Arapça Boğaz Harfleri

arapça boğaz harfleri

Ders 1: Harfler

Açıklama

Kur’an-ı Kerim, Arapça olarak indirilmiş ilahî bir kitaptır. Dolayısıyla Kur’an, Arap alfabesindeki harflerle yazılmıştır. Bu alfabe 28 harften oluşur. Türkçeden farklı olarak metinler sağdan sola doğru yazılır ve okunur.

Lamelif ( لا ), aslında ayrı bir harf değildir. Lam ( ل ) ve elif ( ا ) harflerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.

Akciğerlere dolan hava dışarıya ya ses ya da nefes hâlinde çıkar. İrade dışında alıp verilmekte olan nefes, ses tellerini titreştirerek çıkarıldığında ses meydana gelir. Bu ses ağız, boğaz veya dilin belli bir noktasından çıkarılırsa harf meydana gelir. Her dilde harflerin kendine özgü bir çıkış yeri vardır. Harflerin çıkış yerine mahreç denir.

Harflerin Mahreçleri (Çıkş Yerleri)

Kur’an’ı doğru okuyabilmek için harfler mahreçlerine uygun olarak telaffuz edilmelidir. Çünkü harfin yanlış yerden çıkarılması, kelimelerin anlamlarının bozulmasına sebep olabilir.

Türkçedeki bazı harflerin sesleri Arapçada olmadığı gibi, Arapçadaki bazı harfler de Türkçede yoktur.

Peltek olarak söylenen ث ve ذ ile boğazdan hırıltılı bir sesle çıkartılan خ bu harflerdendir.

Kur’an harflerinin çıkış yerleri, üç ana bölgede toplanır. Bunlar; boğaz, dil ve dudaktır.

Aşağıda Arapça harfler, çıkış yerleri ve harflerin Türkçedeki karşılıkları listelenmiştir.

ا Boğaz sonu - “E” sesi gibidir.

ب Alt ve üst dudak - “B” sesi gibidir.

ت Dil ucu ile ön diş dipleri - “T” sesi gibidir.

ث Dil ucu ile ön diş uçları - Peltek bir harftir. Türkçe karşılığı yoktur.

ج Dil ortası ve üst damak ortası - Türkçedeki “C” sesinden farklıdır.

ح Boğaz ortası - Türkçe karşılığı yoktur.

خ Boğazın ağza en yakın kısmı - Hırıltılı bir harftir. Türkçe karşılığı yoktur.

د Dil ucu ile üst ön diş dipleri - “D” sesi gibidir.

ذ Dil ucu ile ön diş uçları - Peltek bir harftir. Türkçe karşılığı yoktur.

ر Dil ucu ile ön dişlerin üstündeki damak - “R” sesi gibidir.

ز Dil ucu ile alt ön dişlerin iç yüzeyi - “Z” sesi gibidir.

س Dil ucu ile alt ön dişlerin iç yüzeyi - “S” sesi gibidir.

ش Dil ortası ve üst damak ortası - “Ş” sesinden daha yumuşaktır.

ص Dil ucu ile alt ön dişlerin iç yüzeyi - Kalın “S” sesi gibidir (Sa).

ض Dil kenarı ile üst azı dişler - Türkçe karşılığı yoktur.

ط Dil ucu ile üst ön diş dipleri - Kalın “T” sesi gibidir (Ta).

ظ Dil ucu ile ön diş uçları - Peltek bir harftir. Türkçe karşılığı yoktur.

ع Boğaz ortası - Türkçe karşılığı yoktur.

غ Boğazın ağza en yakın kısmı - Kalın “Ğ” sesi gibidir (ğa).

ف Üst ön diş uçlarıyla alt dudağın içi - “F” sesi gibidir.

ق Dil kökü ve üst damak - Türkçe karşılığı yoktur.

ك Dil kökü ve küçük dil önü - “K” sesi gibidir.

ل Dilin iki kenarı ve ucu ile üst damak - “L” sesi gibidir.

م Alt ve üst dudak - “M” sesi gibidir.

ن Dil ucu ile iki üst ön diş etleri - “N” sesi gibidir.

و Alt ve üst dudak - Dudaklar ileri uzatılarak çıkarılan “V” sesi gibidir.

ه Boğaz sonu - “H” sesi gibidir.

ى Dil ortası ve üst damak ortası - “Y” sesi gibidir.

