum hiperfosfatemi olarak adlandırılır. Bu durum:

• Hormonal dengesizliklere neden olabilir
• Kemik ve diş hastalıklarına sebep olabilir
• Sindirim sisteminde bozulmalar
• Böbrek işlevlerinde bozulmalar
• Tiroid bezinin işlevinin bozulmasına
• Damar harabiyetine neden olabilir.
• Yüksek fosfat oranı kanda ve dokularda kalsiyum- fosfat taşı oluşumuna neden olabilir bu da dolayısyla kalp krizi , inme ve felç dolayısıyla da ölümle sonuçlanabilir.

Fosfor yüksekliği sebepleri nelerdir:

• Kalsiyum ve magnezyum yetersizliği, D vitamini fazlalığı gibi vitamin mineral dengesizlikleri fosfor yüksekliği oluşumuna neden olabilir.
• Ayrıca, D vitamini başlıklı yazımıza göz atabilir, bu vitamin hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
• Yüksek keton seviyesi sonucu kanın asidik hale gelmesi durumu olan diyabetik ketoasidoz
• Böbrek hastalıkları
• Paratiroit bezlerin normalden az çalışması durumu olan hipoparatiroidizm,
• Karaciğer hastalıkları
• İltihaplı hastalıklar
• Kas dokularının ani yıkımı
• Kemoterapi hastalarının kullandığı ilaçlar
• Ve belki de en önemli sebeplerden birisi de beslenme yoluyla bu minerali içeren gıdaların fazla tüketilmesi ya da gereksiz yere takviye (suplemant) tüketimi serum fosfat düzeyinde artışa neden olan durumlardır.

Fosfor yüksekliği durumunun önüne nasıl geçilir?

• İlk olarak hiperfosfatemi yani fosfor yüksekliği durumuna sebep olan etmen belirlenir ve buna yönelik bir tedavi yapılır.
• Süt, kuruyemişler, karaciğer gibi bu mineralden zengin gıdalar daha az miktarda tüketilmelidir.
• Nedeni tespit edildikten sonra buna yönelik tedaviye başlanmalıdır ve  gerektiğinde idrar sökücü ilaçlar kullanılabilir.
• Kalsiyum karbonat içeren suplemantlar ya da alüminyum hidroksit içeren  bazı ilaçlar kullanılır.

Fosfor Mineralinin Sağlığımıza Faydaları Nelerdir?

Vücutta önemli işlevleri olan minerallerden biridir. Dolayısıyla bu mineral yönünden dengeli ve yeterli beslenme sağlanarak eksikliğinin neden olabileceği anormal vücut işlevlerinden korunulabilir. Peki, bu mineralin vücuda faydası nelerdir:

• Kemik ve dişlerin yapısında yüksek oranda bulunur, sağlıklı kemik yapısı ve sağlam diş yapısının oluşmasını sağlar. Çocuklarda raşitizm yetişkinlerde ise osteomalasi olarak adlandırılan kemiğe bağlı sağlık sorunlarının da önüne geçer.
• Hücre ve dokuların onarılması, büyümesi ve sağlıklı bir şekilde çoğalmalarında rol oynar.
• Kas ve kemik ağrılarının önüne geçer, enerji üretimi ve depolanmasında rol oynarlar.
• Zihin açıklığı sağlamasının yanı sıra daha dayanıklı ve dirençli bir vücut yapısının oluşmasını da sağlar.
• Vücutta asit baz dengesinin sağlanmasında rol oynar.
• Hücre içi dışı sıvı dengesini sağlamasının yanı sıra enzimlerin yapısına da katılır.
• Özellikle üreme ile ilgili hormonların dengesinin oluşmasını sağlar.
• Böbreklerden atımı kolaylaştırmada rolü olan bu mineral, aynı zamanda sindirime de yardımcı olur.
• Ayrıca vücutta gerçekleşen birçok kimyasal reaksiyonun oluşumuna da yardımcı olur.

Günlük Fosfor İhtiyacı Ne Kadardır?

Vücut için önemli bir temel element olan bu mineralin günlük alınması gereken miktarı her yaşa, cinsiyete ve bireye göre farklılıklar gösterir. Genelde kalsiyum / fosfor oranı olacak şekilde diyet düzenlenmelidir.

• aylık bebekler için mg/gün&#;dür.
• aylık bebeklerde ise mg/gün&#;dür.
• yaş çocuklarda ise bu oran mg/gün’dür.
• yaş için mg/gün&#;dir.
• 19 yaş ve üzeri yetişkinlerde ise mg/gün’dür.
• 18 yaş altı gebe ve emziklilerde mg/gün&#;dür.
• 19 yaş ve üzeri olan gebe ve emziklilerde ise bu oran mg/gün’dür.

Fosfor Hangi Besinlerde Bulunur? Fosfor İçeren En Zengin Gıdalar

Fosfor diğer bütün minerallerde de olduğu gibi hayvansal ve bitkisel birçok gıda da doğal olarak bulunur. Peki bu gıdalar nelerdir:

• Süt ve süt ürünleri
• Yumurta
• Et ve et ürünleri, tavuk, balık
• Tahıllar, kurubaklagiller ve yağlı tohumlar fosforun en iyi kaynakları sayılır. Ayrıca,
• Ayçiçeği tohumu, pirinç, beyaz ekmek, brokoli, bezelye ve patates de önemli kaynaklar arasındadır.
• Karaciğer yüksek oranda fosfor içeren gıdalardandır.

Birçok gıda fosforun kaynağı olarak sayılabilir çünkü günlük gıdalarda bu mineral yüksek oranda bulunmaktadır.

Fosfor Açısından Zengin Örnek Bir Diyet Listesi

Sabah:

• 1 su bardağı süt
• 1 kibrit kutusu peynir
• 1 adet haşlanmış yumurta
• 1 ince dilim beyaz ekmek ve bolca söğüş

Kuşluk:

• 2 adet ceviz içi,10 adet fındık içi
• 4 yemek kaşığı yoğurt

Öğle:

• 3 yemek kaşığı pirinç pilavı
• 4 yemek kaşığı bezelye yemeği
• 1 su bardağı ayran
• 1 ince dilim beyaz ekmek

İkindi:

• 1 ince dilim beyaz ekmek
• 1 kibrit kutusu kadar peynir
• Domates –salatalık

Akşam:

• 3 köfte kadar et/tavuk/balık
• 1 kase mercimek çorbası
• Salata (ceviz, fındık eklenebilir)

Sorularınız olursa alta yorum olarak bırakabilirsiniz. Ayrıca, Magnezyum Nedir? En Zengin Magnezyum İçeren Besinler başlıklı yazımıza göz atabilir. Kas, Sinir ve Dolaşım sistemini için çok önemli olan bu mineral hakkında bilgi edinebilirsiniz.

nest...

39271 39272 39273 39274 39275