atkı nasıl kesilir / Öğrenen Öğretmenin Dijital Platformu - Mektepp 3.0

Atkı Nasıl Kesilir

atkı nasıl kesilir

 

Dokuma kumaşlarda havlı yüzeye sahip kumaşlar çeşitli şekillerde elde edilebilir. Bunlar genel olarak kesilmiş ilmekli, kesilmemiş ilmekli ( havlu ) veya atkı havlı, çözgü havlı olarak ayrılabilirler.
Kord veya fitilli kadife kumaşlar gibi hav yüzeyli kumaşlardan çözgü iplikleri çekilip alındığında onların düzgün uzunlukta hav iplikleri ile kaplı olduğu görülür. Kord ve fitilli kadife gibi atkı havlı kumaşların havı her zaman kesilir. Düz kadifede ise atkı iplikleri kısa uzunlukta hav iplikleri ile kaplanmıştır. Hav tutunduğu ipliğe dikey konumdadır. Dolayısıyla hav çözgü ipliğine bağlı ise, hav ipliğinin atkı olması gerekmektedir. Veya bunun tersi olabilir. Elbise, takım elbise, ev döşemesi vb’nde kullanılır.
Düz kadife kumaş eldesi 3 aşamada gerçekleşir. İki kumaş tabakası aynı anda çift hareketli mekikli dokuma tezgâhında dokunur. Kumaş dokuma tezgâhını terk ederken dikey atkı iplikleri iki ayrı kumaş oluşturmak üzere ayrılırlar ve her biri dik havlı yüzeylere sahip olurlar. Boylamasına çözgü iplikleri kadifenin dokunması işleminde havları oluştururlar ve son olarak, havlı kumaşın makastan geçirilmesiyle, havlar düz, pürüzsüz bir yüzey haline dönüştürülür.

Kadife kumaşlar hav yüksekliğinin farklılığına göre isimlendirilirler. Kısa havlı (2 mm) olanlarına “Kadife” daha uzun havlılarına (2 mm den fazla) “Pelüş” adı verilir. Kadifeler dokuma tekniğine göre çözgü kadifeler ve atkı kadifeler olmak üzere 2 gruba ayrılırlar. Çözgü kadifelerdeki ilmekler (hav tabakası) 2 çözgü 1 atkı sistemi ile çözgü ipliği tarafından oluşturulurken; atkı kadifelerde ilmeler (hav tabakası) 1 çözgü ve 2 atkı sistemi ile atkı ipliği tarafından oluşturulurlar.


Kadife kumaşlar iki grup iplik sisteminden meydana gelir:
1) Zemin kumaşını oluşturan iplikler,
2) Hav yüzeyini oluşturan iplikler.

Kadife kumaşlar, zemin kumaş üzerine çözgü ilmeli kumaşlar olarak tanımlanır. Başka bir deyişle kadife, belirli bir uzunlukta bırakılan liflerin yüzeyini kaplayarak ona havlı (tüylü) bir görünüş verdiği yumuşak ve hacimli bir kumaştır. Orijinalde kadife, ipekli çözgüden dokunmuş kısa, sık çözgü havlı bir kumaş olarak üretilmiştir. Günümüzde ise, kısmen ipek veya rayon ve kısmen de başka elyaftan veya tamamen başka ipliklerden (yün, pamuk vs.) imal edilen kısa, sık çözgü havlı kumaşlara ve atkı havlı kumaş olan velvetine de kadife denmektedir
Kadife kumaşlar, hav yüksekliğinin farklılığına göre isim alırlar. Kısa havlı (2 mm) olanlara “Kadife”, daha uzun (2 mm’den fazla) havlı olan kumaşlara ise “peluş” denir
Kadifenin diğer kumaşlardan farklı özelliği, yüzeyde dışa doğru çıkıntı oluşturan ilmek veya iplik demeti yapısıdır. Böylece düzgün zengin yüzey görünüşü yanında ele hoş bir yumuşaklık hissi veren, birbirine çok yakın olan kesilmiş kısa elyaf demetlerinden oluşmuş bir yüzeye sahip olmasıdır. Bu özellik tamamen dokuma makinesinde elde edilmektedir. Fiziksel bitim işlemleriyle de kumaşın yüzeyinde lif çıkıntıları oluşturularak yumuşak bir yapı oluşturmak mümkündür. Piyasada yanlış kullanım olmasına rağmen bu yöntemle elde edilen dokulara da kadife denilmektedir. Bunlara “havlı kumaş” demek daha doğrudur.
Kadife kumaş yapıları; kadife kumaşı meydana getiren iplik gruplarının bağlantı şekilleriyle incelenmektedir;


a) Hav ve havlı yüzeyin tanımı,
b) Hav çözgüsü,
c) Hav atkısı,
d) Zemin çözgüsü,
e) Zemin atkısı
f) Kadife kumaşlarda hav ipliklerinin bağlantı tipleri.


Hav ve Havlı Yüzey:

Amacı kumaşın yüzeyinde belirli bir efekt oluşturmak olan, iplik demetleri ile oluşturulan ve kumaşın yüzeyinden dışarı doğru uzanan iplik uçlarına hav adı verilir. Kumaşın yüzeyi bu havlarla kaplı ise kumaşlara genel olarak hav yüzeyli kumaşlar adı verilir. Kadifelerde hav yüzeyli kumaşlardır.


Hav Çözgüsü:

Çözgü kadifelerinde havları oluşturan çözgü ipliklerine verilen isimdir. Düz kadife tezgâhında hav çözgüsü levende sarılmış durumdadır. Jakarlı kadifelerde ise hav çözgüsü direkt olarak cağlıktaki bobinlerden gelir. Bunun nedeni her renkteki hav çözgüsünün aynı uzunlukta kadifenin hav yüzeyine alınmamasıdır. Örneğin; dokuma esnasında mavi renk daha çok gerekiyorsa yani kumaş yüzeyinde daha çok görünüyorsa bobinden mavi iplik daha çok çekilecektir.


Hav Atkısı:

Atkı kadifelerinde havları oluşturan ilave atkı ipliklerine verilen isimdir. Zemin çözgüsünün üzerinde kısa iplik yüzmeleri olacak şekilde bağlantı yaptırılır ve dokunduktan sonra atkı havı oluşturmak üzere ilave bir işlemle kesilir.


Zemin Çözgüsü:

Hem çözgü kadifelerinde, hem atkı kadifelerinde kadife kumaşın hav ipliklerini taşıyan ana zemini oluşturan iki iplik sisteminden birisidir. Çözgü kadifelerinde zemin atkısı bağlantı yapar, hav çözgülerini taşımaz. Atkı kadifelerinde hem zemin atkısı ile temel kumaşı oluşturur, hem de atkı havlarını taşır.


Zemin Atkısı:

Hem atkı kadifelerinde, hem de çözgü kadifelerinde hav ipliklerini taşıyan temel kumaşı oluşturan iki iplik sisteminden birisidir. Atkı kadifelerinde zemin atkısı zemin çözgüsü ile bağlantı yapar, hav atkılarıyla bağlantı yapmaz. Çözgü kadifelerinde ise hem zemin çözgüsü ile temel kumaşı oluşturur, hem de çözgü havları ile bağlantı yapar.


Kadife Kumaşlarda Hav İpliklerinin Bağlantı Şekilleri:

Kadife kumaşların dokunmasında hav çözgüleri zemin kumaşla 4 şekilde bağlantı yapar.
1. ‘V’ bağlantısı
2. ‘W’ bağlantısı
3. Çift W bağlantısı
4. Özel bağlantılar


Hav uzunluğu:

Hav uzunluğu kumaşın inçteki çözgü sayısına ve hav atkılarının, üzerinde yüzme yaptığı çözgülerin sayısına göre değişir. Havın uzunluğu ya inç başına düşen çözgü sayısının azaltılması ile ya da hav atkılarının, üzerinde yüzme yaptığı çözgülerin sayısının çoğaltılması yolu ile uzatılabilir.


Hav yoğunluğu:

Hav yoğunluğu atkının kalınlığına, havın uzunluğuna ve birim alanındaki tafting (serbest iğli tutam) sayısına göre değişir. Atkı kalınlığının artması, havı daha da kaba yapar. Ancak diğerleri eşit olunca yoğunluğu artar. Uzun hav, kumaş yüzeyinin daha iyi kapanmasına yol açarak kısa havdan daha yoğun(sık) bir görünüş verir. Bununla birlikte havın uzunluğu ne kadar büyük olursa her hav atkısının oluşturduğu tafting sayısı da o kadar az olur. Ve inç başına aynı sayıda hav atkısı ile, uzunluğun artışına bağlı olarak yoğunluktaki bir artış iğli tutamların (iplikçilerin) sayısında azalmaya yol açacaktır. Bu nedenle hav atkısının yüzme sayısındaki bir artışın inç başına hav atkısındaki artışı doğurması olağan bir sonuçtur.
Hav sıklığının(yoğunluğunun) değiştirilmesi ve etkileri: Havın sıklığının değiştirilmesinin farklı yolları olup, aynı desen ve çözgüde değişiklikler çoğu kez inç başına hav sayısının ya da atkı kalınlığının değiştirilmesi ile kolayca yapılabilir. Diğer bir metoda göre de; farklı bir hav-zemin atkısı oranı elde etmek amacıyla desen değiştirilir.


