Capnodis Cariosa

Capnodis cariosa

Tanımı ve Yaşayışı:
Erginleri siyah veya bronz renkte hafif parıltılı pronotum özelliklerine göre gri veya beyaz noktalı kabarık desenlidir. Kın kanatları üzerinde beyaz çukurcuklar bulunup, üst kanatlar bir iğnenin kolayca batırılamayacağı kadar serttir. Sıcak güneşli havalarda gürültü ile düz hat üzerinde dönemeçlerde kavis çizer. Erginlerine kök boğazında rastlanır. Yakalandığı anda bacaklarını vücut altına çekerek ölü taklidi yapar, kendini toprağa atarak hareketsiz olarak gizlenir Erginleri mm boyundadır. Larva boyu; türe, gelişme dönemine ve beslenme durumuna göre değişir. Genellikle sarımtırak renkte 13 segmentli ve yassıdır. Baş protoraksı derince sokulmuş, protoraks yassı ve diğer segmentlerden geniştir. Genç larva çok tüylü olup gömlek değiştirdikçe tüyleri kaybolur. Pupaları oval ve muntazamdır. Yumurtaları 1mm. boyunda ve oval şekillidir. Ergin dişi yumurtalarını tek tek ya da 5 veya 10 gruplar şeklinde kök boğazına yakın çatlaklara, kabuk ararlarına, aşı gözlerine, kök boğazı civarındaki toprağa koyar. Yeni bırakılan yumurtalar yumuşak ve sarı renkli olup hava ile temas ettikçe süt beyazı renkte olur. Köklerde beslenerek olgunlaşan Capnodis larvaları kök boğazında pupa olur. Bu pupalardan iki ayrı dönem içinde ergin çıkışı görülür. 1. dönem ergin çıkışı temmuz ağustos aylarında 2. ergin çıkışı ekim-kasım aylarında olur. Kışı ağaç kabuklarında, toprak altında hareketsiz olarak geçiren erginler baharda aşı gözü ve sürgünlerle oburca beslenip, sıcaklık 26 C üstüne çıktığında çiftleşerek yumurta bırakır. 1. dönemde çıkan erginler yumurtalarını eylül ekim aylarında 2. dönemde çıkanlar ise haziran temmuz aylarında fidanlarda aşı yerlerine, yaşlı ağaçlarda kök boğazına bırakırlar. En çok yumurta temmuz ayında bırakılır. Kültür ortamında bir dişinin ’den fazla yumurta bıraktığı görülmüştür. Yumurtalar 28 C ‘de 12 gün sonra açılır. Çıkan larvalar 2 mm. boyunda ve çok tüylüdür. Bu tüyler yardımıyla toprak içinde hızla hareket ederek köke girerler. Çok nemli toprakta larvanın toprakta hareket etmesi ve köke girmesi daha güçtür. Köke giren larva kök kabuğunun altında kambiyum tabakası ile beslenip büyürler. Larva süresi kış ve yaz dönemine rastlamasına göre 4,5 ay ile 11 ay arasındadır. Kök boğazında pupa olur. Pupa dönemi 1 ay kadardır. İki yılda 1 döl verirler.

Mücadelesi:

Kültürel Mücadele:
Ağaç altlarında erginlerin kolaylıkla saklanabileceği yüksek boylu ot, çalı vs. bulundurulmamalıdır. Sabahın erken saatlerinde ve akşamüzeri gövde ve kök boğazında kolayca toplanılabilecek erginler yok edilmelidir. Dibine dökülmüş ve sap dibi yenik yapraklar bulunan fidanlar hızla sarsılarak yere düşürülen erginler öldürülmelidir. Su ve gübrelemeye dikkat edilerek ağaçlar kuvvetli bulundurulmalıdır. Kabuklu bit problemi yoksa ağaçların gövdesine kireç badanası yapmak yumurta konmasını güçleştireceğinden faydalıdır. Kabuklu bit badanası varsa kireç badanası yapılmamalıdır.

Kimyasal Mücadele:
Türlerin zararı yersel olduğundan mücadeleye karar vermek için Capnodis zararı görülmüş olmalıdır. Bu nedenle; ağaçlarda mayıs ayının ilk haftasından başlayarak ergin çıkışı gözlemlenmelidir. Ağaç altlarında sap dibinden yenmiş taze yaprakların bulunması, aşı gözlerinin veya taze sürgünlerin kemirilmiş olması zararlının varlığını gösterir. Böyle ağaçlarda ergin görüldüğünde veya bu ağaçların kök boğazları açılıp incelendiğinde Capnodis larvalarına ya da zararına rastlanırsa mücadelesine karar verilir. İlaçlama sırt pülverizatörü ile yapılır.

