Burundan Nefes Alıp Ağızdan Vermenin Faydaları

Gece yatarken rahat nefes alamıyorsanız, sabahları boğazınızda kuruluk hissi ile uyanıyorsanız, uyku kaliteniz günden güne düşüyorsa ve sürekli ağzınızdan nefes alıp verdiğinizi fark ediyorsanız bu tablo önemli bir sağlık sorunu ile karşı karşıya olduğunuz anlamına geliyor. Burunlarındaki hava akımı, yapısal ya da işlevsel bozukluklardan ötürü yetersiz olan insanlar, farkında olmadan ağız solunumu yapıyor. Bu durum da bir süre sonra çeşitli boğaz rahatsızlıklarına davetiye çıkarıyor.

Memorial Hizmet Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü uzmanları, doğru nefes almak için dikkat edilmesi gereken noktalar ve burun tıkanıklıklarının tedavisi hakkında bilgi verdi.

Ağızdan nefes alınmamalı!

Nefes alma organımız burundur. Burun sayesinde alınan nefes, akciğerlere ulaşmadan önce ısıtılır, nemlendirilir ve temizlenir. Burnumuzun bu arıtma ve iklimlendirme işlevleri, akciğerlerimiz ve genel sağlığımız için çok önemlidir. Eğer burun solunumu yapılamıyorsa veya bir şekilde burunun işlevini engelleyen bir bozukluk varsa sürekli olarak veya belirli bir dönem boyunca yapılan ağız solunumu bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Burun, dışarıdaki soğuk ve kuru havayı akciğerlere uygun hale getirir. Ağız solunumu ise atmosfer havasının koşullarını değiştirmeden, alınan havanın doğrudan boğaz ve akciğerlere ulaşmasına neden olur. Halk arasında "burun etleri" olarak bilinen, "konka " adı verilen, burun boşluklarının yan taraflarında bulunan oluşumların bu konuda çeşitli görevleri vardır. Buruna giren hava, konkaların arasından geçer. Bu geçiş belirli bir zaman aldığından bu sürede burundan alınan hava, ağızdan alınan havaya göre daha etkili olarak ısıtılır. Ayrıca yine bu yapıları oluşturan hücrelerin üzerinde bulunan ince "titrek tüyler" sayesinde, havada bulunan tozlar, polenler ve bakteriler filtre edilir. Burada yapışkan özelliği bulunan salgılar da (mukus örtüsü) havada bulunan alerjen ve mikropların büyük çoğunluğunu tutar ve akciğere gitmelerini önler.

Bebekler doğru nefes alıyor

Sağlıklı bir bebeğin solunum şeklini izlediğinizde her zaman burnunu kullandığını; burnu tıkandığında ise ağlayarak bizi uyardığını, açıldığında ise tekrar burundan nefes alıp, verdiklerini görürsünüz. Ayrıca karın bölgesi de her soluk alışta dışarıya doğru bombeleşir. Bu solunum şekli içgüdüseldir, öğrenilmemiştir ve en doğal olan solunum şeklidir. Derin nefes alındığında diyafram kası kasılarak akciğerlerin genişlemesine katkıda bulunur ve bu nedenle karın dışarıya doğru bombeleşir. Eğer sığ ve yetersiz soluk alıp verme işlemi yapıyorsak bu durum gerçekleşmez. Burun solunumu ayrıca derin soluk alabilmemize de yardımcı olur. Ağız solunumu yapanlarda yardımcı solunum kasları da devreye girer. Bu kasların çalışması, özellikle çocuklarda duruş (postür) bozukluklarına neden olabilir.

Burundan nefes alıp vermek;

üHorlamayı azaltır

üUyku apne sendromunu (burun kaynaklı) önler

üKaliteli uyku uyunmasını sağlar

üAğız- yüz gelişiminin bozulmasını önler

üAğız- yüz kaslarının düzenli eşgüdümlü çalışmalarını sağlar

üOrtodontik bozukluklar, diş ve çene problemleri daha az görülür

üAğız ve boğaz kuruluğunu önler

üAğız kokusunu azaltır

üBoğaz hastalıklarının sıklığını azaltır

üVücudun sıvı kaybını azaltır

üAkciğerlerin hava kirliliğinden korunmasına yardımcı olur

üAkciğer enfeksiyonlarının sıklığını azaltır

üAstımlılarda ataklarının sıklığını azaltır

üAğız solunumuna kıyasla daha derin nefes alınabilir ve akciğer kapasitesi artar

üKandaki oksijen oranını yükseltir Burundan hava daha yavaş verilebildiğinden, havanın akciğerlerde kalış süresi daha fazladır. Bu nedenle kanın oksijenlenmesi daha fazla olur.