Havın sıklığı(sağlamlığı):

Bu kumaşların çok önemli bir özelliği de havın,(iğli tutamların yüzeyden ayrılması için), zemin dokuya sıkı bir şekilde tespit edilmesidir. Havın sıklığı esas itibari ile atkıların birbirine yaptığı baskıya dayanmalıdır. Bilhassa uzun havlarda havın sıkıca tutulabilmesi için büyük numaralı atkıların kullanılması gerekmektedir. İnç başına daha az sayıda atkı konulması ya da çok uzun bir hav yapılması arzu edilirse, gerekli sıkılık, hav atkıları daha sık atılarak ve “sıkı” ya da “kamçılı” diye tabir edilen hav yapmak suretiyle temin edilir. Daha sıkı dokuma kalın atkı kullanılmasını daha çok güçleştirir. Genel olarak kabul edilebilir ki; sıkı bir havda, kumaşın dökümlülüğü zarar görmekte, öte yandan da fazla sıkılık, kumaşa daha uzun süre giyilebilirlik özelliği kazandırmaktadır.
Kadifeler, hem atkı kadifesi hem de çözgü kadifesi olarak elde edilebilirler. Atkı kadifeler pamuk ipliği ile ve benzeri ipliklerden dokunur. İlmeler, atkı yönünde kumaşa sokulan ipliklerin, örgüye girerken, elde edilmek istenen uzunluklarda kumaş yüzeyine itilmeleriyle oluşturulurlar. Bu, kumaş örgüsünün uygun biçimde düzenlenmesi ve tefenin kumaşa daha sert vurarak, normal atkılara oranla örgüye çok daha az giren ilme atkılarının birbirleri üzerine bindirilmeleriyle sağlanır. Kadifenin havlı yüzeyi, ağaç bir sopaya geçirilmiş bir kılavuzun ucuna takılı ucu sivri bir bıçağın ilmelerin altına sokularak, örgü yönündeki her ilme sırasının düzgün biçimde teker teker kesilmesiyle oluşturulur. Eğer kumaş, çözgü yönündeki sıralarda oluşturulan ilmeler değişik boylarda olacak biçimde tasarlanmışsa, fitilli kadife (corduroy) olarak tanınan yapılar elde edilir.
Çözgü kadifeleri iki değişik yöntemle elde edilirler. Bunların biri, ilme ipliğinin kadife tezgâhında dokunan iki temel kumaş katı arasında, birinden diğerine geçerek hareket ettirilmesi ve kumaş dokundukça ilmelerin hareketli bir bıçakla ortadan kesilmesidir.
Bu yapılar çift katlı bir kumaş gibi tasarlanırlar; ancak kumaş katları arasında bağlantı yapan ilme ipliği, kumaşa belirli uzunluklarda beslendiğinden, iki kat arasında belirli bir uzaklık oluşur. Bu sisteme “yüz yüze dokuma” adı verilir. Bir diğer sistem, ilmelerin ağızlık içine atkı gibi sokulan ve uçlarında kesici bir araç bulunan yası tel çubuklar üzerinde oluşturulmasıdır. Temel kumaş tel çubukların altında kalırken, ilme iplikleri bu çubukların üstüne çıkarılırlar. Tel çubuklar sırasıyla ağızlıktan çekilirken ilmeler kesilir ve bir hav tabakası oluşur.
Çözgü ilmeli yapılar, daha çok giysilik kaliteli kadifeler, yünlü kadifeler ve döşemelik kadifelerde uygulanır, çünkü atkı kadifelerin dokunuşu çok basittir.
Halı, kilim ve benzeri dokuma yapılarının oluşturduğu kumaş sınıfına “kirkitli dokuma kumaşlar” denilmektedir. Bunun nedeni, el dokumacılığında, çözgü iplikleri üzerinde ilme ipliğini dolayarak ya da düğüm atarak bir sıra ilme oluştuktan sonra, ilmelerin kirkit adı verilen kısa dişli çelik bir el tarağının, çözgü iplikleri
üzerinden ve her ilme sırasının bitiminden sonra, çözgüler arasından geçirilen atkıya doğru vurularak sıkıştırılmasıdır.

Kadife kumaşların dokuma sistemleri başla iki ana grupta ve bunların alt gruplarında incelenir.
A- Kadife üretim teknikleri,
Al- Atkı kadifesi üretimi,
A2- Çözgü kadifesi üretimi;
a) Tek kat sistem ile çözgü kadifesi üretimi,
b) Çift kat sistem ile çözgü kadifesi üretimi,
-Tek mekikli çift kat çözgü kadifesi üretimi,
- Çift mekikli çift kat çözgü kadifesi üretimi,
B- Hav ipliklerinin kesilmesi;
a) Atkı havlarının kesilmesi,
b) Çözgü havlarının kesilmesi,
- Çift kat dokuma kadifelerin havlarının kesilmesi,
- Hav oluşturma çubuğu ile havların kesilmesi.

KADİFE ÜRETİM TEKNİKLERİ
Kadife elde etme yöntemlerini ikiye ayırabiliriz;
a) Atkı kadifesi üretimi,
b) Çözgü kadifesi üretimi.
1) Tek kat sistemi ile elde edilen çözgü kadifesi,
2) Çift kat sistem ile elde edilen çözgü kadifesi,
- Tek mekik sistemi ile elde edilen çözgü kadifesi,
- Çift mekik sistemi ile elde edilen çözgü kadifesi.

Atkı Kadifesi Üretimi
Kadife kumaşların karakteristik özelliği olan yüzeydeki hav tabakası, ilave bir atkı ipliği tarafından meydana getirilen kadife kumaştır. Atkı kadifelerinde hav oluşumu hav ipliklerinin yuvarlak bıçak yardımıyla kesilmesi sonucunda elde edilir.
Atkı havlı kumaşlar üç grup iplik sisteminden meydana gelir.

Atkı Kadifelerin Sınıflandırılması
Atkı Kadifeler
İplik Tipine Göre Zemin Dokunun Desenlerine Doku Karakterine
Örgüsüne Göre
- Pamuklu kadife - Tafta (1=1/1) - Velvet - Şifon kadife
- İpek kadife - Velvet - Emprime
- Dimi kadife - Kord kadife
- Açık florlu kadife - Fason kadife
Çözgü kadifelerdeki daha gevşek sarımlı ilme çözgüsü ile daha sıkı bir zemin çözgüsü yerine, atkı kadifelerde, bir ilme atkısıyla daha sıkı bağlantıyı sağlayan bir zemin atkısı bulunur ve her iki atkı materyali de aynı özelliklere sahiptir.
Atkı kadifelerde iki türlü bağlantı kullanılır.
1. “V” Bağlantı: Bu bağlantı şekli birer iplik atlayarak devam eder. Çözgü ipliklerinin iki çeşit hareketi vardır. Birincisi aşağıdan yukarıya, ikincisi ise yukarıdan aşağıya doğrudur.
2. “W” Bağlantı: Bu bağlantı şeklinde ise atılan atkıyı 3 çözgü ipliği kavramaktadır. Bu üçlü bağlama “V” bağlantı şekline göre kumaşta daha iyi bağlantı oluşturur.
Havlı kumaşlarda temel zemin dokusunun ve tüylü yüzeyin şekillenmesi ve oluşumu açısından önem taşıyan faktörler şunlardır.
- Hav atkılarının iplik özellikleri
- Hav atkılarının bağlantı ve örgüsü
- Hav atkılarının zemin atkılarına oranı
- Hav atkılarının kumaş tasarımında tamamının kesikli olması veya olmaması yada yüzey üzerinde bölgesel kesim uygulayarak yer yer kabarıklı desen efekti eldesi gibi uygulamada kesim işleminin durumu.
Havlı kumaşlarda hav ipliği kesikli veya kesiksiz olabilir. Atkı kadifelerinde hav ilmeleri atkı iplikleri tarafından oluşturulur
Atkı kadifelerde atkı sıklığı oldukça yüksektir cm’ de 200 atkı ipliği içeren pamuklu kadifeler mevcuttur. Ancak bu kumaşların üretildiği makinalarda üretim miktarı, yoğun ve sık atkı atımından dolayı düşüktür. Bu kumaşlar oldukça kaliteli olmalarına rağmen, düşük üretim miktarından dolayı, günümüzde önemlerini yitirmişlerdir. Öbür yandan düşük ve orta yoğunluktaki dolayısıyla düşük ve orta derecede kaliteli kumaşların üretimi yaygındır. Bunlar otomatik dokuma makinalarında hızlı bir şekilde üretilmektedir
Özel bir örgüyle atkı ipliği normal bir bağlantıdan sonra kumaşın üst yüzeyinden atılır. Yüzey efekti dokuma esnasında değil, dokumadan sonraki kesme işlemi ile oluşmaktadır. Özel fitil kesme makinalarında atkı istikametindeki ilmekler gayet ince bıçaklardan geçirilerek ilmekler kesilir ve kumaş oluşturulmuş olur. Kesim makinası tezgâh eni kadar bir silindire sarılı bir bıçak tertibatı ile donatılmıştır. Kesimde kesim ayarı çok önemlidir. Makinede kesiciler sadece atkı ilmelerini kesecek ve temel dokuya temas etmeyecek yükseklikte ve ilmeden ilmeye olan mesafeyi koruyacak sıklıkta ve kumaş enindeki ilme sayısı kadardır.
İlme atkıları genelde 3, 5, 7 çözgü ipliği üzerinden bağlantı oluştururlar. Daha sonra bunlar atlama mesafesinin tam ortasından kesilir. Bir veya üç çözgü ipliğine bağlanarak oluşan atkı ilmeleri “V” veya “W” havlı ilmeleri oluştururlar. Atkı kadifelerde ilmeler kenara kadar devam edip kapalı olarak bırakılır, kesilmez zemin dokusu çok sıkı bağlantısından dolayı atkı atlamalarının oluştuğu yerlerde, zemin atkı hav tabakasından aşağıda kalır.
Eğer kumaşta çok sık hav tabakası isteniyorsa, atkı ilme ipliği sayısını çok yüksek, örneğin 100-120 atkı/cm de hesaplamak gerekir.
Eskiden beri pamuk iplikleriyle dokunan atkı kadifelere, kullanılan atkı materyalinden dolayı pamuklu kadifeler denilmektedir. Atkı kadifelerde çözgü kadifelerdeki gibi “Rute” denilen ilme çubukları kullanılmaz. Çözgü kadifelerde atkı ipliğine asılı ilmeler atkı kadifelerde çözgü ipliğine asılıdırlar.
Velvet ve tüm fitilli kadifeler atkı havlı kadifelerdir. Bu tür kumaşlarda zemini oluşturan çözgü ve zemin atkısıdır. Zemin ve hav örgüleri ayrı ayrı düzenlenerek tahar ve armür raporu hazırlanır. İlave atkı ipliği ile hav oluşturulan kadife kumaşlarda hav oluşumu atkı havlarını oluşturacak atkı ipliklerinin atlama yapan (yüzen) Bölümlerinin yuvarlak bir bıçakla kesilmesi ile gerçekleşir.


Düz atkı kadifeleri
Bu tür dokumalar sağlam ağır gramajlı, atkı yüzlü pamuklu kumaşları kapsamına alır. Üniform olarak kısa hav tabakasıyla yoğun bir şekilde örtülüdür. Hav tabakası kumaş dokunduktan sonra yüzeyde gevşek olarak yüzen belirli atkıların kesilmesiyle biçimlendirilir. Velvetten parlak ve ince bir kumaştır.
Kumaş oluşumunda dikkat edilecek hususlar;
- Yüzey ve hav oluşumunda kullanılan temel dokular
- Hav atkılarının yüzey atkılarına oranı
Bu faktörler atkı sıklığı ve bitirme işlemi ile de birleşince; hav uzunluğunda, yoğunluğunda ve hav sağlamlılığında etkin rol oynar.
Esas zemin dokusunun oluşumunda sıkça kullanılan örgüler, bezayağı ve dimidir. Hav bağlantıları ise; dimi, saten veya türetilmiş saten şeklinde olabilir. Sıkı hav elde edebilmek için inç başına düşen atkıların sayısı fazla olmalıdır.


Çözgü Kadifesi Üretimi
Kadife kumaşların belirgin ve ayırıcı özelliği olan kumaş yüzeyindeki havlar hav çözgüsünden elde ediliyorsa buna çözgü kadifesi denir.
Çözgü kadifesinin elde edilmesinde en az iki çözgü levendi veya bir çözgü levendi ve cağlıktaki bobinlerden alınan hav çözgüleri gereklidir.
Çözgü havlı kadifelerdeki zemin çözgüsü ve hav çözgüsünün özellikleri ve işleme katılımları aşağıda açıklanmıştır.


Zemin çözgüsü
Atkı ipliği ile birlikte kumaşın zeminini oluşturan çözgülerdir. Tek kat çözgü kadifesi sisteminde tek bir zemin çözgüsü vardır.
Çift kat kadife sisteminde ise 2 tane zemin çözgüsü vardır.


Hav Çözgüsü
Düz kadife tezgâhlarında hav çözgüsü levende sarılmış durumdadır. Jakarlı kadifelerde ise hav çözgüleri direkt olarak cağlıktaki bobinlerden gelir. Bunun nedeni değişik renkteki hav çözgü ipliklerinin birim kumaş uzunluğunda farklı miktarlarda kullanılmasıdır. Örneğin, dokuma esnasında mavi renk daha çok gerekiyorsa yani kumaş yüzeyinde daha çok görünüyorsa bobinden mavi iplik daha çok çekilecektir Bazı çözgü ipliklerini daha çok veya daha az kullanma imkanı bobinden hav ipliği almakla sağlanır. Çözgü kadifesi hav çözgüsünün bir üst örgüden bir alt örgüye geçmesi suretiyle çift kadife olarak da imal edilebilir. Dokuma işleminden sonra çift kadife ortadan kesilir. Çözgü kadifeler “Ruten kadifeler olarak da dokunabilirler. Çözgü kadife tekniğinde tüylü dokumalar hemen hemen her istenilen hav yüksekliğinde ve oldukça farklı görünüşlerde imal edilebilirler. Örneğin hayvan kürkü taklitleri, ipek kadife, aynalı kadife, astragan vb.


Tek Kat Çözgü Kadifesi Üretimi
Tek kat kadife tekniğiyle yapılan kadife kumaşlarda birincisi gergin zemin, diğeri gevşek sarılan hav çözgüsü olmak üzere iki çözgü ile dokunurlar. Havlar, hav çözgüleri yukarı kalktığında arasına giren ve ucunda bıçak bulunan çelik çubuklar aracılığı ile oluşturulur. Eğer, kumaş havlarının yüksek olması isteniyorsa yassı çubuklar, kısa olması isteniyorsa yuvarlak çubuklar kullanılır
Bu tip kadifeler “Teller Yardımıyla Üretilen Çözgü Kadifeler” adını alır. Hav çözgülerinin oluşturduğu ağızlıktan teller geçirilir. Hav çözgüleri alt ağızlık konumuna inip atkılarla birleştikten sonra şekildeki tellerin etrafını kaplarlar. Tellerin enine kesiti aynı zamanda ilme şeklini ve enine kesitteki yükseklikleri de ilme yüksekliklerini belirler. Teller kumaş içerisinden çekildiklerinde ilmeler oluşur. Tellerin hareketini kontrol eden özel mekanizma telleri çok hızlı bir şekilde atılan atkı ipliği ile aynı hızda ağızlık içerisine yerleştirir ve yavaşça geri çeker. İki nokta arasında tel sayısının fazla olması, hav çözgüsüne gelen gerilimden dolayı, hav ilmelerinin içeri girmesini önler. Üretilecek olan kumaşın tipine göre hafif kumaşlar için tel sayısı azaltılır. Ağır kumaşlar için tel sayısı arttırılır.
Kadife kumaşın yüzeyinde oluşan havlar tellerin yapısına bağlı olarak ilmekler veya demetler halindedir. Eğer, tellerin üst yüzeyi bıçak ağzı şeklinde yapılmışsa telle kumaş içerisinden çekilirken ilmekler kesilip demet halini alacaktır. Kesici olmaması halinde ise ilmekler oluşacaktır. Burada unutulmaması gereken bir nokta, hav çözgülerinin oluşturduğu yüksek ağızlığa tel girdiği anda, zemin çözgülerinin oluşturduğu daha engin ağızlığa da atkı ipliğinin yerleştirilmesidir.
Enine kesit dairesel olan teller kısa ilmekli, dikdörtgen olanlar ise uzun ilmekli kadife üretiminde kullanılır. Tellerin yükseklikleri kısa havlı kadifeler için 1-5 mm, kürk ve halı takliti uzun havlı kadifelerde ise 25mm’yi bulan boyuttadır. Tellerin sonundaki delikler tellerin hareketini sağlayan mekanizma uzuvları ile bağlantıyı sağlar. Bu mekanizmalar için dokuma makinasının bir tarafında dokunan kumaş genişliği kadar bir boşluğa ihtiyaç vardır. bu sistemle üretilen ilmeli kadifeler döşemelik olarak kullanılır. Demetli yani ilmekleri kesilmiş kadifelerse giysilik, perdelik ve döşemelik olarak kullanılır. İlişkinin bir arada olduğu daha çok döşemelik ve halı olarak kullanılan değişik desenli kadifelerde vardır.
Dokuma esnasında kullanılan hav çözgüsü zemin çözgüsünden daha uzundur. Bu uzunluk tellerin derinliğine ve tel sayısına bağlı olarak değişir. Hav çözgüsü, zemin çözgüsünden 5-12 kat daha uzun olabilmektedir. Dokuma esnasında hav yüksekliğini zedelememek için cımbarlar sadece kumaşın kenarıyla ve levende sarmada da sökme silindiri ile kumaşın arkası temas halinde olmalıdır.
Bütün teller soldan sağa doğru çekilerek çıkarılırlar. Bu nedenle ilmelerin sağa doğru kayma tehlikesi vardır. bunu önlemek ve daha sağlam bağlantı oluşturmak için ilmelerin sağında bulunan zemin çözgüsünün zıt bağlantı yapması gerekir.
İplikleri çerçevelerden geçirilişleri dokumacıya göre önden arkaya doğrudur. İlme (hav) ipliği daima birinci çerçeveye geçirilir.


Çift Kat Çözgü Kadifesi Üretimi
Kadife dokuların üretiminde kullanılan tellerle dokuma sistemi, tellerin hareket mekanizmalarının dokuma tezgâhlarına monte edilmesiyle sağlanır. Fakat bu tezgahların fazla yer kaplamaları, yavaş çalışmaları, ayrıca kullanırken bazı zorlukların çıkması üretime tesir eden sebepler olmuş ve bugün daha hızlı kadife üretimi için çift kat tekniği ile üretim sistemine geçilmiştir.
Çift kat tekniğinde kadifeler, bezayağı ve rips doku türleri ile üst üste, iki doku tabakasının dokunması ve ilme çözgü ipliklerinin değişimli olarak l üst - l alt dokuya bağlantısıyla elde edilirler. Her iki doku arasındaki ilme mesafesi, bir hav ipliği yüksekliğinin iki katıdır ve bu yükseklik regülatör vasıtasıyla sabit tutulur. İlmeler tezgaha monte edilmiş olan ve bir kızak üzerinde yatay vaziyette sağa - sola hareketli bir bıçak tarafından tam ortalarından kesilirler.
İki doku arasındaki ilmelerin kesimi, tefenin vuruşu tamamlandıktan sonra, yani tarağın geri hareketinde ve zemin çözgüsü gergin durumdayken meydana gelir. Çünkü tarağın yanlış bir pozisyonunda yapılan ilme kesimi, kademeli hav uçlarının oluşmasına ve düzensiz hav yüksekliğine neden olur.
Çift katlı kadifeler ya tek atkıyla yada çift atkıyla dokunurlar. Tek atkıyla dokunan çift katlı kadifelerde atkı ipliği hem üst hem de alt dokuya geçirilir. Böylece tek atkı sistemiyle iki doku tabakası oluşturulur. Çift atkı kadifelerde, atkı iplikleri üst dokuya üst atkı taşıyıcı, alt dokuya alt atkı taşıyıcı aracılığı ile bağlanırlar. Her iki atkı taşıyıcının hareketi aynı hız ve zamandadır. Tek atkılı çift katlı kadifelerde her atkı ipliği l üst ve l alt dokuya değişimli olarak bağlandığından, değişimli kasa sistemiyle 2 tip atkı materyali kullanılabilir.
Çift katlı kadifelerin üst ve alt dokuları ayrı ayrı bağlantı çözgüleri ile bağlanırlar. Tek levende de sarılabilen bu bağlantı çözgüleri için. iki ayrı levendin kullanılması tezgahın tam kapasite ile çalışması açısından daha faydalıdır.
Bu sistemde kadife dokumada tezgâh verimi yüksektir. Fakat ortadan kesilen ilmelerin oluşturdukları yüzeyler pek düzgün olmazlar. Bunun için havlar terbiye dairesinde makaslama işlemine tabi tutulur. Gerek tel çubuklu sistemde gerekse yüz yüze dokuma sisteminde desenli ve motifli yapıların elde edilme olanağı vardır. Her iki sistemde de ilme iplikleri jakar mekanizmasıyla kontrol edilerek istenilen herhangi bir desen elde edilebilir.


Çift kat çözgü kadifesi üretimi iki şekilde yapılır.
a)Tek mekikli çift kat kadife üretimi,
b) Çift mekikli çift kat kadife üretimi.


Tek Mekikli Çift Kat Çözgü Kadife Üretimi
Normal dokuma tezgahların çift kat kumaş dokuma tekniğiyle dokunur. Hav ipliği üst ve alt zemin iplikleri arasında bağlantı yapar. Kumaş dokunduktan sonra iki kumaş arasındaki hav iplikleri kesilerek kumaşlar birbirinden ayrılmış olur.


Çift Mekikli Çift Kat Çözgü Kadifesi Üretimi
Modern kadifecilikte kullanılan sistemdir. Buradan zemin çözgü levendleri istenildiğinde ayrı ayrı hazırlanabilir. Atkı atımı iki kumaşa da aynı anda yapılır. Tezgâhta üst ve alt kumaşa ait olmak üzere iki tane ayrı ayrı ağızlık açılır.
Bu sistemde aynı süre içinde diğer sistemlere göre daha fazla kumaş dokumak mümkündür.


İlmeli Kadifeler
Bunları zemin çözgüsünün atkı ipliği ile oluşturduğu temel doku ve ilmelerin oluşturmasını sağlayan ilme (hav) çözgüsünden oluşur.
Zemin çözgü havludaki gibi ince ve yüksek bükümlü pamuk ipliğinden olup gergin tutulur. İlme (Hav) çözgüsü ise daha gevsek olup, yün, ipek, suni ipek ve pamuk ipliğindendir.
Her iki çözgü ipliği 1/1, 1/2, 2/1 oranlarında dokunur. Bunun için belirleyici etken; kumaşın kullanıldığı yerin yanında, hav çözgüsünün sıklığı, yükseldiği ve iplik numarasına bağlıdır.
İlmelerin oluşumu, hav çözgüsü yukarı kalktığında açılan ağızlığa çelik veya prinçden imal “RUTE” denilen uzun çubukların geçirilmesi ile olur.
Zemin çözgünün bağlantı şekli bezayağı olmasına rağmen, bunun yanında R2/1, Rl/2 ve panama, hatta dimi doku türünde dokularla zemin oluşturulabilir.
Dokuma sırasında ilme çözgüleri, rute üzerinden doğru yükselip tekrar temel dokuya bir veya birkaç atkı ipliği ile bağlanırlar. 3, hatta 8 sıra halinde geçirilen çubuklar teker teker oluşan ----lerin içerisinden çekilmeye başlar ve her çekilen çubuk tekrar ilmek oluşturmak için tek tek ilme içine atılır.
Kadife dokular ilmeler arasındaki atkı ipliği sayısına göre isimlendirildikleri gibi (Örneğin 2 atkılı 3 atkılı gibi) hav çözgüsünün l veya l ‘den fazla zemin atkısını bağlama şekline göre da adlandırılırlar. Örneğin;
2 Atkılı Kadifeler: Şayet hav çözgüsü l zemin atkı ipliğinin altından bağlanmışsa ”V” havlı,
3 Atkılı Kadifeler: Şayet hav çözgüsü l atkının altından -1 atkının üstünden ve yine l atkının altından bağlanmışsa “W” havlı kadifeler olarak isimlendirilirler.


Kesik İlmeli Kadifeler
Bu kadife türünde, yüzey kesik havlarla kaplıdır. Kesik ilmeli kadife üretiminde özel kesiciler kullanılır. İlmeleri kesmek için üst kenarı keskin “RUTE” ler veya daha yüksek havlı yüzey istendiğinde uçları kıvrık, keskin, yassı çubuklar kullanılır.


Karışık Havlı Kadifeler
Bazı kadife türlerinde havlar hem yuvarlak hem de ucu kesicili RUTELER yardımıyla oluşturulur. Bu sayede kumaş yüzeyinde hem kesik havların hem de kapalı ilmelerin bulunduğu desenli bir görünüm elde edilir. Üstlerinde kesici bulunan üniteler diğer yuvarlak üniteler den daha yüksektir.
Doku yüzeyini egalize ederken ikinci bir kesme işlemine sokulan kesik havların daha uzun tutulmasındaki gaye kapalı ilmelerin zedelenmesine mani olmaktır.
Maket (Ağır döşemelik) dokular bu teknikle dokunurlar .


HAV İPLİKLERİNİN KESİLMESİ
Kadife kumaş üretiminde havların kesim işlemi kumaş kalitesi açısından önemlidir. Hav kesme işlemi kumaş dokunurken veya dokunduktan sonra yapılabilir.
Kadife kumaş üretiminde hav ipliklerinin kesilmesi üretim tekniğine göre farklılık gösterir.
a) Atkı kadifelerinde havların kesilmesi,
b) Çözgü kadifelerinde havların kesilmesi.

Atkı Kadifelerinde Havların Kesilmesi

Atkı havı kesilmiş kumaşların üretiminde; havlar, kumaş tamamen dokunduktan sonra yüz tarafında kesilmek suretiyle oluşturulur.


Çözgü Kadifelerinde Havların Kesilmesi
Çözgü havı kesilmiş kumaşların üretiminde ise 2 metod kullanılır.


Çift kat dokunan kadifelerin havlarının kesilmesi
İlk metoda çift kumaş dokunur ve bu iki kumaş arasında onları birbirine bağlayan iplik hav ipliği olur. Çift kat kumaş dokuma bölgesinden uzaklaşırken bir bıçak yardımıyla hav iplikleri kesilerek iki ayrı kumaş haline getirilir. Bu tek kat kumaşlar çift kat kumaşın kalınlığının yarısı kadar ve hav ipliğinin kesildiği yerde havlı yüzey oluşur


Hav Oluşturma Çubuğu İle Havların Kesilmesi
Hav oluşturma çubuğunun üst kenarında ve bir ucunda küçük bir bıçak vardır ve çekildiği zaman ilmekli hav bırakır. Kumaşa bir miktar atkı yedirildikten sonra, bir ucunda bıçak bulanan bu çubuk,hav çözgü ipliklerini keser. Çerçeveler, hav çözgü iplikleri bu çubuğun üzerinden geçecek şekilde hareket eder. Bu çubuğun ilersine birkaç atkı atıldıktan sonra çubuk çekilir ve ucundaki bıçak, çubuğun üzerinden geçtiği bütün çözgü ipliklerini keser. Kesik iplikler dik konuma gelir ve havı teşkil ederler. Birkaç ilave atkı atıldıktan sonra çubuk tekrar ağızlığa yerleştirilir, bu şekilde dokumaya devam edilir, yine birkaç atkı atıldıktan sonra çubuk geri çekilir.

 

Örgü Tekniği Çeşitleri

AJUR ÖRNEĞİ:

1. Sıra; 1 dolama, 1 ilmek kesi- lir… şeklinde örülerek sıra ta- mamlanır. 2. Sıra; ilmekler ters örülür. 3. Sıra; 1. sıradan itibaren örnek tekrar edilir. 

 

3 AŞAMALI KESİM TEKNİĞİ:

30 ilmek üzerinden anlatılmıştır. 1. Sıra; omuz tarafından 10 ilmek kesilir, kalan 20 ilmek örülüp, sıra tamamlanır. 2. Sıra; 20 ilmek örülüp, sıra başına gelinir. 3. Sıra; 10 ilmek kesilir, kalan 10 ilmek örülüp, sıra tamamlanır. 4. Sıra; 10 ilmek örülüp, sıra başına gelinir. 5. Sıra; kalan 10 ilmek ke- silip, bitirilir.

 

BALIK KILÇIĞI ÖRNEĞİ:

1- Örnek örgünün arka kısmından ters olarak kurulur. 2- İlmekler 3 ters örüldükten sonra 4. ilmeğe şiş geçirilir. Şiş ilmek içerisinden çıkarılmadan 2 dolama yapılarak ters örülür. 3- 8 ters örüldükten sonra 9. ilmeğe şiş geçirilir. Şiş ilmek içerisinden çıkarılmadan 2 dolama yapılarak ters örülür. Sıra bu şekilde tamamlanır. 4- Örgünün ön yüzünde 3 ters örülen ilmekler 3 düz örülür. 2 dolama yapılan ilmek şişten çıkartılıp bekletilerek 4 düz örülür. 5- Bekletilen ilmek sol şişe alınarak düz örülür. 6- Sol şişteki 4 ilmek örülmeden sağ şişe alınır. Dolama yapılan ilmek şişten çıkarılıp bekletilir. 7- Örülmeden sağ şişe alınıp bekletilen 4 ilmek tekrar sol şişe alınır. 8- Dolama yapılıp bekletilen ilmek sol şişe alınıp düz örülür, sonraki 4 ilmek düz örülür aynı işlem sıra sonuna kadar devam eder.

 

BİRİT İLİK YAPILIŞI:

Tığla beden kısmına sık iğne ile bağlantı yapılır, 7 zincir çekilir, aynı yere batılarak tekrar sık iğne yapılır, oluşan yuvanın içine 15 adet sık iğne doldurularak ilik tamamlanır.

 

BURGU MODELİ:

2+2 Burgu Modeli ile anlatım yapılmıştır.

1. Sıra; ilmekler; 2 ters, 4 düz, 2 ters, 4 düz... şeklinde dizilir. 2. ve arka sıralarda ilmekler geldiği gibi örülür. 3. Sıra; 4 düz ilmek şişten çıkarılır, 3 ve 4. ilmekler 1. ve 2. ilmeğin ön tarafından sağa doğru alınır, sol şişe 4-3-2-1 sıralamasıyla geçirilerek düz örülür, 2 ters... şeklinde sıra tamamlanır. 5. ve 7. Sıralar; ilmek-ler düz örülür. 9. Sıra; 3. sıradan itibaren örnek tekrar edilir. 3+3 burgu modelinde; düz ilmekler 6 adet yapılır. Diğer işlemler aynı şekilde tekrarlanır. Aynı şekilde 4+4 ve 5+5 burgu örneklerinde ilmek sayıları artırılarak işlemler aynı şekilde uygulanır.

 

2+2 CİLVELİ LASTİK ÖRNEĞİ:

1.sıra:İlmekler 2+2 lastik örülür. 2.sıra: İplik örgünün arka tarafına geçirilir, düz ilmekler şişin arka tarafından diğer şişe alınır, iplik şişin üst tarafından dolanarak düz örülür, iplik öne geçirilir, ters imekler şişin ön tarından diğer şişe alınır, üzerine iplik dolanır, 2 ilmek ters örülür, iplik örgünün arka tarafına geçirilir, ilmekler şişe arka tarafından alınır, iplik şişin üzerine dolanıp, düz örülür... şeklinde örülerek sıra tamamlanır. 3.sıra: 2.sıra gibi örülür.

DÜZ-TERS ÖRGÜ:

1. Sıra; bütün ilmekler düz örülür. 2. Sıra; bütün ilmekler ters örülür. 3. Sıra; 1. sıradan tekrar edilerek örgüye devam edilir.

 

GERİ DÖNÜŞLE ÖRGÜ TEKNİĞİ:

Örnek 20 ilmek üzerine anlatılmıştır.1. Sıra; 17 ilmek örülür, geri dönülür, kalan 3 ilmek şişte bekletilir. 2. Sıra; 17 ilmek örülür, başa gelinir. 3. Sıra; 14 ilmek örülür, geri dönülür, kalan 6 ilmek şişte bekletilir. 4. Sıra; 14 ilmek örülür, başa gelinir. 5. Sıra; 11 ilmek örülür, geri dönülür, kalan 9 ilmek şişte bekletilir... şeklinde aynı yöntemle 20 ilmek bitene kadar işlemler tekrarlanır. Bırakılan ve örülen ilmek sayısı modele göre değişir.

 

HARAŞO ÖRNEĞİ:

İlmekler her sırada ters örülür, örneğin 2 sırasında 1 diş haraşo elde edilir.

 

İKİ RENKLİ BALIKSIRTI ÖRNEĞİ:

1 ilmek 6383 renk no.lu iplikle, 1 ilmek 1631 renk no.lu iplikle balıksırtı örneği uygulanır. Diğer tarafda aynı şekilde örülür. 

 

İLMEK KAYDIRMA:

Çoğunlukla ters örgü üzerinde düz ilmeklerle kaydırma işlemi yapılır. Anlatım sağa ilmek kaydırma şeklinde anlatılmıştır, sola doğru kaydırma yapılacaksa aynı işlemler yön değiştirilerek uygulanabilir. İlmek sayıları kaydırma işlemi yapılmak istenen ölçüde değiştirilebilir. 1. Sıra; 6 ilmek ters, 7. ve 8. ilmek şişten çıkarılır, 8. ilmek 7. ilmeğin ön tarafından sağa geçirilir, önce 8. ilmek, sonra 7. ilmek sol taraftaki şişe geçirilir, 8. ilmek düz, 7. ilmek ters örülür, 6 ilmek ters, 7. ve 8. ilmek şişten çıkarılır, 8.ilmek 7. ilmeğin ön tarafından sağa geçirilir, önce 8. ilmek, sonra 7. ilmek sol taraftaki şişe geçirilir, 8. ilmek düz, 7. ilmek ters örülür... şeklinde sıra tamamlanır. Arka sıralarda ilmekler geldiği gibi örülür. 3. Sıra; 5 ters, 7. düz ilmek 6. ters ilmeğin önünden sağa doğru geçirilerek ilmek kaydırılır, önce 7. düz ilmek, sonra 6. ters ilmek sol taraftaki şişe geçirilerek düz ilmek düz, ters ilmek ters olarak örülür, 6 ters, 8. düz ilmek ve 7. ters ilmek şişten çıkarılır. 8. düz ilmek 7. ters ilmeğin önünden sağa geçirilerek tekrar sol taraftaki şişe takılır, düz örülen ilmek düz, ters örülen ilmek ters örülüp, ilmek kaydırılır, 6 ters...şeklinde örgüye devam edilir.

 

İLMEK SALMA:

Örnek 10 ilmek üzerinden anlatılmıştır.2 sıra tekrarlı örgü tekniğidir. 1.sıra: *1 ilmek örülür, şişe (istenen uzunluğa göre)iplik dolanır. *İşaretinden tekrar edilerek sıra tamamlanır. 2.sıra: *1 ilmek örülür, şişe dolanan iplik şişten çıkartılıp, bırakılır. *İşaretinden tekrar edlikerek sıra tamamlanır.

 

İPLİK GEÇİREREK EKOSE OLUŞTURMA TEKNİĞİ:

Haraşo örgü üzerine uygulanır. 1. Sıra: Haraşo dişleri içinden iğneyle 1’er diş atlanarak iplik geçirilir. 2. Sıra: 1. Sırada içinden iplik gerilen haraşo dişleri atlanırken, 1. Sırada atlanan dişlerin içinden iğneyle iplik geçirilir. Sonraki sıralarda sırasıyla  1. ve 2. sıralar tekrar edilir.

 

KAFES ÖRGÜ:

1. Sıra; zincir çekilir, 3 zincir atlanarak 4. zincirin üzerine 1 trabzan yapılır, 3 zincir çekilir, 2 zincir atlanarak 1 trabzan yapılır, 3 zincir çekilir... şeklinde sıra tamamlanır. 2. Sıra; 6 zincir çekilir, geri dönülür, alt sıradaki trabzanların üzerine trabzan yapılır, 3 zincir çekilir, alt sıradaki trabzan üzerine trabzan yapılır, 3 zincir çekilir... şeklinde sıra tamamlanır. 3. Sıra; 2. sıradan itibaren örnek tekrar edilir. 

 

KATLAMA TEKNİĞİ:

10 ilmek üzerinden anlatılmıştır. 1.sıra: İlmekler düz örülür. 2.sıra: Arka sıradan ilmekler ters örülür. 3.sıra: İlmekler ters örülür. 4...14.sıralar: İlmekler düz örülür. 15.sıra: 3. sıradan ters örülen sıranın arka tarafından yardımcı şişe 10 ilmek alınır, şişte bulunan ilmeklerden 1 ilmek alınarak kesilir, yandaki ilmeklere de aynı işlem uygulanarak kat oluşturulur.16.sıra: 1.sıradan itibarenörnek tekrar edilir. İlmek sayıları ve katlama sıraları modele göre değişir.

 

KELEBEK ÖRNEĞİ:

1. sıra; *5 ilmek düz, iplik örgünün ön kısmına geçirilir, sol şişte bulunan 5 ilmek sağ şişe örmeden geçirilir, iplik örgünün arka tarafına geçirilir, yanındaki 5 ilmek düz örülür,* işaretinden tekrar edilerek sıra tamamlanır. 2. Sıra; ilmekler ters örülür. 3., 4., 5. ve 6 sıralar; 1.ve 2.sıralar tekrar edilir. 7. Sıra; 7 ilmek düz örülür, önce örgünün ön tarafında oluşan iplikler sağ şiş üzerine alınır, bu iplikler 8. ilmekle beraber alınarak örülür,* 9 düz, yanındaki ilmekle örgünün ön tarafında oluşan iplikler beraber alınır,* işaretinden tekrar edilerek sıra tamamlanır. 8. Sıra; ilmekler ters örülür. 9. Sıra, 10 düz, *iplik örgünün ön kısmına geçirilir, sol şişte bulunan 5 ilmek sağ şişe örmeden alınır, iplik örgünün arka tarafına geçirilir, 5 düz örülür,* işaretinden tekrar edilerek sıra tamamlanır. 10. Sıra; 2. sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

KETEN İŞİ ÖRGÜ:

Çift sayıda ilmekle çalışılan 2 sıra tekrarlı bir örgü tekniğidir: 1. SIRA (ÖN YÜZ): *1 ilmek düz örülür, iplik öne alınarak 1 ilmek ters örülecekmiş gibi örülmeden diğer şişe alınır* yıldızların arası sıra sonuna kadar tekrar edilir. 2. SIRA (ARKA YÜZ): *1 ilmek ters örülür, iplik arkaya alınarak 1 ilmek ters örülecekmiş gibi örülmeden diğer şişe alınır* yıldızların arası sıra sonuna kadar tekrar edilir.

 

1+1 LASTİK ÖRGÜ:

1. Sıra; 1 ilmek düz, 1 ilmek ters, 1 ilmek düz, 1 ilmek ters… şeklinde örülerek sıra tamamlanır. 2. Sıra; arka sıralarda ilmekler geldi- ği gibi örülür. 3. Sıra; 1. sıradan itibaren örnek tekrar edilir. 2+2 ve 3+3 lastik örgü yapılmak istendiğinde ilmek sayıları değiştirilir, aynı şekilde örülür.

 

LORALI SEPET ÖRGÜ:

Lora ve görece ince başka bir iplik olmak üzere 2 tür iplik kullanılır; ince iplik örülürken Lora örülen ipliğin arasına sıkıştırılır. Başlarken örneğin üzerine kurulacağı bir zemin yoksa (sihirli halka, sık iğne sırası, trabzan sırası, vd.) zemin oluşturmak için ihtiyaç duyulan uzunlukta zincir çekilir. *Tığdaki ilmek en az Lora’nın eni kadar uzatılır. Tığdaki ilmekle parmağa dolanan ipliğin arasına Lora alınır, Lora aşağıda bırakılarak tığa iplik dolanır ve tığdaki ilmeğin içinden geçirilir (uzatarak sık iğne yapma). 3 zincir çekilir. Zemindeki 3 zincir ya da yuva atlanarak 4. zincirden ya da yuvadan bir ilmek alınır.* İstenilen örgü boyuna ulaşılıncaya kadar yıldızların (**) arası tekrar edilir.

 

ÖRGÜ ÜZERİNDE ZİNCİR İŞİ:

1 zincir çekilir, ilmek tığdan çıkarılır, örgünün ters kısmındaan işlemi yapacağımız ilmeğin altına getirirlir, tığ ile örgünün üst tarafından altta bulunan iplikten bir ilmek alınıp, iplik üste geçirilir. İlmeğin bir üst sırasından tekrar alt sıraya batırılır, Altta bulunan iplikten tığ ile üst kısma ilmek çıkarılır, çıkarılan ilmek tığ üzerindeki ilmeğin içindne geçirilir. Bir üst sıradaki ilmeğe geçirilir... şeklinde işleme devam edilir.

 

PETEK ÖRNEĞİ: 

1. sıra: Tüm ilmekler ters örülür. 2.sıra: *1 ilmek ters, İplik öndeyken sıradaki ilmek örülmeden sağ şişe alınır*. İşaretinden tekrar edilerek sıra tamamlanır. 3. sıra: Tüm ilmekler ters örülür. 4. Sıra; * iplik öndeyken sıradaki ilmek örmeden sağ şişe alınır, 1 ilmek ters* işarteinden tekrar edilerek sıra tamamlanır.  1.sıradan itibaren tekrar edilerek örgüye devam edilir.

 

2 RENKLİ BALIKSIRTI ÖRNEĞİ:

2 farklı renk iplik kullanılarak örülen 2 sıra tekrarlı bir örgü tekniğidir. A renk no.lu iplikle istenilen ilmek sayısı atılıp , örgüye başlanır. 1.sıra (Arka yüz): *A renk no.lu iplikle 2 ilmek birlikte ters örülür, 1 ilmek şişten çıkartılır, B renk no.lu ipliğe geçilip sol şişteki ilk 2 ilmek birlikte ters örülür , 1 ilmek şişten çıkartılır* işaretinden tekrar edilerek sıra tammalanır. Son kalan ilmek sıradaki renk ile ters örülür. 2. sıra (ön yüz): *1. Sıranın son ilmeğinde kullanılanan renk no.lu iplikle sıranın başından başlanarak 2 ilmek arka ayağından birlikte düz örülür, 1 ilmek şişten çıkartılır, devamında gelen renk no.lu iplik ile 2 ilmek arka ayağından birlikte düz örülür, 1 ilmek şişten çıkartılır* işaretinden tekrar edilerek sıra tamamlanır. Son kalan ilmek sıradaki renk ile düz örülür. 

 

SELANİK ÖRNEĞİ:

1. Sıra; 1 ters, 1 ilmek şişe örmeden alınırken üzerine iplik dolanır, 1 ters, 1 ilmek şişe örmeden... şeklinde sıra tamamlanır. 2. Sıra; ters örülen ilmekler şişe örmeden alınırken üzerine iplik dolanır, iplik dolanarak alınan ilmekler beraber alınarak ters örülür... şeklinde sıra tamamlanır. 3. Sıra; 1. sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

SIK İĞNE İLE BAĞLANTI:

Tığ üzerine iplik dolamadan alt  sıraya batılır, tığa iplik dolanır, batılan yerden 1 ilmek çekilir, bu ilmek tığ üzerindeki ilmeğin içinden geçirilir. 

 

SIK İĞNELİ BALIK SIRTI ÖRNEĞİ:

1. Sıra; zincir çekilir, her zincir üzerine 1’er sık iğne yapılır. 2. Sıra; 1. sırada yapılan sık iğnelerin arka tarafından tığla ilmek alınır, sık iğne yapılır. 3. Sıra; alt sıradaki sık iğne- lerin ön tarafından tığla ilmek alınır, sık iğne yapılır. 4. Sıra; 2. sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

SIK İĞNE + DOLAMALI SIK İĞNE:

Tığ üzerine iplik dolamadan alt sıraya batılır, tığa iplik dolanır, batılan yerden 1 ilmek çekilir, tığa iplik dolanır, tığ üzerinde oluşan 2 ilmeğin içinden geçirilerek tığda kalan 1 ilmekle işlemler tekrar edi-lir. Dolamalı sık iğne için tığ üze-rine iplik dolanır.

 

2 SIRALI PİRİNÇ:

1. Sıra; 1 düz, 1 ters… şeklinde örülür. 2. Sıra; ilmekler geldiği gibi örülür. 3. Sıra; 1. sırada düz örülen ilmekler ters, ters örülen ilmekler düz örülür. 4. Sıra; ilmek-ler geldiği gibi örülür. 5. Sıra; 1. sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

SIK İĞNEYLE PÜSKÜL YAPILIŞI:

1.sıra: 1 sık iğne yapılır, 1 zincir çekilir, tığ üzerindeki ilmek uzatılır, ilmek tığdan çıkarılır, boşta kalan tığ ile alt sıradaki sıradan tekrar 1 sık iğne yapılır, 1 zincir çekilir, tığ üzerindeki ilmek 2 cm uzatılır, azatılan ilmek tığdan çıkarılır...şeklinde sıra tamamlanır. 2.sıra: sık iğne üzerine sık iğne yapılır. 3.sıra: 1.sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

ŞERİT ÖRGÜ:

Çift taraflı örgü şişiyle örülür.1.sıra: 3 ilmek ile başlanır, düz örüldükten sonra ilmekler şişin başlama noktasına getirilir. 2.sıra: 3 ilmek düz örülür, ilmekler şişin başlama notasına getirilir... şeklinde örgüye devam edilir. İlmek sayısı ve şerit uzunluğu modele göre değişebilir.

 

ŞİŞLE BALIK SIRTI ÖRNEĞİ:

12 ilmek üzerine anlatıldı. 1. Sıra; düz örülür. 3 düz örülür,* yanındaki 2 ilmeğin ikincisi, 1. İlmeğin arkasından geçirilip önce ikinci ilmek, sonra 1. İlmek düz örülür,* işaretinden tekrar edilip sıra 1 düz örülerek tamamlanır. 2. Sıra; ters örülür. 2 ilmek ters, yanındaki 2 ilmeğin ikincisi 1. İlmeğin önünden geçirilir. Önce 2 ilmek ters, sonra 1. İlmek  ters örülür.* işaretinden tekrar edilerek sıra  2 ters örülerek tamamlanır. 3. Sıra; 1 düz örülür,* yanındaki 2 ilmeğin ikincisi, 1. İlmeğin arkasından geçirilip önce ikinci ilmek, sonra 1. ilmek düz örülür,* işaretinden tekrar edilip sıra 3 düz örülerek tamamlanır. Sonraki sıralarda aynı işlemler tekrarlanır.

 

ŞİŞLE CEVİZ ÖRGÜ:

İlmek sayısı 6’nın katı olmalıdır.1. SIRA (ÖN YÜZ): Tüm ilmekler ters örülür. 2. SIRA (ARKA YÜZ): 3 ilmek düz örülür, *örülen ilmekle  örülecek olan ilmeğin arasındaki iplik yönü değiştirilerek ilmekmiş gibi şişe alınırken 4kez(1düz-1dola)-1düz şeklinde örülerek içinden toplam 9 ilmek çıkartılır, 6 ilmek düz örülür* yıldızların arası son 3 ilmeğe kadar tekrar edilir, örülen ilmekle  örülecek olan ilmeğin arasındaki iplik yönü değiştirilerek ilmekmiş gibi şişe alınırken 4kez(1düz-1dola)-1düz şeklinde örülerek içinden toplam 9 ilmek çıkartılır, 3 ilmek düz örülür. 3. SIRA (ÖY): 3 ilmek ters örülür, *9 ilmek düz örülür, 6 ilmek ters örülür* yıldızların arası son 3 ilmeğe kadar tekrar edilir, 3 ilmek ters örülür. 4-11. SIRALAR : İlmekler geldikleri gibi yani düz ilmekler düz, ters ilmekler ters örülür. 12. SIRA (AY): 3 ilmek düz örülür, *9 ilmek örülmeden diğer şişe alınır, arka yüzden tığa geçirilip bir kerede toplanır ve 1 zincirle sabitlenir, ön yüze geçilerek tığdaki ilmek sağ şişe takılır, 3 ilmek düz örülür, örülen ilmekle örülecek olan ilmeğin arasındaki iplik yönü değiştirilerek ilmekmiş gibi şişe alınırken 4kez(1düz-1dola)-1düz şeklinde örülerek içinden toplam 9 ilmek çıkartılır, 3 ilmek düz örülür* yıldızların arası son 12 ilmeğe kadar tekrar edilir, 9 ilmek örülmeden diğer şişe alınır, arka yüzden tığa geçirilip bir kerede toplanır ve 1 zincirle sabitlenir, ön yüze geçilerek tığdaki ilmek sağ şişe takılır, 3 ilmek düz örülür. 13. SIRA (ÖY): *3 ilmek ters örülür, 2 ilmek birlikte ters örülür, 2 ilmek ters örülür, 9 ilmek düz örülür* yıldızların arası son 7 ilmeğe kadar tekrar edilir, 3 ilmek ters örülür, 2 ilmek birlikte ters örülür, 2 ilmek ters örülür.14. SIRA (AY): *6 ilmek düz örülür, 9 ilmek ters örülür* yıldızların arası son 6 ilmeğe kadar tekrar edilir, 6 düz örülür. 15-21. SIRALAR: İlmekler geldikleri gibi yani düz ilmekler düz, ters ilmekler ters örülür. 22. SIRA (AY): *3 ilmek düz örülür, örülen ilmekle örülecek olan ilmeğin arasındaki iplik yönü değiştirilerek ilmekmiş gibi şişe alınırken 4kez(1düz-1dola)-1düz şeklinde örülerek içinden toplam 9 ilmek çıkartılır, 3 ilmek düz örülür, 9 ilmek örülmeden diğer şişe alınır, arka yüzden tığa geçirilip bir kerede toplanır ve 1 zincirle sabitlenir, ön yüze geçilerek tığdaki ilmek sağ şişe takılır* yıldızların arası son 12 ilmeğe kadar tekrar edilir, 3 ilmek düz örülür, örülen ilmekle örülecek olan ilmeğin arasındaki iplik yönü değiştirilerek ilmekmiş gibi şişe alınırken 4kez(1düz-1dola)-1düz şeklinde örülerek içinden toplam 9 ilmek çıkartılır, 3 ilmek düz örülür. 23. SIRA (ÖY): 3 ilmek ters örülür, *9 ilmek düz örülür, 3 ilmek ters örülür, 2 ilmek birlikte ters örülür, 2 ilmek ters örülür* yıldızların arası son 12 ilmeğe kadar tekrar edilir, 9 ilmek düz örülür, 3 ilmek ters örülür. Bundan sonra 4. ve 23. Sıralar istenen örgü boyuna ulaşılana kadar tekrar edilir.

 

TAKMA KOL EVİ KESME TEKNİĞİ:

1. Sıra; sıra başında 2 ilmek birlikte alınarak 1 ilmek kesilir, * sağ şişte oluşan ilmek tekrar sol şişe geçirilir, 2 ilmek birlikte alınarak 1 ilmek kesilir. * işaretinden tekrar edilerek toplam 3 ilmek kesilir, kalan ilmekler örülüp sıra tamamlanır, geri dönülür. 2. Sıra; 1. sırada yapılan kesme işlemi tekrarlanarak 3 ilmek kesilir, kalan ilmekler örülüp sıra tamamlanır. 3. Sıra; 1. sırada yapılan kesme işlemleri tekrarlanarak 2 ilmek kesilir. Kalan ilmekler örülüp sıra tamamlanır. 5. Sıra; 1 ilmek kesilir, kalan ilmekler örülüp sıra tamamlanır. 6. Sıra; 1 ilmek kesilir, kalan ilmekler örülüp sıra tamamlanarak bitirilir.

 

TIĞLA FISTIK ÖRNEĞİ:

Tığ üzerine iplik dolanarak alt sıraya batılır, tığ üzerine iplik dolanır, 1 ilmek çekilir, oluşan ilmek tığ üzerinde çekilerek uzatılır, tığ üzerine iplik dolanarak 3 defa aynı yere batılıp, işlem tekrarlanır. Tığ üzerinde oluşan ilmekler, tığa iplik dolanarak ilmeklerin içinden geçirilir, bir defada toplanarak 1 adet fıstık oluşturulur.

 

TIĞLA ÖRGÜ ÜZERİNDE ZİNCİR İŞİ:

1 zincir çekilir, ilmek tığdan çıkarılır, örgünün ters kısmından işlemi yapacağımız ilmeğin altına getirilir, tığ ile örgünün üst tarafından altta bulunan iplikten bir ilmek alınıp, iplik üste geçirilir. İlmeğin bir üst sırasından tekrar alt sıraya batılır, altta bulunan iplikten tığ ile üst kısma ilmek çıkarılır, çıkarılan ilmek tığ üzerindeki ilmeğin içinden geçirilir. Bir üst sıradaki ilmeğe geçilir…şeklinde işleme devam edilir.

 

TEKLİ  PİRİNÇ:

1. Sıra; 1 düz, 1 ters… şeklinde örülür. 2. Sıra; 1. sırada düz örülen ilmekler ters, ters ilmekler düz örülür. 3. Sıra; 2. sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

TIĞ İLE PÜSKÜL ÖRGÜ (POPCORN):

2 sıra tekrarlı bir tığ işi örgü tekniğidir: 1. SIRA (ÖN YÜZ): Trabzan çalışılır.2. SIRA (ARKA YÜZ): *İplik orta parmak etrafından geçirilerek uzatılır ve tığa dolanır, sıradaki trabzanın tepesine batılarak bir ilmek alınır, iplik tığa dolanır ve tığın üzerindeki 3 ilmeğin içinden tek seferde geçirilir, 1 zincirle sabitlenir* yıldızların arası sıra sonuna kadar tekrar edilir.

 

TRABZAN:

Tığ üzerine iplik dolanır, alt sıraya batılır, tığa iplik dolanarak batılan yerden 1 ilmek çekilir, tığ üzerine iplik dolanır, tığda oluşan 3 ilmeğin 2 adedinin içinden geçirilir, tığa tekrar iplik dolanır, tığ üzerinde kalan 2 ilmeğin içinden geçirilerek tığda 1 ilmek kalır. İşlemler tekrar edilir.

 

2’Lİ TRABZAN:

Tığ üzerine 2 defa iplik dolanır, alt sıraya batılır, tığa iplik dolanır, batılan yerden 1 ilmek çekilir, tığa iplik dolanarak batılan yerden 1 ilmek çekilir, tığ üzerine iplik dolanır, tığda oluşan 4 ilmekten 2 adedinin içinden geçirilir, tığa tekrar iplik dolanır, tığ üzerinde kalan 2 ilmeğin içinden geçirilerek tığda 1 ilmek kalır. Sıra boyunca işlemler tekrar edilir.

 

TRABZANLI BALIK SIRTI ÖRNEĞİ:

1. Sıra; zincir çekilir, her zincir üzerine 1’er trabzan yapılır. 2. Sıra; 1. sırada yapılan trabzanların arka tarafından tığla ilmek alınır, trabzan yapılır. 3. Sıra; alt sıradaki trabzanların ön tarafından tığla ilmek alınır, trabzan yapılır. 4. Sıra; 2. sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

TORBA ( HAZIR ) LASTİK:

1. Sıra; 70 ilmek başlanır. 1 düz örülür, * iplik örgünün ön tarafına alınır, yanındaki ilmek şişe örülmeden alınır, iplik tekrar örgünün arka tarafına geçirilir, yanındaki ilmek düz örülür* işaretinden tekrar edilerek sıra tamamlanır. 2. Sıra; 1. sırada örülmeden alınan ilmekler düz örülürken, örülen ilmekler şişe örülmeden alınarak sıra tamamlanır. 3. sıra 1. sıradan tekrar edilir. İlmek sayısı modele göre değişir.

TUNUS İŞİ:

Örnek 10 zincir üzerinden anlatılmıştır. Tunus işi tığ kullanılır. 1. Sıra; her zincir üzerine 1’er   trabzan yapılır, toplam 10 trabzan yapılır, trabzanların son ilmekleri tığ üzerinde bekletilir. Tığ üzerinde 10 ilmek oluşur. 2. Sıra; iplik, 1.ilmeğin içinden geçirilir, aynı yere batılarak 1 sık iğne yapılır, iplik yanındaki ilmek içinden geçirilir, 1 zincir çekilir, iplik yanındaki ilmek içinden geçirilir, 1 zincir çekilir…şeklinde tığ üzerindeki ilmeklere aynı işlemler uygulanıp, tığ üzerinde 1 ilmek bırakılır. 3. Sıra; 4 zincir çekilir, alt sıradaki trabzanın içinden 1 ilmek alınarak 1.sıradan itibaren örnek tekrar edilir.

 

TUNUS ÖRGÜ LASTİK YAPILIŞI: 

1. Sıra; *1 tunus ilmeği ön taraftan örülür. İplik arka tarafa geçirilir, yanındaki ilmek örülür, iplik ön tarafa geçirilir* işaretinden tekrar edilirek sıra tamamlanır. 2. sıra 1. sıradan tekrar edilerek örgüye devam edlir.

 

YALANCI KETEN İŞİ ÖRGÜ:

Farklı iki renk iplikle, çift sayıda ilmekle çalışılan 2 sıra tekrarlı bir örgü tekniğidir. Birinci renk iplik, örülen ipliktir ve “zemin iplik” olarak adlandırılır. Ikinci renk iplik ise  örülmez; sadece örülen ilmeklerin arasında gezdirilir ve “gezgin iplik” olarak adlandırılır. 1. SIRA (ÖN YÜZ): *zemin iplikle 1 ilmek düz örülür, gezgin iplik düz örülen ilmekle örülecek olan bir sonraki ilmeğin arasından arkadan öne taşınır, zemin iplikle 1 ilmek düz örülür, gezgin iplik düz örülen ilmekle örülecek olan bir sonraki ilmeğin arasından önden arkaya taşınır, * yıldızların arası sıra sonuna kadar tekrar edilir. 2. SIRA (ARKA YÜZ): *zemin iplikle 1 ilmek ters örülür, gezgin iplik ters örülen ilmekle örülecek olan bir sonraki ilmeğin arasından önden arkaya taşınır, zemin iplikle 1 ilmek ters örülür, gezgin iplik ters örülen ilmekle örülecek olan bir sonraki ilmeğin arasından arkadan öne taşınır, * yıldızların arası sıra sonuna kadar tekrar edilir.

 

YELEK KOL KESME TEKNİĞİ:

1. Sıra; Yelek kol evinde istenilen sayıda artış yapılır, bedendeki ilmeklerden 1 ilmek kesilir, geri dönülür, bedendeki diğer ilmekler şişte bekletilir. 2. Sıra; bedendeki ilmeklerden 1 ilmek kesilir, artırılan ilmekler örülüp, başa gelinir. 3. Sıra: artırılan ilmekler örülür, beden ilmeklerinden 1 ilmek kesilir, geri dönülür, diğer beden ilmekleri şişte bekletilir. 4. Sıra; beden ilmeklerinden 1 ilmek kesilir, artırılan ilmekler örülüp, başa gelinir. 5. Sıra; 3. ve 4. sıra gibi örülerek istenilen sayıda ilmek kesilir. Sonraki sırada şişteki diğer beden ilmekleri örülüp, diğer tarafa geçilir. Aynı işlemler tekrarlanır.

 

YENGEÇ BACAĞI ÖRNEĞİ:

Soldan sağa doğru her ilmek içine 1’er sık iğne yapılarak örülür, kenar oyası olarak kullanılır.

Kesme Bitirme Nasıl Yapılır Kesme Tekniği

Örme işi bittiğinde ilmekler kesilir. Bu işlem, ilmekleri sökülmemeleri için birbirine bağlar ve kesmenin (bitirme) en basit yöntemidir.

Düz yüzden kesme

Bu, bir düz örgü sırasında kesmenin en kolay yöntemidir.

1 iki ilmeği düz örün, soldaki şişin ucunu sağ şişteki ilk ilmeğin içine önden batın.
2 Bu ilmeği diğer ilmeğin üzerinden geçirip şişten çıkarın.
3 Sağdaki şişte tek bir ilmek kalır.
4 Bir sonraki ilmeği düz örün ve ikinci ilmeği bunun üzerinden geçirin ve şişten çıkarın. Sağ şişte tek ilmek kalana kadar bu şekilde devam edin.
Tamamlamak için…

Dikilecek uzunlukta iplik parçası bırakıp, ipliği kesin, ipliğin ucunu son ilmeğin içinden geçirin ve ilmeği şişten çıkarın, ilmeği sıklaştırmak içih ipliğin ucunu çekin.
Ters yüzden kesme

Ters bir sırada kesme işlemi yapmak için, sadece ilmekleri düz örmek yerine, ters örün.
ŞİMDİ BİR$EY ÖRELİM!

Şu ana kadar öğrendiklerinizle ilmek atma tekniği, düz örgü, kesme (bitirme) tek renkle veya basit bir çizgili motifle çalışılmış bu atkıyı kolayca tamamlayabilirsiniz.
Tek renkli atkı 8mm.lik şiş kullanarak kabarık yün iplik kullanarak haraşo örgü ile örülür
Çizgili atkı 4.5 mm.lik şişle, balıkçı merinos yün ipliği kullanılarak örülür Her bir atkı tamamlandığında I 5cm genişliğinde ve I58cm uzunluğunda olmaktadır..

Püf Noktası

Şişe ilmek atılarak oluştu¬rulan başlangıç sırasında olduğu gibi, kesilen kenarın da elastik olması gerekir Bu, örgüyü içe çekecek kadar sıkı olmaması gerektiği anlamına gelir Bu, bir yaka bandını keserken (bitirirken) önemlidir; eğer çok sıkı olursa başınızdan geçerken esnemez ve kenarı kopabilir, ilmekler sökülebilir
3 Sağdaki şişte tek bir ilmek kalır
Eğer keserken eliniz çok sıkı ise, örgü için kullanılan şişin iki boy büyüğünü kullanın. Doğru olmazsa, kenarı söküp tekrar kesmeye mutlaka zaman ayırın.

Kesme bitirme tekniği

Etiketler:Örgü Tarifleri

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası