Bes Banka Değişikliği

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1-9/11/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına birinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Şu kadar ki, katılımcı her fon dağılımı değişikliğinde, BEFAS üzerinden sunulan fonlar dâhil olmak üzere azami yirmi fon tercihinde bulunabilir.”

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(1) Bireysel emeklilik sözleşmesinde ve gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesinde, sözleşmeden doğan haklar kural olarak katılımcı tarafından kullanılır. 26/C maddesi hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu sözleşmelerde, sistemden ayrılma ve emeklilik hakkı hariç diğer hakların katılımcı ad ve hesabına katkı payı ödeyen kişiler, sponsor veya işveren tarafından kullanılması kararlaştırılabilir.”

“(3) Kanun çerçevesinde, emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketlerden bireysel emeklilik sistemine aktarım yapan üyeler, emeklilik hariç tüm hak ve alacağını hizmet sunucusuna devredebilir.”

MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(5) Katılımcının vefat etmesi halinde birikimleri ve varsa devlet katkısı hesabındaki tutar, 22/11/ tarihli ve sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara veya kanunî mirasçılarına ilgili bilgi ve belgelerin şirkete ulaştığı tarihten itibaren yirmi iş günü içinde ödenir.”

MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(3) İşveren tarafından bu kuruluştaki işine haklı nedenle fesih haricinde son verilmesi veya katılımcının 22/5/ tarihli ve sayılı İş Kanununa göre haklı nedenle işinden ayrılması veya maluliyet gibi zorunlu nedenlerle işinden ayrılması yahut işverenin aktarım durumu hariç işveren grup emeklilik sözleşmesini feshetmesi, iflas yahut konkordato ilan etmesi veya işverenin rızası halinde katılımcı, işveren tarafından kendi ad ve hesabına ödenen katkı payları ile bunların getirilerinin tümüne, hak kazanma süresinin tamamlanmasını beklemeksizin hak kazanır. Katılımcının vefatı halinde bu şekildeki birikim, hak kazanma süresinin tamamlanmasını beklemeksizin sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara veya kanunî mirasçılarına ödenir.”

MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 23/A maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(2) Kurul, 26/C maddesi kapsamına giren birikimlerin yatırıma yönlendirilmesi amacıyla BEFAS üzerinden tüm şirketlerin işlem yapacağı fonların; kurulması, kesinti yapısı ve oranları, sayısı, içeriği ve yönetimine ilişkin usul ve esasları Sermaye Piyasası Kurulunun uygun görüşüyle belirler.”

MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 26/B maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 26/B- (1) Sözleşmeye ait fon paylarının nakde dönüştüğü günü takip eden iş gününden sonra yapılan aktarım ve ödemeler, bu tarih ile aktarım veya ödemenin gerçekleştirildiği tarih arasında geçen günler için 4/12/ tarihli ve sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesinde ticari işlerde kullanılmak maksadıyla belirlenen avans faiz oranı üzerinden hesaplanan temerrüt faizi yürütülerek yapılır.

(2) Fon paylarının mevzuatta tanımlı azami süreleri aşarak nakde dönüştürülmesi durumunda;

a) Mevzuatta tanımlı azami sürenin son gününde katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan birikim tutarına, bu tarih ile sözleşmeye ait fon paylarının nakde dönüştüğü tarih arasında geçen günler için sayılı Kanunun 2 nci maddesinde ticari işlerde kullanılmak maksadıyla belirlenen avans faiz oranı üzerinden temerrüt faizi hesaplanır,

b) Mevzuatta tanımlı azami sürenin son gününde katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan birikim tutarından, fon paylarının nakde dönüştüğü tarih itibarıyla bir azalma meydana gelmesi halinde aradaki fark hesaplanır,

ve hesaplanan tutarlar nakde dönüş işleminin gerçekleştiği gün nakit tutara ilave edilir.