Açıklama

Capnodis cariosa



Erginleri siyah veya bronz renkte, tür özelliklerine göre

gri veya beyaz noktalı zemin üzerinde siyah, çeşitli kabarık

desenlidir. Kanatlarının üzeri çeşitli şekilde beyaz

çukurcuklarla desenlidir. Erginlerine çoğunlukla gövde

ve kök boğazında rastlanır. Yaklaşıldığında ağacın veya

dalın ekseni etrafında dönerek saklanmaya çalışır,

yakalanacağı anda bacaklarını vücut altına çekerek

kendini toprağa atarak ve ölü taklidi yapar, kuru yapraklar

ve otlar arasında hareketsiz olarak gizlenir.

Zarar Şekli

• Erginler, konukçusu oldukları bitkilerin yapraklarını çok

ender olarak ve az miktarda yer, fakat genç sürgünleri,

aşı gözlerini, yaprak saplarını (özellikle özsuyu düzeni

bozulmuş ağaçlarda) oburca yiyerek tahrip eder ve

büyük zarar verir. Genç larva daima toprak yüzeyinden

aşağıda, kök kabuğunun altında bulunur ve kambiyum

tabakasını kemirir. Larva kök kabuğu altında galeriler

açar, bitkinin beslenmesine engel olur.

• Galerilerin içi pislik ve talaş ile doludur. Herhangi bir nedenle susuzluk çeken, bakımsız,

strese girmiş meyve ağaçlarında ve kavaklara büyük ölçüde zarar verir.

Ağaçlarda önce büyüme durur, sonra larva sayısının çoğalması ile gittikçe artan bir

zayıflık ve sonunda ölüm görülür. Fidanlar çok çabuk, diğer ağaçlar ise sene

içinde kururlar.

Zararlı Olduğu Bitkiler

• Kavak, söğüt, çitlenbik, antepfıstığı, şeftali, nektarin, erik, kayısı, kiraz, vişne, badem,

incir, idris ve kuzukulağı

BİTKİ KORUMA ÜRÜNÜNÜN KULLANMA ŞEKLİ:

Elma yeşil yaprakbitine karşı, vejetasyon süresince 15 bulaşık sürgün görüldüğünde uygulama yapılmalıdır.

Elma içkurduna karşı, yapılacak uygulamalar tahmin ve erken uyarı sistemine göre yönlendirilmelidir. Elma içkurdu mücadelesinde hedef, her döle ait larva çıkışı süresince ağaçları ilaçlı bulundurarak yumurtadan çıkan larvaları meyve içine girmeden öldürmektir.

Kiraz sineğine karşı görsel sarı yapışkan tuzaklarda ilk ergin yakalandıktan sonra gün içinde uygulamanın yapılması gereklidir.

Elma yaprakbükenine karşı, kış mevsiminde yapılan kontrollerde ağaç başına 7 adet yumurta paketi saptanan bahçelerde, erken ilkbaharda ise yaprak ve henüz açılmamış çiçek buketlerinde larva ile bulaşma oranı % 5’i geçince uygulama yapılır.

Antepfıstığı psillidine karşı, haftalık olarak bileşik yaprakta yapılan sayımlar sonucu yaprak başına nimf görüldüğünde, yumurtaların büyük çoğunluğu açıldığında ve ilk ergin parazitoid çıkışı ve yaprak yüzeyinde yapışkan tabaka (fumajin) olmadan önce uygulama yapılmalıdır.

Antepfıstığı fidan dipkurduna karşı, antepfıstığı bahçesinde ergin popülasyonu arttığında yaprak sapı, aşı yerleri, sürgünlerde beslenme izi var ise ve erginler yumurta bırakmadan önce (Mayıs-Temmuz ortası) yeşil aksam uygulaması yapılmalıdır.

Armut psillidine karşı, kışlayan döl erginlerinin bıraktığı yumurtaların hemen hemen tamamının açılıp ikinci ve üçüncü dönem nimfler görülmeye başlandığı, sürgünlerin % 15’ten fazlasında bulaşma görülmeye başlandığı, tatlımsı madde akıntısı başlamadığı ve doğal düşmanların fazla bulunmadığı zamanda bir uygulama yeterli olabilir.

Nar yaprakbitine karşı, ağaç başına 10 adet bulaşık sürgün görüldüğünde uygulama yapılmalıdır.

Domates (sera) ve Biber (sera) tütün beyazsineği ve sera beyazsineğine karşı, Beyazsinek ile bulaşık olduğu saptanan seraya köşegenler yönünden girilir. Her 5 adımda bir alt, orta ve üst yapraklardan olmak üzere 50 adet yaprak toplanır. Yaprak başına 5 adet larva+pupa olduğunda kimyasal mücadeleye başlanır.