Bir Insanın Gönlü Nasıl Alınır

EDEB&#;YAT GÖNÜL KÜREDE

Ahmet İNAM

Edebiyat, bir aç&#;dan, edebiyat metinlerinden, onlar&#;n yazarlar&#;ndan, de&#;erlendiricilerinden, okurlar&#;ndan, yay&#;nc&#;lar&#;ndan, sanal ve gerçek ortamlarda da&#;&#;t&#;c&#;lar&#;ndan olu&#;uyor. Kültürü olu&#;turan önemli bir etkinlikler a&#;&#;. Bu etkinlikler a&#;&#;n&#;n anla&#;&#;lmas&#;nda gönülün yeri, önemi nedir? Gönülün anla&#;&#;lmas&#;nda edebiyat&#;n katk&#;s&#; ne olabilir? Gönülün bir yarat&#;m&#; olarak edebiyat nerede duruyor? Bu çal&#;&#;ma, bu sorular çerçevesinde edebiyat-gönül ili&#;kisini ara&#;t&#;rmay&#; deniyor.

Gönül Nedir?

Gönül, insan&#;n insan olma iradesidir. &#;nsan olma, olgunlu&#;a erme a&#;amas&#;nda gönül olmad&#;r. Gönül, insan&#;n birçok etkinli&#;ini, özelli&#;ini ta&#;&#;yan bir kavramd&#;r. Gönülü dört ana özelli&#;iyle betimlemeye çal&#;&#;abilirim:

1. Gönül, bir güçtür. Bir ya&#;am enerjsi, ö&#;renmeye, anlamaya, yaratmaya, zorluklar&#; yenmeye, ya&#;am&#; ve kendimizi dönü&#;türmeye yönelik bir ya&#;am gücüdür. Bilinçli bir güçtür. Bir arzu-bilinçtir. &#;steyen, talep eden, iradesi olan bir bilinç. &#;nsan&#;, insan k&#;lan özelliklerini bütünleyen, bu bütünleme çabas&#;nda onun kendini, kendine özgü bireyselli&#;ini ortaya ç&#;karan güçtür.

2. Bir havad&#;r, bir ya&#;am alan&#;d&#;r. Bir ortamd&#;r. Çevredir. Gönül hem içimizdeki güç, hem d&#;&#;&#;m&#;zda, bizi ku&#;atan bir atmosfer, bir küredir. Onda ya&#;ar&#;z.

3. Gönül, bir tav&#;rd&#;r. Bir duru&#;tur. Ya&#;amay&#;, çevremize, kendimize kar&#;&#; tak&#;nd&#;&#;&#;m&#;z bir tav&#;r. Kendimizi olanaklar&#;m&#;z&#; gerçekle&#;tirmeye haz&#;r, aç&#;k tutma çabam&#;z. &#;çtenlik, kendili&#;indenlik tavr&#;. Bir göze alma, Hayata &#;ben de var&#;m&#; diyebilme tavr&#;.

4. Gönül, bir yaratmad&#;r, meydana getirme, dönü&#;türmedir. Gönül bir eylemdir. Gerçekle&#;tirmedir. Hayat&#; etkileme ba&#;ar&#;s&#;d&#;r.

Gönül, öyleyse bir güç, bir hava, bir tav&#;r, bir eylemdir. Bir tomurcuk kavram olarak kendini güç, hava, tav&#;r, eylemde sunar.

Gönül, bireyin ya da birey topluluklar&#;n&#;n gönlü olabilir. Birey, gönül insan&#;, topluluk, gönül toplulu&#;u olabilir. Her birey, gönül ta&#;&#;r ama gönül sahibi, gönül insan&#; olamaz. Gönül bir gizilgüç olarak bizde bulunur; ya&#;anmas&#; için bizden tav&#;r ve eylem bekler. Benzer biçimde, topluluklarda, toplumlarda, kültürlerde gönül vard&#;r, gizilgüç olarak; gerçekle&#;mesi, ortaya ç&#;kmas&#; için uygun ko&#;ullar, topluluk bireylerinin gönül at&#;l&#;mlar&#; gerekir.

