Parmaklarımızı kötü durumlardan korumamız oldukça zordur, çünkü parmaklar günlük aktiviteleri gerçekleştirmek için kullanmak zorunda olduğumuz, en sık kullanılan vücut parçamızdır. Peki parmaklarımız neden şişer ve şiştiği zaman neler yapmalıyız? Bu konuda yaptığım araştırmayı sizlerle paylaşmak isterim.
Şişmiş parmaklara, kasların genişlemesi, iltihaplanması veya parmakların içinde sıvı birikmesi neden olabilir. Parmak içindeki kas veya dokular genişlediğinde, parmaklar şişebilir, kızarabilir ve hatta morluklar oluşabilir. Bu durum bazen kendiliğinden bir sağlık sorunu olsa da bazı durumlarda başka rahatsızlıkların belirtisi olabilmektedir.
Parmaklarımızın Şişmesine Neden Olabilecek Nedenler Nelerdir?
Parmaklarınız şişmesi durumun da, bunun nedenini öğrenmek için elbette ilk önce bir doktora başvurmanızı tavsiye ederiz. Fakat şuan doktora gitme şansı olmayan insanlar için parmak şişmesinin altında yatacak bir kaç nedeni sizlere sunmak isterim. Parmak şişmesine neden olabilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Parmaklarda oluşan şişlikler, ürik asit hastalığının bir belirtisi olabilir. Genellikle bu duruma eklemlerdeki ani bir ağrı eşlik eder. Ürik asit vücuttaki tüm eklemlere yayılabilir, ancak genellikle parmakların, dizlerin, ayak bileklerinin ve ayak parmaklarının eklemlerinde oluşur. Ağrı ve şişlik, eklemdeki ürik asit oluşumuna ve oluşmasına bağlı olarak ortaya çıkar.
Paronişi veya daha çok cantengan olarak bilinen hastalık, parmaklar da beliren şişlikten oluşur ve aynı zamanda deriye zarar veren ve yaralanan tırnakların büyümesi sonucu oluşan bakterilerle kolayca enfekte olur. Cantengan parmaklarda ve ayak parmaklarında oluşabilir. Bu durum şişen bölgeye dokununca çivi batması hissine veya şişmeye neden olabilir. Yaralanan kısım genellikle batma hissi verir ve iltihap gibi görünür.
Herhangi bir durumda yaralanmış, zedelenmiş, kapıya sıkışmış tüm parmaklar da şişlik görülme riski oldukça yüksektir. Bu nedenle parmak şişmesine en sık neden olan sorunlardan biri de el yaralanmalarıdır. Makalenin başında da bahsettiğimiz üzere el sağlığınızı korumanız oldukça zor bir durumdur. Yaşamsal aktivitelerimizi düzenli olarak sürdürebilmemiz adına parmaklarımıza sürekli ihtiyaç duyarız. Bu nedenle yaralanmaya en müsait vücut parçamız da diyebiliriz.
Parmak perküsyonu, uzun vadede ortaya çıkan hipoksinin veya düşük kan oksijen seviyelerinin belirtilerinden biridir. Bu durum sıklıkla konjenital kalp hastalığı, akciğer kanseri veya kistik fibroz gibi kalp ve akciğer hastalıkları olan hastalarda görülür. Bu durumun belirtileri ise parmakların işlevlerini kaybetmesi veya uçlar da görülen şişliktir.
Şişmiş Parmaklar İçin Neler Yapılabilir?
Tedavi yöntemlerinden bahsederken her şeyden evvel bir uzmana danışmanızı ve önce tanı sonra tedavi şeklinde çizginizi belirlemenizi tavsiye ederim. Parmak şişmesine nelerin iyi geleceğini çözmek için öncelikle şişliklerin tam olarak neden oluştuğunu iyi bilmeniz gerekmektedir. Örnek kapıya sıkışmış bir parmağa buz koymak herkes tarafından bilinen bir ilk müdahale örneğidir. Aynı zamanda arı ısırması sonrasında oluşan şişliklere ise yoğurt sürerek şifayı aramamız bir ihtimaldir. Sizde fark ederseniz bütün bu ilk müdahalelerde ve ilkel tedavi yöntemlerinde sorunun nerden oluştuğu bilinmektedir. Bu nedenle ilk olarak sorunun kaynağını bilmeniz de fayda olacağını düşünmekteyim. Bunlara nazaran uygulanabilir bir kaç ilk müdahale şu şekilde olabilir:
Parmakları sürekli olarak ılık suyla yıkayarak hijyenik olmasını sağlayabilirsiniz.