Yöntem

Harflerin isimlerini, her harfin üzerine tıklayarak birkaç defa dinleyin. Harflerin isimlerini öğrenmek için kendinizi zorlamadan 2. derse geçin.

Mahreç nedir, Kuran-ı Kerim Okurken Mahreç Nasıl Uygulanır?

Mahreç, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan mahreç kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre farklı anlamları olan mahreç kelimesi, Türkçe'de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Mahreç kelimesi ne demek, TDK'ya göre anlamı nedir sorularının cevabı haberimizde.

Ses yolunda harflerin çıktığı yerleri ifade eden kıraat ve lugat terimi ifade eder.

Mahreç kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir.

Mahreç, Arapça dilinden Türkçe'mize geçmiştir.

TDK'ye göre mahreç kelimesi anlamı şu şekildedir:

- Çıkış yeri, çıkak

- Boğumlanma noktası

- Payda

KURAN-I KERİM HARFLERİNİN MAHREÇLERİ

أ (Hemze): Boğazın sonunda göğse bitişik olan yerden çıkar. Açık kuvvetlici söylenir, ince okunur.

ب (Be): İki dudağı birbirine vurarak kuvvetlice söylenip çıkarılır. Okunuşu ince, açık ve serttir.

ت (Te): Dilin ucunu yukarı dişlerin ortasına vurmak sûretiyle çıkarılıp söylenir. İnce ve kuvvetli basılarak okunur.

ث (Se): Dilin ucunu üst dişlerden biraz dışarı çıkarmakla söylenir.. İnce, peltek ve yumuşak okunur.

ج (Cim): Dilin ortasını üst damağa vurmakla söylenip çıkartılır. Okunuşu ince, açık ve serttir.

ح (Ha): Boğazın ortasından, boğaz hafif sıkılarak çıkarılır. İnce ve yumuşak okunur.

خ (Hı): Boğazın evvelinden, boğaz hırıldatarak çıkarılır. Kalın ve yumuşak söylenerek okunur.

د (Dal): Dilin ucu, üstteki ön dişlerin ortasına vurularak çıkarılır. Söylenişi sert, açık ve ince okunur.

ذ (Zel): Dilin ucunu, üst dişlerin başlarından biraz dışarı çıkarmak sûretiyle çıkarılır. Açık ince ve peltek okunur.

ر (Ra): Dilin ucunun biraz arkasını üst ön dişlerin dibine vurarak çıkarılır. Kaidesine göre bâzen ince, bazen kalın okunur.

ز (Ze): Dil ucu ön dişlerin uçlarına değerek çıkarılır. Açık, ince ve yumuşak okunur.

س (Sîn): Dil ucu iki alt ön dişlerin ortasından başlarına yakın yere vurmak sûretiyle çıkarılır; ince ve yumuşak okunur.

ش (Şın): Dil ortasını damağa dayamak sûretiyle çıkarılır. İnce ve yumuşak söylemekle okunur.

ص (Sat): Dilin ucuyla ön dişlerin yarısından çıkarılır. Kalın ve yumuşak telâffuz edilip okunur.

ض Dat: Dilin yan tarafını sağ veya soldaki üst yan dişlere vurarak telâffuz edilir. (okunur, söylenir)

ط (Tı): Dil ucu üst ön dişlerin etlerine yakın olan yere vurulmak sûretiyle çıkarılır. Kalın, kuvvetlice ve açık okunur.

ظ (Zı): Dil, ucu üst ön dişlerin başlarından biraz dışarı çıkmak sûretiyle çıkarılır. Açık, yumuşak ve kalın okunur.

ع (Ayın): Boğazın ortasından, boğaz hafif sıkılarak çıkarılır. İnce ve açık okunur.

غ (Gayin): Boğaz evvelinden çıkarılır. Kalın, açık ve yumuşak okunur.

ف (Fe): Ön dişlerin ucu ile alt dudağın içinden çıkarılır. İnce ve yumuşak okunup, telâffuz edilir.

ق (Kaf): Dil kökünün damağa vurmasıyla çıkarılır. Kalın ve sert okunur.

ك (Kef): Kafın çıktığı yerin az daha aşağısından çıkarılır. İnce ve kuvvetlice telâffuz edilip okunur.

ل (Lâm): Dad’ın çıkış yerinden itibaren dilin uç tarafını damağa vurarak çıkarılır. İnce ve açık okunur.

م (Mim): Dudak içleri birbirini hafifce vurularak çıkarılır. İnce okunur.

ن (Nûn): Dilin ucu ile üst dişlerin dibine yakın olan damaktan çıkarılır. Söylenişi incedir.

و (Vav): Dudakların öne doğru toparlanmasıyla çıkarılır. Yumuşak ve ince okunur.

ه (He): Boğazın sonunda göğse bitişik olan karın boşluğundan çıkarılır. İnce ve yumuşakca söylenip okunur.

لا (Lâm-elif): Lâm ile elif birleşmesinden meydana gelmiştir.

ى (Ye): Dilin ortasını üst damağa vurarak çıkarılır. İnce, yumuşak telâffuz edilir

Arap harflerinin doğru telaffuzu için ses çıkış noktaları tek tek belirlenmiş ve bu ses çıkış noktalarına”mahreç” adı verilmiştir. Arap harflerinin mahreçleri Kuran'ı Kerim'in doğru okunması ve doğru telaffuzu açısından hassas bir konudur.

Kuran-ı Kerim'i doğru ve güzel okumak için Din İşleri Kurulu tarafından hazırlanan web sitesi üzerinden harflerin mahreçlerini sesli olarak dinleyebilirsiniz.

ARAPÇA MAHREÇLERİ İZLE (DİYANET)

Arapça harflerin mahreçlerini Din İşleri Kurulu tarafından hazırlanan videoda izleyebilirsiniz.

HARFLERİN MAHREÇLERİ KAÇ TANEDİR?

Mahreçler 17tanedir.

Beş yerden çıkar:

1- Cevf (Ağız boşluğu): Burada bir mahreç vardır.

2- Halk(Boğaz): Üç mahreci vardır.

3- Lisan (Dil):On mahreci vardır.

4- Şefeh (Dudaklar) :İki mahreci vardır.

5- Hayşum(Geniz): Bir mahreci vardır.

Arapça boğaz harfleri nelerdir, nasıl okunur

Arapça Hami-Sami dil ailesine mensup bir dildir. Bu dil ailesinin Sami dil koluna mensup olan Arapçada bulunan harflerin birçok ağızdan ve boğazdan çıkış yerleri bulunur. Bununla birlikte ha, ayn, he gibi harfler boğaz harfleridir ve çıkış yerleri genellikle boğazın ortası, üstü ve boşluğudur.

Boğaz harfleri nelerdir

Boğaz harfleri özellikle Kuran okurken dikkat edilmesi gereken harfler arasında yer almaktadır. Aynı zamanda boğaz harfleri Tecvid kaidelerindendir. Bunun yanında Arapçada harfler çıkış yerlerine ve yapısına göre ikiye ayrılır. Harflerin çıkış yerlerinden kasıt boğaz, dil ve dudaklardır. Yapısına göre harfler ise ince ve kalın olarak sınıflandırılmaktadır. Bunun yanı sıra boğaz harflerini şu şekilde sıralayabiliriz:

ﺍ Elif
ه He
ح Ha
ع Ayn
غ Ğayn

Sayılan bu boğaz harfleri toplamda üç mahreçten yani boğazda üç çıkış noktasından çıkmaktadır.

Boğaz harfleri nasıl okunur

ﺍ Elif: Elif harfi boğazın en aşağı kısmından çıkarak okunur.
ه He: He harfi Elif harfi gibi boğazın aşağısından ve göğse bitişen yerden çıkarak okunur.
ح Ha: Ha harfi boğazın tam ortasında ve boğaz kaslarını hafifçe sıkmak suretiyle okunmaktadır.
ع Ayn: Ayn harfi tıpkı Ha harfi gibi boğaz ortasından çıkarak okunur.
خ Hı: Hı harfi boğazın evvelinden yani ağza yakın olan yerinden çıkartılarak okunur.
غ Ğayn: Ğayn harfi de aynı şekilde Hı harfi gibi boğazından evvelinden yani ağza yakın olan bölgeden çıkartılarak okunmaktadır.

kaynağı değiştir]

Ha harfi sağdan ve soldan bitişebilen bir harftir.

Sonda	Ortada	Başta	Yalın	Transkript	Fonetik Karşılık
ـح‎	ـحـ‎	حـ‎	ح‎	ḥ	ħ