Gönül at&#;l&#;mlar&#;, koku&#;mu&#; ortam&#; dönü&#;türerek canland&#;rmay&#; ba&#;aracak anlam do&#;urmalar&#;, anlam yaratmalar&#;, anlam ya&#;amlar&#;, ya&#;ant&#;lar&#; ile gerçekle&#;ir. Öteki ç&#;k&#;&#;l&#; at&#;l&#;mlard&#;r. Ötekinin varl&#;&#;&#;n&#; gözeten, farkl&#; olan&#; farketmeye yönelik çabalardan olu&#;ur. &#;nsan&#;n tükenmezli&#;ini, olanaklar&#;n&#;, ya&#;am&#;n bitimsizli&#;ini, sonsuzlu&#;unu kavrayan gönül gücü ile sa&#;lan&#;r. At&#;l&#;m&#; gerçekle&#;tiren bireylerin, kendi kendileriyle, içinde bulunduklar&#; gerçeklik ile yüzle&#;meleri gerekir. &#;çten, yapmac&#;ks&#;z insanlar, at&#;l&#;m&#; hedefine ula&#;t&#;r&#;r. Gönüllerini, dürüstlüklerini ortaya koyarak, at&#;l&#;mlar&#;n&#; tamlayabilirler. Gönül at&#;l&#;m&#;, birey ya da topluluklar&#;n gönülleyebilmesinin, gönüllerini gerçekle&#;tirebilmesinin ilk ko&#;uludur. Gönülleme, uzun bir yoldur. Gönül at&#;l&#;mlar&#;yla yürünebilir bu yolda.

Gönül olu&#;umu, bireyde ve toplumda, onlar&#;n varl&#;&#;&#;n&#; olu&#;turan bile&#;enler aras&#;ndaki etkile&#;imi gerçekle&#;tirerek bütünlük sa&#;lar. Bütünlük olanaklara aç&#;kl&#;k  demektir, bireyin bedeninin, duygular&#;n&#;n, dü&#;üncelerinin, toplumsal ili&#;kilerinin geli&#;imlerinin dayand&#;&#;&#; olanaklar&#;n bilincine sahip olmas&#; demektir.. Toplumu o toplum yapan özelliklerin de belli bir çerçevede ili&#;kilendirilip toplanmas&#;d&#;r. Gönül at&#;l&#;mlar&#;yla var&#;lan gönül olu&#;umu, özgül bir varl&#;&#;a aittir. Gönül toplulu&#;u ve gönül insan&#;, kendine özgü özellikler ta&#;&#;r. Bütünlük ve özgüllükle,gönül insan&#;, ötekine yönelmi&#; insand&#;funduszeue.info merkezli bir ya&#;amdan,ötekini öne alan bir ya&#;ama do&#;ru yürüyendir.

Bu gönül olu&#;umuna daha ayr&#;nt&#;l&#; olarak girmeden önce gönül gücünün beslendi&#;i kaynaklar&#; sorgulamak gerekir. Gönül gücü nereden kaynaklan&#;r? Gönülü bezemenin, gönül donan&#;m&#;n&#;n kaynaklar&#; nedir?

Bireylerin gönlünü bedenleri, duygular&#;, ak&#;llar&#;, çevreleri, kültürleri besler. Bu gönül besleyici &#;rmaklar aras&#;nda ba&#;lant&#;lar kuramayan birey, gönlünü donatamaz. Topluluklar&#;, toplumlar&#;n gönül kaynaklar&#; ise en az&#;ndan be&#; temel ö&#;esi ile dile getirilebilir.

1. Alt yap&#;. Sosyo-ekonomik i&#;leyi&#;i içinde varolan topluluklar&#;n gönlü bu i&#;leyi&#;ten etkilenir. Alt yap&#;n&#;n gönlü nas&#;l belirledi&#;i tarih içinde  tek tek çal&#;&#;malarla ortaya ç&#;kar&#;labilir.