Parmaklarınızı kalp hizasına veya daha da yukarıya kadar kaldırıp indirmeniz de onların rahatlamasına neden olacaktır. Bu hareketin el yaralanması sonucu yapılması tavsiye edilebilir. Diğer vakalarda herhangi bir değişim göstermeyebilir.
Yaralanmış parmaklar en yakınında bulunan parmaklara yaslanabilir ve diğeriyle bağlı gibi durabilir. Gerekli bir tedavi yöntemine kadar bu pozisyonu bozmamanızda fayda vardır.
Şişmiş parmaklara buz koymakta oldukça faydalı bir ilk müdahale sayılabilir. Bu hareket sonucu ağrı ve şişlik seviyesinde azalma görülebilir.
Eğer yaralanma şekli parmakta kesik gibi bir durumsa hemen yarayı temizleyip hijyenik bir bezle sarmanız gerekmektedir. Bildiğiniz üzere bazı enfeksiyonlar ve bakteriler vücuda kesikler ve yaralanmalar sonucu girmektedirler. Bu nedenle bu tür sağlık sorunları vücudun her hangi bölümünde yaşanırsa yaşansın nu müdahaleyi yapmanız gerekmektedir.
Parmak şişmesi nedenleri ve evde yapılabilecekler, ilk müdahaleler bu şekildedir. Sizler tüm imkanları zorlayarak her durumda bir uzmana görünmeye çalışınız. Bu bilgiler sizi konuya dair fikir sahibi yapmak üzere hazırlanıp, sunulmuştur.
El, hareket ve becerisi sağlayan birçok farklı kemik, kas ve bağdan oluşur. Elde aşağıdakiler dahil 3 ana kemik türü vardır:
· Falanjlar. Her elin parmaklarında ve ayrıca her ayağın parmaklarında bulunan 14 kemik. Başparmakta iki diğer parmaklarda üç falanj kemiği vardır.
· Metakarpal kemikler. Elin orta kısmını oluşturan 5 kemik.
· Karpal kemikler. Bileği oluşturan 8 kemik. Karpal kemikler kolda ulnar ve radius kemiklerine bağlanır.
Elde çok sayıda kas ve bağ bulunmaktadır. Kaslar, eldeki kemiklerin hareket etmesini sağlayan yapılardır. Bağlar, eldeki eklemleri birbirine bağlamaya yardımcı olan lifli dokulardır.
Aşağıdakiler dahil olmak üzere günlük aktiviteleri etkileyebilen bir çok el bölgesi problemi bulunmaktadır:
Artrit , el ve bileğin birçok bölgesinde ortaya çıkabilen eklem iltihabıdır. Elde artritçok ağrılı olabilir.
Tüm vücuttaki eklemlere saldırabilen bir durum olan romatoid artrit, genellikle el bileği, parmak eklemlerini ve çevresindeki tendonları etkiler. Eklemlerin şişmesine, ağrıya ve deformasyona neden olmakta ve el işlevini etkilemektedir.
Osteoartrit, elde en yaygın görülen artrit formlarından biridir. Osteoartrit elin aşırı kullanımından veya bir yaralanma sonrası gelişebilir.
Osteoartritin belirtileri ve semptomları şunları içerir:
· Sertlik
· Şişlik ve ağrı
· Parmağın orta veya uç eklemlerinde kemik nodülleri
· Başparmağın tabanında ağrı ve muhtemelen şişlik
· Parmaklarda ve elin kavrayışında güç kaybı
Osteoartrit tedavisi şunları içerir:
· Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar
· Etkilenen eli dinlendirmek
· Geceleri atel takmak
· Acıyı yatıştırmak için ısı kullanımı
· Şişliği azaltmak için buz kullanmak
· Olası kortizon enjeksiyonları
· Başka hiçbir tedavi işe yaramadığında ameliyat
Dejeneratif artrit olarak da adlandırılan osteoartrit, genellikle parmakların küçük eklemlerini ve başparmağın tabanını etkileyen dejeneratif bir durumdur. Hem erkeklerde hem de kadınlarda yaygın olarak eklemlerin şişmesine, sertleşmesine ve ağrılı olmasına neden olabilen bir durumdur. Genellikle eklem genişlemesine yol açar, normal el işlevini engeller ve kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler.