üKalp hızını yavaşlatır

üKalbin yükünü azaltır

üVücudun dayanıklılığını artırır

üOdaklanmayı (konsantrasyonu) ve performansı artırır

üGevşemeyi ve dinginleşmeyi sağlar.

Burun tıkanıklığı problemi yaşıyorsanız mutlaka bir KBB uzmanına başvurun

Halk arasında burun tıkanıklığının bilinen en sık nedeni kıkırdak-kemik eğrilikleri, diğer adıyla "deviasyon"dur. Oysa klinikte daha sık karşılaşılan neden, burun eti şişmesi (konka şişmesi) veya "rinit" denilen çeşitli nezle-rinit tipleridir. (Alerjik, vazomotor, medikamentöz, hamilelik gibi). Bunları takiben çeşitli sinüzit tiplerine bağlı da burun tıkanıklıkları olabilir. Burun tıkanıklığı olan hastaların en büyük endişesi, doktora başvurduklarında "ameliyat gerekiyor" denmesidir. Burada her burun tıkanıklığının tedavisinin ameliyat olmadığını vurgulamak gerekir. Ameliyatla tedavi ancak ciddi bir anatomik bozukluğu olan ve/veya ilaç tedavisine yanıt alınamayan hastalarda düşünülebilir.

Birçok kişi nefes alıp verirken ağzın mı yoksa burnun mu kullanılması gerektiği hakkında yeteri kadar bilgiye sahip değildir. Elbette bu süreçte birçok faktör solunum alışkanlıklarını etkilemekte veya belirlemektedir. Ağızdan alınan nefeste daha fazla oksijenin vücuda girdiği düşünülse de burun solunumunun önemi her geçen gün artmaktadır. Çünkü burun solunumu sağlığımız için en doğal ve en sağlıklı solunum yöntemidir.

Burun ile beraber vücuda alınan nefes, akciğerlerden önce ısıtılarak temizlendiği için sağlık açısından önemlidir. Akciğerler açısından bakıldığında da burnun arıtma işlevi görmesi yine sağlık açısından önemli bir yere sahiptir. Burun solunumu yapılamıyor ya da burun işlevi kayboluyorsa bu durumun birtakım akciğer hastalıklarına işaret ettiği söylenebilir. Dışarıdaki kuru ve soğuk havayı akciğerler için uygun hale getiren burun ile ağız solunumu karşılaştırıldığında tamamen atmosfer havasının devreye girdiğini söylemekte fayda var. Çünkü atmosferdeki havanın yapısı değişmeden alınan hava direkt olarak akciğerlere ulaşır. Ancak burun solunum yapıldığında konkaların arasından geçen hava, burundaki tüylerde ısıtılır ve bu sayede bakteri, toz ve polenler filtre edilir.

Burun Solunumu Hakkında Önemli Bilgiler

İnsanlar 1 günde 20 bin litreye kadar hava solumaktadır. Ortalama 28 bin defa yapılan soluk alıp verme işlemi sırasında gerçekleşen bu süreçte havadan alınabilecek çok sayıda alerjen, toz ve bakteri bulunmaktadır. Bu etkenler bir takım hastalıkları da tetikleyebilir. Gözle görülemeyen zerreciklerin burun bölgesinden temizlenmesi ise yaklaşık dakika içinde gerçekleşir. Akciğerler ise bu temizliği 60 ile gün arasında yapmaktadır. Bu durum aslında burun solunumunun önemi hakkında bizlere bilgi vermektedir.

Burundan verilen hava içindeki nem tutulduğu için sıvı ve nem kaybı da önlenmektedir. Öte yandan ağızdan nefes alıp vermeyle beraber sadece nem ve sıvı değil, vücudun ihtiyacı olan karbondioksit kaybı yaşanır.

Burundan Nefes Alıp Vermenin Faydaları Nelerdir?