(3) Bu madde kapsamında doğan zararların eksik hesaplanarak işlem yapılması halinde, eksik hesaplanan tutar, işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren sayılı Kanunun 2 nci maddesinde ticari işlerde kullanılmak maksadıyla belirlenen avans faiz oranı üzerinden hesaplanan temerrüt faizi yürütülerek karşılanır.”

MADDE 7- Aynı Yönetmeliğe 26/B maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Alacağın devri

MADDE 26/C- (1) Katılımcı, bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklı devlet katkısı hariç alacağının tamamını veya bir kısmını 26 ncı madde kapsamında fon paylarına ilişkin tedbir, haciz, iflas, rehin ve benzeri her türlü idari ve adli talebe konu sözleşmeler hariç olmak üzere alacağın devri sözleşmesi yoluyla bankalara devredebilir. Bu madde kapsamında devredilen bir sözleşme, mevcut alacağın devri sözleşmesi sonlanmadan başka bir bankaya devredilemez. İşveren grup emeklilik sözleşmeleri devredilemez.

(2) Alacağını bankaya devreden katılımcı, alacağın devri sözleşmesinin yürürlükte bulunduğu süre içinde ilgili sözleşmelerini sonlandıramaz, bireysel emeklilik hesabındaki birikimleri başka şirketlere aktaramaz. Banka tarafından alacağın devri sözleşmesine konu tutarın tahsil edildiği veya ilgili kredi borcunun kapandığı bilgisinin emeklilik gözetim merkezi aracılığıyla şirkete bildirilmesini müteakip alacağın devri sözleşmesi sona erer.

(3) Devredilecek tutar, birikimdeki payı oranında, katılımcının hesabındaki tüm fonlardan nakde dönüştürülerek elde edilir. Şirket, bu işlemi gerçekleştirirken nakde dönüş talimatını verdiği gün itibarıyla geçerli olan birikim ve fon dağılımını esas alır. Devredilecek tutar, Kurul tarafından belirlenen fonlarda yatırıma yönlendirilir ve bu fon paylarına ilişkin katılımcı tarafından işlemde bulunulamaz.

(4) Banka, kredi borcunun muaccel hale gelmesinden otuz gün sonra, kalan borcu devredilen alacaktan tahsil etmek için talepte bulunabilir. Bu durumda kalan borç tutarının ödenmesinde emeklilik sözleşmesinin sonlandırılması suretiyle ilgili borç katılımcıya ödenecek nakit tutarından düşülerek bankaya ödenir.

(5) İkinci fıkrada belirtilen bildirimin yapılmasını müteakip iki iş günü içinde,üçüncü fıkra kapsamında belirtilen fonlarda yatırıma yönlendirilmiş birikim tutarı nakde dönüştürülerek katılımcının güncel fon dağılım tercihlerine uygun olarak dağıtılır.

(6) Bu madde kapsamında yapılan fon dağılım değişiklikleri için katılımcının fon dağılım değişikliği hakkı kullanılmış sayılmaz.

(7) Emeklilik gözetim merkezi, bu maddenin uygulanmasına yönelik katılımcılar, bankalar, şirketler ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. arasındaki işlemlerin ve veri entegrasyonunun gerçekleşmesini sağlayacak elektronik altyapı hizmetini sunar. Bu kapsamdaki hizmetler için emeklilik gözetim merkezi tarafından alınacak hizmet bedelleri emeklilik gözetim merkezi tarafından Kurumun uygun görüşü alınarak belirlenir.

(8) Alacağın devri sözleşmesinin içeriğine ve yedinci fıkra kapsamındaki altyapı hizmetine ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.”

MADDE 8- Bu Yönetmelik yayımı tarihinden 6 ay sonra yürürlüğe girer.

MADDE 9- Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.

Yabancı uyrukluların sisteme katılımı

Katılabilir ⁽²⁾

Katılamaz

Emeklilik şirketini belirleyen taraf

• Bireysel veya gruba bağlı emeklilik sözleşmesi için katılımcı

• İşveren grup emeklilik sözleşmesi için işveren (katılımcılara sertifika iletimi)

İşveren (çalışanlara sertifika iletimi)

Sözleşme düzenlenmesi aşamasında imzalanacak/onaylanacak belgeler

• Bireysel ve gruba bağlı bireysel sözleşmeler kapsamında katılımcı teklif formu ve giriş bilgi formu

• İşveren grup emeklilik sözleşmeleri kapsamında işveren/işveren vekili teklif formu ve giriş bilgi formu

İşveren/işveren vekili tarafından otomatik katılım emeklilik sözleşmesi

Cayma hakkı

Var (Teklif formunun imzalandığı / onaylandığı tarihi takip eden 2 ay içinde cayılabilir)

Var (Emeklilik şirketinin çalışana emeklilik planına dahil olduğunu bildirmesini takip eden 2 ay içinde cayılabilir)

Başlangıç dönemi süresince birikimde oluşabilecek muhtemel değer kaybını şirketin karşılaması yükümlülüğü

Yok

Var

Devlet katkı tutarı

Ödenen katkı paylarının %30'u ⁽³⁾

• Ödenen katkı paylarının %30'u ⁽³⁾

• Başlangıç dönemi bitiminde sistemde kalma halinde, bir defaya mahsus başlangıç devlet katkısı TL taahhüt olarak hesaplanır.

• Emeklilik hakkını en az 10 yıllık gelir sigortası alarak kullanmayı tercih etme durumunda, birikimlerin %5'i.

Azami devlet katkısından yararlanabilmek için ödenebilecek katkı payı tutarı

için TL ⁽⁴⁾

için TL ⁽⁴⁾

Devlet katkısı ödenme şekli

Hesaba nakden ödeme

Hak kazanıncaya kadar taahhüt bazında kişisel hesaplara kayden yansıtılması, hak kazanılan tutarların hesaba hak kazanma oranına göre nakden ödenmesi

Devlet katkısına hak kazanma şartları

Devlet katkısı hesabındaki tutarların;

• Sistemde en az 3 yıl kalma durumunda %15'i,

• Sistemde en az 6 yıl kalma durumunda %35'i

• Sistemde en az 10 yıl kalma durumunda %60'ı

• Emeklilik, vefat ve maluliyet hallerinde %’ü

Devlet katkısı hesabındaki tutarların;

• Sistemde en az 3 yıl kalma durumunda %15'i,

• Sistemde en az 6 yıl kalma durumunda %35'i

• Sistemde en az 10 yıl kalma durumunda %60'ı

• Emeklilik, vefat ve maluliyet hallerinde %’ü

Devlet katkısı tutarının değerlendirilmesi

Portföy içeriği Bakanlıkça belirlenen devlet katkısı fonlarında yatırıma yönlendirilmesi

Her takvim yılı başında taahhüt edilen devlet katkısı tutarlarının TÜFE değişim ⁽⁵⁾ oranına göre nemalanması, sonraki yıllar hak kazanma oranına göre nakden ödenen tutarların devlet katkısı fonlarında yatırıma yönlendirilmesi

Katkı payı tutarı

Planda belirtilen asgari tutar ya da üzerindeki herhangi bir tutar

Prime esas kazancın %3'ü ⁽⁶⁾

Dilediği zaman dilediği miktarda ek katkı payı ödeme imkanı

Var

Yok

İşverenin çalışanı adına yapabileceği katkı

İşveren grup emeklilik sözleşmeleri yoluyla katkı sağlanması

Yok

Katkı payı ödemelerine istenildiği zaman ara verme hakkı

Var

Var

Emeklilik şirketinin yapabileceği kesintiler: Giriş aidatı

Olabilir

Yok

Emeklilik şirketinin yapabileceği kesintiler: Yönetim gideri kesintisi

Olabilir

Yok

Emeklilik şirketinin yapabileceği kesintiler: Fon toplam gideri kesintisi

Emeklilik yatırım fonları türüne göre belirlenen, fon net varlık değerinin yıllık %1,09‘u ile %2,28’i arasında değişen, azami fon toplam gider kesintisi oranı

Tüm fonlar için uygulanabilecek olan azami fon toplam gider kesintisi oranı fon net varlık değerinin yıllık %1,09'udur.

Emeklilik planı değişikliğine karar veren taraf

• Bireysel veya gruba bağlı emeklilik sözleşmesi için katılımcı

• İşveren grup emeklilik sözleşmesi için işveren

İşveren ⁽⁷⁾

Emeklilik şirketi değişiklik hakkını kullanan taraf

• Bireysel veya gruba bağlı emeklilik sözleşmesi için katılımcı

• İşveren grup emeklilik sözleşmesi için işveren

İşveren

Birikimlerin değerlendirileceği fonları belirleyen taraf

Katılımcı

Çalışan ⁽⁸⁾

Fon dağılımı değişikliği hak sayısı

Yılda 12 kez

Yılda 12 kez olmakla birlikte sertifikanın sistemde geçirdiği süreye göre seçilebilecek fonlarda değişiklik

• Başlangıç dönemi süresince - başlangıç fonu

• Başlangıç döneminin tamamlanmasından sonra - başlangıç fonu, standart, diğer fonlar

Sistemden ayrılma durumunda getiriler üzerinden uygulanacak gelir vergisi (stopaj) oranı

• 10 yıldan az süreyle sistemde kalarak ayrılma durumunda %15,

• 10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılma durumunda %10,

• Emeklilik, vefat, maluliyet nedeniyle ayrılma durumunda %5

• 10 yıldan az süreyle sistemde kalarak ayrılma durumunda %15,

• 10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılma durumunda %10,

• Emeklilik, vefat, maluliyet nedeniyle ayrılma durumunda %5

Emekli olan bireye sunulabilecek ödeme seçenekleri

• Toplu ödeme (Birikimlerin tamamı bir defada ödenmesi)

• Programlı geri ödeme (Birikimlerin tümünün veya bir kısmının belirli bir takvim dahilinde ödenmesi)

• Yıllık gelir sigortası (Birikimlerin tümünün veya bir kısmının yıllık gelir sigortası sözleşmesi çerçevesinde maaş şeklinde ödenmesi)

• Toplu ödeme (Birikimlerin tamamı bir defada ödenmesi)

• Programlı geri ödeme (Birikimlerin tümünün veya bir kısmının belirli bir takvim dahilinde ödenmesi)

• Yıllık gelir sigortası (Birikimlerin tümünün veya bir kısmının yıllık gelir sigortası sözleşmesi çerçevesinde maaş şeklinde ödenmesi)

Sistemden ayrılma hakkı

Var (İstenildiği zaman)

Var (İstenildiği zaman)

Emeklilik şirketini değiştirme zamanlaması

Sözleşmenin ilk yürürlük tarihinden 2 yıl, aktarımla kurulan sözleşmenin yürürlük tarihinden 1 yıl sonra istenilen zamanda emeklilik şirketi değiştirilebilir.

İşveren tarafından sözleşmenin ilk yürürlük tarihinden 2 yıl, aktarımla kurulan sözleşmenin yürürlük tarihinden 1 yıl sonra istenilen zamanda emeklilik şirketi değiştirilebilir.

Sunulan fon türleri

• Hisse Senedi Fonu

• Borçlanma Araçları Fonu

• Katılım Fonu

• Karma Fon

• Para Piyasası Fonu

• Kıymetli Madenler Fonu

• Endeks Fon

• Fon Sepeti Fonu

• Değişken Fon

• Standart Fon

• Yaşam Döngüsü/Hedef Fon

• Başlangıç Fon

• Standart Fon

• Diğer Fonlar

• Muhafazakâr/ Temkinli

• Dengeli 

• Atak/Dinamik/Büyüme 

• Agresif