Eski Doğum Tarihi Hesaplama

kaynağı değiştir]

Kimyasal yapıları gereği, kayamineralleri belirli elementleri içerir; ancak radyoaktif izotop içeren kayalarda, radyoaktivite süreci zamanla egzotik elementler üretir. Çürümenin en son ürününün konsantrasyonunu ölçerek, yarılanma ömrü ve çürüyen elemanın başlangıç konsantrasyonu ile birleştirildiğinde, kayanın yaşı hesaplanır. Tipik radyoaktif son ürünleri, argon bozunmasından potasyum -40, kurşun bozunmasından uranyum ve toryum çürümesinden kaynaklanır. Kaya, Dünya'nın mantosunda olduğu gibi erimiş hale gelirse, bu tür radyoaktif olmayan ürünler tipik olarak kaçar ya da yeniden dağılır.^[13] Böylece en eski karasal kayanın yaşı, Dünya'nın kendisinden daha uzun süre bozulmamış olduğu varsayılarak Dünya'nın yaşı için bir minimum değerdir.

Konvektif manto ve radyoaktivite[değiştir kaynağı değiştir]

Barringer Crater, Arizona'da Canyon Diablo meteoritinin bulunduğu yer.

Kanyon Diablo göktaşı, sülfit mineralleri (özellikle troilite, FeS), metalik nikel-demir alaşımları ve silikat mineralleri içeren özellikle nadir bir göktaşı türünün hem büyük hem de nadir görülen bir meteor türünü temsil ettiği için kullanıldı.Bu önemlidir, çünkü üç mineral fazın varlığı, ebeveyn ve kız nüklidleri arasındaki konsantrasyonlarda büyük bir ayrılma sağlayan örnekler kullanarak izotopik tarihlerin araştırılmasına izin verir. Bu özellikle uranyum ve kurşun için geçerlidir.Kurşun kuvvetli bir şekilde kalkofiliktir ve sülfürde silikattan ve uranyumdan çok daha yüksek bir konsantrasyonda bulunur. Göktaşı oluşumu sırasında ebeveyn ve kız nüklidlerindeki bu ayrışma nedeniyle güneş diskinin ve dolayısıyla gezegenlerin oluşumundan çok daha kesin bir tarihe izin verdi.

Kanyon Diablo demir göktaşı parçası.

Canyon Diablo meteoritinden belirlenen yaş, hem karasal örneklerden hem de diğer meteorlardan başka yüzlerce yaş tayini ile doğrulanmıştır.^[27] Bununla birlikte, göktaşı örnekleri 4.53'ten 4.58 milyar yıl önce bir yayılma göstermektedir. Bu, güneş bulutsusunun oluşum süresi ve Güneş'i ve gezegenleri oluşturmak için güneş diskine çökmesi olarak yorumlanır. Bu 50 milyon yıllık zaman, gezegenlerin orijinal güneş tozu ve meteoritlerden atılmasına izin verir.

Plaka tektoniği geçirmemiş ve atmosferi olmayan başka bir dünya dışı beden olan Ay, Apollo'nun görevlerinde yer alan örneklerden oldukça kesin yaş tarihleri ​​vermektedir.Ay'dan dönen kayalar maksimum 4.51 milyar yaşındadır. Dünyaya inen Mars meteorları da kurşun kurşun tarihlemesi ile yaklaşık 4,5 milyar yıllık tarihlere tarihlenmektedir. Ay örnekleri, ayrışma, plaka tektoniği veya organizmalar tarafından taşınan malzeme ile rahatsız edilmedikleri için, kozmik ışın izlerinin doğrudan elektron mikroskobu incelemesiyle tarihlendirilmesini sağlayabilir. Yüksek enerjili kozmik ışın parçacığı etkilerinden kaynaklanan çıkıkların birikmesi, izotopik tarihlerin bir başka teyidini sağlar.Kozmik ışın buluşması sadece eriymemiş malzeme üzerinde kullanışlıdır, çünkü erime malzemenin kristal yapısını siler ve parçacıkların bıraktığı izleri siler.

Toplamda, hem en eski karasal kurşun rezervuarlarının hem de Güneş Sistemi içindeki bugüne kadar bulunan diğer tüm rezervuarların yaş tarihlerinin uyumu, Dünya'nın ve Güneş Sisteminin geri kalanının yaklaşık 4.53 ila 4.58 milyar yıl önce oluştuğunu desteklemek için kullanılır.

Ayrıca bakınız[değiştir kaynağı değiştir]

genel bakış[değiştir kaynağı değiştir]

1892 yılında, Thomson birçok bilimsel başarıları takdir edilmiş ve Lord Kelvin unvanını almıştır. Kelvin, termal gradyanları kullanarak Dünya'nın yaşını hesapladı ve yaklaşık 100 milyon yıllık bir tahmine ulaştı.^[14] Dünya mantosunun konveksiyon yaptığını fark edemedi ve bu onun tahminini geçersiz kıldı. 1895 yılında John Perry, konvektif bir manto ve ince kabuk modelini kullanarak 2 veya 3 milyar yıllık dünya yaşı tahmini üretti, ancak çalışmaları büyük ölçüde göz ardı edildi.^[15] Kelvin, 100 milyon yıllık tahminine bağlı kaldı ve daha sonra yaklaşık 20 milyon yıla indirdi.

Radyoaktivitenin keşfi, hesaplamada başka bir faktör yaratmıştır. Henri Becquerel'in 1896'daki ilk keşfinden sonra, Marie ve Pierre Curie 1898'de radyoaktif elementler polonyum ve radyum keşfettiler; 1903'te Pierre Curie ve Albert Laborde, radyumun buzdaki kendi ağırlığını bir saatten daha kısa sürede eritmek için yeterli ısı ürettiğini açıkladı. Jeologlar, bunun Dünya çağının çoğu hesaplamasının altında yatan varsayımları bozduğunu çabucak fark ettiler. Bunlar, Dünya ve Güneş'in orijinal ısısının sürekli olarak uzaya yayıldığını varsaymışlardı, ancak radyoaktif bozunma, bu ısının sürekli olarak yenilendiği anlamına geliyordu. George Darwin ve John Joly, 1903'te bunu ilk kez belirttiler.^[16]

Radyometrik tarihlendirmenin icadı[değiştir

nest...

47695 47696 47697 47698 47699