Burun solunumu birçok faydayı beraberinde getirmektedir. Bunlar;

• Dinginleşme ve gevşeme sağlar.
• Vücudun dayanıklılığını artırır.
• Kalp hızını yavaşlatır.
• Kalbe binen yükü azaltır.
• Konsantrasyonu artırır.
• Kandaki oksijen oranının yükselmesini sağlar.
• Astım hastalarındaki atakların sıklığını azaltır.
• Burundan alınan nefes, ağızdan alınan nefese göre daha derindir. Bu durum akciğer kapasitesini artırır.
• Akciğerlerin hava kirliliğinden korunmasına yardımcıdır.
• Vücudun sıvı kaybını azaltır.
• Boğaz hastalıklarının ortaya çıkma sıklığını azaltır.
• Ağız kokusunu azaltır.
• Kaliteli bir uykuyu beraberinde getirir.
• Horlama sorununun azalmasında etkilidir.
• Ağız ve yüz kaslarının düzenli çalışmasını sağlar.
• Boğaz ve ağız kuruluğunu engeller.
• Diş ve çene problemleri, burundan nefes alan kişilerde daha az görülür.
• Uyku apnesini önler.

Doğru Nefes Almanın Önemi Nedir?

Burundan Alınan Hava Neden Daha Sağlıklı?

Ağız Solunumu Zararları Nedir?

• Burunun virüs ve bakterilere karşı sağlamış olduğu savunma mekanizmaları devre dışı kaldığı için solunum yolu enfeksiyonları daha sık görülür. 
• Ağızdan nefes almak horlama ve tıkayıcı uyku apnesi yatkınlığını belirgin ölçüde arttırır. 
• Ağız solunumu, ağız içinde yaşayan bakterilerde değişiklikler oluşturarak ağız kokusuna yol açabilir. 
• Ağız solunumu dil, dişler ve dişetlerini kurutur. Bunun sonucu ağız içindeki asit düzeyi diş çürüklerine ve diş eti hastalıklarına yol açar. 
• Ağız solunumu, özellikle uykuda, dehidratasyona sebep olarak ağız kuruluğu ve boğaz ağrısı ile uyanmaya yol açar. 
• Dikkat eksikliği ve hiperakitivite bozukluğunun ağız solunumu ile arttığı gösterilmiştir. 
• Ağız solunumu yapan çocuklarda anormal yüz gelişimi ve yapısal diş bozuklukları gelişme riski daha fazladır.

Ağız Solunumu Neden Olur?

Burun Tıkanıklığı Tedavisi Nedir?

Ağızdan Nefes Almak Ağız Sağlığını Nasıl Etkiler?

Düzenli olarak ağzınızdan nefes alıyorsanız, ağzınızın kuru olduğunu fark edebilirsiniz. Bu kuruluk rahatsız edici olabilir — ama dahası, ağız sağlığı komplikasyonlarına yol açabilir. American Dental Association (ADA), ağız kuruluğunun ağız kokusuna yol açabileceğini bildirmektedir. Ayrıca, ADA, ağız kuruluğunun bir başka potansiyel komplikasyonunun diş çürümesi olduğu konusunda bizleri uyarmaktadır, çünkü bakterileri dişlerden temizlemek için gereken tükürük olmadan plak birikebilir ve diş yapısını tahrip edebilir.

Sık sık ağzından nefes alan çocuklar, maloklüzyon gibi başka ağız sağlığı komplikasyonları yaşayabilir. Bu durum National Institutes of Health'e (NIH) göre, alt ve üst dişlerin düzgün hizalanmadığı anlamına gelir. Journal of International Oral Health’de yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, burundan nefes alan çocuklarla karşılaştırıldığında, ağzından nefes alan çocukların ileriye eğimli ön dişlere sahip olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu keşfetmişlerdir. Bu da yalnızca kozmetik bir sorun değildir. NIH'nin belirttiği gibi, maloklüzyon konuşurken, ısırırken veya çiğnerken çeşitli güçlüklere neden olabilir.

Oral Pathology in the Pediatric Patient (Pediatrik Hastalarda Oral Patoloji) adlı kitap, ağızdan nefes almanın başka bir potansiyel komplikasyonu konusunda bizleri uyarmaktadır: ağızdan nefes alan kişilerin yaşadığı diş eti iltihabı. Çocuklar ağızlarından nefes aldıklarında, havaya sürekli maruz kalmak diş etlerini kurutarak iltihaplanmaya yol açabilir. Bu rahatsızlığı yaşayan çocuklarda diş eti kızarıklığı, şişliği olabilir ve diş eti kısmen dişleri kaplayabilir.