Osteoartrit (kireçlenme) hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız.
Karpal tünel sendromu, median sinirin bilekte dar ve kapalı bir alan olan karpal tünelden geçerken sıkıştığı bir durumdur. Medyan sinir başparmağa ve 3 orta parmağa duyusal ve motor fonksiyonlar sağladığından bu sinir ile ilgili problemler birçok semptom ortaya çıkarabilir. Aşağıdakiler, karpal tünel sendromunun en yaygın semptomlarıdır. Bununla birlikte, her birey semptomları farklı şekilde yaşayabilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
· Nesneleri tutmada sorun
· Ellerde ağrı veya uyuşma
· Parmaklarda karıncalanma hissi
· Parmaklarda şişlik hissi
· Parmaklarda, özellikle baş parmak ve işaret ve orta parmakta yanma
Karpal tünel sendromunun semptomları, tendinit, bursit veya romatoid artrit gibi diğer durumların semptomlarına benzeyebilir. Teşhis için her zaman doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.
Tedavi şunları içerebilir:
· Elin atellenmesi (bilek hareketini önlemeye ve tünel içindeki sinirlerin sıkışmasını azaltmaya yardımcı olmak için)
· Oral veya enjekte (karpal tünel boşluğuna) antiinflamatuar ilaçlar (şişliği azaltmak için)
· Cerrahi (karpal tüneldeki sinirler üzerindeki baskıyı hafifletmek için)
Karpal tünel hastalığı hakkında ayrıntılı bilgi almak için tıklayınız.
Yumuşak, sıvı dolu kistler, görünürde bir neden olmaksızın elin önünde veya arkasında gelişebilir. Bunlara ganglion kistleri (iyi huylu yumuşak doku tümörü) adı verilir.
Belirtiler şunları içerebilir:
· Tekrarlanan kullanım veya tahriş sonrasında artan bilek ağrısı
· Bilekte hafif ağrı ve güçsüzlük ile birlikte, şişlik
· Pürüzsüz, sert, yuvarlak veya hassas görüntüde bir kist
Ganglion kistlerinin semptomları diğer tıbbi durumlara veya sorunlara benzeyebilir. Teşhis için daima doktorunuza danışın.
Başlangıçta kist küçük ve ağrısız durumdayken genellikle tedaviye gerek yoktur. Tedavi kist büyümeye başladığında ve elin işlevselliğine müdahale ettiğinde gereklidir. Tedavi şunları içerebilir:
· Dinlenme
· Splintleme
· Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar
· Aspirasyon
· Kortizon enjeksiyonları
· Ameliyat
Tendonlarla ilişkili iki ana sorun tendinit ve tenosinovittir. Tendonlar tahriş olduğunda şişlik, ağrı ve rahatsızlık meydana gelecektir.
Tenosinovit ise tendonları çevreleyen tendon kılıflarının astarının iltihaplanmasıdır. Tendon kılıfı genellikle iltihaplanan bölgedir, ancak hem kılıf hem de tendon aynı anda iltihaplanabilir. Tenosinovitin nedeni genellikle bilinmemektedir, ancak genellikle zorlanma, aşırı kullanım, yaralanma veya aşırı egzersiz söz konusu olabilir. Tendinit ayrıca bazı hastalıkların (diyabet veya romatoid artrit gibi) sonucunda oluşabilir.
Yaygın tendon bozuklukları şunlardır:
· Lateral epikondilit
· Medial epikondilit
· Rotator manşet tendiniti
· DeQuervain'in tenosinoviti
· Tetik parmağı / tetik parmağı
Çoğu tendon probleminin tedavisi şunları içerir:
· Aktivite değişikliği
· Buz uygulaması
· Atelleme veya hareketsizleştirme
· Steroid enjeksiyonları
· Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar
· Ameliyat
El şişmesi genellikle hem can sıkıcı hem de rahatsız edicidir. Ödem olarak da bilinen şişlik, vücudun herhangi bir yerinde olabilir. Genellikle eller, kollar, ayaklar, ayak bilekleri ve bacaklarda görülür.