2. Gönlün olu&#;umunda, insan&#;n içinde bulundu&#;u anlam (de&#;er) kürenin çok önemli oldu&#;unu dü&#;ünüyorum. &#;nsan anlamlarla alg&#;l&#;yor, anlamlarla dü&#;ünüyor, duyuyor, inan&#;yor, eyliyor. Etkinlikleri içinde insan&#;n bir anlam kürede ya&#;ad&#;&#;&#;n&#; dü&#;ünüyorum. (Noosferi,kendi yorumumla, özel bir anlamda kullan&#;yorum). Anlam küre, insan&#;n anlam do&#;urmalar&#;ndan olu&#;uyor: Sanattan, felsefeden, bilimlerden, inanç düzenlerinden&#; Gönül, gönlü oldu&#;u toplumun anlam küresinden beslenir.

3. Ethosdan, ahlak küreden de beslenir. Ethos, ahlak de&#;erlerinden, eylemlerden, ilkelerden, kurallardan olu&#;ur.

4. Duygu küreden, pathosdan gelen dalgalar, bir toplulu&#;un, toplumun duygusal ya&#;am&#;n&#; ortaya ç&#;kar&#;r. Duygu küre içinde ya&#;ar insan. Gönül bu duygu küre ile can bulur. Duygu küresi kurumu&#; topluluklar&#;n gönül olmaz.

5. Siyasal düzen gönlü derinden etkiler. O toplulu&#;un yönetimi, olanaklar&#; payla&#;&#;m düzeni, gönül olu&#;umunda belirleyici rol oynar.

Gönül, felsefede al&#;&#;&#;lm&#;&#; anlam&#;yla bir Geist m&#;d&#;r? Bir tin midir? Durkheim anlam&#;nda, Gökalp&#;&#;n deyimiyle, bir ma&#;&#;erî &#;uur  mudur? Bir toplumsal bilinç d&#;&#;&#; m&#;d&#;r, bir yorumuyla Jung&#;un?

Gönül bireylerin &#;ruh&#;u de&#;ildir. Toplumlar&#;n ruhu da. Gönül, bireylerde ve toplumlarda kendini gösteren belli özellikler biraradal&#;&#;&#;, bütünlü&#;üdür. Bundan dolay&#; her bireyin, her toplulu&#;un gönlü yoktur. (Gizil olarak, potansiyel olarak her insan teki ve insan toplulu&#;u gönül ta&#;&#;sa da bunun gerçekle&#;mesi her zaman olanakl&#; de&#;ildir!)

Gönül konusunda bu yaz&#; çerçevesinde söylediklerim, söyleyeceklerim aç&#;lmas&#; gerekli kavram yo&#;unluklar&#; içermektedir. Geli&#;tirmeye çal&#;&#;t&#;&#;&#;m &#;gönül felsefesi&#; çabalar&#;nda bu belirsizlik ve karanl&#;klar&#; okurun ba&#;&#;&#;layaca&#;&#;n&#; umuyorum. Burada sözü edilen kavramlar&#;n bir bölümü di&#;er çal&#;&#;malar&#;mda k&#;sa da olsa i&#;lenmi&#;tir. &#;&#;lenecektir.

Neden gönül hastal&#;klar&#;ndan çekmekteyiz? Kaynaklardan beslenemedi&#;imiz için. Kaynaklar&#;n durumu gönül beslemeye uygun olmad&#;&#;&#;ndan. Gönül olu&#;umuna olanak sa&#;lamad&#;&#;&#;ndan.

Gönül Olu&#;umu

Gönlü besleyebilecek kaynaklar&#;n, gönlü olu&#;turabilecek ko&#;ullar&#;n uygunlu&#;unda, gönül olu&#;umunun bitimsiz yolu aç&#;l&#;r. Bu yolu bireyler ve topluluklar, topluluklar&#;n olu&#;turdu&#;u toplumlar için ayr&#; ayr&#; anlataca&#;&#;m. Neden ayr&#;? Toplulu&#;un gönlü, bireylerin gönüllerinin toplam&#;ndan olu&#;muyor. &#;ki ki&#;ilik bir topluluk dü&#;ünelim. Bireyler gönülleyebilen, gönül olu&#;umun zaman zaman ya&#;ayan insanlar olsun. (Gönülleme bir süreçtir, &#;gönül sahibi&#; olmak, kal&#;c&#; bir özellik de&#;ildir, zaman zaman insan gönlünü yitirebilir! Gönül ya&#;am&#;n&#;n bile&#;kesi al&#;nd&#;&#;&#;nda, bir bireyin ya da bir toplulu&#;un gönül sahibi olup olmad&#;&#;&#; söylenebilir.) &#;ki gönlün bir araya gelmesiyle ili&#;kinin &#;gönül ili&#;kisi&#; olmas&#; gerekmiyor. &#;ki gönlün olu&#;turdu&#;u bir topluluk gönül toplulu&#;u olmayabilir. Benzer biçimde, bir toplumda belirli say&#;da gönül insan&#;, o toplumu gönül toplumu yapabilir, ço&#;unlu&#;u gönülsüz de olsa. Birkaç birey gönlünün, içinde bulundu&#;u toplumu, gönül toplumu yapamayaca&#;&#; da aç&#;kt&#;r. &#;lginçtir, bak&#;n, gönül sahiplerinin olmad&#;&#;&#; toplumlar, bireyler aras&#; ili&#;kilerin, gönlü besleyen, olu&#;turan kaynaklar&#;n uygunlu&#;undan dolay&#; gönül toplumu olabilir. Bundan dolay&#; birey gönüllerinin olu&#;umu ile toplumun gönül olu&#;umlar&#;n&#; ay&#;rmay&#; gerekli görüyorum.

Birey gönlü dört ana bile&#;enden olu&#;ur. Bu bile&#;enler aras&#; etkile&#;im, ileti&#;im kuruldu&#;unda, bunlar&#;n aras&#;nda bir âhenk, uyum ya da yarat&#;c&#; çat&#;&#;malar ç&#;kt&#;&#;&#;nda, gönül olu&#;umu ba&#;lar. Bu olu&#;uma, beden, bedenleme süreci ile kat&#;l&#;r. Bedenin gönül gücünü içselle&#;tirmesi, sindirmesi sürecidir bu. Bedenin kat&#;lmad&#;&#;&#; gönül olamaz. Bedenin a&#;a&#;&#;land&#;&#;&#;, körletildi&#;i, a&#;&#;r&#; &#;&#;mart&#;ld&#;&#;&#; durumlarda gönül olu&#;umu eksik kal&#;r. Gönlün, &#;u ya da bu biçimde beden tak&#;nt&#;s&#; olmamal&#;d&#;r. Tak&#;nt&#;, di&#;er bile&#;enlerle ya&#;anan anlam kürede yarat&#;c&#; at&#;l&#;mlara dönü&#;ebildi&#;inde, zâten tak&#;nt&#; olmaktan ç&#;km&#;&#;t&#;r.

Beden bedenler, gönüle kat&#;lmak için; duygular&#;m&#;z ise duygular. Duygulama, ya&#;anan&#;n incelikleri içinde duyumsanmas&#;n&#; sa&#;lar. Duygu dünyam&#;z&#;n derinli&#;i, bilmeceleri içinde kendini gönlün bütünleme gücüne b&#;rakmas&#;d&#;r.

Ak&#;ls&#;z gönül olmaz. Ak&#;l, ak&#;llayarak gönle girer. Gönlün &#;akletme&#; boyutunu olu&#;turur. Gönül dü&#;ünür, tasarlar, ölçer, hesaplar. Ak&#;llayan ak&#;lla.

Birey gönlü, yaln&#;zca bireyle s&#;n&#;rl&#; de&#;ildir. Birey gönlü, çevresiyle, ortam&#;yla gönüldür. Gönül, bireyde, bireyin ili&#;kileriyle can bulur. Bu ili&#;kiler, toplumsal, kültürel, etik, politik, ekonomik&#; olabilir. Birey gönlü, ortamlayarak, çevrele&#;erek ortaya ç&#;kar.

Gönülleyebilen bireylerde bu dörtlü ö&#;e uyum içine girer, birbirine kenetlenir ya da birbirleri aras&#;nda çat&#;&#;ma gerilimiyle bir bütünlük olu&#;ur. Gönül gücü, bu dörtlüyü bir biçimde toplar. Toplanan dörtlüye sahip birey, alaca&#;&#; kararlar&#; bu dörtlüden kalkarak gönül gücü yard&#;m&#;yla gerçekle&#;ir. Böyle bir bireyin kararlar&#;nda direnmesini, kararl&#; olmas&#;n&#; irade sa&#;lar. &#;radeden eyleme yine gönül gücüyle var&#;l&#;r. Öyleyse gönül gücü;

a) Dörtlüyü toplar, b) Karara götürür, c) Karardan iradeye ç&#;kar&#;r, d) &#;radeden eyleme geçi&#;i sa&#;lar.

Topluluk gönlünü ise be&#; ayr&#; kavram çiftiyle anlamay&#; deneyebiliriz. Gönül toplulu&#;u:

1. Özden ve özlemlidir. Özden olu&#;u, geçmi&#;le ba&#;&#;, kökle, özle s&#;k&#; ba&#;lant&#;y&#; gösterir. Özlemlilik ise gelecek beklentisidir. Umutlar ve ütopyalard&#;r. Gönül geçmi&#;ten gelece&#;e uzan&#;r, de&#;i&#;ime köklerinden kopmayarak, haz&#;rd&#;r. Bu ilk kavram çiftinin gönlün özelli&#;i hakk&#;nda söyleyebileceklerimden biri &#;udur: Geçmi&#;im gelece&#;imden gelir. (Gönül sahibi toplulu&#;un kendine söyleyebilece&#;i bir söz olarak!)

2. Özerk  ve özverilidir. Özerktir, kul de&#;ildir. Gücü kendisindedir. Bu güç, bu ba&#;&#;ms&#;zl&#;k özelli&#;i, haddini bilen, kendini güçsüzlere adamas&#;n&#; bilen bir ba&#;ka özellikle tamamlan&#;r. Böyle bir toplulu&#;un, özerk-özverili olu&#;lar&#;n&#; özetleyi&#;leri &#;öyle olabilir: Gücüm, güçsüzlü&#;ümden gelir. Gücüm, güçsüzlere bak&#;&#;&#;mdan gelir.

3. Özge ve özümseyendir. Özgeli&#;i, ötekine yönelik olu&#;undan; özümseyenli&#;i, kendi özünü olu&#;turmaya haz&#;r olu&#;undan gelir. Bu iki özellikten var&#;labilecek sonucu gönül toplulu&#;u &#;öyle dile getirebilir: Özüm, ötekinden gelir.

4. Özgül ve özgündür. Özgüllük, biricikli&#;ini, özüne yak&#;&#;t&#;&#;&#;n&#; gösterir. Özgünlükse &#;yeni&#;li&#;ini, özünü a&#;abildi&#;ini. Buradan gönül toplulu&#;u &#;u sonuca varabilir: Özüme yak&#;&#;mam, özümü a&#;mamdan gelir.

5. Özgür ve özenlidir. Özgürlük, üzerindeki kuvvetlerle ba&#; edebilmesindendir, özenlili&#;i kendine sayg&#;dan, öz sayg&#;s&#;ndand&#;r. Özgürlü&#;ün ba&#;&#;bo&#;luk olmad&#;&#;&#;, dikkat, özen gerektirdi&#;i sav&#; var bu iki özellikte. Gönül toplulu&#;u bu iki özellikle ilgili olarak &#;unlar&#; söyleyebilir: Özgürlü&#;üm, kendime ve ötekine gösterdi&#;im özenden gelir.

Gönül toplumu, en az&#;ndan bu be&#; çift özellikleri ta&#;&#;maya çabalayarak gönüllenir. &#;lk çift gelenekten gelece&#;e olan ba&#;&#;, ikincisi toplumun özgücünü, üçüncü çift ötekini, dördüncüsü toplumun kendi özünü, sonuncusu ise üzerindeki güçlerle ba&#; edebilme özelliklerini vurgular.

Yukar&#;da birey için söylediklerimi, topluma (topluluklara) uygulamada zorluklar ya&#;abiliriz; toplum (topluluklar) için sözünü etti&#;im be&#; kavram çifti, uygun de&#;i&#;ikliklerle, mutatis mutandis, bireylere de uygulanabilir.

Gönül olu&#;umunun zorlu&#;u gönül patolojisine yol açar. Gönül çat&#;&#;malar, yoksunluklar, yoksullar ya&#;ar. Özellikle dört noktada gönül hastal&#;klar&#; gözden gerçirebilir:

1. Gönül eksikli&#;i, 2. Gönül çarp&#;kl&#;&#;&#; ya da özürlülü&#;ü, 3. Gönül sahteli&#;i, 4. Gönül tembelli&#;i.

Gönülleyebilenin, gönüllemekte olan&#;n, birey olarak bir gönülevinde ya&#;ayabildi&#;ini söyleyebiliriz. Gönül sahibi, gönül ta&#;&#;y&#;c&#;, gönül ya&#;ay&#;c&#; insanlar bir ortam içinde bulunurlar. Gönül enerjisi yayarlar çevrelerine, gönül dalgalar&#; saçarlar. Onlar&#;n dalgalar&#;na aç&#;ksan&#;z, gönül aç&#;kl&#;&#;&#;n&#;z varsa, gönül evlerine girer, konuk olursunuz. Evlerini payla&#;&#;rs&#;n&#;z. (Bir süre!) Gönül evleri; gönül soka&#;&#;, gönül mahallesi, gönül semti, gönül kenti, gönül ülkesi, gönül dünyas&#; meydana getirebilirler. &#;&#;te bireylerin gönlünü de içine alan gönül küre bu gönül ortam&#;n&#;, gönül çevresini gösteren bir tomurcuk kavramd&#;r. Tek ki&#;inin gönül küresi olamaz. Payla&#;may&#; bilmeyenin gönül küresi yoktur. Gönül küre, mahrem (privatus) ya&#;amlar&#;n oldu&#;u kadar kamusal, (publicus) ortal&#;k yerde, alenî ya&#;amlar&#;n da küresidir. &#;ki ki&#;inin, gönülle&#;ebiliyorlarsa, gönül küresi olabilir. Topluluklar&#;n, toplumlar&#;n gönül küreleri, bu küçük gönül kürelerini, deyim yerinde ise gönül küreciklerini kapsar. Birey ve topluluklar gönül küre içinde gönüllerini solurlar.

Gönül kürenin sakinleri kimlerdir? a) Gönülleyenler,  b) Gönlü aç&#;klar,  c) Merakl&#;lar. Gönülleyebilenlerin gönül kürede evleri, arsalar&#; hiç de&#;ilse bir, eski deyimle, künc-i mihen&#; leri bir mihnet kö&#;eleri vard&#;r! Gönlü aç&#;klar, bu küreyi zaman zaman  soluyabilen gönül ö&#;rencileridir. Gönül kürenin geçici yolcular&#;, konuklar&#;d&#;r. Merakl&#;lar ise seyirciler ve heveslilerden olu&#;ur. Gönül küre turisti olarak gelir, az&#;c&#;k ilgilenirler. Kitaplardan okurlar, müzi&#;ini dinlerler. Seyirciler daha çok entelektüeller aras&#;ndan ç&#;kar. Hevesliler, gönlü, örne&#;in semah törenleri ile ritüellerle, kitâbî bilgilerle kazanabileceklerini sananlardan olu&#;ur, ço&#;u kez. &#;çlerinden gönül ç&#;rakl&#;&#;&#;na yükselebilenleri, gönül olu&#;umu için ba&#;lanma içine girmi&#;, gönüle erme çilesine haz&#;r olanlar&#; ç&#;kabilir. Gönül kürede ya&#;aman&#;n mânâ ve lezzetine bir ölçüde kavu&#;mu&#;lard&#;r.

Gönül küre olu&#;umunun ko&#;ullar&#;, topluluklar&#;n gönül olu&#;umunu belirleyen ko&#;ullard&#;r. Uygun bir altyap&#; (sosyo-ekonomik ko&#;ullar), anlam kürenin durumu, ethos, pathos, ve siyasal düzenin olu&#;umlar&#; gönül küre yap&#;lanmas&#;n&#; etkiler. Gönül küre salt fizksel bir küre de&#;ildir, mekâna ba&#;l&#; de&#;ildir. Salt insanlar&#;n kafalar&#;nda olan sanal bir ortamda de&#;ildir. Fiziksel deste&#;i de olan, sosyal, psi&#;ik kültürel bir hava, ortam, çevredir! (Çevre, fiziksel, tarihsel, kültürel; ortam, dü&#;ünsel, analmsal-noetik-d&#;r!)

Edebiyat Gönül Kürenin Neresinde?

Gönül küre olu&#;umunun sosyolojik ko&#;ullar&#; var. Gönlün ya&#;anmas&#;, gönül olu&#;umu gerçekli&#;in tan&#;nmas&#;, anla&#;&#;lmas&#;, dönü&#;türülmesi ile olanakl&#;. Edebiyat, anlam kürede ya&#;anan bir insan etkinli&#;i. Sosyal ko&#;ullar alt&#;nda olu&#;ur edebiyat da.

Edebiyat, ça&#;&#;m&#;zda, onu belirleyen çevresel, ortamsal ko&#;ullar alt&#;nda dönü&#;üm geçirmekte. Gönül küresi ile ili&#;kilendirilebilecek edebiyat&#;n dört temel özelli&#;ini vurgulamak gerekiyor. (Bu konuda &#;u yaz&#;ma bak&#;n&#;z: &#;Ebediyat&#;n&#; yitirmi&#; edebiyat&#;, Do&#;u Bat&#;, Say&#; 22, s. , ) 1. Her edebiyat yap&#;t&#; içinde &#;ebedi&#; olan&#;, sonsuz, bitimsiz olan&#; ta&#;&#;r. Edebiyat, tüketilerek, yok edilebilen yap&#;tlardan olu&#;maz. 2. Her edebi yap&#;t, bir kültürün, bir ya&#;am biçiminin, belli de&#;erlerin ürünüdür: Ba&#;r&#;nda edebi,edeplili&#;i ta&#;&#;r. 3. Edebi yap&#;t, kendili&#;indenlik ta&#;&#;r. &#;çten, oldu&#;u gibidir. Okuru sömürme, kullanma hesaplar&#; yapmaz. 4. Edebi yap&#;t, &#;iirle var olan yap&#;tt&#;r. Burada &#;iir, bir edebi türü göstermiyor. &#;iir, dilin, dü&#;üncenin, anlam ya&#;ant&#;s&#;n&#;n, düz, s&#;radan özelliklerinin, d&#;&#;&#;na ç&#;kmay&#; i&#;aret ediyor. &#;iir, dilin olanaklar&#;yla, ya&#;am&#;, ya&#;am içindeki, dil ile anlat&#;lmayan&#; anlatabilme olana&#;&#;d&#;r.

Edebi süreç gönül kürede geli&#;iyorsa, gönül küre, edebiyat&#; sonsuzlar, sonsuza çeker; edebi duyurur, edebler, kendili&#;indenli&#;ini kazand&#;r&#;r, &#;iire ça&#;&#;r&#;r, &#;iirler. Gönül kürede ya&#;anamayan, olu&#;amayan edebiyat, ebedili&#;ini, edebini oldu&#;u gibi olu&#;unu, &#;iirselli&#;ini yitirir

Gönül küre edebiyat ili&#;kisinde sorulabilecek sorulardan bir bölümü &#;unlar olabilir:

&#;nsanlar gönül küreyi fark ettikçe, onun varl&#;&#;&#;n&#; ve yoklu&#;unu ya&#;ad&#;kça, ortaya koyduklar&#; edebiyat ürünleri ve etkinlikleri de&#;i&#;ecektir. Bu yüzy&#;l insanlar&#;n art&#;k gönüle bigâne kalamayacaklar&#; bir yüzy&#;l olacakt&#;r.

Mart , &#;stanbul-Ankara 

Kaynak, BBC Three/ David Weller

Ayrılıklar

Kalp kırıklığı nedir?

Kalp kırıklığı nasıl giderilir?

İyileşme süreci ne kadar sürer?