Elde şişme, vücudunuzun dokularında fazladan sıvı sıkıştığında meydana gelir. Isı, egzersiz veya tıbbi durumlar dahil olmak üzere birkaç şey elde şişmeye neden olabilir. Şişmiş eller genellikle endişelenecek bir şey olmasa da, bazen tedavi gerektiren altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir. Elde şişmeye neden olabilecek durumlardan bazıları:
1. Egzersiz
Egzersiz yapmak kalbinize, akciğerlerinize ve kaslarınıza giden kan akışını artırır. Ayrıca ellerinize giden kan akışını azaltarak ellerinizi daha soğuk hale getirebilir. Bazen ellerinizdeki kan damarları açılarak buna karşı koyar ve bu da ellerinizin şişmesine neden olabilir.
Ayrıca egzersiz yapmak kaslarınızın ısı üretmesini sağlar. Buna karşılık, vücudunuz ısının bir kısmından kurtulmak için kanı vücudunuzun yüzeyine en yakın damarlara doğru iter. Bu işlem sizi terletse de ellerinizin şişmesine de neden olabilir.
Çoğu durumda, egzersiz yaparken şişmiş eller endişelenecek bir şey değildir. Ancak, bazen elde şişme hiponatreminin bir işareti olabilir. Bu, kanınızda düşük sodyum seviyelerine sahip olmak anlamına gelir. Hiponatreminiz varsa, muhtemelen mide bulantısı ve kafa karışıklığı da yaşayacaksınız.
2. Sıcak hava
Aniden alışılmadık derecede yüksek sıcaklıklara maruz kaldığınızda, vücudunuz kendini soğutmak için tepki verebilir. Normalde, vücudunuz sıcak kanı terleyerek soğuduğu cildinizin yüzeyine doğru iter. Sıcak ve nemli günlerde bu işlem düzgün çalışmayabilir. Bu sistem düzgün çalışamadığında ellerinizde sıvı birikebilir.
3. Çok fazla tuz tüketimi
Vücudunuz, hassas bir tuz ve su dengesine sahiptir. Böbrekleriniz gün boyu kanınızı filtreler, toksinleri ve istenmeyen sıvıları mesanenize göndererek dışarı atar.
Çok fazla tuz tüketimi, böbreklerinizin istenmeyen sıvıları atmasını zorlaştırır. Bu, sıvının, elleriniz de dahil olmak üzere belirli alanlarda toplanabileceği sisteminizde birikmesine izin verir.
Sıvı biriktiğinde, kalbiniz kan dolaşımı için daha fazla çalışır ve bu da kan basıncını artırır. Yüksek tansiyon böbreklerinize ekstra baskı uygular ve sıvıyı filtrelemelerini engeller.
4. Lenfödem
Lenfödem, lenf sıvısının birikmesinden kaynaklanan şişliktir. Bu durum, kanser tedavisi sırasında lenf düğümleri alınan veya hasar gören kişilerde çok yaygın görülür.
Meme kanseri tedavisi sırasında koltuk altınızdan lenf bezleri aldırdıysanız, tedaviden aylar veya yıllar sonra ellerinizde lenfödem geliştirme riskiniz daha yüksektir. Bu ikincil lenfödem olarak bilinir.
Lenfödem diğer belirtileri şunlardır:
Lenfödem için bir tedavi olmasa da, lenfatik drenaj masajı şişmeyi azaltmaya ve sıvı birikmesini önlemeye yardımcı olabilir.
5. Preeklampsi
Preeklampsi, kan basıncının yükseldiği ve diğer organ işlev bozukluklarına neden olduğu bir durumdur. Gebeliğin haftasından sonra sık görülür, ancak bazen hamileliğin erken döneminde ve hatta doğum sonrasında ortaya çıkabilir. Bu, yaşamı tehdit edebilecek ciddi bir durumdur.
Hamilelik sırasında özellikle el ve ayaklarınızda belirli bir miktar şişlik olması beklenir. Bununla birlikte, preeklampsi nedeniyle kan basıncında ani bir artış, sıvı tutulmasına ve hızlı kilo alımına neden olabilir. Hamileyseniz ve şişmiş ellerle aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, derhal doktorunuzla iletişime geçin:
6. Psoriatik artrit
Psoriatik artrit, sedef hastalığı olan insanları etkileyen bir artrit türüdür. Sedef hastalığı, pullu cildin kırmızı lekeleriyle işaretlenmiş bir cilt rahatsızlığıdır. Çoğu kişiye önce sedef hastalığı teşhisi konur, ancak artrit semptomlarının cilt semptomları ortaya çıkmadan önce başlaması mümkündür.
Psoriatik artrit vücudunuzun herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Genellikle parmağınızı etkileme eğilimindedir. Özellikle parmaklarınız aşırı derecede şişebilir ve "sosis gibi" olabilir. Ayrıca herhangi bir eklem ağrısı belirtisinden önce parmaklarınızda şişlik fark edebilirsiniz.
Psoriatik artritin diğer semptomları şunları içerir:
Psoriatik artritin tedavisi yoktur. Tedavi, genellikle nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar veya steroid enjeksiyonları yoluyla ağrı ve inflamasyonu yönetmeye odaklanır.
7. Anjiyoödem
Anjiyoödem, temas ettiğiniz bir şeye karşı alerjik bir reaksiyondan kaynaklanır. Alerjik reaksiyon sırasında histamin ve diğer kimyasallar kan dolaşımınıza salınır. Bu, kurdeşen olsun veya olmasın elinizde şişmeye neden olabilir. Genellikle dudaklarınızı ve gözlerinizi etkiler, ancak ellerinizde, ayaklarınızda ve boğazınızda da ortaya çıkabilir.
Anjiyoödem, kurdeşenlere çok benzer, ancak cildinizin yüzeyinin hemen altında olur. Anjiyoödem genellikle kendi kendine geçer. Belirtileri ayrıca oral antihistaminikler ile tedavi edilebilir.
Parmak eklem ağrısı kişinin günlük aktivitelerini etkileyebilir ve birkaç farklı nedeni olabilir. Bazı insanlar, hareket ettiklerinde veya parmağa bastıklarında kötüleşen parmak eklem ağrısı yaşarlar. Diğerleri, dinlenme veya reçetesiz ilaçlar ile düzelmeyen kalıcı parmak eklem ağrısına sahip olabilir.
Parmak eklem ağrısı şunlardan kaynaklanabilir:
Parmak eklem ağrısı birkaç nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir ve kişinin günlük aktivitelerini etkileyebilir. Herhangi bir travma sonrası oluşan parmak eklemindeki ağrı dinlenme ve ağrı kesici ilaçlarla düzelmelidir. Yaralanmalar burkulma, zorlanma, çıkık veya kırılmayı içerir. Bir doktorun kırık bir kemiği tekrardan oluşturması gerekebilir. Karpal tünel sendromunun da parmaklarda eklem ağrısına sebep olabileceği bilinmektedir. Artrit veya enfeksiyonlara bağlı iltihaplanma da parmak eklem ağrısına neden olabilir. Bu durumlarda kişinin parmaktaki eklem ağrısı, altta yatan durumu tedavi ettikten sonra iyileşmelidir. Kontrol altında tutulmayan diyabet kas ve iskelet problemlerine yol açarak parmakta eklem ağrısı oluşturabilir. Nadir olsa da parmakların yumuşak dokuları, kemikleri, ligamenleri veya tendonlarında tümörler gelişebilir. Parmak ekleminin yakınında veya içinde gelişen bir tümör parmak ekleminde ağrı, sertlik ve harekette kısıtlamaya yol açabilir.
Reçetesiz ağrı kesici ilaç kullanılması sonrası ile kötüleşen veya düzelmeyen parmak eklem ağrısı yaşayan kişiler bir doktora başvurmalıdır. Parmaktaki eklem ağrısının yanı sıra aşağıdaki durumlar gözlenirse doktora başvurun:
Lenfödemi cildin hemen altındaki dokularda anormal bir şekilde lenfatik sıvı birikmesi olarak tanımlayan Medicana International Ankara Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr.F. Figen Ayhan, “Bu şişme genellikle kol veya bacakta görülür, ancak meme, göğüs duvarı, sırt baş ve boyun, genital organlar, kollar ve bacaklar dahil olmak üzere diğer vücut bölgelerinde de ortaya çıkabilir. Lenfatik damarların ve lenf bezlerinin eksik veya bozuk olduğu bir vücut bölgesinin lenfatik sıvı ile aşırı yüklenmesi durumunda gelişir. Lenfatik sıvı normal olarak vücudumuzda geniş bir damar ve bez ağı ile taşınır. Bu damarlar ve bezler kanser cerrahisi veya radyasyon tedavisi gibi nedenlerle hasar gördüğünde ya da doğuştan hatalı gelişmişse, lenfatik sıvının yeterince taşınmaması ve vücut dokularında sıvının birikmesine neden olma riski vardır. Sıvı hücreler arası dokuda tıkandığında, şişme meydana gelir. Bu şişmeye lenfödem denir.” açıklamasında bulundu.
“Lenfödem tedavi edilmezse, zamanla ilerleyerek dokuda sertlik ve elefantiyazis olarak da bilinen fil hastalığı’na yol açabileceğini” vurgulayan Dr. Ayhan, “Lenfatik sıvı tıkanıklığı ayrıca dokuya sağlıklı kan akışını azaltır, bakterilerin üremesini sağlar, bu da doku enfeksiyon, sellülit ve erizipel riskini ve şişliği daha fazla artırılabilir açıklamasında bulundu.
Şişlik hissinin lenfödemin (fil hastalığı) erken bir belirtisi olabileceği vurgulayan Prof. Dr. Figen Ayhan, kanser tedavisi gören hastaların, ameliyat bölgesine yakın yüz, gövde, kollar ve bacaklarda şişkinlik hissi, gerginlik, ağrı olduğunda lenfödem konusunda uzman bir fizik tedavi doktoruna başvurmasının gerekli olduğu uyarısında bulundu.
Doğuştan lenf sistemindeki bir bozukluğa bağlı olabileceği gibi Kanser tedavilerinden özellikle meme ve jinekolojik kanserlerin tedavisinden sonra sık görülen ve yaşam kalitesini bozan bir problem olan lenfödemde bir çok hastalıkta olduğu gibi erken tanın ve tedavi için önemini vurgulayan Prof. Dr. F. Figen Ayhan, Erken dönemde tespit edilen lenfödem normale döner, ancak tedavi edilmezse halk arasında bilinen ismiyle fil hastalığına ilerleyerek yaşam kalitesini ciddi boyutta etkiler ayrıca lenfödemin tekrarlayan enfeksiyonlar ve iyileşmeyen yaralar gibi yaşamı tehdit eden boyutlara ulaşabileceğini belirtti.
Genetik olarak ailesinde lenfödem olan bireylerin riskli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. F. Figen Ayhan, “Genetik risklere sahip bireylerde olduğu gibi meme kanseri cerrahisi geçiren kadınlarda da özellikle lenf bezlerine radyasyon tedavisi almış ve kemoterapi uygulanmışsa o taraftaki göğüs duvarında sırtta ve kolda lenfödem gelişme riski yüksektir. Yaklaşık 5 meme kanseri tedavisi almış kadından 1 tanesinde lenfödem gelişmektedir. Özellikle ameliyat edilen tarafta enfeksiyon geçiren ve obez hastalarda risk daha fazladır. Benzer şekilde jinekolojik kanserler, prostat kanseri gibi nedenlerle lenf bezleri çıkarılmış veya radyasyon tedavisi ve kemoterapi almış kanser hastalarında da belin altında kalan bölgede, bacaklarda ve genital organlarda lenfödem riski vardır. Jinekolojik kanser cerrahisi geçiren yaklaşık 8 kadından 1’inde bacaklarda lenfödem gelişmektedir.
Sağlık
Son Güncelleme:
Romatoid artrit, sebebi bilinmeyen, genetik olarak yatkın bireylerde çeşitli çevresel faktörlerin de etkisiyle ortaya çıkan; başta eklemler olmak üzere vücutta birçok organ ve yapıyı da tutabilen bir hastalıktır. Kadınlarda erkeklere oranla kat daha sık görülür ancak ileri yaşlarda bu oranın eşitlendiği bilinmektedir. 16 yaşından sonra ortaya çıkan bu hastalık en sık yaşları arasında görülür.
Prof. Dr. Mehmet Soy
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası